1. Przedmiot nauki o przedsiębiorstwie. Zasady funkcjonowania przedsiębiorstwa

Nauka o przedsiębiorstwie zajmuje się jednostkami gospodarczymi. Są to jednostki, które wytwarzają dobra by zaspokoić cudze potrzeby. Szerokie traktowanie przedmiotu nauki, zakłada że przedsiębiorstwo jest układem socjotechnicznym czyli zajmuję się wszystkim. Wąskie traktowanie mówi, że przedmiotem nauki są problemy gospodarcze.

Nauka dzieli się na:

• Ogólną – problemy wspólne dla wszystkich jednostek gospodarczych

• Specjalną – w przekroju gałęziowym (np. o przed. Bankowym, budowlanym), w przekroju funkcjonalnym (np. Logistyka, Produkcja, Finanse)

Zasady funkcjonowania przedsiębiorstwa:

• Cele

• Zasada przedsiębiorczości

• Zasoby

• Służenie otoczeniu

• Zasada autonomii

• Zasada dochodowości (rentowności)

• Zasada płynności finansowej

• Zasada wg Ustawy

3.Rodzaje przedsiębiorstw. Definicja mikro, małego i średniego przedsiębiorstwa (MŚP)

W ramach kategorii MŚP:

• Mikro przedsiębiorstwo definiuje się jako przedsiębiorstwo, które przynajmniej w 1 z 2 ostatnich lat średniorocznie zatrudniało mniej niż 10 pracowników i którego roczny obrót netto oraz/lub całkowity bilans roczny nie przekracza 2 milionów euro w równowartości w złotych

• Małe przedsiębiorstwo definiuje się jako przedsiębiorstwo, które przynajmniej w 1 z 2 ostatnich lat zatrudniało mniej niż 50 pracowników i którego roczny obrót netto oraz/lub całkowity bilans roczny nie przekracza 10 milionów euro w równowartości w złotych

• Średnie przedsiębiorstwo definiuje się jako przedsiębiorstwo, które przynajmniej w 1 z 2 ostatnich lat zatrudniało mniej niż 250 pracowników i którego roczny obrót netto nie przekracza 50 milionów euro oraz/lub całkowity bilans roczny nie przekracza 43 milionów euro

Rodzaje przedsiębiorstw :

1. Według Funkcji

   • Prodykcyjne, Usługowe, Handlowe

2. Według zakresu działania

   • Lokalne, Regionalne, Międzynarodowe, Globalne

3. Według form prawnych

   • Jednoosobowa działalność gospodarcza

   • Spółki : osobowe, cywilne, jawne, komandytowe, Koman.-akcyjne

   • Kapitałowe: z.o o , akcyjna, S.A…..Państwowe, Spółdzielnia, Stowarzyszenie,

4. Co to jest przedsiębiorstwo, przedsiębiorca, firma w świetle prawa polskiego?

Przedsiębiorstwo jest to podmiot realizujący określone zadania gospodarcze w oparciu o wyodrębnione zasoby materialne i niematerialne, takie jak: firma (nazwa), znaki towarowe, inne oznaczenia identyfikujące przedsiębiorstwo, księgi handlowe, nieruchomości i ruchomości, patenty, wzory użytkowe i zdobnicze, prawa wynikające z najmu i dzierżawy, posiadający także zobowiązania i obciążenia związane z prowadzeniem działalności

Przedsiębiorca (art.4 Ustawy z dnia 2 lipca 2004 o swobodzie działalności gospodarczej) to:

1. osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą

2. osoba prawna

3. jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej

4. wspólnicy sp.cywilnej (każdy osobno, a nie spółka)

Firma – to nazwa przedsiębiorcy. Przedsiębiorca działa pod firmą. Art.43.2-43.5 KC.

Firma przedsiębiorcy powinna się odróżniać dostatecznie od firm innych przedsiębiorców prowadzących działalność na tym samym rynku. Firma nie może wprowadzać w błąd, w szczególności co do osoby przedsiębiorcy, przedmiotu działalności przedsiębiorcy, miejsca działalności, źródeł zaopatrzenia

5. Pojęcie firmy w świetle prawa polskiego i wymagania dotyczące firmy. Część obowiązkowa firmy dla każdej spółki. Część nieobowiązkowa firmy

Firma –to nazwa przedsiębiorcy. Przedsiębiorca działa pod firmą. Art.43.2-43.5 KC

Firma składa się z 2 części: elementów obowiązkowych i nieobowiązkowych.

Elementy obowiązkowe:

-firma osoby fizycznej prowadzącej dział.gosp. jest jej imię i nazwisko;

-firma osoby prawnej jest dowolna + dodatek o formie prawnej np. Sp.z o.o, S.A., stowarzyszenie

-firma sp.cywilnej dowolna + s.c.

-firma jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej, na przykład spółki jawnej, jest to nazwisko przynajmniej jednego wspólnika+s.j.; firma sp.partnerskiej- nazwisko przynajmniej jednego partnera+ s.p. lub partner/partnerzy; firma sp.komandytowej- nazwisko przynajmniej jednego komlementariusza+ s.k.; firma sp.komand-akcyjnej- nazwisko przynajmniej jednego komplementariusza+ SKA

Elementy nieobowiązkowe w firmie mogą zawierać określenie miejsca, rodzaju działalności, tytuły wspólników, nazwy fantazyjne, in., np. Nowak Usługi Stolarskie sp.j.

Nazwy zastrzeżone, np. bank, poczta, sąd i in., no chyba że bank krwi, bank informacji, poczta kwiatowa…

6.Zysk jako cel przedsiębiorstwa. Kształtowanie zysku (rachunek zysków i strat). Mierniki zysku i rentowności.

Kształtowanie się zysku w przedsiębiorstwie wg Ustawy o rachunkowości pokazuje Rachunek zysków i strat (wariant kalkulacyjny) oraz Rachunek zysków i strat (wariant porównawczy). Natomiast stopień zyskowności charakteryzują wskaźniki rentowności

7. Ograniczenia w dążeniu do zysku. Społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstwa. Misja.

Przedsiębiorstwo realizując swoje cele powinno mieć świadomość odpowiedzialności społecznej: wewnętrznej- przed pracownikami (godna płaca, warunki pracy, zadowolenie z pracy), oraz zewnętrznej –wobec partnerów na rynku (dbanie o jakość, środowisko, walka z biedą, działalność charytatywna itd.). Społeczna odpowiedzialność ma miejsce, jednak nie może być zdefiniowana jako cel przedsiębiorstwa. Służenie społeczeństwu- są to etyczne powinności przedsiębiorstwa

Społeczna odpowiedzialność wyrażona jest przez misję Misja - jest to motto, kredo przedsiębiorstwa wobec społeczeństwa. Cechy misji: Misja odróżnia przedsiębiorstwo od innych przedsiębiorstw; jest ukierunkowaniem wobec otoczenia; ma znaczenie marketingowe; kształtuje wizerunek, motywuje; jest stabilna w dłuższym okresie czasu.

9.Cel integralny przedsiębiorstwa: maksymalizacja dochodowości kapitału w długim okresie. Wiązka (drzewo) celów, kompromis celów. Grupy interesów w przedsiębiorstwie.

W przedsiębiorstwie są różne grupy interesów- pracowników posiadające własne cele, mniej lub bardziej wyrażone i mniej lub bardziej respektowane. Są to grupy: właściciele (udziałowcy, akcjonariusze), zarząd, pracownicy, Rada Nadzorcza, związki zawodowe… Respektowanie ich celów zależy od poziomu rozproszenia władzy właścicieli, rodzaju przedsiębiorstwa; czy jest to przedsiębiorstwo małe czy duże; czy prywatne czy państwowe; czy Sp.akcyjna czy mała spółka, fundacja, spółdzielnia, stowarzyszenie; czy z udziałem kapitału zagranicznego i jakiego kraju, czy przedsiębiorstwo użyteczności publicznej, non-profit itd. A zatem cele, misja przedsiębiorstwa nie są zawsze jednoznaczne, zmieniają się w czasie oraz zależą od wielu czynników.

Ponieważ akcjonariusze otrzymują dochód z tych dwóch źródeł: z zysku (w postaci dywidend) oraz ze wzrostu wartości firmy (w postaci wzrostu ceny akcji), to połączenie tych dwóch celów czyli zysku i wartości firmy, można określić jako maksymalizacja dochodowości przedsiębiorstwa w długim okresie.

Występują niezgodności czy sprzeczności pomiędzy grupami interesów: akcjonariuszy i udziałowcy (drobni i strategiczni), zarząd, średnie kierownictwo, grupy pracowników, związki zawodowe, rada nadzorcza, organizacje społeczne, państwo, podmioty trzecie. Może występować sprzeczność celów. Drogą negocjacji należy wypracować kompromis celów akceptowalny dla wszystkich

A zatem należy wypracować spójny system celów w postaci hierarchicznego drzewa celów. Uszczegółowienie celów w postaci drzewa celów przybiera postać zadań, które należy przypisać poszczególnym komórkom w strukturze organizacyjnej. Poruszając się w dołu do góry w drzewie celów osiągamy cel główny przedsiębiorstwa.

10.Charakterystyka spółek osobowych: sp.cywilnej, jawnej, partnerskiej, komandytowej i komandytowo-akcyjnej). Dla każdej spółki omówić: jaki kapitał, firma, podział zysków i strat, odpowiedzialność, reprezentacja i zarządzanie

Spółki (wg Kodeksu Cywilnego i Kodeksu Spółek Handlowych): 1) powstanie, kapitał, firma; 2) zarządzanie, reprezentacja, podział zysków i strat; 3)odpowiedzialność za zobowiązania spółki

Spółka	Opis	Kapitał	Zarządzanie	Odpowiedzialność
Cywilna	Spółka osobowa, nie posiada osobowości prawnej, działalność regulują przepisy w Kodeksie Cywilnym, umowa spółki- Pisemna. Sp. cywilna nie jest przedsiębiorcą, przedsiębiorcą jest każdy ze wspólników. Nazwa spółki –dowolna	Przy założeniu spółki nie jest określona konieczność wnoszenia i minimalna wartość kapitału zakładowego. Majątek jest niepodzielny – każdy ze wspólników jest właścicielem całego majątku.	Każdy ze wspólników współ zarządza i reprezentuje spółkę na zewnątrz. Podział zysków i strat- po równo*	Odpowiedzialność nie ograniczona solidarna - wspólnicy odpowiadają tak samo całym swoim majątkiem osobistym
Jawna	Spółka osobowa, nie posiada osobowości prawnej, równe prawa i obowiązki dla każdego ze wspólników. Firma sp. jawnej to nazwisko (lub firma) jednego, kilku lub wszystkich wspólników + s.j. ,umowa spółki-pisemna pod rygorem nieważności	Przy założeniu spółki musi być wniesiony kapitał zakładowy, minimalna wysokość kapitału zakładowego nie jest określona. Majątek jest niepodzielny – każdy ze wspólników jest właścicielem całego majątku.	Każdy ze wspólników ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki i reprezentuje spółkę na zewnątrz* Za prowadzenie spraw spółki wspólnik nie otrzymuje wynagrodzenia. Udział w zyskach i stratach - równy bez względu na wysokość wkładu *	Odpowiedzialność nie ograniczona subsydiarna: za zobowiązania odpowiada spółka majątkiem spółki oraz wspólnicy majątkiem osobistym. Odpowiedzialność wspólników wobec spółki –subsydiarna, a wobec siebie- solidarna
Partnerska	Spółka osobowa, nie posiada osobowości prawnej, odmiana spółki jawnej, dotyczy osób fizycznych wykonujących wolne zawody (lekarze, adwokaci, aptekarze, architekci, księgowi, notariuszy, radcy prawni, rzeczoznawcy majątkowi, tłumacze przysięgli i in.) Umowa sp. pisemna bez aktu notarialnego. Firma-nazwisko co najmniej jednego partnera+ określenie wykonyw. zawodu + oznaczenie ”i partner”, „i partnerzy” bądź „sp.partnerska”,s.p	Przy założeniu spółki musi być wniesiony kapitał zakładowy, minimalna wysokość kapitału zakładowego nie jest określona	Każdy partner ma prawo reprezentować spółkę samodzielnie*^1 Może też być powołany zarząd. Partner przejmuje zyski i starty ze swojej indywidualnej działalności	Odpowiedzialność nie ograniczona subsydiarna: za zobowiązania odpowiada spółka majątkiem spółki oraz wspólnicy majątkiem osobistym. Jednak odpowiedzialność jest indywidualna: partner nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki powstałe w związku z wykonywaniem przez pozostałych partnerów wolnego zawodu w spółce
Komandytowa	Spółka osobowa, nie posiada osobowości prawnej, połączenie spółki jawnej ze spółką z o.o., umowa sp. akt notarialny Firma- nazwisko jednego lub kilku komplementariuszy + oznaczenie „sp. komandytowa” lub „sp.k.”	Przy założeniu spółki musi być wniesiony kapitał zakładowy, minimalna wysokość kapitału zakładowego nie jest określona	Zarządzanie i reprezentacja spółki należą do Komplementariuszy Komandytariusz może zarządzać tylko na warunkach pełnomocnictwa	Za zobowiązania spółki wobec wierzycieli przynajmniej jeden ze wspólników odpowiada bez ograniczeń całym swoim majątkiem (komplementariusz), a przynajmniej jeden ma ograniczoną odpow. do sumy komandytowej (komandytariusz).
Komandytowo – akcyjna	Spółka osobowa, nie posiada osobowości prawnej, połączenie spółki jawnej ze spółką akcyjną, umowa sp. akt notarialny Firma- nazwisko jednego lub kilku komplementariuszy + oznaczenie „sp. komandytowa-akcyjna” lub „SKA”	Kapitał zakładowy spółki powinien wynosić co najmniej 50.000zł.	Zarządzanie i reprezentacja spółki należą do Komplementariuszy	Co najmniej jeden jest komplementariuszem (odpowiada majątkiem osobistym) i co najmniej jeden jest akcjonariuszem (nie odpowiada swoim majątkiem osobistym)
Z o.o.	Spółka kapitałowa, posiada osobowość prawną, tworzona przez jedną lub większą ilość osób. Umowa sp. powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Z chwilą zawiązania spółki przez założycieli powstaje spółka w organizacji. Wniosek o wpis do KRSu ma nastąpić w terminie 6 mies. po dokonaniu wpłat na pokrycie całego kapitału zakładowego. Firma może być obrana dowolnie+ oznaczenie „Sp. z o.o.”	Kapitał zakładowy spółki powinien wynosić co najmniej 5 000zł, kapitał zakładowy spółki dzieli się na udziały o równej lub nierównej wartości nominalnej, minimalna wysokość udziału wynosi 50 zł.	Organy spółki: Zgromadzenie wspólników, Zarząd. Jeśli kap.zakł.przewyższa 100000zł, a wspólnikow jest więcej niż 25 powinna być ustanowiona Rada Nadz. lub Komisja Rewizyjna (min 3os. na 1 rok) Zarząd (1 lub wieloosob. kadencja 1 rok), jest organem wykonawczym spółki. Do reprezentacji i składania oświadczeń w im. spółki wymagane współdziałanie 2 czł.zarządu lub 1 czł. Zarządu i prokurenta Podział zysków i strat wg udziałów w kapitale zakładowym	Za zobowiązania spółki w momencie niewypłacalności odpowiada –spółka majątkiem spółki. Wspólnicy nie odpowiadają majątkiem osobistym za zobowiązania spółki, jedynie wkładem kapitału.
Akcyjna	Spółka kapitałowa, posiada osobowość prawną. Statut spółki powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego. Z chwilą zawiązania spółki przez założycieli powstaje spółka w organizacji. Wniosek o wpis do KRSu ma nastąpić w terminie 6 mies. po objęciu wszystkich akcji i dokonaniu należnych wpłat na ich poczet (min 25%, reszta wpłat-do roku) Firma może być obrana dowolnie+ oznaczenie „S.A.”	Kapitał zakładowy spółki powinien wynosić co najmniej 100 000 zł, kapitał zakładowy spółki dzieli się na akcje o równej wartości nominalnej Akcja jest dokumentem, papierem wartościowym, wyrażającym wniesiony do spółki wkład i legitymującym jej posiadacza jako współwłaściciela spółki. Akcje są imienne i na okaziciela, zwykłe i uprzywilejowane. Przywileje dotyczą prawa głosu, dywidend lub uprawnień osobistych	Organy spółki: Walne zgromadzenie akcjonariuszy, Rada Nadzorcza, Zarząd. Walne zgrom.akcj. jest najwyższym organem SA, powołuje Radę Nadz. R.N. powołuje Zarząd. Zarząd (1 lub wieloosob.,kadencja 5lat) najemny lub z grona akcjonariuszy zarządza i reprezentuje spółkę Do reprezentacji i składania oświadczeń w im. spółki wymagane współdziałanie 2 czł.zarządu lub 1 czł. Zarządu i prokurenta.. Część zysku przeznaczana jest na potrzeby spółki (do funduszy), reszta przeznacza się na wypłatę dywidend akcjonariuszom wg ilości posiadanych akcji	Za zobowiązania spółki w momencie niewypłacalności odpowiada –spółka majątkiem spółki. Akcjonariusze nie odpowiadają za zobowiązania spółki, jedynie wkładem kapitału do wartości posiadanych akcji.

---

1. 13 Tworzenie przedsiębiorstwa: co i gdzie należy uzyskać. Wyjaśnić zasadę jednego okienka, zasadę zero okienek

   PRZY ZAŁOŻENIU przedsiębiorstwa:

   Dla osób fizycznych i wspólników sp.cyw. wniosek CEIDG-1 www.ceidg.gov.pl , składamy w Urzędzie miasta/gminy

   wniosek dla spółek handlowych www.ms.gov.pl/krs/formularze_krs.shtml składamy w Krajowym Rejestrze Sadowym KRS

   wpisujemy rodzaj działalności zgodny z PKD (Polska Klasyfikacja Działalności), www.stat.gov.pl

   w Urzędzie statystycznym otrzymujemy numer REGON, Formularz RG-1, www.stat.gov.pl

   W Urzędzie Skarbowym (US) otrzymujemy NIP-1 (1-os.dział.) lub NIP-2 (spółka),

   W US Mały podatnik może dokonać wyboru formy opodatkowania podatkiem dochodowym

   W US złożyć zgłoszenie płatnika VAT, formularz VAT-R , www.mf.gov.pl

   Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Zgłoszenie do ubezpieczeń – ZUA, Zgłoszenie siebie jako płatnika składek – ZFA, Jeśli zatrudniamy pracowników, na każdego – ZUS ZUA. Formularze na www.zus.pl

   ↩