Wydział Inżynierii Zarządzania Poznań, dnia 09.04.2014r.
IB, Rok 2, Semestr 4, Grupa IB2A
Imię i nazwisko: Prowadzący: mgr inż. Ewa Budniak
1. Szymon Gadera
2. Mariusz Lipiński
3. Aleksander Marszałkiewicz
4. Tomasz Ptak
5. Dominika Konowalczyk
Sprawozdanie z laboratorium
„Technologia maszyn i projektowanie procesów technologicznych”
w Apator Powogaz S.A. w Poznaniu
semestr letni 2013/14
1. Nazwa maszyny/obrabiarki:
Quaser HX505 – poziome centrum obróbkowe z jednego mocowania.
2. Opis maszyny/obrabiarki:
Budowa maszyny:
pulpit sterowniczy,
pulpit do ręcznego ustawiania detalu,
stanowisko wymiany detali surowych i poobróbkowych, wraz z oprzyrządowaniem mocującym,
wrzeciono z gniazdem do narzędzi skrawających,
szafa zasilająca,
5 silników zasilających (4 osie – x, y, z, b; b- obrót stołu o 360’),
układ hydrauliczny dwufunkcyjny, wspomagający pracę i napęd wrzeciona – tyłu maszyny,
stronie zbiornik z chłodziwem – na prawej ścianie maszyny,
pompy chłodnicze,
zbiornik smaru,
układ smarujący osie,
podajnik wiórów – od frontu maszyny, po prawej stronie,
wewnętrzne oświetlenie maszyny nad komorą roboczą,
Wyposażenie stanowiska:
dwie maszyny Quaser HX505,
magazyn narzędzi,
biurko,
stół,
warsztat narzędziowy,
wózki z dostarczanymi i obrobionymi detalami,
podesty pod maszyny,
szafki na dokumentację,
żuraw,
dźwig,
regały na narzędzia,
zbiornik na wióry,
oświetlenie ogólne,
komputer,
imadło,
ostrzałka elektryczna do noży i wierteł,
klimatyzacja odgórna,
krzesło obrotowe, na kółkach.
3. Obrabiany detal:
Korpus MWN 65
Materiał detalu: żeliwo szare 250
4. Opis procesu technologicznego:
Toczenie – rodzaj obróbki ubytkowej poprzez skrawanie nieobrotowym ostrzem elementu obrabianego zamontowanego w obrotowym uchwycie tokarskim. Proces stosowany do obróbki wewnętrznych i zewnętrznych powierzchni przedmiotów o kształcie brył obrotowych.
Frezowanie – rodzaj obróbki skrawaniem przedmiotów z metalu, drewna, tworzyw sztucznych lub innych materiałów skrawalnych za pomocą wieloostrzowego narzędzia (frezu) na obrabiarce zwanej frezarką. Podczas frezowania ruch obrotowy wykonuje narzędzie, zaś ruch posuwowy przedmiot obrabiany (niekiedy również narzędzie). W zależności od położenia osi obrotu freza względem obrabianej powierzchni rozróżnia się frezowanie obwodowe i czołowe. W zależności od kierunku ruchu posuwowego w stosunku do ruchu roboczego rozróżnia się frezowanie współbieżne i przeciwbieżne. Szczególnymi odmianami frezowania jest: kopiowe, gwintów, obwiedniowe itp.
Wiercenie – rodzaj obróbki ubytkowej poprzez skrawanie, przy użyciu narzędzia zwanego wiertłem. W wyniku wiercenia uzyskuje się otwór o przekroju najczęściej kołowym. W przeciwieństwie do toczenia, element obrabiany pozostaje nieruchomy, a narzędzie skrawające wykonuje ruch obrotowy.
Gwintowanie – kształtowanie gwintów zewnętrznych i wewnętrznych poprzez obróbkę skrawaniem lub obróbkę plastyczną.
Opis:
1. Frezowanie powierzchni czołowych φ63 – s700, f800,
2. Wiercenie otworów w kołnierzach φ19 – s 1300, f400,
3. Frezowanie stożkowe φ65 – s100, f250,
4. Wiercenie otworów na wieżyczce φ10,2 – 4 otwory – s1250, f250,
5. Gwintowanie otworów na wieżyczce M12 – s210, f368
5. Stosowane oprzyrządowanie technologiczne oraz narzędzia skrawające:
Narzędzia skrawające:
głowica frezarska φ63,
wiertło φ19,
frez stożkowy φ165,
wiertło φ10,2
gwintownik M12.
Oprzyrządowanie technologiczne:
wrzeciono z gniazdem do narzędzi skrawających,
podajnik wiórów,
obracany stół,
6. Czynności kontrolno-pomiarowe:
długość detalu – suwmiarka elektroniczna uniwersalna,
wymiary wewnętrzne otworów – suwmiarka elektroniczna uniwersalna,
gwinty – sprawdzanie do gwintu M12
kontrola detalu, co 10 sztuk,
przyjęta tolerancja na stanowisku względem projektu:
dla wymiarów liniowych:
klasa tolerancji: m,
pomiędzy 0,5mm a 6mm wynosi ±0,1mm,
od 6mm do 30mm wynosi ±0,2mm,
od 30mm do 120mm wynosi ±0,3mm,
od 120mm do 400mm wynosi ±0,5mm.
dla wymiarów krawędzi, promieni zewnętrznych i szerokości ścięć
klasa tolerancji: m,
pomiędzy 0,5mm a 3mm wynosi ±0,2mm,
między 3mm a 6mm wynosi ±0,5mm,
powyżej 6mm występuje do ±1mm.
dla przedziału długości krótszego ramienia kąta:
klasa tolerancji: m,
do 10° wynosi ±1°,
pomiędzy 10° a 50° wynosi ±0° 30’,
od 50° do 120° jest to ±0° 20’,
powyżej 120° to ±0° 10’.
7. Opis stanowiska pracy:
a) organizacja:
3 zmiany robocze po 8 godzin,
detale dowożone transportem zewnętrznym,
produkty odbierane transportem zewnętrznym,
1 regulaminowa przerwa w trakcie zmiany – 15min,
sprzątanie stanowiska pracy – we własnym zakresie przez pracownika,
dostęp do narzędziowni w zakresie wymiany narzędzi skrawających,
obsługa jednej z dwóch dostępnych maszyn jednocześnie,
dostęp do pomieszczenia technologów,
zakaz wychodzenia poza stanowisko pracy w trakcie pracy maszyny,
b) ergonomia:
czynniki materialne środowiska pracy:
hałas – mieszczący się w normach, subiektywna ocena pracownika wskazała poziom hałasu, jako średni (3 stopniowa skala oceny), ocena pokrywa się z oceną wrażenia osób z zewnątrz stanowiska, hałas ten nie powinien oddziaływać negatywnie na zdrowie i samopoczucie pracownika i osób w otoczeniu,
oświetlenie: ok.1000 lx, zarówno naturalne, jak i sztuczne nad całą halą, występuje oświetlenie miejscowe, żarowe wewnątrz urządzenia oraz przy biurku pracownika,
mikroklimat: temperatura: 21°C, ruchy powietrza wyczuwalne, wilgotność średnia, w normie.
obciążenie pracą fizyczną,
wydatek energetyczny:
Detal o wadze 9kg jest podnoszony własnoręcznie przez pracownika z wózka dostawczego, o wysokości ok. 1m. Budowa wózka uniemożliwia prawidłowe podnoszenie ciężaru całym ciałem, jedynie przez pochylenie kręgosłupa do przodu. Następnie pracownik wraz z detalem wchodzi po 2 schodkach na podwyższenie, gdzie montuje detal w uchwycie maszyny. Z uwagi na wagę i kształt detalu, jego montaż również wiąże się z dosyć sporym wysiłkiem ze strony pracownika. Po zamknięciu drzwi pracownik wraca do pulpitu sterowniczego maszyny. Analogicznie wygląda odbiór obrobionego produktu.
Przy normie 52 elementów obrabianych na zmianę wysiłek energetyczny w trakcie całej zmiany można subiektywnie scharakteryzować jako dosyć duży (4), przy 5stopniowej skali oceniania. Warto nadmienić, że sposób podnoszenia elementu może w przyszłości rzutować an stan zdrowia pracownika, zwłaszcza w odniesieniu do zwyrodnień układu mięśniowo-szkieletowego.
Przestrajanie maszyny nie występuje częściej, niż3 razy na zmianę, a jego wykonanie wedle pracownika nie wymaga wielkiego wysiłku fizycznego.
obciążenie pracą statyczną:
Brak długotrwałego oddziaływania. Wyżej wymienione podnoszenie detalu przygotowywanego do obróbki wiąże się z największym obciążeniem kręgosłupa w trakcie całej zmiany roboczej.
obciążenie psychiczne:
Nie występuje nadmierne obciążenie pracownika informacjami, dzięki łatwemu dostępowi do dokumentacji technicznej i konsultacji z technologami.
Problemy decyzyjne są ograniczone do minimum poprzez łatwy dostęp do konsultacji z technologami i szczegółowe instrukcje i dokumentacje techniczne.
monotonia: pełna (4/4), zarówno otoczenia, jak i wykonywanych czynności, nawyków oraz wymóg ciągłej koncentracji przy obróbce detalu,
c) bhp:
środki ochrony indywidualnej:
okulary ochronne
obuwie antypoślizgowe, wzmacniane,
odzież robocza,
pas ściągający,
ochronniki na stawy,
dostęp do stoperów wyciszających,
elementy bezpieczeństwa maszyny:
grzybki awaryjne z 4 stron maszyny, dodatkowy jeden przy panelu sterującym, mająca zadanie odłączenie zasilania od maszyny natychmiastowo po wciśnięciu,
świetlny sygnalizator alarmowy nad stanowiskiem (zielony – praca, żółty – alarm, czerwony – awaria),
kuloodporna szyba w drzwiach odgradzających stanowisko obróbki od pracownika,
blokada rozpoczęcia pracy przy otwartych drzwiach,
system blokujący otwarcie drzwi w trakcie pracy maszyny,
system automatycznej symulacji pracy maszyny, wykrywający kolizję na stanowisku obróbki,
bezpieczeństwo stanowiska:
podesty pod maszyny,
zakaz wychodzenia poza teren stanowiska pracy w trakcie obróbki detalu,
podłoga na stanowisku pracy pokryta materiałem antypoślizgowym,
system usuwania rozlanych smarów i olejów poprzez specjalistyczny materiał proszkowy,
w otoczeniu 10-15m punkt opatrunkowy wraz o obecnością osoby przeszkolonej w udzielaniu pierwszej pomocy,
regulaminy i instrukcje dotyczące obsługi maszyn i bhp,
gaśnice proszkowe i śniegowe na hali.