Ochrona własności intelektualnej

Własność intelektualna – dobra niematerialne będące wytworami ludzkiego umysłu

Dobra niematerialne – m. in. utwory, rozwiązania, oznaczenia

• rezultat pracy intelektualnej człowieka

• niezależnie od rzeczy, które stanowią pewien rezultat umożliwiający ich poznanie i korzystanie z nich

Wartość intelektualna (sensu largo):

• własność przemysłowa – patenty na wynalazki, znaki towarowe, wzory przemysłowe, topografia układów scalonych

• prawa autorskie – własność intelektualna (sensu stricte)

  • utwory literackie, artykuły naukowe

Własność przemysłowa – grupa dóbr niematerialnych, których rola i znaczenie ujawniają się w szerokorozumianym przemyśle (+handel, rolnictwo), bez względu na to czy są wynikiem twórczego wysiłku umysłu ludzkiego czy przenosząc określone informacje stanowią instrument podboju klienteli; np. odmiana roślin, kiełbasa Lisiecka, karoseria auta

• wynalazki

• wzory użytkowe

• wzory przemysłowe

Przedmioty własności przemysłowej prawa ochronne

• wynalazek patent 20 lat (+5)

• wzór użytkowy, znak towarowy prawo ochronne 10 lat

• wzór przemysłowy 25 lat

• topografie układów scalonych 20 lat

• oznaczenie geograficzne bezterminowo

Cechy praw własności intelektualnej

• prawa wyłączne – zapewniają wyłączność korzystania z chronionego dobra

• prawa podmiotowe bezwzględne – skuteczne wobec wszystkich osób trzecich

• prawa majątkowe – można określić ich wartość majątkową, mogą być zbyte i podlegają dziedziczeniu

• prawa formalne – wskutek decyzji administracyjnych

• prawa ograniczone terytorialnie i czasowo – przysługują właścicielowi na określonym terytorium i w ograniczonym czasie

Konwencja Paryska (1883)

• zasada asymilacji

• pierwszeństwa (priorytetu) konwencyjnego

• terytorialność ochrony

Układ Waszyngtoński o Współpracy Patentowej PCT

• składamy jeden wniosek i patent jest respektowany w wielu krajach

Porozumienie w sprawie handlowych Aspektów Praw Własności Intelektualnej

• zasada najwyższego uprzywilejowania

• wprowadzenie wielu wspólnych konkretnych standardów ochrony

• wprowadzenie instrumentów zapewniających efektywne egzekwowanie postanowień porozumienia

Urząd Patentowy RP (1918)

• prawa formalne

• jedyny organ w Polsce

Urząd Harmonizacji Rynku Wewnętrznego – OHIM

• rejestr wspólnotowych znaków towarowych i wspólnotowych wzorów przemysłowych

Europejski Urząd Patentowy – EPO

• patenty europejskie na mocy konwencji monachijskiej

Światowa organizacja Własności Intelektualnej – WIPO

• agenda ONZ

• administrowanie umowami międzynarodowymi normującymi własności intelektualne

16.10.12

Patent – prawo wyłączne udzielane przez wyspecjalizowany organ administracji rządowej

przyznaj uprawnionemu wyłączne prawo do wynalazku

Cechy prawa patentowego

1. Powstanie wskutek decyzji administracyjnej

   • Krajowe urzędy ds. własności przemysłowej

2. Czasowe ograniczenie ochrony

   • Udzielany na czas nieokreślony

3. Terytorialne ograniczenie ochrony

Znaczenie patentu:

Monopol na korzystanie z wynalazku (tj. wyłączne prawo do zarobkowego lub zawodowego korzystania z opatentowanego wynalazku) – w zamian zgłaszający zobowiązany jest do publicznego ujawnienia istoty wynalazku w jego opisie, który stanowi część dokumentacji patentowej.

Procedura uzyskania patentu:

Kiedy wynalazek powinien być zgłoszony do opatentowania?

• Kiedy spełnia warunki zdolności patentowej

• Istnieje rynkowe zapotrzebowanie na produkt

Procedura:

1. Przeprowadzenie dokładnych poszukiwań w stanie techniki

2. Dokonanie zgłoszenia wynalazku (z zachowaniem wymogów formalnych)

3. Rozpoznanie zgłoszenia przez właściwy organ administracyjny (np. UP RP)

4. Decyzja

Ad.1. - Przeprowadzenie dokładnych poszukiwań w stanie techniki

• Samodzielnie (szukanie w bazie danych)

• Z pomocą urzędu patentowego

• W oparciu o literaturę patentową obejmującą dokonanie zgłoszenia i przyznaje patenty oraz w oparciu o literaturę niepatentową (publikacje, katalogi)

Ad.2. – Dokonanie zgłoszenia wynalazku

• Dokumentacja patentowa i złożenie jej do urzędu patentowego samodzielnie lub z pomocą rzecznika patentowego (w formie elektronicznej lub papierowej)

Zgłoszenie

• Podanie orz wniosek o udzielenie patentu lub patentu dodatkowego

• Pełny opis wynalazku

• Zastrzeżenie (lub zastrzeżenia) patentowe

Korzyści z jak najszybszego zgłoszenia patentu

• Zasada pierwszeństwa zgłoszenia

• Z komercjalizacji wynalazku, a długotrwała procedura uzyskania ochrony

• Dochodzenie roszczeń przez uprawnionego możliwe dopiero po udzieleniu patentu

Podanie – dokument wszczynający postępowanie w sprawie udzielenia patentu

Opis wynalazku – powinien przedstawić (ujawnić) wynalazek na Tyle jasno i wyczerpująco, aby znawca …

Zastrzeżenia patentowe – określają zakres ochrony wynalazku, potrzebny opis i rysunki

Skrót opisu – zwięzła informacja określająca przedmiot zgłoszenia, charakterystyczne cechy wynalazku

Ograniczenia praw z patentu:

Nie narusza się patentu przez:

• Tzw. Przywilej komunikacyjny

• Korzystanie z wynalazku dla celów państwowych, jeżeli konieczne jest to do zapobiegania lub usunięcia stanu zagrożenia

• Stosowanie wynalazku do celów badawczych i doświadczalnych, dla dokonania jego oceny, analizy albo nauczania

• …

Patent nie gwarantuj jego właścicielowi nieograniczonej swobody używania rozwiązania objętego ochroną.

Wyczerpanie prawa – patent nie rozciąga się na działanie dotyczące wyrobu według wynalazku lub wytwarzania sposobem wg wynalazku, podlegające w szczególności na jego oferowaniu do sprzedaży lub dalszym wprowadzaniu do obrotu, jeżeli wyrób ten został uprzednio wprowadzony do obrotu na terytorium RP.

Przyczyny wygaśnięcia patentu:

• Upływ okresu, na który został udzielony

• Zrzeczenie się patentu przez uprawnionego przez UP, za zgodą osób, którym służą prawa na patencie

• Nieuiszczenie okresowej zapłaty w terminie

• Wynalazki biotechnologiczne: trwała utrata możliwości korzystania z wynalazku

Kto może dokonać zgłoszenia patentu?:

(osoba fizyczna lub prawna)

• Twórca wynalazku

• Pracodawca

Komu przysługują prawa do wynalazku?:

• Wynalazki pracownicze – pracodawca

• Wynalazki opracowane w wyniku umowy cywilno – prawnej – zamawiający

• Opracowany przez wielu twórców – współtwórcy

Rzecznik patentowy:

• Pełnomocnik w postępowaniu przez urzędem patentowym

• Przygotowanie zgłoszenia patentowego, uczestnictwo w postępowaniu i doprowadzenie do etapu udzielenia patentu

• Tzw. Bezwzględny przymus rzeczniowski – dotyczy tylko podmiotów zagranicznych

Procedury uzyskania ochrony patentowej za granicą:

• Procedura krajowa – w każdym kraju indywidualnie

• Procedura regionalna – jeżeli państwa należą do regionalnych porozumień państwowych jeden wniosek – wiele krajów

• Procedura międzynarodowa – układ Waszyngtoński, ochrona w dowolnej liczbie wybranych państw członkowskich na podstawie jednego wniosku

Komercjalizacja wniosków:

• Podjęcie produkcji wg zgłoszonego lub opatentowanego wynalazku we własnym zakresie

• Sprzedaż opatentowanego (lub zgłoszonego wynalazku)

• Udzielenie licencji na opatentowany wynalazek

23.10.12

Znaki towarowe:

• Symbol będące nośnikami informacji o pochodzeniu towaru/usługi

• Ich wartość polega na wytworzeniu w świadomości uczestników odbioru określonych skojarzeń

• Znaczenie wyraża się w funkcji komunikowania się przedsiębiorców z klientem

Rodzaje znaków towarowych:

• Oznaczenia słowne - chroniony jest dobór słów (brzmienie)

• Słowno-graficzne – np. cola-cola (białe litery na czerwonym tle, określona czcionka)

• Przestrzenne

• Dźwiękowe

• Przestrzenno-słowno-graficzne

• Przestrznno-graifczne

Cechy znaków towarowych:

• Zmysłowo postrzegane

• Jednolite (spójne, skrótowe)

• Samodzielne pod względem towarów, które oznaczają

• Możliwe do graficznego przedstawienia

Ochrona znaków towarowych:

• Majątkowe – znaki towarowe są składnikami majątku przedsiębiorstwa, można oszacować ich wartość; prawo zbywalne, podlegające dziedziczeniu

• Zapewnia wyłączność korzystania w sposób zawodowy lub zarobkowy z chronionego dobra na danym obszarze geograficznym

• Bezwzględnie skuteczne – skuteczne wobec wszystkich

• Formalne – wskutek decyzji administracyjnych

• Ograniczone terytorialnie i czasowo – chronione na terytorium jednego lub wielu państw (wspólnoty)

• Objęcie zasadą specjalizacji – znaki towarowe są przypisywane do odpowiednich klas towarów i usług

Funkcje znaków towarowych:

• Funkcja odróżniająca – zapewniają możliwość odróżnienia produktów tego samego rodzaju oferowanych przez rożne przedsiębiorstwa

• Funkcja marketingowa – stanowią narzędzia marketingowe oraz podstawę budowania wizerunku

• Funkcja inwestycyjna/kapitałowa – mogą stanowić cenne aktywa biznesowe, zachęcające przedsiębiorstwa do inwestowania i utrzymania lub polepszania jakości swoich produktów

Używanie znaku towarowego polega na:

• Umieszczeniu tego znaku na towarach i usługach objętych rejestracją lub ich opakowaniu i wprowadzeniu ich do obrotu

• Umieszczaniu znaku na dokumentach z wprowadzeniem towarów do obrotu lub z świadectwem usług

• Posługiwaniu się nim w reklamie

Warunki uzyskania prawa ochronnego:

• Nadawać się do przedstawienia w sposób graficzny

• Posiadając dostateczne znamiona odróżniające

Bezwzględne przeszkody rejestracyjne – wykluczają w ogóle możliwość uzyskania praw ochronnych

Względne przeszkody rejestracji:

2. Kolizja już istniejącego towaru

Znak towarowy powszechnie znany – znak towarowy notoryjny

Znak towarowy renomowany – znak towarowy symbolizujący potwierdzoną jakość towarów i usług, cieszący się wysoką reputacją nie musi być zarejestrowany

Znak towarowy sławny –

Zgłoszenie znaku towarowego powinno obejmować:

1. Podanie

2. Dowód pierwszeństwa

3. Oświadczenie zgłaszającego o podstawie do korzystania z uprzedniego pierwszeństwa

4. Pięć fotografii lub odbitek znaku towarowego

5. Dwie fotografie lub odbitki czarno-białe

6. Dwa egzemplarze taśmy magnetofonowej zawierającej nagranie dźwięku

7. Regulamin znaku

8. Pełnomocnictwo

Podmiot prawa ochronnego na znak towarowy:

• Osoba fizyczna lub prawna

• Przedsiębiorcy zamierzający używać znaku towarowego wspólnie mogą się ubiegać o wspólne prawo ochronne

• wspólny znak towarowy - uprawniony

• wspólny znak towarowy gwarancyjny – organizacji, która sama nie używa znaku towarowego może zostać udzielone prawo ochronne na znak przeznaczony do używania przez przedsiębiorców

Procedury uzyskania prawa chronionego na znak towarowy:

• System krajowy – indywidualne zgłoszenia w urzędzie patentowym państw

• System regionalny – zgłoszenie w procedurze regionalnej rejestracja wspólnotowego znaku towarowego

• System międzynarodowy – na bazie porozumienia madryckiego obszar większy niż jeden kontynent

30.10.12

Prawo autorskie:

• Copyright (angielski) – nacisk położony na dbanie o majątkowe interesy „wytwórców” dóbr nauki i kultury

• Model europejski – ochroną objęte są zarówno interesy majątkowe jak i niemajątkowe (identyfikowanie utworu z konkretnym twórcą albo nienaruszalności treści i formy)

Wspólne prawo autorskie – prawnie chroniona wyłączność określonej osoby w zakresie korzystania i pobierania korzyści i połączona z możliwością poszanowania interesów majątkowych

Źródła prawa autorskiego

• Ustawa z dnia 4 lutego 1994 o prawie autorskim i prawach pokrewnych

Zasięg stosowania

• Zasada terytorialności – ustawa stworzona przez obywateli RP, UE i EFTA; publikowanie po raz pierwszy na terytorium RP; opublikowane po raz pierwszy po polsku

• Konwencja brneńska o ochronie utworów literackich i artystycznych z 1866 roku

Założenia systemu berneńskiego

• Zasada asymilacji (inaczej: traktowania krajowego)

• Zasada minimum konwencyjnego – wyznacza minimum zakresu ochrony, jaki państwo zapewnia utworom chronionym w innych państwach/stronach

Minimum konwencyjne wg tekstu paryskiego konwencji berneńskiej o ochronie praw autorskich

• Ochrona przyznawania utworom niezależnie od spełnienie jakichkolwiek wymogów formalnych

• Ochrona autorskich praw osobistych: prawo do autorstwa i prawo do integralności utworu

• Minimalny okres ochrony: 50 lat po śmierci twórcy

• Wyłączność w zakresie zezwalania na: tłumaczenie utworu, zwielokrotnianie utworu (z wyjątkami), nadawanie utworu

• Wyłączność w zakresie publicznego odtwarzania (dotyczy tylko utworów dramatycznych i muzycznych)

• Wyłączność w zakresie zezwalania na adaptacje filmową

• Detroit de suite –prawo do wynagrodzenia w przypadku odsprzedaży oryginalnego egzemplarza utworu plastycznego lub fotograficznego

Źródła prawa autorskiego

• TRIPS (’94)

• Traktat WIPO o prawie autorskim (’96) – uzupełnienie minimum konwencyjnego

  • Ochrona prac komputerowych jak utworów literackich

  • Ochrona baz danych, jeśli ze względu na wybór lub układ stanowią indywidualną twórczość

  • Wyłączność w zakresie prawa udostępniania utworu publiczności (każdego! Choć wyczerpanie prawa dopuszczone po pierwszej sprzedaży)

  • Wyłączność w zakresie najmu oraz praw komunikacyjnych utworów publicznych

  • Ochrona zab. Technicznych przez niedozwolonym korzystaniem z utworu

Prawa pokrewne

• Konstrukcja europejskiego modelu prawa autorskiego: ochroną objęte są jedynie przejawy niepowtarzalnej osobowości twórcy (utwory)

• Przedmiotem praw pokrewnych są prawa do artystycznych wykonań utworu lub dzieł sztuki ludowej, wykonań utworu lub dzieł sztuki ludowej, fonogramów i wideogramów, nagrań programów, pierwszych wydań oraz wydań naukowych i kryt utworów, których czas ochrony już wygasł

Utwór – przedmiot prawa autorskiego

Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości przeznaczenia utworu.

Przesłanki, jakie utwór powinien spełniać aby mógł być uznany za przedmiot ochrony:

• Rezultat działalności człowieka

• Rezultat działalności twórczej

• Rezultat działalności o indywidualnym charakterze

• Znaczenie ustalenia utworu

Znaczenie ustalenia utworu

• Ustalenie: przybranie przez otwór takiej postaci, aby mógł być dostępny dla co najmniej jednej osoby oprócz autora

• Ustalenie niekonieczni jest równoważne utrwaleniu – np. utwór pantomimiczny zaprezentowany publicznie, ale nie zarejestrowany

Moment powstania ochrony prawnoautorskiej = moment ustalenia utworu

Rodzaje utworów chronionych prawem autorskim

1. Wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literatura, publicystyka, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe)

2. Plastyczne

3. Fotograficzne

4. ??

5. Wzornictwa przemysłowego

6. Architektoniczne, architektoniczno – urbanistyczne

7. Muzyczne i słowno – muzyczne

8. Sceniczne, sceniczno – muzyczne, choreograficzne, pantomimiczne

9. Audiowizualne (filmowe)

Co nie jest chronione?

• Akty normatywne, orzeczenia sądowe

• Urzędowe dokumenty, materiały, znaki, symbole

• Opublikowane opisy patentowe lub ochronne

• Proste informacje prasowe

Szczególne rodzaje utworów

• Utwory naukowe

• Utwory zależne

• Zbiory

Twórca = autor – osoba, której działaniu można przypisać cechę twórczości o indywidualnym charakterze, a rezultat tego działania zostaje w postaci utworu

• Może być osoba fizyczna

• Twórcą może być tylko osoba, która osobiści stworzyła utwór

Utwory współautorskie oraz połączone w celu wspólnego rozpowszechniania:

Kryterium rozpowszechniania:

• Wspólność (niepodzielność) prawa w przypadku utworów współautorskich

• Oddzielenie praw autorskich odnoszących się do każdego z utworów połączonych

Utwór zbiorowy – połączenie osobnych utworów w jeden, organizowane i finansowane przez producenta/wydawcę

Uprawnieni pochodnie – następcy prawni

• Nabywca autorskich uprawnień majątkowych (spadkobierca lub strona umowy o przeniesienie autorskich praw majątkowych)

• Pracodawca

  • Gdy utwór jest wykonany w ramach umowy o pracę

6.11.2012

Inne podmioty uprawnione do nabycia praw autorskich

Przypadek szczególny – utwór pracownika naukowego

• Instytucja naukowa nie nabywa praw autorskich do utworu swojego pracownika, ale w ma pierwszeństwo publikacji.

• Brak praw majątkowych!

• Uczelni przysługuje prawo pierwszeństwa publikacji pracy studenta (dyplomowej)

Treść prawa autorskiego

• Autorskie prawa osobiste

• Autorskie prawa majątkowe

• Rawo zezwalania na wykorzystanie autorskich praw zależnych

Autorskie prawa osobiste

• Ochrona więzi twórcy z utworem

• Niezbywalne, nie podlegające egzekucji

• Nie można się zrzec

• Prawo do utworu

• Oznaczenia utworu nazwiskiem, pseudonimem twórcy lub udostępniania anonimowo

• Zachowania nienaruszalności treści i formy utworu = integralność utworu

• Do decydowania o pierwszym udostępnianiu utworu

• Nadzór nad sposobem korzystania z utworu

Autorskie prawa majątkowe

• Zbywalne, dziedziczone, ograniczone w czasie, nie podlegają egzekucji

• Wyłączne prawa do korzystania z utworu

• Wyłączne prawa do rozporządzania nim

• Wyłączne prawa do wynagrodzenia za korzystanie z utworu

Pole eksploatacji utworu – sposób korzystania z utworu charakteryzujący się odrębnością techniczną lub ekonomiczną

Zezwolenie na wykorzystanie praw autorskich zależnych

• O majątkowym charakterze może świadczyć zastrzeżenie, że prawo to nie przysługuje jeśli apm do utworu wygasły. Przyjmuje się ..

Granice autorskich praw majątkowych

2 najważniejsze grupy autorskich praw majątkowych:

• Czas trwania

• Dozwolony użytek prywatny i publiczny

Dozwolony użytek – co mi wolno czynić z cudzym utworem bez pozwolenia (i zapłaty)

• Użytek prywatny

• Użytek publiczny

• Unormowanie szczegółowe nie będące nominalnie …

• Możliwość korzystania z utworu lub przedmiotu praw pokrewnych bez zgody uprawnionego

• Inaczej licencja ustawowa

Dozwolony użytek prywatny

• Bez pozwolenia twórcy wolno nieodpłatnie korzystać z już rozpowszechnionego utworu w zakresie własnego użytku osobistego

Granice autorskich praw autorskich ?

• Wyłączone z użytku prywatnego

  • Utwory architektoniczne

  • Utwory architektoniczno – urbanistyczne

  • Elektroniczne bazy danych (z wyjątkiem niekomercyjnego użytku naukowego)

Dozwolony użytek prasowy

Cel: zapewnienie sprawniejszego obiegu informacji

• Wydawcy prasy

• Producenci audycji w radiu i TV

• Już z utworów z utworów rozpowszechnionych

Dozwolony użytek naukowo – dydaktyczny

Instytucje naukowe i oświatowe mogą w celach dydaktycznych lub prowadzenia własnych badań, korzystać z rozpowszechnianych utworów w oryginału lub tłumaczeń oraz sporządzać w tym celu egzemplarz fragmentów rozpowszechnianego utworu.

• Podmiotem korzystającym z utworu jest instytucja naukowa lub oświatowa

• Korzystanie z utworów musi być prowadzone w celach dydaktycznych lub prowadzenia własnych badań

Dozwolony użytek biblioteczny

Biblioteki, archiwa i szkoły mogą:

• Udostępniać nieodpłatnie w ramach działań statutowych, egzemplarze utworu rozpowszechnionych

• Sporządzać lub zlecać sporządzenie egzemplarzy rozpowszechnionych utworów w celu uzupełnienia, zachowania lub ochrony swoich zbiorów

• Udostępniać zbiory dla celów badawczych lub poznawczych za pośrednictwem końcówek systemów informatycznych

Prawo cytatu

Wolno przytaczać, w utworach stanowiących samoistną całość, urywki rozpowszechnionych utworów lub drobne utwory w całości, w zakresie uzasadnionych wyjaśnieniem, analizą krytyczną, nauczaniem lub prawami gatunki twórczości.

Przesłanki korzystania z prawa cytatu

• Przytoczenie musi być dokonane w utworze stanowiącym samoistną całość

• Musi odnosić się do urywka utworu lub drobnego utworu w całości

• Przedmiotem przytoczenia jest jedynie utwór rozpowszechniony

• Musi być uzasadnione

Czas trwania autorskich praw majątkowych jako drugie ich ustawowe ograniczenie

• Czas trwania 70 lat od:

  • Śmierci twórcy lub tego spośród twórców który zmarł ostatni

  • Pierwszego rozpowszechnienia utworu, gdy twórca nie jest znany

  • Rozpowszechnienia utworu, jeśli prawa autorskie doń przysługują z mocy ustawy innej osobie niż twórca

  • W przypadku utworów audiowizualnych od śmierci najpóźniej zmarłego spośród następujących osób: głównego reżysera, autora scenariusza, autora dialogów, kompozytora muzyki

Obrót prawami

Umowa o przeniesienie apm i umowa licencyjna

• Autorskie prawa majątkowe mogą przejść na inne osoby w drodze dziedziczenia lub na podstawie umowy

• Nierozporządzenie w testamencie powoduj, ze apm podlegają dziedziczeniu na podstawie ustawy

Umowa prawno autorska –dwustronna czynność prawna zawierająca zgodne oświadczenie woli, które jest przedmiotem apm

Umowa licencyjna

• Zawiera ją podmiot apm (twórca) jako licencjodawca oraz licencjobiorca

• Może być odpłatna i nieodpłatna

• Może być wyłączna (tylko forma pisemna) i niewyłączna

• Skutek prawny: licencjobiorca uzyskuje prawo do korzystania z utworu w zakresie objętym licencją, licencjodawca zobowiązuje się do znoszenia eksploatacji prowadzonej przez licencjobiorcę

Komercjalizacja wynalazków

• Umowy licencyjne

• Warunki ważności umowy

• Podział licencji: pełne, ograniczone, wyłączne i niewyłączne, otwarte i … ,licencja przymusowa

Dochodzenie roszczeń z patentu

• Kiedy możliwe jest dochodzenie roszczeń z tytułu bezprawnego korzystania z wynalazków przez osoby trzecie (Art. 288)

• Czego uprawniony może zabronić osobom trzecim (Art. 63)

Ochrona praw autorskich

Prawo podmiotowe pozbawione ochrony ze strony instytucji państwa byłoby bezużyteczne

• Funkcja kompensacyjna

• Funkcja restrykcyjna

• Funkcja prezencyjna (?)

• Funkcja represyjna

Naruszenie prawa autorskiego

• Odpowiedzialność cywilna

  • Za naruszenie autorskich praw osobistych

    • Środki niemajątkowe

      • Zaniechanie

      • Usunięcie skutków

  • Za naruszenie autorskich praw majątkowych

    • Środki majątkowe

      • Zadośćuczynienie

      • Zapłata na cel społeczny

• Odpowiedzialność karna

Podstawy żądania ochrony apo – przykłady

• Przywłaszczenie autorstwa

• Oznaczenie nazwiskiem twórcy utworu, który miał być anonimowy

• Ujawnienie nazwiska twórcy utworu rozpowszechnianego pod pseudonimem

• Naruszenie integralności utworu, które zrywa więź między twórcą a utworem

• Rozpowszechnianie utworu wbrew woli twórcy

Bezprawność zachowania jako przesłanka naruszenia apo

• Apo to dobro osobiste – przesłanką ochrony jest bezpośredniość naruszenia

• Bezprawność naruszenia jest domniemywana (?)

Podmiot roszczeń z tytułu naruszenia apo

• Za życia twórcy – wydawca, producent, organizacja zbiorowego zarządzania, dopóki twórca nie ujawni swoje tożsamości

  • Organizacja zbiorowego zarządzania nie ma legitymacji do występowania z roszczeniami ochronnymi odnośnie apo za życia twórcy

• Po śmierci twórcy – osoba wskazana przez twórcę, małżonek, rodzeństwo, stowarzyszenie twórców lub organizacja zbiorowego zarządzania, która zarządzała pracami zmarłego

Roszczenia z tytułu naruszenia apo

• Zaniechanie

• Usunięcie skutków

• Odszkodowanie

  • Na zasadach ogólnych

  • Wielokrotność wynagrodzenia

• Zwrot korzyści

• Oświadczenie

Podmiot roszczeń ochronnych z tytułu naruszenia apm

• Twórca (uprawniony pierwotnie)

• Inni pierwotnie uprawnieni (wydawca itd.)

• Nabywca amp

• Spadkobierca

• Licencjobiorca wyłączny (w zakresie objętym licencją)

Sprawy dotyczące odpowiedzialności cywilnej z tytułu naruszenia autorskich praw majątkowych i osobistych oraz pokrewnych praw należą do sądów okręgowych.

Odpowiedzialność karna

• Grzywna – od 10 do 540 stawek dziennych, jako kara samoistna albo obok kary pozbawienia wolności (gdy czyn w celu osiągnięcia korzyści majątkowej)

• Ograniczenie wolności (od 1 do 12 miesięcy)

• Pozbawienie wolności (od 1 miesiąca do 5 lat)

• Środek karny (?) – przepadek przedmiotów pochodzących z przestępstwa

Czyny przestępcze

Znamiona czynów zabronionych:

• Przywłaszczenie autorstwa

• Zniekształcenie utworu

• Rozpowszechnianie bez uprawnienia

• Zwielokrotnienie w celu bezprawnego rozpowszechniania

• Produkcja, rozpowszechnianie itd. urządzeń umożliwiających obejścia zabezpieczeń technicznych

• Utrudnianie kontroli korzystania

• Inne naruszenia apo, apm i praw pokrewnych

Rola organizacji zbiorowego zarządzania w dochodzeniu roszczeń ochronnych

• Twórca nie zawsze ma wystarczającą siłę przebicia i dość samozaparcia ..

• Odpowiedzialność w związku z naruszeniami w dużej skali dochodzą organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub pokrewnymi

• Organizacja zbiorowego zarządzania odgrywają również istotną role w procesie udzielania zezwoleń na … korzystania z utworów i przedmiotów praw pokrewnych oraz pobieranie wynagrodzeń za dozwolony użytek

OCHRONA WZORÓW PRZEMYSŁOWYCH

Wzorem przemysłowym jest nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części, nadana mu w szczególny sposób przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, strukturę lub materiał wytworu oraz przez jego ornamentację

Wytworem jest każdy przedmiot wytworzony w sposób przemysłowy lub rzemieślniczy, obejmujący w szczególności opakowanie, symbole graficzne oraz kroje pisma typograficznego z wyłączeniem programów komputerowych

Cechy wzoru przemysłowego decydujące o jego rejestracji

• Wytwór prosty lub złożony lub część składowa wytworu złożonego

• Nowość - nie został udostępniony publicznie przed datą wg której oznacza się pierwszeństwo

• Indywidualny charakter (oryginalność) – odmienne „ogólne wrażenie wywołane na zorientowanym użytkowniku”

Co ogranicza swobodę twórcy w opracowaniu nowego wzoru przemysłowego?

• Natura samego produktu i jego funkcja

• Cechy „must fit”

• Wymogi bezpieczeństwa i zdrowotne

• Moda

Korzyści z rejestracji wzoru przemysłowego

• Prawo do wyłącznego korzystania z wzoru przemysłowego w sposób zarobkowy lub zawodowy

• Z ekonomicznego punktu widzenia rejestracja wzoru przemysłowego stymuluje konkurencyjność, a także przynosi dodatkowe korzyści gdyż:

  • Chroni przed kopiowaniem bądź podrabianiem wzoru przez konkurentów

  • Przyczyniają się do zwrotu kosztów poniesionych z tytułu …

Korzystanie z wzoru przemysłowego przez osoby trzecie nie naruszające prawa wyłącznego

• Do użytku osobistego lub niezwiązanego z działalnością gospodarczą

• W celu doświadczalnym

• Stosowanego lub zawartego w urządzeniach znajdujących się na środkach transportu lądowego lub morskiego

Czas trwania ochrony – 25 lat podzielone na pięcioletnie okresy

Wyłączenia ochrony

• Których wykorzystanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami

• Wzory przemysłowe zawierające flagi, godła, symbole państwowe

Procedura uzyskania prawa z rejestracji

• Procedura krajowa – w oparciu o ustawę Prawo o własności przemysłowej

• Procedura regionalna up. Wspólnotowa – zgłoszenie do OHIM w Alicante(?)

• Procedura międzynarodowa – akt genewski porozumienia haskiego

1. Zgłoszenie wzoru przemysłowego

   • Podanie – oznaczenie zgłaszającego

   • Ilustracja wzoru przemysłowego

   • Opis wyjaśniający ilustrację wzoru – powinien umożliwiać odtwarzanie wzoru oraz wskazywać przeznaczenie wzoru i cechy identyfikacyjnej

2. Udzielenie prawa z rejestracji lub odmowa