Podstawy Techniki Telewizyjnej
06.11.2013
Sygnał analogowy od cyfrowego różni się:
- cyfrowy sygnał może przybrać dwa stany - zero i jeden.
- w sygnale analogowym mamy dużo wartości pośrednich
SYGNAŁ ANALOGOWY
Sygnał analogowy - może przyjmować dowolną wartość z określonego przedziału np. od 0 do 1V.
Sygnały wizyjne i dźwiękowe z natury są sygnałami analogowymi tzn. mogą przyjmować dowolne wartości w pewnych przedziałach.
Telewizja również od samego początku wykorzystuje sygnały analogowe. Pomimo że obecnie mówimy o "telewizji cyfrowej" na początku zawsze mamy sygnał analogowy, który jest przekształcany na sygnał cyfrowy.
ANALOGOWY SYGNAŁ WIZJI
Analogowy sygnał wizyjny - sygnał elektryczny zawierający informację o obrazie.
Sygnał taki może pochodzić z urządzenia zamieniającego obraz optyczny na odpowiadający mu sygnał elektryczny np. lampy analizującej czy przetwornika CCD lub urządzenia odtwarzającego albo generującego taki sygnał.
Przetwornik - przetwarza obraz optyczny na sygnał elektryczny, w kamerze jest to matryca.
Sygnał analogowy możemy zobaczyć za pomocą Oscyloskopu.
PAL - europejski system kodowania, informacji o kolorze.
PASMO SYGNAŁU WIZYJNEGO
Pasmo sygnału jest to zakres częstotliwości pomiędzy częstotliwościami granicznymi (czyli najmniejszą i największą). Parametr ten wyrażamy w Hz (herc).
Pasmo sygnału wizyjnego zależy od ilości zawartej w nim informacji.
Im więcej szczegółów, informacji o kolorze, luminancji, tym szersze pasmo sygnału wizyjnego, które zwykle wyrażamy w MHz np. 6 MHz.
Szerokie pasmo umożliwia przesłanie obrazu wyższej jakości niż wąskie pasmo.
PRZESYŁANIE SYGNAŁÓW WIZYJNYCH - COMPOSITE
Analogowe sygnały wizyjne można przesłać w różnej postaci.
COMPOSITE - całkowity sygnał wizyjny, zakodowany w systemie PAL (NTSC), zawierający sygnał luminancji (informacji o jasności) i chrominancji (kolorze).
Kodowanie PAL powoduje pogorszenie jakości obrazu z powodu ograniczenia pasma.
Zalety:
Połączenie jednym kablem, bardzo popularne - kompatybilność urządzeń.
Oko ludzkie lepiej rozpoznaje kształty niż kolory.
ZŁĄCZA DO KABLI WSPÓŁOSIOWYCH
Wtyk BNC - do zastosowań profesjonalnych.
Wtyk Chinch (RCA) używane do połączeń wizyjnych i fonicznych.
PRZESYŁANIE SYGNAŁÓW WIZYJNYCH RGB
Przesyłanie sygnałów wizyjnych w formie składowych RGB wymaga użycia trzech kabli wideo.
Stosuje się przy połączeniu komputera z monitorem za pomocą VGA lub przy łączeniu urządzeń kablem SCART (np. telewizora z odtwarzaczem DVD).
Zapewnia dużo lepszą jakość niż połączenie Composite.
W telewizji jest nierzadko wykorzystywane, częściej stosuje się połączenie component.
Złącze SCART stosuje się do przesyłania RGB, composite (PAL) i fonicznych.
PRZESYŁANIE SYGNAŁÓW WIZYJNYCH - COMPONENT
Sygnał component jest szeroko rozpowszechniony zarówno w telewizji jak i w sprzęcie domowym.
Sygnały component przesyłane są trzema kablami:
- składowa luminancji oznacza jako Y
- dwie składowe różnicowe: Y-B i Y-R.
Y=R+G+B
Y-R
Y-B
Sygnał Y często się przydaje do wizjera w kamerze.
Sygnał componentowy pozwala przesłać analogowy sygnał wizyjny z lepszą jakością niż composite, ale koszty jego stosowania są dużo wyższe.
Urządzenia wykorzystujące sygnały componentowe wyposażone są najczęściej w następujące złącza:
- 3 x BNC
- 3 x CINCH
BNC jest popularny w sprzęcie profesjonalnym.
ANALOGOWY SYGNAŁ FONICZNY
Analogowy sygnał foniczny - sygnał elektryczny zawierający informacje o dźwięku.
Dźwięk może być również zapisany w postaci optycznej - na taśmie filmowej lub mechanicznej - na płycie winylowej.
Pasmo sygnału fonicznego: 20Hz - 20kHz
PRZESYŁANIE ANALOGOWYCH SYGNAŁÓW FONICZNYCH
Kabel asymetryczny - zbudowany jest z jednej żyły (przewodu) w ekranie wykonanym jako oplot z drucików miedzianych lub folii aluminiowej.
Stosowany w sprzęcie amatorskim, zwykle zakończony wtykiem chinch, mini jack mono.
Ekran pełni w nim rolę drugiej żyłki.
Sygnały foniczne przesyłane kablami asymetrycznymi są narażone na zakłócenia, które indukują się w kablu np. przydźwięk dźwiękowy.
Kabel symetryczny - zbudowany z dwóch izolowanych żył w ekranie. Do łączenia kabli symetrycznych z urządzeniami stosuje się wtyki XLR. XLRy występują w wersji męskiej i żeńskiej (tak jak gniazda w urządzeniach).
CYFROWE SYGNAŁY WIZYJNE I FONICZNE
Zastosowanie sygnałów cyfrowych w telewizji polepszyło jakość i zwiększyło możliwości.
Bez techniki cyfrowej byłoby niemożliwe (albo trudne do wprowadzenia) uzyskanie np. HDTV, dźwięku wielokanałowego, telegazety, EPG i innych.
Aby uzyskać sygnały cyfrowe należy przetworzyć sygnały analogowe za pomocą przetworników analogowo-cyfrowych.
CYFROWY SYGNAŁ WIZYJNY SDI
SDI - Serial Digital Interface - szeregowy cyfrowy komponent, najbardziej rozpowszechniony sygnał telewizyjny.
Jest cyfrowym odpowiednikiem analogowego sygnału component, dodatkowo może zawierać 8 stereofonicznych sygnałów fonicznych (embeded audio).
Bit rate sygnału SDI wynosi 270 Mb/s (dla sygnałów SD).
Sygnały SDI przesyłane są jednym kablem koncentrycznym (BNC).
CYFROWY SYGNAŁ WIZYJNY HD-SDI
HD-SDI - High Defnition Serial Digital Interface - szeregowy cyfrowy komponent, wysokiej rozdzielczości.
Jest odpowiednikiem sygnału SDI dla HDTV.
Bit rate sygnału HD-SDI:
1,485 Gb/s dla 720p, 1080i
2,970 Gb/s dla 1080p (dual link, 3G HD-SDI).
INNE POŁĄCZENIA WIZYJNE
VGA - analogowe, stosowane w monitorach komputerowych
DVI - cyfrowe, stosowane w monitorach komputerowych
HDMI - (High Definition Multimedia Interface) - szeroko rozpowszechnione w urządzeniach domowych do przesyłania sygnałów HD i fonicznych, stosowany w odtwarzaczach DVD, Blu-Ray itp.
CYFROWY SYGNAŁ FONICZNY AES/EBU
Opracowany w 1985 roku przez Audio Engineering Society (AES) standard połączenia cyfrowego dla sygnału audio, zatwierdzony m in. przez EBU (European Broadcasting Union).
Sygnał w tym standardzie jest przesyłany jednym kablem symetrycznym zakończonym wtykiem XLR lub kablem koncentrycznym BNC.
SYGNAŁ CYFROWY FONICZNY SPDIF
Sygnał SPDIF został wprowadzony do urządzeń domowych przez firmy Sony i Philips (Sony Philips Digital Interface).
Używany głównie w odtwarzaczach DVD, CD, odbiornikach satelitarnych i DVB-T, ampli tunerach kina domowego.
Do połączeń stosuje się kable z wtykami RCA (chinch) lub złącze optyczne TOSLINK.
SPRZĘT „TELEWIZYJNY”
Wszystkie urządzenia związane z produkcją, nadawaniem i odbiorem możemy podzielić na trzy kategorie:
- konsumencki
- profesjonalny
- broadcast
SPRZĘT KONSUMENCKI
Urządzenia do użytku domowego i amatorskiego
- telewizory
- odtwarzacze i nagrywarki DVD
- kamery DV, DVD, HDD, Hi8, Video 8, pamięci flash
- magnetowidy VHS
- magnetofony
- odtwarzacze CD
- ampli tunery
i inne
Cena kilkaset – kilka tysięcy złotych
SPRZĘT PRFESJONALNY
Są to urządzenia wykorzystywane przez osoby prywatne i małe firmy do produkcji niskobudżetowej takiej jak imprezy okolicznościowe, rodzinne (śluby, wesela)
- kamery DVCam, HDV
- miksery
- montaż komputerowy
Sprzęt profesjonalny charakteryzuje się lepszą jakością niż sprzęt konsumencki.
Cena kilka – kilkanaście tysięcy złotych.
URZĄDZENIA BROADCAST
Są to urządzenia stosowane przez stacje telewizyjne, producentów programów telewizyjnych czy filmów kinowych.
Zapewniają najlepszą jakość, największe możliwości i komfort pracy nieosiągalny dla sprzętu profesjonalnego.
Cena kilkanaście – kilkaset tysięcy złotych (i więcej).
ZACIERANIE GRANIC
Rozwój elektroniki, spadające ceny sprzętu i coraz lepsze jego parametry powodują, że sprzęt „z niższej półki” jest stosowany do produkcji audycji telewizyjnych.
Przyczyna takiej sytuacji zawsze jest ta sama: koszty.
Niektóre produkcje telewizyjne są możliwe do wykonania wyłącznie za pomocą urządzeń klasy broadcast. Jakie?
ANALOGOWE I CYFROWE NADAJNIKI TELEWIZJI NAZIEMNEJ
Naziemne nadajniki telewizyjne , obok telewizji satelitarnej i telewizji kablowej, są najpopularniejszym źródłem sygnału telewizyjnego u telewidzów.
Nadajniki analogowe były pierwszym i przez wiele lat jedynym sposobem dotarcia do widza.
Nadajniki te początkowo nadawały sygnał telewizji czarno-białej, a następnie kolorowej, obecnie w systemie PAL, wcześniej SECAM.
Od roku 2011 rozpoczęto w Polsce oficjalne nadawanie programów telewizyjnych za pomocą nadajników cyfrowych.
NTC – NAZIEMNA TELEWIZJA CYFROWA
Naziemna Telewizja Cyfrowa – oznaczana również jako DVB-T (Digital Video Broadcasting – Terrestrial) – jest to cyfrowy standard nadawania treści multimedialnych za pomocą nadajników naziemnych. Do przesyłania wykorzystywany jest strumień transportowy MPEG.
MULTIPLEKS
Multipleks – zestaw programów telewizyjnych, radiowych i informacji dodatkowych (np. EPG) nadawany w pojedynczym kanale telewizyjnym.
W multipleksie, oznaczanym skrótem MUX, może być nadawanych maksymalnie 7-8 programów telewizyjnych.
ZALETY DVB-T
- zdecydowanie lepsza jakość obrazu i dźwięku
- większa ilość programów (w telewizji analogowej – 7)
- brak odbić, szumów i innych zakłóceń (możliwe „mozaikowanie” lub mrożenie)
- możliwość nadawania obrazu w rozdzielczości HD, dźwięku wielokanałowego, dźwięku oryginalnego
- dodatkowe usługi np. EPG, telewizja hybrydowa
13.11.2013
DŹWIĘK W TELEWIZJI
Fala dźwiękowa – jest rodzajem fali mechanicznej rozchodzącej się w ośrodku sprężystym np. Powietrzu.
Parametry fali dźwiękowej:
- częstotliwość (wysokość dźwięku)
- amplituda (głośność)
- faza
Człowiek słyszy dźwięki o częstotliwości od 16 Hz do 20 kHz.
Dynamika dźwięku – jest to parametr określany na podstawie najgłośniejszych i najcichszych dźwięków występujących w danym utworze. W telewizji duża dynamika np. w filmach czasem jest niepożądana – stosuje się wtedy kompresję dźwięku.
Kompresja dźwięku nie ma nic wspólnego z kompresją np. mp3.
Dźwięki w TV nie mogą być za głośne (sąsiedzi) ani za ciche (warunki w jakich oglądamy).
Szum – zawsze towarzyszy fonii właściwej. Wraz z postępem techniki poziom szumu (zakłóceń) znacznie się zmniejszył, co umożliwiło wykonanie nagrań z dużą dynamiką dźwięku.
W TV stosuje się różne układy redukcji szumów (Dolby C).
Lepsza jakość dźwięku (w tym mniej szumów) pomaga przy rejestracji dźwięku z większą dynamiką.
W dźwięku cyfrowym układy redukcji szumów nie mają tak dużego znaczenia jak dawniej.
MIKROFONY
Są to urządzenia elektroniczne, które przetwarzają fale akustyczną na sygnał elektryczny.
Najczęściej stosowane mikrofony:
- dynamiczny
- pojemnościowy
Mikrofony możemy również podzielić na:
- przewodowe i bezprzewodowe
- przypinane, „do ręki”, shotgun, w uchwytach nagłownych i inne.
Shotgun – w formie pistoletu – mikrofon kierunkowy.
Mikrofon dynamiczny – cienka membrana jest poruszana przez drgające cząstki powietrza, wprawia w ruch umieszczoną w polu magnetycznym (wytwarzanym przez magnes) cewkę. W cewce indukuje się prąd elektryczny o częstotliwości fali akustycznej. Mikrofony dynamiczne mają prostą budowę i nie wymagają zasilania.
Mikrofon pojemnościowy – fala akustyczna przetwarzana jest na prąd elektryczny przez kondensator, którego jedną okładką jest cienka, metalizowana membrana. Ruch membrany powoduje zmianę pojemności kondensatora. Mikrofony pojemnościowe wymagają zasilania. Mogą być zasilane z wewnętrznej baterii lub z zewnątrz (z miksera, kamery, magnetowidu). Napięcie zasilające mikrofony (48V) nazywane jest phantom (fantom).
Parametry mikrofonu:
- czułość
- charakterystyka częstotliwościowa
- charakterystyka kierunkowości
Producenci mikrofonów stosowanych w TV: Shure, Sennheiser, Audio-Technica, Rode.
MIKSERY FONICZNE
Mikser, konsoleta mikserska, stół mikserski – urządzenie elektroniczne do którego podłączone są sygnały z wielu źródeł (mikrofonów, instrumentów, magnetofonów, odtwarzaczy CD, DAT, komputerów) za pomocą którego możemy wpływać na ich parametry: głośność, uwypuklenie lub stłumienie wybranych częstotliwości.
Zadaniem miksera jest wysłanie przetworzonych sygnałów do emisji, nagrania lub odsłuchów.
Miksery foniczne obsługiwane są przez realizatora dźwięku.
RODZAJE MIKSERÓW
Produkowanych jest wiele typów mikserów różniących się wielkością, funkcjami i zastosowaniem:
- ENG
- studyjne
- emisyjne
- estradowe
- radiowęzłowe i konferencyjne
- dla DJ’ów
- inne
W zależności od technologii przetwarzania dźwięku miksery dzielimy na analogowe i cyfrowe.
MIKSERY ENG
Małe, przenośne, zasilane z baterii lub akumulatorów, miksery używane przez ekipy ENG.
Mają możliwość podłączenia zwykle od 2 do 5 źródeł (mikrofonów), wyposażone są we wskaźnik wysterowania, 1-2 wyjścia, wyjście do podłączenia słuchawek, zasilacz +48V Phantom dla mikrofonów.
Aby człowiek słyszał 2 razy głośniej, źródło musi być ok. 10 razy głośniejsze.
Na słuchu możemy opierać się przy ocenie jakości dźwięku. Przy ocenie natężenia powinniśmy opierać się na wskaźniku wysterowania dźwięku.
MIKSERY STUDYJNE
Bardzo rozbudowane miksery stosowane w studiach i na wozach transmisyjnych.
Mają ogromne możliwości: programowaną konfigurację, mogą przyjąć wiele sygnałów analogowych lub cyfrowych (nawet kilkaset) przez sprzężony router, mają wiele różnych wyjść (PGM, AUX), obsługują dźwięk wielokanałowy, przesyłanie dźwięku łączami światłowodowymi itd.
Producenci nazywają je DSP – Digital Signal Processing – duże urządzenia do obsługi i obróbki dźwięku.
MIKSERY EMISYJNE
Stosowane są w telewizji. Łączą funkcje mikserów wizyjnych i fonicznych. Są znacznie prostsze od mikserów studyjnych, pozwalają na równoczesne miksowanie sygnałów fonicznych i wizyjnych (jednym przyciskiem przełączany jest obraz i skojarzony dźwięk). Możemy dodać logo, belkę z napisem, zrobić przejście efektem itp.
REJESTRACJA SYGNAŁÓW FONICZNYCH
Sygnały foniczne mogą być zarejestrowane w postaci analogowej lub cyfrowej przy pomocy różnych urządzeń:
- magnetofony analogowe i cyfrowe
- kamkordery
- magnetowidy
- rejestratory z dyskami twardymi, pamięciami flash
- rejestratory na płyty CD
- komputery z odpowiednimi kartami wejściowymi
MAGNETOFON
Materiał magnetyczny to np. cząsteczki żelaza – na kasecie, taśmie magnetofonowej.
Te cząsteczki magnetyczne to malutkie magnesiki - mają dwa bieguny N i S.
Taśmę przesuwamy przez głowicę. Głowica to cewka, do której podłączamy napięcie – wytwarza ona pole magnetyczne proporcjonalne do przyłożonego napięcia. W ten sposób magnesujemy taśmę.
Magnesujemy ją w takt zmian napięcia, które z kolei zmienia się w takt sygnału. Tak namagnesowane domeny magnetyczne znajdujące się na taśmie tworzą zapis sygnału.
Magnetofon cyfrowy zapisuje dźwięk przetworzony na sygnał cyfrowy.
KAMKORDERY
Każda kamera przenośna wyposażona w urządzenie do rejestracji sygnałów wizyjnych (kamkorder) zapisuje również co najmniej 2 ścieżki dźwiękowe. Kamkordery posiadają wbudowane mikrofony (efektowe) oraz gniazda wejściowe do podłączenia np. z mikserem ENG. Mogą również być wyposażone w odbiorniki mikrofonów bezprzewodowych.
MAGNETOWIDY
Tak jak kamkordery, również rejestrują ścieżki dźwiękowe skojarzone z wizją. Zastosowanie magnetowidów znacznie uprościło montaż audycji telewizyjnych. Magnetowidy mog rejestrować nawet osiem niezależnych ścieżek dźwiękowych.
REJESTRATORY CYFROWE
Magnetofony coraz częściej zastępowane są przez rejestratory cyfrowe, zapisujące na płytach CD-R/RW, pamięciach SD, CF.
Zaletą jest brak elementów mechanicznych, związanych z transportem taśmy magnetycznej.
INNE URZĄDZENIA FONICZNE
W procesie produkcji, postprodukcji i emisji audycji telewizyjnych wykorzystywanych jest wiele innych urządzeń fonicznych: kompresory, mierniki poziomu, embedery i deembedery, przetworniki A/D i D/A, interfejsy, przełączniki, routery itd.
ENG
Electronic News Gathering – realizacja audycji telewizyjnych (informacyjnych, reportaży, „na żywo”) za pomocą urządzeń elektronicznych – kamkordera, wozu transmisyjnego czy satelitarnego.
Termin ten powstał gdy w TV rozpoczęto stosowanie urządzeń rejestrujących na taśmie magnetycznej zamiast taśmy filmowej.
SPRZĘT ENG
Przenośny sprzęt ENG do realizacji audycji telewizyjnych:
- kamkordery
- miksery foniczne, mikrofony, słuchawki, mikroporty
- reflektory, lampki nakamerowe, blendy
- monitory, statywy
SPRZĘT OŚWIETLENIOWY
Do oświetlania planu zdjęciowego stosuje się niewielkie reflektory wyładowcze lub żarowe. Na reflektory można zakładać filtry kolorowe, które dostosowują barwę ich światła do światła zastanego.
Do doświetlania używane są lampki mocowane na kamkorderach lub blendy.
AUDYCJE „NA ŻYWO”
Audycje takie realizowane mogą być w studio lub w terenie – poza ośrodkiem telewizyjnym.
Do przekazu sygnałów z miejsca realizacji audycji stosuje się:
- łącza mikrofalowe
- łącza satelitarne (DSNG)
- łącza światłowodowe
- łącza internetowe, komórkowe
ŁĄCZA MIKROFALOWE (RADIOLINIE)
Radiolinie – urządzenia do przesyłania sygnaów na odległość za pomocą fal elektromagnetycznych (mikrofali).
Radiolinia składa się z nadajnika z anteną nadawczą oraz odbiornika z anteną odbiorczą.
Aby przesłać sygnał z nadajnika do odbiornika, ich anteny muszą się „widzieć” czyli muszą być zwizowane. Ogranicza to zastosowanie tego typu łącz w trudnym terenie np. w górach czy w mieście.
Czasami stosuje się dwa lub więcej „skoki”, aby zwiększyć odległość przesyłania sygnału.
Proces ustawiania anten – wizowanie.
ŁĄCZE SATELITARNE
Urządzenia do przesyłania sygnałów z wykorzystaniem satelity telekomunikacyjnego.
Łącze satelitarne może przesyłać sygnały na bardzo dużą odległość.
Orbita geostacjonarna – orbita na której umieszcza się satelity ponieważ na niej satelity nie poruszają się względem powierzchni Ziemi. Jest ona nad równikiem.
Znajduje się 35 786 km od powierzchni Ziemii. Prędkość satelity na orbicie geostacjonarnej wynosi ok. 3km/s.
Umieszczenie satelity na tej orbicie zapewnia to, że anteny nadawcze i odbiorcze na Ziemi mogą być nieruchome (nie muszą śledzić satelity).
SATELITY
Identyfikowane są po nazwie np. Astra, Hot Bird, Intelsat.
Położenie satelity określa się podając długość geograficzną odpowiadającą punktowi na równiku, nad którym znajduje się dany satelita np.
Astra 2C – 19,2o E
Hot Bird 9 – 13o E
UPLINK I DOWNLINK
Uplink – transmisja sygnałów z Ziemi do satelity. Nadawanie może odbywać się ze stacjonarnych lub mobilnych stacji nadawczych.
Downlink – przesyłanie sygnałów z satelity na Ziemię.
Wozy transmisyjne mają oznaczenie POL oraz numer, np. wóz z Krakowa ma: POL32 / POL 32.
DSNG – Digital Satelite News Gathering – wóz satelitarny, wóz wypozażony w urządzenia do nadawania „do satelity” sygnału audio i wideo.
Wóz satelitarny może być wyposażony w kamery do samodzielnego przeprowadzania transmisji „na żywo”.
Wozy DSNG często posiadają agregaty prądotwórcze, dzięki czemu są niezależne od sieci energetycznej i mogą nadawać niemal z każdego miejsca.
Schemat blokowy wozu satelitarnego DSNG:
Koder Modulator Block Upconverter Wzmacniacz Antena
Wozy satelitarne zwykle są wyposażone w układy redundancji – wyposażenia w nadmiarze – każde urządzenie jest w dwóch egzemplarzach w razie awarii.
DSNG – NADAWANIE
Nadawanie sygnału satelitarnego (Tx) realizowane jest w paśmie Ku.
Częstotliwość nadawania mieści się w zakresie:
13,75 – 14,5 GHz.
POLARYZACJA FALI
Fala niespolaryzowana – fala, w której oscylacje rozchodzącego się zaburzenia zachodzą z jednakową amplitudą we wszystkich kierunkach prostopadłych do kierunku rozchodzenia się fal.
W fali spolaryzowanej liniowo oscylacje zaburzenia odbywają się w jednej płaszczyźnie.
W technice satelitarnej wykorzystuje się spolaryzowane liniowo – o polaryzacji poziomej i pionowej.
PARAMETRY NADAWANIA SATELITARNEGO
- częstotliwość
- polaryzacja (pozioma, pionowa)
- modulacja (DVB-S, DVB-S2)
- kodowanie (np. BISS)
- FEC (forward error correction)
- moc sygnału
- kodowanie sygnału wizyjnego i fonicznego (MPEG-2, MPEG-4)
SATELITA – ZASADA DZIAŁANIA
Satelita umieszczony na orbicie geostacjonarnej odbiera sygnał ze stacji nadawczej (stacjonarnej lub mobilnej) a następnie wzmacniany i po zmianie częstotliwości i polaryzacji, nadaje sygnał w kierunku Ziemii.
Satelita nadaje sygnały na pewien obszar w zależności od kierunków anteny danego transpondera.
Antena odbiorcza wyposażona jest w konwerter oraz odbiornik satelitarny.
Sygnał z konwentera jest o parametrach: 13V-18V ; 950-2050 MHz.
04.12.2013
POSTPRODUKCJA
Etap produkcji filmów, audycji radiowych lub telewizyjnych, rozpoczyna się po zakończeniu procesu filmowania lub nagrywania.
Na postprodukcję składają się:
- montaż wizji i fonii
- nagranie narratora, komentarzy, efektów
- efekty specjalne
- dodanie napisów i grafiki
MONTAŻ LINIOWY I NIELINIOWY
Montaż liniowy – proces montażu obrazu i dźwięku zapisanych sekwencyjnie (jeden materiał po drugim), najczęściej zarejestrowanych na taśmie magnetycznej.
Montaż nieliniowy – (NLE non-linear editing) – system montażu, który umożliwia dostęp do dowolnej ramki klipu bez konieczności odtwarzania czy przewijania. W systemie montażu nieliniowego nie ma konieczności nagrywania zmontowanego materiału na nowy nośnik.
Montaż off-line – montaż przeprowadzony na kopii materiału. Montaż off-line jest tańszy i chroni przed przypadkowym zniszczeniem oryginalnego materiału.
Wynikiem montażu off-line jest lista montażowa EDL (Edit Decision List), która jest wykorzystywana do właściwego montażu.
Assemble – dogranie, montaż polegający na nagrywaniu kolejnych fragmentów audycji jeden po drugim. W trakcie montażu typu assemble nagrywana jest wizja, fonia, kod czasowy i ścieżka sterująca.
Insert – wgranie, montaż polegający na nagraniu wizji, fonii lub kodu czasowego pomiędzy istniejące fragmenty montowanej audycji. Wgranie kasuje nagrany wcześniej w danym miejscu sygnał.
MONTAŻ LINIOWY DWUMASZYNOWY
Montaż liniowy dwumaszynowy składa się z dwóch magnetowidów
- podającego (player’a)
- nagrywającego (recorder’a)
i urządzenia sterującego (urządzeniem sterującym czasem jest recorder).
Montaż dwumaszynowy umożliwia assemble, insert, bez żadnych efektów (Cut).
Rysunek Sylwii (śliczny rysunek 1)
MONTAŻ LINOIWY WIELOMASZYNOWY
Montaż liniowy wielomaszynowy składa się z:
- recordera
- co najmniej dwóch playerów
- miksera wizji
- miksera fonii
- urządzenia sterującego
Player’y mogą być różnych typów co znacznie powiększa możliwości montażu. Zastosowanie mikserów umożliwia zastosowanie efektów, dodanie napisów i grafiki.
Montaż liniowy – właściwości
Montaż liniowy pozwala na zmontowanie audycji telewizyjnej z dokładnością do jednej klatki.
Oferuje dużą szybkość działania, montaż nieliniowy pozwala na zmontowanie audycji w krótszym czasie niż montaż nieliniowy. Koszty utrzymania montażu liniowego są większe niż montażu nieliniowego ze względu na ilość potrzebnego sprzętu.
KODY CZASOWE
Na taśmie filmowej, do określenia miejsca na taśmie wykorzystano oznaczenia metrażu znajdującej się obok perforacji taśmy. Taśma magnetyczna nie posiada takich oznaczeń – oprócz nagranego kodu czasowego (LTC i VITC).
Kod czasowy nagrany na zmontowanej taśmie:
09:59:00:00 – 10:00:00:00 – testy i czerń
10:00:00:00 – początek programu
Montaż nieliniowy
Etapy postprodukcji z użyciem systemu montażu nieliniowego:
- wgranie materiałów na dysk twardy (macierz dysków)
- montaż
- nagranie zmontowanego materiału na nośnik lub przesłanie do serwera emisyjnego
WGRYWANIE MATERIAŁÓW
Magnetowid komputer macież dyskowa
Wgranie materiałów realizuje się za pomocą magnetowidu (player’a) odtwarzającego nośniki, na których został nagrany materiał źródłowy. W zależności od wyposażenia magnetowidu i komputera, używa się do ich połączenia: composite, component, SDI, FireWire.
Magnetowidy wykorzystujące do rejestracji zapis w formie plików (np. XDCam) można połączyć z komputerem Ethernetem lub FireWire.
MONTAŻ NIELINIOWY
Montaż nieliniowy realizuje się za pomocą komputera z odpowiednim oprogramowaniem. Komputer może być wyposażony w wejścia i wyjścia wizyjne i foniczne, sterowanie zewnętrznego miksera audio. Montaż nieliniowy często wyposażony jest w zewnętrzne głośniki odsłuchowe i monitory telewizyjne (oprócz monitorów komputerowych).
NAGRANIE ZMONTOWANYCH MATERIAŁÓW
Zmontowane audycje telewizyjne nagrywane są na zewnętrzne nośniki, taśmy lub dyski optyczne.
Wykorzystywane są do tego magnetowidy połączone z odpowiednią kartą komputerową połączeniami analogowymi lub cyfrowymi.
Możliwy jest również eksport plików z gotowym programem przez sieć Ethernet lub FireWire.
BEZTAŚMOWA PRODUKCJA AUDYCJI TELEWIZYJNYCH
Beztaśmowa produkcja audycji telewizyjnych to proces postprodukcji, od wgrania materiałów źródłowych aż do emisji zmontowanych audycji bez użycia taśm magnetowidowych (lub innych nośników).
Całe ten proces przebiega przy zastosowaniu nieliniowych systemów montażu oraz serwerów emisyjnych.
INGEST (wgrywanie materiałów do macierzy) macierz dyskowa montaże
Stanowiska
dziennikarskie PLAYOUT
w NewsRoomie
INGEST – proces wgrywania (digitalizacji) materiałów źródłowych do macierzy dyskowych. W trakcie tego procesu może dokonywana być kompresja, dodawany opis audycji (metadane), konwersja formatu obrazu.
Ingest może odbywać się z różnych źródeł magnetowidów, również przy użyciu połączeń sieciowych (import plików).
W trakcie ingestowania może być tworzenia kopia niskiej rozdzielczości (proxy), którą mogą wykorzystywać dziennikarze na swoich stanowiskach w NewsRoomie do przeglądania materiałów i tworzenia listy EDL.
Macież dyskowa – zestaw dysków twardych, na których zapisywanie są materiały do montażu i zmontowane audycje. Jest tak skonstruowane, że usterka jednego dysku nie powoduje utraty danych, uszkodzone dyski można wymieniać w trakcie pracy macierzy.
MONTAŻE – nieliniowe montaże komputerowe połączone do macierzy dyskowej, pozwalają na zmontowanie audycji, dodanie grafik, komentarzy.
Zmontowane audycje są wysyłane do emisji (playout’u) lub nagrywane na zewnętrzne nośniki (archiwum lub kopia bezpieczeństwa).
Stanowiska Dziennikarskie – komputery na stanowiskach dziennikarskich umożliwiają odtwarzane wersji proxy materiałów źródłowych, wstępny montaż, tworzenie listy EDL, wizytówek oraz redagowanie tekstu do montowanego materiału.
Na tych stanowiskach można również wygrać materiał do macierzy dyskowej oraz nagrywać komentarze.
Komputery te umożliwiają też przeglądanie depesz PAP.
Lista EDL – lista powstająca przy montażu offlinowym, jest to opis poszczególnych sklejek.
PLAYOUT – serwer emisyjny wraz z komputerem sterującym. Zmontowane materiały przesłane są plikowo do serwera, z którego są odtwarzane w trakcie emisji.
Komputer sterujący zarządza odtwarzaniem poszczególnych klipów, ich kolejnością, kontroluje czas, a także steruje komputerem graficznym (wizytówki).
Powstało wiele różnych programów do montażu nieliniowego, z których najbardziej popularny jest AVID w różnych wersjach.
Inne to:
- Final Cut
- Adobe Premiere
- Grass Valey Edius
- Sony Vegas