NORMALIZACJA- planowany proces porządkowania upraszczania ujednolicania kształtowania własności wyrobu metod i dokładności jego wykonania, warunków dostawy i odbioru.
PARAMETRY
Praca W=Fs (J)
Moc P= W/t (W) (J/s)
W ruchu postępowym P=W/t=Fs/t=Fv
W ruchu obrotowym P=Mw M - moment obrotowy w- prętkość kątowa
Komponenty= mat. Ceramiczne+ two. Sztuczne + metale i stopy
KLASYFIKACJA STOPÓW METALI
Stopy żelaza (stale staliwa żeliwa) Metale i stopy metali nie żelaznych (s. miedzi s. aluminium s.cyny cynku s. ołowiu s. łożyskowa spieki z proszków żelaza i spieki z proszków nieżelaznych)
KLASYFIKACJA STALI
Stale Węglowe (Niestopowe)
Konstrukcyjne (zwykłej jakości, wyższej jakości, wyższej jakości o szczególnym przeznaczeniu i szcz. własnościach) narzędziowe (płytko i głęboko charyujące się)
Stale stopowe
Konstrukcyjne (ogólnego przeznaczenia, o szczególnym prez., o szczeg. Własnościach,) Narzędziowe (do pracy na zimno i na gorąco, szybko tnące)
STALIWA - stopy żelaza z węglem i innymi pierwiastkami. Zawierające do 2% C w stanie odlanym. Lepsze własności wytrzymałościowe plastyczne i spawalność niż żeliwa. Wada: duży skurcz odlewniczy (do 2 %) i wyższa niż żeliwo tem topnienia.
Staliwa Węglowe do 0,6%C zwykłej jakości L400I L650I wyższej jakości L400II L6500II
Staliwa stopowe do 1,4% C - konstrukcyjne ogólnego przeznaczenia(L20G,L35HG9) Odporne na ciśnienie (L40GH, L30GS) odporne na korozję (LH14, LH18N9) żaroodporne i żarowytrzymałe (LH7S2)
ŻELIWA - stopy odlewowe żelaza z C o zawartości 2,5 -4,5%C o niskiej plastyczności
Ż. Szare - ż.sz.zwykłe (duże płatki grafitu, Z/100) - ż. Sz. Modyfikowane żelazokrzemem (małe płatki grafitu z/350) ż.sz. sferoidalne (granulki grafitu Za35022)
Żeliwa Białe (beż zastosowania do wytwarzania ż. ciągliwych)
Żeliwa Ciągliwe - Białe (Zcb35004) i szare (Zcc3006)
Żeliwa stopowe (zawierają inne pierwiastki) - żaroodporne (Z/Cr08) - Odporne na korozję (ZiSi15) - odporne na ciśnienie (Z/CrWTi)
MOSIĄDZ- stop miedzi z cynkiem 45%>Zn>2% (im więcej Zn tym plastyczniejszy i wytrzymalszy)
m. Odlewnicze (MA67) m. do przeróbki plastycznej MO64 (ołowiowe, specjalne, wysokoniklowe (nowe srebro))
BRĄZ- miedź z pierw. Np. Cyna, aluminium, krzem, beryl, ołów.
b. Odlewniczy (B10 [10%Su] B1010{10% Su 10Pb}) B. do przeróbki plastycznejB4, B43
STOPY ALUMINIUM - do przeróbki plastycznej (Pa20 PA38) - odlewnicze (z krzemem AK20 z miedzią AM15)
SPIEKI METALICZNE - Powstają z proszków metali i dodaje się inne składniki, prasuje się i spieka w piecach np. koła zębate, porowate łożyska samosmarujące, panewki łożyskowe elementy elektro.
OCENA WYTRZYMAŁOŚCI MASZYN
Projektowanie na dopuszczalne naprężenie
Sprawdzić wytrzymałość naprężeń w najbardziej obciążonych miejscach na naprężeniach dopuszczalne. Miejsce niebezpieczne= najmniejszy przekrój
δ=F/A≤δdop=k k=R/n F- uogólnione obciążenie A- uogólniony wskaźnik R- naprężenia niszczące n - współczynnik bezpieczeństwa.
Stosowane oznaczenia: kr przy rozciąganiu, kc ściskaniu ks skręcaniu, kg - zginaniu
Projektowanie na nośność graniczną
Określenie obciążenia granicznego przy którym następuje utrata możliwości przenoszenia obciążenia: -osiągnięci granicy stanu wytrzymałości -utrata stateczności - pojawienie się drobnych odkształceń lub mikropęknięć
Miejsce niebezpieczne - najmniejszy przekrój
Prz≤Pdop=Pg/n Prz obcią. Rzeczywiste Pdop o. dopuszczalne Pg- graniczna nośność elementu konstrukcyjnego n - wsp. Bezpieczeństwa.
WYTRZYMAŁOŚĆ ZMĘCZENIOWA
Cykl naprężeń - ciągła zmiana naprężeń w czasie jednego okresu zmiany T
Częstotliwość - ilość cykli w jednostce czasu t. F=1/t
Parametry Cyklu Naprężeń: Średnie n.c. δm=δmax+δmin/2 Amplituda c.n δa= δmax-δmin/2 Zmiana naprężeń Δδ= δmax-δmin Liczba Asymetri cyklu R= δmin/δmax Liczba stałości
obciążeń k= δm/δa