Ochrona własności intelektualnej

Dr Aneta Suchoń

Egzamin 12.04.2013 – OTWARTE PYTANIA

Wykład 1 1.03.2013

Własność Intelektualna i przemysłowa

Dobra niematerialne charakteryzują się tym, że nie maja postaci materialnej, nie sa rzeczami, istnieją niezależnie od rzeczy, które stanowią jedynie nośniki umożliwiające ich utrwalenie i korzystanie z nich.

Nośnikiem utworu literackiego jest egzemplarz książki, a dla znaku towarowego konkretny egzemplarz towaru, na który nałożono zna.

Prawo stanowi więc zespół norm wydanych lub usankcjonowanych przez państwo praz jednoczenie zagwarantowanych przymusem państwowym, Prawko każdego kraju jest system zarówno:

W znaczeniu materialnym- czyli całością skonstruowaną pod kątek interesów państwa i społeczeństwa

W znaczeniu formalnym- czyli nie jest prostym nagromadzeniem nor, lecz ma charakter logicznej, uporządkowanej całości

Głównym cele prawa, czy to krajowego europejskiego czy międzynarodowego jest tworzenie ładu, porządkowanie podstaw życia społecznego, politycznego i gospodarczego, zarówno wewnątrz państwa jak i w skali międzynarodowej.

Akty prawne, indywidualne akty prawne, normatywne akty prawne, budowa normy prawnej (hipoteza, dyspozycja, sankcja)

Duże znaczenie, szczególnie dla prawa cywilnego ma podział norm prawnych na bezwzględnie i względnie obowiązujące. Te pierwsze nie pozostają stronom swobody w zakresie ustalenia treści stosunku prawnego., nie mogą być zmieniane, wyłączone lub ograniczone odmienną wolą stron.

Podział prawa: prywatny i publiczne

Kolejny ogólny podział prawa jest podział na: prawo wewnętrzne i międzynarodowe

Prawo krajowe określa się prawo tworzone przez kompetentne organy władzy danego państwa w wyniku zastosowania właściwej procedury, która obowiązuje…

Rozporządzenie (polskie) ma zawsze charakter aktu wykonawczego. Może być wydane tylko wówczas gdy ustawa upoważnia do regulacji danej materii w drodze rozporządzenia. Upoważnienie powinno określać organ właściwy do jego wydania, zakres spraw oraz wytyczne dotyczące tego aktu notarialnego. Może mieć ono charakter obligatoryjny i fakultatywny.

Na porządek prawny UE składa się:

• Prawo pierwotne oraz

• Prawo wtórne, uzupełniane orzecznictwem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ETS), który został powołany w celu kontrolowania przestrzegania oraz dokonywania wykładni prawa wspólnotowego.

• Podstawowa zasadą prawa wspólnotowego, ustaloną w orzecznictwie ETS, jest zasada nadrzędności, która przewiduje, że prawo pierwotne oraz akty wydane na jego podstawie będą stosowane przed prawem krajowym.

Rozporządzenie (unijne) jest aktem wiążącym w całości i jest bezpośrednio stosowane w każdy państwie członkowskim. Oznacza to, że akty te stają się częścią krajowych systemów prawnych bez potrzeby dokonywania jakichkolwiek czynności implementacyjnych i wywierają skutki bezpośrednie w stosunku do jednostek. Rozporządzenia mają taką samą moc obowiązującą we wszystkich państwach członkowskich i są zintegrowane z systemami prawnymi państw członkowskich. Ich obowiązywanie zależy jedynie od ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Dyrektywy skierowane są do państw członkowskich, określają cel, który powinien zostać osiągnięty w wyznaczonym terminie. Wybór metody i sposobu realizacji celu leży w gestii pastw członkowskich,. Warunkiem związania podmiotów przepisami dyrektywy jest wdrożenie przepisów dyrektywy do krajowego porządku prawnego.

Rozporządzenia, dyrektywy oraz decyzje podlegają ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, wydanym przez Biuro Publikacji Wspólnot Europejskich z siedzibą w Luksemburgu.

PRZYKŁADY:

Rozporzadzenie Rady w sprawie wspólnotowego systemu ochrony odmian roslin

Rozporzadzenie Rady w sprawie wzorów wspólnotowych

Dyrektywa Rady w sprawie ochorny prawnej programow komputerowych

Dyrektywa Rady w sprawie ochrony prawnej wynalazkow biotechnologicznych

Gałęzie prawa:

• Prawo cywilne- stanowi zespół norm, które regulują stosunki majątkowe i niektóre stosunki osobiste pomiędzy równorzędnymi podmiotami, zarówno osobami fizycznymi, prawnymi jak i państwowymi osobami prawnymi. Normy tej gałęzi prawa przewidują również obowiązek udzielenia ochrony prawnej podmiotem, wobec których nie spełniono należnych im świadczeń, jednakże w zasadzie nawiązanie stosunków prawnych, jak i dochodzenie roszczeń pozostawione jest zainteresowanym stronom.

• Prawo administracyjne- stanowi zespół norm regulujących strukturę i kompetencje organów administracji państwowej, stosunki prawne powstające w toku wykonawczo-zarządzającej działalności tychże organów.
  Jest to gałąź prawa, która wyraźnie odznacza się od innych gałęzi i nie ma szczególnych trudności z ustaleniem, jakie normy prawne do niej należą. Normy prawa administracyjnego stwarzają przede wszystkim ramy, w których działają organy administracji. Stosunki regulowane przez tę gałąź prawa mają kilka cech, które odróżniają je od stosunków innych gałęzi prawa, a mianowicie: powstają najczęściej poprzez wydanie jednostronnego aktu organu administracyjnego w konkretnej, indywidualnej sprawie; i inne…

• Prawo karne- to zespół norm prawnych określających czyny społecznie szkodliwe, zwane przestępstwami, zasady odpowiedzialności za te czyny oraz kary, środki karne i zabezpieczające stosowane wobec ich sprawców.

To co jest wyzej sa to ogolne rzeczy i powiedziala ze jakies pytanie z tego będzie!

Własność intelektualna i przemysłowa

• Dobra niematerialne charakteryzują się tym, że nie mają postaci materialnej, nie są rzeczami. Istnieją niezależnie od rzeczy, które stanowią jedynie nośniki umożliwiające ich utrwalenie i korzystanie z nich

• Nośnikiem utworu literackiego jest egzemplarz książki, a dla znaku towarowego konkretny egzemplarz towaru, na który nałożono znak.

Wyróżnić możemy trzy postacie dób niematerialnych:

• Utwory (w rozumieniu prawa autorskiego)

• Rozwiązania (wynalazki, projekty racjonalizatorskie, wzory użytkowe, wzory przemysłowe) są dobrami niematerialnymi stanowiącymi rezultat pracy intelektualnej człowieka

• Oznaczenia (oznaczenie przedsiębiorcy, firmy przedsiębiorcy, znaki towarowe oraz oznaczenia geograficzne) stanowią pewne wartości polegające na wytworzeniu w świadomości uczestników obrotu licznych skojarzeń.

Określenie własność intelektualna, popularność zdobyło niedawno, głównie dzięki konwencji Sztokholmskiej z 1967 r. o ustanowieniu Światowej Organizacji Własności intelektualnej

Najdłuższy rodowód ma oczywiście pojęcie „własności literackiej i artystycznej”, pochodzące z XVIII w. z Francji i zostało zawarte m.in. w Konwencji Berneńskiej z 1886 r.

Natomiast „własność przemysłowa” to określenie, które po raz pierwszy zostało wprowadzone do Konwencji Paryskiej z 1883 r. o ochronie własności przemysłowej.

Katalog praw jest zróżnicowany:

• Pierwszą grupę stanowią dobra będące wynikiem twórczości artystycznej, naukowej i literackiej i określa się je jako przedmioty prawa autorskiego

• Drugą grupę stanowią dobra niematerialne będące przedmiotem własności przemysłowej. Katalog obejmuje wynalazki, wzory użytkowe, wzory przemysłowe, znaki towarowe, oznaczenia geograficzne. Poza tym regulacja obejmuje przepisy dotyczące zwalczania nieuczciwej konkurencji oraz przeciwdziałanie praktykom monopolistycznym.

Konwencja o ustanowieniu Światowej Organizacji Własności Intelektualnej określa, że „własność intelektualna” oznacza prawa odnoszące się do dzieł literackich, artystycznych i naukowych oraz do wykonań artystów wykonawców we wszystkich dziedzinach działalności ludzkiej, odkryć naukowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych i usługowych, jak również do nazw handlowych i oznaczeń handlowych, ochrony przez nieuczciwą konkurencją oraz wszelkie inne prawa dotyczące działalności intelektualnej w dziedzinie przemysłowej, naukowej, literackiej i artystycznej. !!!Na egzaminie!!!

Początkowa problematyka własności intelektualnej szczególnie ochrona dziel artystycznych ujmowana była jako dzialo prawa cywilnego, w którym zostala zawarta regulacja prawna dotyczaca scisle określonych dobr niematerialnych.

W związku z rozszerzeniem problematyki własności intelektualnej obecnie prawo własności intelektualnej ujmuje się jako dyscyplina prawa kompleksowego. Obejmuje zarówno normy administracyjno-prawne, cywilno-prawne jak i normy prawa karnego, które odnosza się bezpośrednio lub pośrednio do praw własności intelektualnej, a laczy je przedmiot.

-Katalog jest zróżnicowany

-pierwsza grupa stanowia dobra bedace wynikiem twórczości artystycznej, naukowej i l;literackiej i okresla się je jako przedmioty prawa autorskiego.

-druga grupe stanowia dobra niematerialne bedace…

Organizacja ma na celu:
I popieranie ochrony własności intelektualnej na całym świecie przez współdziałanie państw we współpracy, w razie potrzeby, z każdą inną organizacją międzynarodową;
II zapewnienie współdziałania administracyjnego między Związkami.

Zadania Organizacji. Dla osiągnięcia celu, określonego w artykule 3, Organizacja przez swoje właściwe organy i z zastrzeżeniem właściwości każdego Związku:
I przyczynia się do opracowywania przepisów mających na celu ulepszanie ochrony własności intelektualnej na całym świecie oraz uzgadnianie ustawodawstw krajowych w tej dziedzinie;
II zapewnia obsługę administracyjną Związkowi Paryskiemu, związkom szczególnym utworzonym w łączności z tym związkiem oraz Związku berneńskiego;
III może przyjąć wykonywanie czynności administracyjnych związanych z realizacją każdego innego porozumienia międzynarodowego mającego na celu popieranie ochrony własności intelektualnej lub brać udział w wykonywaniu tych czynności;
IV zachęca do zawierania wszelkich porozumień międzynarodowych, mających na celu popieranie ochrony własności intelektualnej;
V udziela pomocy Państwom, które zwracają się o pomoc techniczno-prawną w dziedzinie własności intelektualnej;
VI gromadzi i rozpowszechnia wszelkie informacje dotyczące ochrony własności intelektualnej, prowadzi i zachęca do prowadzenia badań w tej dziedzinie oraz ogłasza ich wyniki;
VII zapewnia usługi ułatwiające międzynarodową ochronę własności intelektualnej i w odpowiednich wypadkach prowadzi rejestrację w tej dziedzinie oraz publikuje informacje dotyczące tych rejestracji;
VIII podejmuje wszelkie inne środki działania z zakresu ochrony własności intelektualnej.

Źródła Prawa Własności Intelektualnej

• Prawo powszechnie obowiązujące: ustawy, rozporządzenia, międzynarodowe umowy ratyfikowane

• Ustawa z dn. 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych

• Ustawa z dn. 30 czerwca 2000 r. prawo własności przemysłowej

• Ustawa z dn. 26 czerwca 2003 r. o ochronie prawnej odmian roślin

• Ustawa z dn. 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji

Zauważyć można duży wpływ prawa międzynarodowego i prawa wspólnotowego na prawo krajowe w zakresie własności intelektualnej.

Przepisy z zakresu własności intelektualnej regulują nie tylko zagadnienia materialne (prawa i obowiązki stron), ale także procesowe (procedury sądowe i administracyjne) i ustrojowe (organizacyjne i funkcjonalne organów rejestracyjnych)

z jednej strony mamy do czynienia z zasadą różnorzędności podmiotów, ograniczoną jednak przez prawa wyłączne

z drugiej relacje pomiędzy podmiotami, mające charakter administracyjnoprawny.

Prawo własności intelektualnej:

1. W znaczeniu przedmiotowym- termin ten oznacza zespół przepisów regulujących powstanie, treść, zmianę, ustanie i ochronę praw podmiotowych do dóbr niematerialnych

2. W znaczeniu podmiotowym- występuje w odniesieniu do uprawnień wynikających z prawa przedmiotowego, a przysługujących danemu podmiotowi.

Porozumienie w Sprawie Handlowych Aspektów Praw Własności Intelektualnej (TRIPS)

Po raz pierwszy prawo własności intelektualnej (IP) zostało włączone do międzynarodowego systemu handlowego, stawiając jego ochronę i egzekwowanie na równi z innymi obszarami handlu

TRIPS stosuje się do wszystkich praw własności intelektualnej, czyli do prawa autorskiego, patentów, znaków towarowych itp. Nie ma on zastosowania do prawa autorskiego w zakresie uregulowanym w traktacie WIPO o prawie autorskim (WIPO Copyright Treaty)

Porozumienie TRIPS ma wiele konsekwencji:

• Wprowadziło zasadę minimum ochrony własności intelektualnej, co oznacza, że jakakolwiek umowa negocjowana później może wprowadzić tylko wyższy standard ochrony (TRIPS-plus)

• Po raz pierwszy wprowadziło egzekwowanie prawa własności intelektualnej na skalę światową (nie zastosowanie się do tego wymogu może grozić sankcjami w handlu)

TRIPS przewiduje pewien minimalny poziom ochrony dla praw autorskich i pokrewnych patentów, praw do wzorów przemysłowych, znaków towarowych, geograficznych oznaczeń pochodzenia, układów scalonych, a także dla ochrony poufnego know-how. Każdy członek porozumienia musi ten minimalny poziom zapewnić w swoich krajowym ustawodawstwie, które zgodnie z zasada traktowania krajowego musi przyznać podmiotom należącym do innych krajów członkowskich co najmniej takie same prawa jakie… (tego nieeeee trzeba)

Źródła prawa unijnego:

Rozporządzenie Rady (WE) nr 207/2009 z dn. 26 lutego 2009 r. w sprawie wspólnotowego znaku towarowego

Dyrektywa Rady nr 91/250 zs dn. 14 maja z 1991 r. w sprawie ochrony prawnej programów komputerowych

Dyrektywa 98/44/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dn. 56 lipca 1998 r. w sprawie ochrony prawnej wynalazków biotechnologicznych

Dyrektywa 2004/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dn. 29 kwietnia 2004 r. w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej

Rozporządzenie Rady (WE) nr 2100/94 z dn. 27 lipca 1994 r. w sprawie wspólnotowego systemu ochrony odmian roślin

Rozporządzenie Rady (WE) nr 6/2002 z dn. 12 grudnia 2001 r. w sprawie wzorów wspólnotowych

Prawo autorskie – pojęcie prawnicze określa ogól praw, które przysługują autorowi dzieła oraz przepisy regulujące kwestie dotyczące użytkowania i czerpania korzyści z działa przez autora.

Prawo autorskie stanowi cześć prawa własności intelektualnej i oznacza w węższym znaczeniu zbiór przepisów wydanych z myślą o ochronie interesów twórców oraz stosunków prawnych związanych z tworzeniem utworów, korzystaniem z nich i ich ochroną

W szerszym znaczeniu pojęcie to obejmuje także regulacje odnoszące się do tzw. praw pokrewnych, a więc wyłącznie przyznawanych m.in. artystom, wykonawcom, nadawcom radiowym i telewizyjnym

Ochrona prawem autorskim powstaje w momencie ustalenia utworu bez konieczności dopełnienia jakichkolwiek formalności

Przyznanie utworowi ochrony autorsko prawnej nie może być uzależnione od żadnych przepisów administracyjnych, organizacyjnych, wewnątrzzakładowych ani innych. Dla ustalenia czy konkretny utwór korzysta z ochrony UstPrAut konieczne jest przeanalizowanie stopnia wypełnienia przez ten utwór wymaganych przesłanek

Ochrona praw autorskich ma charakter terytorialny

Naruszenie praw autorskich tak osobistych jak i majątkowych, jest zagrożenie zarówno odpowiedzialnością cywilną jak i karną

Terytorialny zakres ochrony oznacza, że przepisy UstPrAut stosuje się do wszystkich utworów opublikowanych po raz pierwszy w j. polskim albo opublikowanych po raz pierwszy na obszarze Rzeczypospolitej Polski niezależnie od tego czy ich twórca jest obywatelem polskim czy obywatelem innego państwa

!!! egzamin!!! Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór).

W szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory:

• Plastyczne

• Fotograficzne

• Lutnicze

• Wzornictwa przemysłowego

• Architektoniczne, architektoniczne-urbanistyczne i pantomimiczne

• Muzyczne i słowno-muzyczne

• Audiowizualne (w tym filmowe)

• Sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne

• Wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi

Ochroną objęty może być wyłącznie sposób wyrażenia, nie są objęte ochroną odkrycia, idee, procedury, metody i zasady działania oraz koncepcje matematyczne

Wykład 2 8.03.2013

Prawo autorskie służy przede wszystkim ochronie interesów osobistych i majątkowych twórcy, kształtując prawną wieź między autorem a jego dzieła.

Podstawowym pojęciem prawa autorskiego jest utwór. Dopiero jego pojawienie się uprawnia do uruchomienia wynikającego z ustawy o prawie autorskim systemu ochrony.

Utwór to dobro niematerialne

Utwór jak każde dobro niematerialne istnieje niezależnie od przedmiotu (kartki papieru, płyty CD czy DVD itd.), na którym został utrwalony-nośniku. Kupując książkę czy płytę muzyczna w sklepie nie nabywa się utworu na własność, a tylko jego nośnik materialny, czyli kartki składające się na książkę lub płytę. Do utworu przysługuje kupującemu zazwyczaj Prawo do korzystania z niego.

!!! egzamin !!! Cechy utworu:

• Stanowić rezultat pracy człowieka (twórcą może być tylko osoba fizyczna, prawo do autorstwa nie może przysługiwać osobie prawnej)

• „być przejawem działalności twórczej” (utwór powinien być rezultatem o charakterze kreacyjnym)

• Mieć charakter indywidualny

• „zostać ustalony, czyli uzewnętrzniony czy zakomunikowany innym niż twórca osobom )nie jest konieczne jego utrwalenie na jakimkolwiek nośniku materialnym), np. zaśpiewanie piosenki, zagranie utworu, wygłoszenie referatu, wyrecytowanie wiersza

Twórczy charakter działalności stanowi immanentną cechę utworu jednakże nie każdy proces intelektualny prowadzi do powstania rezultatu o cechach twórczych.

Stwierdzenie, że utwór stanowi przejaw „działalności twórczej” oznacza, że utwór powinien stanowić rezultat działalności o charakterze kreacyjnym.

Sam „przejaw działalności twórczej” nie jest warunkiem wystarczającym do zakwalifikowania określonego wytworu jak przedmiotu…

Co istotne i na co zwraca uwagę SN, praca intelektualna o charakterze twórczym jest przeciwieństwem pracy o charakterze technicznym, która polega na wykonywaniu czynności wymagających jedynie określonej wiedzy i sprawności oraz użycia odpowiednich narzędzi, materiałów i technologii.

Ochroną objęty może być wyłącznie sposób wyrażenia; nie są objęte ochroną odkrycia, idee, procedury, metody i zasady działania oraz koncepcje matematyczne

Ochrona przysługuje twórcy niezależnie do spełnienia jakichkolwiek formalności

Utwór jest przedmiotem prawa autorskiego od chwili ustalenia, chociażby miał postać nieukończoną.

Nie stanowią przedmiotu prawa autorskiego: (na egzamin)!!!!!!!

1. Akty normatywne lub ich urzędowe projekty

2. Urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole

3. Opublikowane opisy patentowe lub ochronne

4. Proste informacje prasowe

Pojęcie „dokumentu urzędowego” jest w literaturze prawniczej wiązane na ogół z takimi kategoriami, jak: zaświadczenie, wpis dokonany na rachunku bankowym, dowody doręczeń, protesty wekslowe, pokwitowania pocztowe, protokoły posiedzenia w podstępowaniu sądowym, ale także decyzje administracyjne.

Postawienie poza zakresem ochrony wynikającej z ustawy prostych informacji prasowych ma na uwadze zarówno interes społeczny- swobodę szybkiego przepływu bieżących informacji, jak i fakt, że chodzi tu z reguły o takie materiały dziennikarskie, przy których trudno wskazać na elementy pracy o charakterze twórczym

W literaturze z reguły zaznacza się, że nie korzystają z autorko prawnej ochrony, np. dziennikarskie informacje o wypadkach (kroniki wypadków), notowania giełdowe i walutowe, programy radiowe, telewizyjne, kinowe lub teatralne, komunikaty i prognozy pogody, proste ogłoszenia i wiadomości, sondażowe wypowiedzi czytelników.

Rodzaje utworów:

• Utwory samoistne to takie, w których nie wykorzystano twórczych elementów pochodzących z dzieł innego autora. Do tej kategorii należą też dzieła inspirowane cudzą twórczością.

• Utwory niesamoistne obejmują tzw. dzieła zależne i dzieła z zapożyczeniami. Dziełem zależnym jest utwór, który zawiera wkład twórczy autora oraz w istotnym zakresie przejmuje elementy twórcze z utworu innej osoby. Jeśli tego rodzaju przejęcie nie ma charakteru istotnego, mówimy o utworze z zapożyczeniami. Opracowaniem cudzego utworu jest w szczególności tłumaczenie, przeróbka i adaptacja.

• Utwory zbiorowe, w szczególności encyklopedie lub publikacje periodyczne, autorskie prawa majątkowe przysługują producentowi lub wydawcy. Im także przysługuje prawo do tytułu. Do poszczególnych części utworów zbiorowych, mających samodzielne znaczenie autorskie, prawa majątkowe przysługują twórcom.

• Utwory naukowe

• Utwory pracownicze Jeśli ustawa lub umowa o pracę nie stanowią inaczej, pracodawca, którego pracownik stworzył utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy, nabywa z chwilą przyjęcia utworu autorskie prawa majątkowe w granicach wynikających z umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron.
  Pracodawca nabywa prawo do utworu z chwilą jego przyjęcia..
  Jeżeli pracodawca w okresie dwóch lat od daty przyjęcia utworu i przystąpi do rozpowszechniania utworu przeznaczonego w umowie o pracę do rozpowszechnienia, twórca może wyznaczyć pracodawcy na piśmie odpowiedni termin na rozpowszechnienie utworu z tym skutkiem, że po jego bezskutecznym upływie prawa uzyskane przez pracodawcę wraz z własnością przedmiotu, na którym utwór utrwalono, powracają do twórcy, chyba że umowa stanowi inaczej.
  również jeśli umowa o pracę nie stanowi inaczej, z chwilą przejęcia utworu pracodawca nabywa własność przedmiotu, na którym utwór utrwalono. Do utworu pracownika pracodawcy przysługują autorskie prawa majątkowe jedynie w graniach wyznaczonych przez umowę. Wszelkie inne przysługują twórcy.

• Utwory inspirowane (np. wariancje muzyczne, literackie lub plastyczne inspiracje w twórczości)

• Utwór posiadający cechy indywidualnej twórczości artystycznej, który powstał pod wpływem psychologiczno-emocjonalnego odbioru cudzego dzieła. Niejednokrotnie obydwa utwory inspirowany i ten, który dostarczał inspiracji należą do różnych kategorii twórczości, np. literackiej, muzycznej

• Utwory zalezne przez które rozumie się opracowanie cudzych utworow zwłaszcza tłumaczenie, przeróbki, adaptacje, streszczenia; muszą one wymieniać twórcę i tytuł utworu pierwotnego.

• Do utworów zbiorowych w szczególności encyklopedie lub publikacji periodycznych, autorskie prawa majątkowe przysługują producentowi lub wydawcy. Im także przysługuje prawo do tytułu. Do poszczególnych cześci utworów zbiorowych, mających samodzielne znaczenie autorskie, prawa majątkowe przysługują twórcom.

• Naukowe

• Pracownicze

• Inspirowane(np. wariancje muzyczne, literackie lub plastyczne)

• Utwory posiadające cechy indywidualnej twórczości artystycznej, który powstał pod wpływem psychologiczno…

• Majątkowe prawa autorskie mogą przysługiwać również pracodawcy. Dzieje się tak za sprawą tzw. Utworów pracowniczych. Jeśli ustawa lub umowa o prace nie stanowią inaczej, pracodawcą którego pracownik stworzyl utwór w wyniku wykonywania obowiązkow ze stosunku pracy nabywa z chwila przyjecia utworu autorskiego prawa majatkowego w granicach…

Jeśli pracodawca w okresie 2 lat nie przystapi od daty przyjecia utworu nie przystapi do rozpowszechnienia utworu przeznaczonego w umowie o prace do rozpowszechniania, tworca może wyznaczyc pracodawcy na pismie odpowiedni termin na rozpowszechnianie utworu z tym skutkiem ze po jego bezskutecznym upływie prawa…

!!! egzamin!!! Wymień rodzaje utworów

Programy komputerowe

Obok utworów audiowizualnych ustawa o prawie autorskim wprowadza odrębne regulacje w stosunku do programów komputerowych.

Do najważniejszych rozwiązań dotyczących programów komputerowych należą:

• „trzyznacznie uprawnionemu z tytułu autorskich praw majątkowych wyłącznego prawa wprowadzenia zmian do programu komputerowego

• „majątkowe prawa autorskie do programów komputerowych, które powstały w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy, przysługują pracodawcy, czyli nie jest wymagana czynność prawna, jaką jest przejęcia utworu (prawa majątkowe autonomiczne przechodza na pracodawce).

Twórcą jest osoba fizyczna, która wniosła twórczy wkład do utworu. Przyznanie podmiotowi statusu twórcy w rozumieniu prawa autorskiego wymaga stwierdzenia istnienia zależności pomiędzy działalnością tej osoby a powstaniem dzieła podlegającego ochronie autorskoprawnej.

Nie ma natomiast ustawowej definicji twórcy. W ustawie o prawie autorskim zawarto domniemanie, że twórcą jest osoba, której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakimkolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnieniem utworu.

Twórcą może być wyłącznie osoba fizyczna, co wynika z samej natury procesu twórczego.

Współtwórcą przysługuje prawo autorskie wspólnie. Domniemywa się, że wielkości udziałów są równe, każdy ze współtwórców może żądać określenia wielkości udziałów przez sąd, na podstawie wkładów pracy twórczej.

Prawa autorskie:

• Autorskie prawa osobiste

• Autorskie prawa majątkowe

Osobiste powstają zawsze na rzecz twórcy i ewentualnie współtwórcy, natomiast prawa majątkowe mogą powstać na rzecz twórcy, współtwórcy, pracodawcy w granicach określonych przez umowę o pracę, w pewnym zakresie instytucji naukowej, w której dzieło powstało, także mogą przysługiwać producentom oraz wydawcom.

!!! egzamin !!! Autorskie prawa osobiste zostały zdefiniowane jako więź twórcy z utworem, która jest chroniona w sposób nieograniczony w czasie i nie podlega zrzeczeniu się ani zbyciu. Jest to otwarty katalog uprawnień, do których należą przede wszystkim prawa do:

• Autorstwa utworu

• Oznaczenia utworu swoim nazwiskiem albo pseudonimem albo do udostępnienia go anonimowo

• Nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania

• Decydowania o pierwszym udostępnianiu utworu publiczności

• Nadzoru nad sposobem korzystania z utworu

Autorskie prawa osobiste zawsze powstają na rzecz twórcy i ewentualnie współtwórcy. Po śmierci twórcy prawa te mogą być wykonywane przez wskazane w ustawie osoby bliskie zmarłego autora oraz przez właściwe stowarzyszenia twórców.

!!! egzamin !!! Autorskie prawa majątkowe

Są to uprawnienia, które mogą mieć wartość ekonomiczną. Zostały ukształtowane na wzór prawa własności. Oznacza to, że są bezwzględne i skuteczne wobec wszystkich. Bezwzględność polega na wyłącznym uprawnieniu do korzystania z dzieła lub rozporządzaniu nim. Osoby trzecie, chcąc korzystać z utworu, muszą uzyskać zezwolenie, np. twórcy lub jego następcy. Skuteczność wobec wszystkich oznacza, że uprawniony z tytułu majątkowego prawa autorskiego może żądać od wszystkich osób przestrzegania jego praw, a osoby te są zobowiązane do powstrzymania się od jego naruszenia.

Autorskie prawa majątkowe tym różnią się od praw osobistych, że są w pewien sposób ograniczone, a także tym, że jest możliwość cywilnoprawnego obrotu nimi.

Art. 17 pr. aut. stanowi, że jeśli z ustawy nie wynika nic innego, twórcy przysługuje prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu. W przeciwieństwie do praw osobistych jest to wyczerpujące wyliczenie uprawnień. Na podstawie tego przepisu prawami majątkowymi są:

- prawo do korzystania z utworu,

- prawo do rozporządzania utworem,

- prawo do wynagrodzenia za korzystanie z utworu, które jest uzupełnieniem prawa do korzystania z niego.

Prawo do korzystania z utworu oznacza, że podmiot uprawniony może swego utworu używać w różny sposób, czerpiąc z tego tytułu konkretne zyski. Udzielenie licencji na korzystanie z utworu nie oznacza, że sam uprawniony pierwotnie nie może z niego korzystać.

Ograniczenia praw majątkowych

Podstawowymi ograniczeniami autorskiego prawa majątkowego są:

• czas trwania,(70 LAT od śmierci tworcy)

• zasada wyczerpania,

• zasada dozwolonego użytku publicznego,(

• zasada dozwolonego użytku prywatnego (osobistego).

• Autorskie prawa majątkowe w przeciwieństwie do praw osobistych są ograniczone czasowo. Generalną zasadą jest, że gasną z upływem 70 lat:

• od śmierci twórcy,

• w odniesieniu do utworów współautorskich od śmierci współtwórcy, który przeżył pozostałych,

Dozwolony użytek publiczny służy realizacji celów edukacyjnych, informacyjnych, kulturotwórczych, naukowych. Jego istotą jest uprawnienie w określonych w ustawie sytuacjach do korzystania z konkretnego utworu bez konieczności uzyskania zgody wyłącznie uprawnionego. Można te uprawnienia podzielić na sześć podstawowych kategorii:

• nadawczą (art. 2, art. 22 pr. aut.),

• informacyjną (art. 25, art. 26 pr. aut.),

• dydaktyczną, oświatową, naukową lub dokumentacyjną (art. 27 do art. 30 pr. aut.),

• polegającą na uświetnianiu wydarzeń publicznych (art. 31 pr. aut.),

• związaną z propagowaniem utworów plastycznych (art. 32 do art. 33 pr. aut.),

• inne (m.in. chodzi o bezpieczeństwo publiczne czy poprawę położenia osób niepełnosprawnych).

Bez zezwolenia twórcy wolno nieodpłatnie korzystać z już rozpowszechnionego utworu w zakresie własnego użytku osobistego. Przepis ten nie upoważnia do budowania wg cudzego utworu architektonicznego i architekt oczno-urbanistycznego oraz do korzystania z elektronicznych baz danych spełniających cechy utworu, chyba że dotyczy to własnego użytku naukowego niezwiązanego z celem zarobkowym.

Biblioteki, archiwa i szkoły mogą:

• Udostępniać nieodpłatnie, w zakresie swoich zadań statutowych, egzemplarze utworów rozpowszechnionych

• Sporządzać lub zlecać sporządzanie egzemplarzy rozpowszechnionych utworów w celu uzupełnienia, zachowania lub ochrony własnych zbiorów

• Udostępniać zbiory dla celów badawczych lub poznawczych za pośrednictwem końcówek systemu informatycznego (terminali0 znajdujących się na terenie tych jednostek

Wolno rozpowszechniać w celach informacyjnych w prasie, radiu i telewizji(tylko 2 trzeba umieć):

1. Już rozpowszechnione:
   - sprawozdania o aktualnych wydarzeniach
   - aktualne artykuły na tematy polityczne, gospodarcze lub religijne, chyba ze zostało wyraźnie zastrzeżone ze ich dalsze rozpowszechnianie jest zabronione
   - aktualne wypowiedzi i fotografie reporterskie

2. Krótkie wyciągi ze sprawozdań i artykułów, o których mowa w pkt 1

3. Przeglądy publikacji i utworów rozpowszechnionych

4. Mowy wygłoszone na publicznych zebraniach i rozprawach; nie upoważnia to jednak do publikacji zbiorów mód jednej osoby

5. Krótkie streszczenia rozpowszechnionych utworów

Można korzystać z utworów w granicach dozwolonego użytku pod warunkiem wymienienia twórcy i źródła. Podanie twórcy i źródła powinno uwzględniać istniejące możliwości. Twórcy nie przysługuje prawo do wynagrodzenia, chyba że ustawa stanowi inaczej.

Wolno przytaczać w utworach stanowiących samoistną całość urywki rozpowszechnionych utworów lub drobne utwory w całości, w zakresie uzasadnionym wyjaśnieniem, analizą krytyczną, nauczaniem lub prawami gatunku twórczości

Wolno w celach dydaktycznych i naukowych zamieszczać rozpowszechnione drobne utwory lub fragmenty większych utworów w podręcznikach i wypisach.

Uczelni w rozumieniu przepisów o szkolnictwie wyższym przysługuje pierwszeństwo w opublikowaniu pracy dyplomowej studenta. Jeżeli uczelnia nie opublikowała pracy dyplomowej w ciągu 6 miesięcy od jej obrony, student który ją przygotował, może ją opublikować, chyba że praca dyplomowa jest częścią utworu zbiorowego.

Wolno nieodpłatnie wykonywać publicznie rozpowszechnione utwory podczas ceremonii religijnych, imprez szkolnych i akademickich lub oficjalnych uroczystości państwowych, jeżelii nie łączy się z tym osiąganie pośrednio lub bezpośrednio korzyści majątkowych i artyści wykonawcy nie otrzymują wynagrodzenia, z wyłączeniem imprez…

Wolno rozpowszechniać:

• Utwory wystawione na stałe na ogólnie dostępnych drogach, ulicach, placch lub w ogrodach, jednakże nie do tego samego użytku

• Utwory wystawione w publicznie dostępnych zbiorach, takich jak muzea, galerie, sale wystawowe, lecz tylko w katalogach i w wydawnictwach publicznych dla promocji tych utworów, a także w sprawozdaniach o aktualnych wydarzeniach w prasie i telewizji, jednakże w graniach uzasadnionych celem informacji

• w encyklopediach i atlasach - opublikowane utwory plastyczne i fotograficzne, o ile nawiązanie porozumienia z twórcą celem uzyskania jego zezwolenia napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody. Twórcy przysługuje wówczas prawo do wynagrodzenia.

Zasada wyczerpania prawa

Kto kupuje książkę, może ją odsprzedaż kolejnej osobie, czy czym podmiot, któremu przysługuje majątkowe prawa autorskie, nie może mieć z tego tytułu żadnych roszczeń.

Dozwolony użytek publiczny służy realizacji celów edukacyjnych, informacyjnych, kulturotwórczych, naukowych. Jego istotą jest uprawnienie w określonych w ustawie sytuacjach do korzystania z konkretnego utworu bez konieczności uzyskania zgody wyłącznie uprawnionego. Można te uprawnienia podzielić na sześć podstawowych kategorii:

• nadawczą (art. 2, art. 22 pr. aut.),

• informacyjną (art. 25, art. 26 pr. aut.),

• dydaktyczną, oświatową, naukową lub dokumentacyjną (art. 27 do art. 30 pr. aut.),

• polegającą na uświetnianiu wydarzeń publicznych (art. 31 pr. aut.),

• związaną z propagowaniem utworów plastycznych (art. 32 do art. 33 pr. aut.),

• inne (m.in. chodzi o bezpieczeństwo publiczne czy poprawę położenia osób niepełnosprawnych).

Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej:

1. Autorskie prawa majątkowe mogą przejść na inne osoby w drodze dziedziczenia lub na podstawie umowy

2. Nabywca autorskich praw majątkowych może przenieść je na inne osoby, chyba ze umowa stanowi inaczej

Umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych lub umowa o korzystanie z utworu, zwana dalej „licencją” obejmuje pola eksploatacji wyraźnie w niej wymienione.

Obrót prawami autorskimi

Jedynie autorskie prawa majątkowe mogą być przedmiotem obrotu cywilnoprawnego. Można tu wyróżnić umowy między żyjącymi oraz dyspozycje na wypadek śmierci, czyli rozporządzenia testamentowe.

Majątkowe prawa autorskie podlegają ogólnym regułom dziedziczenia testamentowego. Ustawa o prawie autorskim nie wprowadza w tym zakresie żadnych wyjątków, należy więc sięgnąć do ogólnych przepisów prawa spadkowego.

W przypadku ustania bytu prawnego osób prawnych i jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, skutki tych zdarzeń określone są w odrębnych przepisach, takich jak prawo upadłościowe i naprawcze czy kodeks spółek handlowych.

Odrębne pola eksploatacji stanowią w szczególności(tylko 2 trzeba umiec):

1. W zakresie utrwalania i zwielokrotnienia utworu- wytwarzanie określonego techniką egzemplarzy utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzna, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową

2. w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono - wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy,

3. w zakresie rozpowszechniania utworu w sposób inny niż określony w pkt 2 - publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.

Umowy między żyjącymi dzielą się na rozporządzające oraz licencyjne. Te pierwsze przenoszą prawa autorskie w określonym zakresie na inny podmiot. Umowy licencyjne jedynie uprawniają do korzystania z utworu w określony sposób. Tym samym twórca lub inna osoba uprawniona nie wyzbywa się swych praw.

W umowie licencyjnej licencjodawca (udzielający licencji) upoważnia licencjobiorcę do korzystania z utworu w zakresie w umowie takiej wskazanym. Zakres ten wyznaczają tzw. pola eksploatacji. Oprócz pól eksploatacji umowa wskazywać powinna miejsce i czas takiego korzystania, jak i wynagrodzenie.

Pytanie na egzamin!!!!Umowy licencyjne można podzielić na licencje właściwe i sublicencje, licencje wyłączne i niewyłączne oraz licencje pełne i niepełne.

Licencje właściwe to takie, w których udzielający licencji (licencjodawca) jest wyłącznie uprawniony z tytułu powstania danego dzieła.

Sublicencje to takie, które zostały udzielone przez osobę, która wcześniej otrzymała licencję (licencjobiorca), czyli która przekazała uprawnienia dalej.

Licencje wyłączna i niewyłączna różnią się swobodą licencjodawcy co do jednoczesnego udostępniania przysługującego mu dzieła innym podmiotom. W przypadku licencji wyłącznej licencjobiorca ma gwarancję, że nikt poza nim nie będzie miał możliwości korzystania z utworu w zakresie, w jakim została mu udzielona licencja

!!! egzamin !!! Charakterystyczne dla ochrony praw własności intelektualnej jest umowa licencyjna.

W przypadku licencji niewyłącznej licencjodawca ma prawo udzielać licencji na korzystanie z utworu w takim samym zakresie innym osobom.

Licencja pełna to taka, która zezwala na korzystanie z utworu na wszystkich polach eksploatacji, ale co ważne, jedynie znanych w chwili zawierania umowy. Licencja niepełna to taka, w której pola eksploatacji zostały wyraźnie określone w umowie.

Licencji można udzielić na czas oznaczony albo nieoznaczony. Licencja udzielona na czas oznaczony wygasa po upływie tego czasu. W przypadku braku odrębnych postanowień umownych dotyczących ograniczeń czasowych, tj. banku wyraźnego wskazania, że licencja udzielona jest na czas nieoznaczony, upoważnienie do korzystania z utworu wygasa po upływie pięciu lat od daty wejścia w życie umowy.

Bezwzględnie obowiązującymi ograniczeniami czyli takimi, których umowa nie możę nie respektować, są:

• Obligatoryjność formy pisemnej (brak takiej formy powoduje jej nieważność,

• zasada, że strony nie mogą zawrzeć umowy, w której autor zobowiązuje się względem wszystkich swoich utworów lub wszystkich utworów określonego rodzaju, mogących powstać w przyszłości (nie oznacza to, że nie można zawrzeć umowy dotyczącej całego dotychczasowego dorobku ani umowy o przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworów mających powstać w przyszłości, jeżeli tylko nie obejmuje ona całego przyszłego dorobku twórcy),

• zawężenie do pól eksploatacji utworu wyraźnie w umowie wymienionych,

• wyłączenie pól eksploatacji, które są w chwili zawarcia umowy nieznane.

Ustawodawca wprowadził dodatkowe, względnie obwiązujące ograniczenia w zakresie umów licencyjnych. Przy braku odmiennych postanowień umownych, przepisy te przesądzają, że umowa licencyjna:

• ogranicza się do terytorium Polski,

• jest zawarta na pięć lat,

• ma charakter niewyłączny,

• nie upoważnia do udzielenia sublicencji,

• uprawnia licencjobiorcę do dochodzenia roszczeń z tytułu naruszenia autorskich praw majątkowych,

• może być wypowiedziana na zasadach określonych w art. 68 ust. 1 pr. aut.,

!!! egzamin !!! Twórca bądź ktoś inny, komu prawa majątkowe przysługują, może żądać od osoby, która naruszyła jego autorskie prawa majątkowe:

• zaniechania naruszenia,

• wydania uzyskanych korzyści,

• w razie niezawinionego naruszenia zapłacenia w podwójnej wysokości stosownego wynagrodzenia,

• w przypadku zawinionego naruszenia - potrójnej wysokości stosownego wynagrodzenia,

• naprawienia wyrządzonej szkody, jeśli działanie naruszające było zawinione.

Niezależnie od wymienionych roszczeń, twórca może żądać, by winny zawinionego naruszenia dokonanego w ramach działalności gospodarczej podejmowanej w cudzym albo we własnym imieniu, choćby na cudzy rachunek, uiścił odpowiednią sumę pieniężną z przeznaczeniem na Fundusz Promocji Twórczej. Suma ta nie może być niższa niż dwukrotna wysokość uprawdopodobnionych korzyści odniesionych przez sprawcę z dokonanego naruszenia.

Prawa pokrewne

Przez pojęcie praw pokrewnych należy rozumieć prawa, które są w pewien sposób powiązane z prawami autorskimi i zostały uregulowane w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych

Dzieli się je na prawa do artystycznych wykonań, fonogramów, wideogramów, nadań, do pierwszego wydania oraz do wydania naukowego i krytycznego.

Artystyczne wykonanie utworów lub dzieł sztuki ludowej także są prawem chronionym. Prawa przysługują artyście wykonawcy. Artysta wykonawca to osoba, której działanie prowadzi do powstania artystycznego wykonania. Chodzi o wykonanie utworu lub dzieła sztuki ludowej. Artystami wykonawcami są aktorzy, recytatorzy, dyrygenci, instrumentaliści, tancerze i inne osoby, które w sposób twórczy przyczyniły się do powstania artystycznego wykonania.

Ochroną prawną objęte jest również pierwsze utrwalenie warstwy dźwiękowej wykonania utworu albo innych zjawisk akustycznych, czyli fonogram.

Artyście wykonawcy przysługuje, w graniach określonych przepisami ustawy, wyłączne prawo do:

1. Ochrony dóbr osobistych, w szczególności w zakresie:

   1. Wskazywania go jako wykonawcy, z wyłączeniem przypadków, gdy pominięcie jest zwyczajowo przyjęte

   2. Decydowania o sposobie oznaczenia wykonawcy, w tym zachowania anonimowości labo posłużenia się pseudonimem

   3. Sprzeciwiania się jakikolwiek wypaczeniom, przeinaczeniom i innym zmianom wykonania, które mogłyby naruszać jego dobre imię

2. Korzystania z artystycznego wykonania i rozporządzania prawami do niego na następujących polach eksploatacji

Fonogramem jest pierwsze utrwalenie warstwy dźwiękowej wykonania utworu albo innych zjawisk akustycznych.

Wideogram jest pierwsze utrwalenie sekwencji ruchomych z dźwiękiem lub bez, niezależnie od tego, czy stanowi ono utwór audiowizualny. Oznacza to, że wideogram i utwór audiowizualny to dwa odrębne przedmioty praw.

Prawa pokrewne do fonogramu lub wideogramu przysługują producentem fonogramu lub wideogramu. Są to osoby, pod których nazwiskiem lub firmą fonogram względnie wideogram został po raz pierwszy sporządzony. Przyjmuje się, że producentem jest osoba, która podejmuje inicjatywę danego przedsięwzięcia (wyprodukowania) i ponosi odpowiedzialność za jej wydanie.

Nadanie, czyli prawo do nadań, przysługuje organizacji radiowej lub telewizyjnej, która stworzyła program. Nie ma ustawowej definicji nadawcy. Na gruncie ustawy można przyjąć, że nadawcą jest podmiot, który stworzył program, a następnie go rozpowszechnił. Ustawa o radiofonii i telewizji stwierdza, że nadawcą jest ten, który tworzy lub zestawia programy i rozpowszechnia je lub przekazuje innym osobom w celu rozpowszechnienia w całości i bez zmian.

Niektóre dobra składają się zarówno z praw autorskich, jak i praw pokrewnych, którymi są one objęte. Dla przykładu każde nagranie piosenki jest:

• Utworem, ponieważ ktoś napisał tekst i skomponował muzykę

• Artystycznym wykonaniem, bo ktoś tekst odśpiewał, a muzykę zagrał

• Fonogramem, ponieważ ktoś odśpiewany tekst i zagraną muzykę nagrał

• Z związku z tym, żeby móc wykorzystać nagranie piosenki, trzeba uzyskać zgodę twórcy, wykonawcy oraz producenta nagrania

• Zgodę taka zazwyczaj uzyskuje się za pomocą organizacji zbiorowego zarządzania (np. ZAiKS-u).

Organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi

Organizacjami zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi, zwanymi dalej „organizacjami zbiorowego zarządzania”, w rozumieniu ustawy, są stowarzyszenia zrzeszające twórców, artystów wykonawców, producentów lub organizacje radiowe i telewizyjne, których statutowym zadaniem jest zbiorowe zarządzanie i ochrona powierzonych im praw autorskich lub praw pokrewnych oraz wykonywanie uprawnień wynikających z ustawy.

Fundusz Promocji Twórczości

Funduszem dysponuje minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego. Fundusz jest państwowym funduszem celowym nieposiadającym osobowości prawnej.

Środki Funduszu przeznacza się na:

• Stypendia dla twórców,

• Pokrycie w całości lub w części kosztów wydań utworów o szczególnym znaczeniu dla kultury i nauki polskiej oraz wydań dla niewidomych,

• Pomoc socjalną dla twórców.

Prawa własności przemysłowej (Ustawa z dn. 30 czerwca 2000 r.)

Uzyskanie patentu na wynalazek ułatwia odzyskanie nakładów n a opracowanie i wdrożenie rozwiązań, co zachęca do kontynuacji działalności innowacyjnej.

Patent jest ważnym instrumentem wykorzystywanym przez podmioty gospodarze w celu osiągnięcia przewagi konkurencyjnej, podniesienia renomy przedsiębiorstwa oraz jego wartości rynkowej.

Wynalazek

Patenty są udzielane - bez względu na dziedzinę techniki- na wynalazki, które są nowe, posiadają poziom wynalazczy i nadają się do przemysłowego stosowania.

Wynalazki mogą być chronione w formie patentów i formie tajemnicy przedsiębiorstwa.

Wynalazek uważa się za nowy, jeśli nie jest on częścią stanu techniki,

Przez stan techniki rozumie się wszystko to, co przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania patentu, zostało udostępnione do wiadomości powszechnej w formie pisemnego lub ustnego opisu, przez stosowanie, wystawienie lub ujawnienie w inny sposób

Uzyskanie patentu nie jest zatem możliwe, gdy przykładowo nastąpiła publikacja w czasopiśmie naukowym, użycie w obrocie komercyjnym, zaprezentowanie w katalogu firmowym, programie telewizyjnym. W takiej bowiem sytuacjach rozwiązanie traci cechę nowości (nawet, jeżeli to ujawienie zostało dokonane przez twórcę wynalazku lub za jego zgodą)

Wyróżnić można trzy kategorie pierwszeństwa: tj. zwykłe, konwencyjne oraz z w wystawienia wynalazku na wystawie. Pierwszeństwo do uzyskania patentu, prawa ochronnego albo prawa z rejestracji oznacza się, wg daty zgłoszenia wynalazku, wzoru użytkowego albo wzoru przemysłowego w Urzędzie Patentowym.

Zgłoszenie uważa się za dokonane w którym wpłynęło ono do Urzędu Patentowego z zachowaniem formy pisemnej również za pomocą teleksu lub w postaci elektronicznej.

.

Poza powyższym zwykłym przypadkiem pierwsze3ństwa odnotować należy jeszcze tzw. uprzednie pierwszeństwa. Jeżeli zgłaszający chce z niego skorzystać powinien w podaniu złożyć stosowne oświadczenie i załączyć dowód potwierdzający zgłoszenie wynalazku we wskazanym państwie bądź wystawienie go na wystawie.

Wg Art. 15 UstPWP pierwszeństwo do uzyskania patentu oznacza się , a zasadach określonych w umowach międzynarodowych, wg daty wystawienia wynalazku, w Polsce lub za granicą , na wystawie międzynarodowej oficjalnej lub oficjalnie uznanej, jeżeli zgłoszenie w Urzędzie Patentowym tego wynalazku, dokonane zostanie w okresie 6 miesięcy od tej daty.

Kolejna przesłanka zdolności patentowej to nieoczywistość wynalazku. Otóż wynalazek uważa się za posiadający poziom wynalazczy (nieoczywisty), jeżeli nie wynika dla znawcy, w sposób oczywisty, ze stany techniki.

Prócz nowości i poziomu wynalazczego wynalazek, na który może zostać udzielony patent musi prezentować przemysłową stosowalność. Otóż wynalazek uważany jest za nadający się do przemysłowego stosowania, jeżeli wg wynalazku może być uzyskiwany wytwór lub wykorzystywany sposób, w rozumieniu technicznym, w jakiejkolwiek działalności przemysłowej, nie wykluczając rolnictwa.

Wymóg ten wynika z fakty, iż nie wszystkie nowe rozwiązania techniczne znajdują zastosowanie praktyczne. Zasada zastosowalności rozumienia jest jako konieczność…

!!! egzamin !!! Dokonać można różnych podziałów wynalazków. W zależności od przedmiotu rozwiązania wyróżniamy 4 ich kategorie

1. Produkty, czyli substancje, mieszaniny (np. lekarstwa)

2. Urządzenia, np. maszyny

3. Sposoby, np. wytwarzanie lekarstw

4. Zastosowana, np. nowe stosowanie znanych produktów

Roszczenie upływa po 3 lat!!!!

Za wynalazki nie uważa się (art.24) w szczególności:

1. odkryć, teorii naukowych i metod matematycznych;

2. wytworów o charakterze jedynie estetycznym;

3. planów, zasad i metod dotyczących działalności umysłowej lub gospodarczej oraz gier;

4. wytworów, których niemożliwość wykorzystania może być wykazana w świetle powszechnie przyjętych i uznanych zasad nauki;

5. programów do maszyn cyfrowych;

6. przedstawienia informacji

Patentów nie udziela się na (wyłączone z ochrony):

1. wynalazki, których wykorzystywanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami; nie uważa się za sprzeczne z porządkiem publicznym korzystanie z wynalazku tylko dlatego, że jest zabronione przez prawo;

2. odmiany roślin lub rasy zwierząt oraz czysto biologiczne sposoby hodowli roślin lub zwierząt; przepis ten nie ma zastosowania do mikrobiologicznych sposobów hodowli ani do wytworów uzyskiwanych takimi sposobami;

3. sposoby leczenia ludzi i zwierząt metodami chirurgicznymi lub terapeutycznymi oraz sposoby diagnostyki stosowane na ludziach lub zwierzętach; przepis ten nie dotyczy produktów, a w szczególności substancji lub mieszanin stosowanych w diagnostyce lub leczeniu

Zgłoszenie wynalazku w celu uzyskania patentu powinno obejmować:

1. podanie zawierające co najmniej oznaczenie zgłaszającego, określenie przedmiotu zgłoszenia oraz wniosek o udzielenie patentu lub patentu dodatkowego

2. opis wynalazku ujawniający jego istotę

3. zastrzeżenie lub zastrzeżenie patentowe

4. skór opisu

zgłoszenie wynalazku, o którym mowa w ust. 1, powinno także zawierać rysunki, jeżeli są one niezbędne do zrozumienia wynalazku

zgłoszenie wynalazku, które obejmuje co najmniej podanie oraz części wyglądające zewnętrznie na opis wynalazku i na zastrzeżenie lub zastrzeżenia patentowe, daje podstawę do uznania zgłoszenia za dokonane.

Urząd Patentowy wyznacza postanowieniem, pod rygorem umorzenia postępowania, termin do uzupełnienia zgłoszenia, jeżeli stwierdzi, że nie zawiera ono wszystkich części.

Zgłoszenie uważa się za dokonane w dniu wpłynięcia do Urzędu Patentowego ostatniego brakującego dokumentu.

Jeżeli Urząd Patentowy stwierdzi, że wynalazek nie spełnia ustawowych warunków wymaganych do uzyskania patentu, wydaje decyzję o odmowie jego udzielenia.

Przed wydaniem decyzji, o której mowa w ust. 1, Urząd Patentowy wyznacza zgłaszającemu termin do zajęcia stanowiska co do zebranych dowodów i materiałów mogących świadczyć o istnieniu przeszkód do uzyskania patentu. Dowody i materiały mogą wykraczać poza wykaz objęty sprawozdaniem o stanie techniki.

Urząd Patentowy wydaje decyzje o udzieleniu patentu, jeżeli zostały spełnione ustawowe warunki do jego uzyskania.

Centralny organem administracji rzadowej w sprawach z zakresu własności przemysłowej jest UPRP

Art. 260. 1. UP podlega Radzie Ministrów. Nadzór nad działalnością UP sprawuje z ramienia Rady Ministrów minister właściwy do spraw gospodarki.

UP wykonuje zadania w sprawach własności przemysłowej, wynaikjace z ustawy z przepisów odrębnych oraz umow miedzynarodowych.

Do zadan UP należy: (egzamin)

-Przyjmowanie i badanie zgłoszen dotyczących wynalazków wzorów uzytkowych, wzorów przemysłowych, znakow towarowych, oznaczen geograficznych oraz topografii układów scalonych;

-orzekanie w sprawach udzielania patentów

-prowadzenie rejestrów

-UDZIAŁ W PRACACH ORGANÓW MIEDZYNARODOWYCH Z TYTULU ZAWARTYCH PRZEZ RP UMOW MIEDZYNARODowych

Rodzaje rejestrów:

-rejestr patentowy

-wzorów użytkowych

-wzorów przemysłowych

-znaków towarowych

-oznaczeń geograficznych

-topografii układów scalonych

Udzielenie patentu następuje pod warunkiem uiszczenia opłaty za pierwszy okres ochrony. W razie nieuiszczenia opłaty w wyznaczonym terminie. Urząd Patentowy stwierdza wygaśnięcie decyzji o udzieleniu patentu.

UP wydaje wiadomości o udzielonych patentach i biletyn UP.

Udzielone patenty podlegają wpisowi do rejestru patentowego

Udzielenie patentu stwierdza się przez wydanie dokumentu patentowego.

Częścią składową dokutemu patentowego jest opis patentowy obejmujący opis wynalazku, zastrzeżenia patentowe i rysunki. Opis patentowy jest publikowany przez UP.

UP w tr. Postepowania spornego rostrzyga o sprawach:

-Uniewaznienia patentu europejskiego, udzielonego w trybie określonym w Konwencji o patencie europejskim.

-Udzielenia licencji przymusowej jest chodzi o wynalzaki

Wynalazek tajny

Art. 56. 1. Wynalazek dokonany przez obywatela polskiego może być uznany za tajny, jeżeli dotyczy obronności lub bezpieczeństwa Państwa.

2. Wynalazkami dotyczącymi obronności Państwa są w szczególności rodzaje broni lub sprzętu wojskowego oraz sposoby walki.

3. wynalazkami dotyczącymi bezpieczeństwa Państwa są e szczególności środki techniczne stosowane przez służby państwowe uprawnione do wykonywania czynności operacyjno-rozpoznawczych, a także nowe rodzaje wyposażenia i sprzętu oraz sposoby ich wykorzystywania przez te służby.

Prawo do uzyskania patentu na wynalazek tajny zgłoszony w Urzędzie Patentowym w celu zastrzeżenia pierwszeństwa przechodzi, za odszkodowaniem, na Skarb Państwa reprezentowany odpowiednio przez Ministra Obrony Narodowej, ministra właściwego do spraw wewnętrznych lub Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego.

„Patent” występuje w dwóch znaczeniach.

W pierwszym jest to prawo do wyłącznego korzystania z wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy z reguły na terytorium państwa, którego urząd patentowy tego prawa udzielił. Jest ono prawem bezwzględnym o charakterze majątkowym.

W drugim zaś, patent to dokument urzędowy, na mocy którego osoba w nim wymieniona korzysta z wynalazku w ciągu określonego czasu.

Patent

Art. 63.1 przez uzyskanie patentu nabywa się prawo wyłącznego korzystania z wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Zakres przedmiotowy patentu określają zastrzeżenia patentowe, zawarte w opisie patentowym. Opis wynalazku i rysunki mogą służyć do wykładni zastrzeżeń patentowych.

3.Czas trwania patentu wynosi 20 lat od daty dokonania zgłoszenia wynalazku w Urzędzie Patentowym.

Uprawniony z patentu może zakazać osobie trzeciej, niemającej jego zgody, korzystania z wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy polegający na:

1. wytwarzaniu, używaniu, oferowaniu, wprowadzaniu do obrotu lub importowaniu dla tych celów produktu będącego przedmiotem wynalazku lub

2. stosowaniu sposoby będącego przedmiotem wynalazku, jak też używaniu, oferowaniu, wprowadzaniu do obrotu lub importowaniu dla tych celów produktów otrzymanych bezpośrednio takim sposobem.

2. Uprawniony z patentu może w drodze umowy udzielić innej osobie upoważnienia (licencji) do korzystania z jego wynalazku (umowa licencyjna).

• Patent jest zbywalny i podlega dziedziczeniu.

• Umowa o przeniesienie patentu wymaga, pod rygorem nieważności, zachowania formy pisemnej.

• Przeniesienie patentu staje się skuteczne wobec osób trzecich z chwilą wpisu tego przeniesienia do rejestru patentowego.

Uprawniony z patentu lub z licencji nie może nadużywać swego prawa, w szczególności przez uniemożliwianie korzystania z wynalazku przez osobę trzecią, jeżeli jest ono konieczne do zaspokojenia potrzeb rynku krajowego, a zwłaszcza gdy wymaga tego interes publiczny, a wyrób jest dostępny społeczeństwu w niedostatecznej ilości lub jakości albo po nadmiernie wysokich cenach.

Wykład 4 22.03.2013

Umowa licencyjna wymaga, pod rygorem nieważności, zachowania formy pisemnej

W umowie licencyjnej można ograniczyć korzystanie z wynalazku (licencja ograniczona). Jeżeli w umowie licencyjnej nie ograniczono zakresu korzystania z wynalazku, licencjobiorca ma prawo korzystania z wynalazku w takim samym zakresie jak licencjodawca (licencja pełna)

• Jeżeli umowa licencyjna nie zastrzega wyłączności korzystania z wynalazku w określony sposób (licencja wyłączna), udzielenie licencji jednej osobie nie wyklucza możliwości udzielenia licencji innym osobom, a także jednoczesnego korzystania z wynalazku przez uprawnionego z patentu (licencja niewyłączna).

• Uprawniony z licencji może udzielić dalszej licencji (sublicencja) tylko za zgodą uprawnionego z patentu; udzielenie dalszej sublicencji jest niedozwolone.

• Licencja podlega, na wniosek zainteresowanego, wpisowi do rejestru patentowego.

Uprawniony z patentu może złożyć w Urzędzie Patentowym oświadczenie o gotowości udzielenia licencji na korzystanie z jego wynalazku (licencja otwarta).

Oświadczenie takie nie może zostać odwołane ani zmienione

Informacja o złożeniu oświadczenia, o którym mowa w ust. 1, podlega wpisowi do rejestru patentowego.

Urząd Patentowy może udzielić zezwolenia na korzystanie z opatentowanego wynalazku innej osoby (licencja przymusowa), gdy np.:

1. Jest to konieczne do zapobieżenia lub usunięcia stanu zagrożenia bezpieczeństwa Państwa, w szczególności w dziedzinie obronności, porządku publicznego, ochrony życia i zdrowia ludzkiego oraz ochrony środowiska naturalnego

Patent wygasa na skutek:

1. Upływu okresu, na który został udzielony

2. Zrzeczenia się patentu przez uprawnionego przed Urzędem Patentowym, za zgodą osób, którym służą prawa na patencie

3. Nieuiszczenia w przewidzianym terminie opłaty okresowej albo

4. Trwałej utraty możliwości korzystania z wynalazku, z zastrzeżeniem art. 937, z powodu braku potrzebnego do tego materiału biologicznego, który stał się niedostępny i nie może być odtwarzany na podstawie opisu

Biotechnologia i inżynieria genetyczna, zgodnie z opinią wyrażaną między innymi na forum Wspólnoty Europejskiej, odgrywają coraz większą rolę w licznych gałęziach przemysłu o fundamentalnym znaczeniu dla rozwoju technologicznego i gospodarczego

Narzędziem ochrony prawnej produktów biotechnologicznych, który wydaje się być najefektywniejszym, jest system prawa patentowego.

Ilekroć w rozdziale jest mowa o:

1. Wynalazku biotechnologicznym- rozumie się przez to wynalazek w rozumieniu art. 24, dotyczący wytworu składającego się z materiału biotechnologicznego lub zawierającego taki materiał albo sposobu, za pomocą którego materiał biologiczny jest wytwarzany, przetwarzany lub wykorzystywany

2. materiale biologicznym - rozumie się przez to materiał zawierający informację genetyczną i zdolny do samoreprodukcji albo nadający się do reprodukcji w systemie biologicznym;

3. sposobie mikrobiologicznym - rozumie się przez to sposób, w którym bierze udział lub który został dokonany na materiale mikrobiologicznym albo wynikiem którego jest ten materiał.

Za wynalazek nie uważa się ciała ludzkiego, w różnych jego stadiach formowania się i rozwoju oraz zwykłego odkrycia jednego z jego elementów, włącznie z sekwencją lub częściową sekwencją genu.

Wzorem użytkowym jest nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym, dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci.

Wzór użytkowy uważa się za rozwiązanie użyteczne, jeżeli pozwala ono na osiągnięcie celu mającego praktyczne znaczenie przy wytwarzaniu lub korzystaniu z wyrobów.

Na wzór użytkowy może być udzielone prawo ochronne

• Przez uzyskanie prawa ochronnego nabywa się prawo wyłącznego korzystania ze wzoru użytkowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej

• Czas trwania prawa ochronnego wynosi dziesięć lat od daty dokonania zgłoszenia wzoru użytkowego w Urzędzie Patentowym

Udzielenie prawa ochronnego na zwór użytkowy stwierdza się przez wydanie świadectwa ochronnego.

Częścią składową świadectwa ochronnego jest opis ochronny wzoru użytkowego obejmujący opis tego wzoru, zastrzeżenia ochronne i rysunki. Opis ochronny wzoru użytkowego jest udostępniony osobom trzecim i podlega rozpowszechnieniu przez Urząd Patentowy.

Wzorem przemysłowym jest nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części, nadana mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, strukturę lub materiał wytworu oraz przez jego ornamentację.

Wytworem jest każdy przedmiot wytworzony w sposób przemysłowy lub rzemieślniczy, obejmujący w szczególności opakowanie, symbole graficzne oraz kroje pisma typograficznego, z wyłączeniem programów komputerowych.

Wzór przemysłowy uważa się za nowy, jeżeli przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania prawa z rejestracji, identyczny wzór nie został udostępniony publicznie przez stosowanie, wystawienie lub ujawnienie w inny sposób, z zastrzeżeniem ust. 2. Wzór uważa się za identyczny z udostępnionym publicznie także wówczas, gdy różni się od niego jedynie nieistotnymi szczegółami.

Wzór przemysłowy odznacza się indywidualnym charakterem, jeżeli ogólne wrażenie, jakie wywołuje na zorientowanym użytkowniku, różni się od ogólnego wrażenia wywołanego na nim przez wzór publicznie udostępniony przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo.
Przy ocenie indywidualnego charakteru wzoru przemysłowego bierze się pod uwagę zakres swobody twórczej przy opracowywaniu wzoru.

Praw Z rejestracji nie udziela się na wzory przemysłowe, których wykorzystywanie byloby sprzeczne z porzadkiem publicznym lub dobrami obyczajowymi, korzystania z wzoru przemysłowego nie uwaza się za sprzeczne z porzadkiem publicznym tylko dlatego, ze jest zabronione przez prawo.

Na wzór przemysłowy udziela się prawa z rejestracji, max 25 lat.!!!
Przez uzyskanie prawa z rejestracji uprawniony nabywa prawo wyłącznego korzystania z wzoru przemysłowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.

Zgłoszenie wzoru przemysłowego w celu uzyskania prawa z rejestracji powinno obejmować:
1) podanie zawierające co najmniej oznaczenie zgłaszającego, określenie przedmiotu zgłoszenia oraz wniosek o udzielenie prawa z rejestracji;
2) ilustrację wzoru przemysłowego;ss
3) opis wyjaśniający ilustrację wzoru przemysłowego.

!!! egzamin !!! Znakiem towarowym może być każde oznaczenie, które można przedstawić w sposób graficzny, jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżnienia towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa.

Na znak towarowy może być udzielone prawo ochronne. Przykłady: CEKOL, nazwy firm!

Istnieją cztery podstawowe funkcje znaków towarowych i usługowych: funkcja pochodzenia, indywidualizująca, reklamowa oraz jakościowa

Art. 124. Pierwszeństwo do uzyskania prawa ochronnego na znak towarowy przysługuje w Rzeczypospolitej Polskiej na zasadach określonych w umowach międzynarodowych według daty pierwszego prawidłowego zgłoszenia znaku towarowego, jeżeli zgłoszenie w Urzędzie Patentowym zostanie dokonane w okresie 6 miesięcy od tej daty.

Nie udziela się praw ochronnych na oznaczenia, które:

1. nie mogą być znakiem towarowym;

2. nie mają dostatecznych znamion odróżniających.

Z zastrzeżeniem art. 130,znamiona odróżniające, nie mają dostatecznych znamion odróżniających oznaczenia, które:

1. nie nadają się do odróżniania w obrocie towarów, dla których zostały zgłoszone;

2. składają się wyłącznie z elementów mogących służyć w obrocie do wskazania w szczególności rodzaju towaru, jego pochodzenia, jakości, ilości, wartości, przeznaczenia, sposobu wytwarzania, składu, funkcji lub przydatności;

3. weszły do języka potocznego lub są zwyczajowo używane w uczciwych i utrwalonych praktykach handlowych.

WSPÓLNY ZNAK TOWAROWY-Organizacja posiadająca osobowość prawną, powołana do reprezentowania interesów przedsiębiorców, może uzyskać prawo ochronne na znak towarowy przeznaczony do używania w obrocie przez tę organizację i przez zrzeszone w niej pomioty (wspólny znak towarowy).

• W zgłoszeniu znaku towarowego należy określić znak towarowy oraz wskazać towary, dla których znak ten jest przeznaczony. Przepis art. 31 ust 4 stosuje się odpowiednio

• Jedno zgłoszenie może dotyczyć tylko jednego znaku. W przypadku znaków barwnych za jeden znak uważa się oznaczenie obejmująca jedno zestawienie kolorów

• o zgłoszeniu znaku towarowego Urząd Patentowy dokonuje ogłoszenia niezwłocznie po upływie 3 miesięcy od daty dokonania zgłoszenia. Od dnia ogłoszenia osoby trzecie mogą zapoznać się ze wskazanym w zgłoszeniu znakiem towarowym oraz wykazem towarów, dla których znak jest przeznaczony, jak też zgłaszać do Urzędu Patentowego uwagi co do istnienia okoliczności umożliwiających udzielenie prawa ochronnego

Wydanie decyzji o udzieleniu prawa ochronnego na znak towarowy następuje po sprawdzeniu przez Urząd Patentowy, czy są spełnione ustawowe warunki wymagane dla uzyskania prawa

Jeżeli Urząd Patentowy stwierdzi brak ustawowych warunków do uzyskania prawa ochronnego na znak towarowy, wydaje, z zastrzeżeniem ust. 2, decyzję o odmowie jego udzielenia.
Przed wydaniem decyzji, o której mowa w ust. 1, Urząd Patentowy wyznacza zgłaszającemu termin do zajęcia stanowiska co do zebranych dowodów i materiałów mogących świadczyć o istnieniu przeszkód do uzyskania prawa ochronnego.

Urząd Patentowy wydaje decyzję o udzieleniu prawa ochronnego, jeżeli nie stwierdzi braku ustawowych warunków wymaganych do uzyskania prawa ochronnego na znak towarowy.
Udzielenie prawa ochronnego następuje pod warunkiem uiszczenia opłaty za dziesięcioletni okres ochrony. W razie nieuiszczenia opłaty w wyznaczonym terminie Urząd Patentowy stwierdza wygaśnięcie decyzji o udzieleniu prawa ochronnego.

• Udzielone prawa ochronne na znaki towarowe podlegają wpisowi do rejestru znaków towarowych.

• Udzielenie prawa ochronnego na znak towarowy stwierdza się przez wydanie świadectwa ochronnego na znak towarowy.

• Przez uzyskanie prawa ochronnego nabywa się prawo wyłącznego używania znaku towarowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej

• Czas trwania prawa ochronnego na znak towarowy wynosi 10 lat od daty zgłoszenia znaku towarowego w Urzędzie Patentowym

• Prawo ochronne na znak towarowy może zostać ,na wniosek uprawnionego, przedłużone dla wszystkich lub części towarów, na kolejne okresy dziesięcioletnie

Używanie znaku towarowego polega w szczególności na: (egzamin!!!)

1. umieszczaniu tego znaku na towarach objętych prawem ochronnym lub ich opakowaniach, oferowaniu i wprowadzaniu tych towarów do obrotu, ich imporcie lub eksporcie oraz składowaniu w celu oferowania i wprowadzania do obrotu, a także oferowaniu lub świadczeniu usług pod tym znakiem;

2. umieszczaniu znaku na dokumentach związanych z wprowadzaniem towarów do obrotu lub związanych ze świadczeniem usług;

3. posługiwaniu się nim w celu reklamy.

Prawo ochronne na znak towarowy jest zbywalne i podlega dziedziczeniu. Przepisy art. 67 ust. 2-4 stosuje się odpowiednio.

Kazda umowa….

Uprawniony z prawa ochronnego na znak towarowy może udzielić innej osobie upoważnienia do używania znaku, zawierając z nią umowę licencyjną.

Licencjobiorca może wskazać, że korzysta z licencji na używanie Znaku towarowego, poprzez umieszczenie oznaczenia "lic." w sąsiedztwie znaku towarowego.

W przypadku korzystania z licencji na uzywanie znaku towarowego …

Każda osoba, której prawo ochronne na znak towarowy zostało naruszone, lub osoba, której ustawa na to zezwala, może żądać od osoby, która naruszyła to prawo, zaniechania naruszania, wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści, a w razie zawinionego naruszenia również naprawienia wyrządzonej szkody poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej opłacie licencyjnej na zasadach ogólnych albo innego stosowanego wynagrodzenia, które w chwili ich dochodzenia byłyby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie ze znaku towarowego.

Ponadto poszkodowany może domagac się oglaszenia w prasie stosownego oświadczenia a gdy naruszenie jest zawinione także zaplaty odpowiedniej kwoty pieniężnej na rzecz jednej z organizacji społecznej..

Prawi ochronne znaku towarowego wygasa na skutek:

-Upływu okresu na który zostalo udzielone

-zrzeczenie się prawa poprzez uprawnionego przed urzedem parentowym, za zgoda osob którym sluzą na nim prawa.

Prawo ochronne na znak towarowy może być unieważnione w całości lub czesci na wniosek każdej osoby która ma w tym interes prawny, jeżeli wykaze ona ze nie zostaly…

- jeżeli nie uzywa bo zaprzestal działalności (5 lat) znak wygasa.

Oznaczenia geograficzne są „instytucją” zbliżoną do znaków towarowych, a pozwalają na odróżnienie od siebie różnych produktów. W szczególności oznaczenia przekazują nabywcom i konsumentom informacje na temat samych towarów oraz obszaru skąd pochodzą.

Znaki towarowe odróżniają towary na podstawie ich pochodzenia z konkretnego przedsiębiorstwa, a oznaczenia geograficzne rozróżniają je w oparciu o fizyczne ich pochodzenie, z określonego regionu bądź miejsca geograficznego.

Różnica miedzy znakiem towarowym a oznaczeniem geograficznym !!! egzamin!!!

Oznaczeniami geograficznymi – w rozumieniu ustawy, są oznaczenia słowne odnosząc się bezpośrednio lub pośrednio do nazwy miejsca, miejscowości, regionu lub kraju (teren), które identyfikują towar jako pochodzący z tego terenu, jeżeli określona jakość, dobra opinia lub inne cechy towaru są przypisywane przede wszystkim pochodzeniu geograficznemu tego towaru.

Oznaczeniami geograficznymi są:

1. nazwy regionalne jako oznaczenia służące do wyróżniania towarów, które:
   a) pochodzą z określonego terenu oraz
   b) posiadają szczególne właściwości, które wyłącznie lub w przeważającej mierze zawdzięczają oddziaływaniu środowiska geograficznego obejmującego łącznie czynniki naturalne oraz ludzkie - których wytworzenie lub przetworzenie następuje na tym terenie;

2. oznaczenia pochodzenia jako oznaczenia służące do wyróżniania towarów:
   a) pochodzących z określonego terenu oraz
   b) posiadających pewne szczególne właściwości albo inne cechy szczególne przypisywane pochodzeniu geograficznemu, czyli terenowi, gdzie zostały one wytworzone lub przetworzone.

Urząd Patentowy wydaje decyzje o udzieleniu prawa z rejestracji na oznaczenie geograficzne po stwierdzeniu, że zgłoszenie zostało sporządzone prawidłowo

Na oznaczenie geograficzne może być udzielone prawo z rejestracji.

Ochrona oznaczenia geograficznego jest bezterminowa i trwa od dnia dokonania wpisu do rejestru oznaczeń geograficznych, prowadzonego przez Urząd Patentowy.

Zagadnienia ochrony oznaczeń geograficznych w prawie wspólnotowym są nierozerwalnie związane z problematyką ochrony produktów tradycyjnych i regionalnych, a zostały one uregulowane rozporządzeniem Rade (WE) nr 510/2006 z dnia 20 marca 2006 w sprawie ochrony oznaczeń geograficznych i nazw pochodzenia produktów rolnych i środków spożywczych

Zagadnienie ochrony znaczen geograficznych w prawie wspolnotowym …

Produkt rolny i środek spożywczy, po zarejestrowaniu podlega ochronie prawnej. Zostaje ona zastrzeżona na rzecz określonych producentów rolnych, których wytwory spełniają wymogi w zakresie obszaru geograficznego, pochodzenia oraz jakości. Tylko oni mogą wprowadzać te fprodukty do obrotu pod zastrzeżoną nazwą. Ustawodawca wspólnotowy obejmuje ochroną wybrane produkty rolne i środki spożywcze.

Ustawa z dnia 17 grudnia 2004 r. o rejestracji ochronie nazw i oznaczeń produktów rolnych i środków spożywczych oraz o produktach tradycyjnych została uchwalona w celu realizacji założeń rozporządzenia Rady.

Określa ona m.in. zadania oraz właściwość organów w zakresie oceny wniosków o rejestrację

Przykłady

Rogal świetomarcinki, andruty kaliskie, oscypek, kiełbasa Lisiecka, bryndza podhalańska

Ustawa z dnia 26 czerwca 2003 o ochronie prawnej odmian roślin

Rozporzadzenie parlamentu europejskiego i rady(WE) z dnia 21.11. 2012 r w sprawie systemow jakości produktow rolnych i srodkow spożywczych.

Nazwa pochodzenia to nazwa która okresla się produkt:

-pochadzacy z określonego miejsca regionu lub w wyjatkowych przypadkach, kraju.

-którego jakość lub cechy charakterystyczne sa w istotnej lub wyłącznej mierze zasluga szczególnego srodkowiska geograficznego na które składają się czynniki naturalne i ludzkie oraz

-którego wszystkie etapy produkcji odbywaja się na określonym obszarze geograficznym.

Oznaczenia geograficzne to nazwa która okresla się produkt:

-pochadzacy z określonego miejsca regionu lub krau

-którego okreslona jakość renoma lub inna cecha charakterystyczna w głównej mierze wynika z tego pochodzenia geograficznego oraz

-którego przyjamniej jeden etap produkcji odbywa się na tym określonym obszarze geograficznym.

Roszczen z tytulu naruszenia patentu można dochodzic po uzyskaniu patentu.

Na topografie udzielone jest prawo z rejestracji(Urząd patentowy)

Uprawniony z patentu którego patent zostal naruszony lub osoba ktorej ustawa na to zezwala może zadac od naruszającego patent zaniechania naruszenia wydania bezpodstawnie uzyskanych ……

Roszczenia traca ważność po 3 latach.

KONIEC WYKŁADU IV!!!!

WYKŁAD V!!!!!!!!!

Ustawa:

-26 czerwiec 2003

-o ochronie prawnej odmian roslin

Ustawa reguluje sprawy ochrony prawnej odmian roslin a w szczególności:

-tryb oraz sposób przyznawania i pozbywania prawa do ochrony wyhodowanej albo odkrytej i wyprowadzonej przez hodowcę odmiany a także zarobkowego korzystania z niej;

-zakres ochrony tego prawa

Rozporządzenie Rady (WE) nr 2100/94 z dn. 27 lipca 1994 r. w sprawie wspólnotowego systemu ochrony odmian roślin, Dz. Urz. UE L 1994 r. Nr 227 str. 1 oraz wydanie specjalne Dz. Urz. UE WS rozdział 3 tom 16, str. 390

odmiana - oznacza zbiorowość roślin w obrębie botanicznej jednostki systematycznej

najniższego znanego stopnia, która niezależnie od tego, czy w pełni odpowiada warunkom

przyznania wyłącznego prawa:

a) jest określona na podstawie przejawianych właściwości wynikających z określonego genotypu lub kombinacji genotypów,

b) jest odróżnialna od każdej innej zbiorowości roślin na podstawie co najmniej jednej z przejawianych właściwości,

c) pozostaje niezmieniona po rozmnożeniu(BYŁO ALE NIE TRZEBA!!!);

Hodowla roślin- oznacza działalność zmierzającą do wytwarzania i zachowania odmian(!)

Zachowanie odmiany- oznacza działalność zmierzającą do wytwarzania materiału siewnego tej odmiany, który zapewni jej charakterystyczne właściwości, wyrównanie i trwałość(!)

Hodowca- oznacza osobę, która(!):

1. wyhodowała albo odkryła i wyprowadziła odmianę albo

2. jest lub była pracodawcą osoby, o której mowa w lit. A, albo zawarła umowę, w ramach której inna strona tej umowy wyhodowała albo odkryła i wyprowadziła odmianę

3. jest następcą prawnym osób, o których mowa w lit. A i b

Materiał siewny-oznacza rosliny lub ich czesci przeznaczone do siewu, sadzenia szczepienia okulizacji lub innego sposobu rozmnazania roslin w tym z zastosowaniem metod biotechnologii.

wyłączne prawo- oznacza prawo hodowcy do ochrony wyhodowanej albo odkrytej i wyprowadzonej odmiany a także do zarobkowego korzystania z niej.(!)

!!! egzamin!! hodowca może ubiegać się o przyznanie wyłącznego prawa, jeżeli odmiana jest odrębna, wyrównana, trwała oraz nowa, a jej nazwa odpowiada wymaganiom, o których mowa w art. 9 ust. 1.(!)

O przyznanie wyłącznego prawa może ubiegać się również osoba, która nabyła od hodowcy, na podstawie pisemnej umowy, prawa do wyhodowanej albo odkrytej i wyprowadzonej przez niego odmiany.(!)

• Wyłączne prawo przyznaje dyrektor Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych(!)

• Wyłączne prawo dotyczy odmian wszystkich rodzajów i gatunków roślin,(!)

• Wyłączne prawo jest dziedziczone oraz zbywalne w drodze umowy zawartej w formie pisemnej.(!)

• Wyłącznego prawa nie przyznaje się, jeżeli odmian została zgłoszona do ochrony albo jest chroniona przez Wspólnotowy Urząd Ochrony Odmian Roślin (CPVO)(!)

Odmianę uznaje się za odrębną, jeżeli w dniu złożenia wniosku o przyznaniu wyłącznego prawa różni się ona w sposób wyraźny co najmniej jedną właściwą od innej odmiany powszechnie znanej (!).

Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin uprawnych, zwany dalej „centralnym ośrodkiem”, udostępnia hodowcy, na jego wniosek, pisemne informacje dotyczące odmiany, które będą brane pod uwagę przy ocenie jej odrębności (!)

Odmianę uznaje się za powszechnie znaną, jeżeli: (3ZNAĆ)(!)

1. został złożony wniosek o przyznanie wyłącznego prawa lub wniosek o wpis do rejestru odmian w Rzeczypospolitej Polskiej, w innym państwie członkowskim, stowarzyszonym lub trzecim

2. jest chroniona lub wpisana do rejestru odmian w Rzeczypospolitej Polskiej, w innym 9olpaństwie członkowskim, stowarzyszonym lub trzecim

3. jej materiał siewny lub materiał ze zbioru został wprowadzony do obrotu

4. jej opis został umieszczony w publikacji wydawanej w państwie członkowskim, stowarzyszonym lub trzecim

5. jej materiał siewny znajduje się w powszechnie dostępnym kolekcjach odmian

Odmianę uznają się za wyrównaną, jeżeli przy uwzględnieniu dla tej odmiany, jest ona wystarczająco jednolita pod względem właściwości branych pod uwagę przy badaniach odrębności, jak również innych właściwości użytych do opisu tej odmiany(!)

Odmianę uznaje się za trwałą, jeżeli jest charakterystyczne właściwości…(nie trzeba)

Odmianę uważa się za nową, jeżeli przed dniem złożenia wniosku o przyznanie wyłącznego prawa jej hodowca nie sprzedał albo w inny sposób nie udostępnił..

Nazwa odmiany nie może(!)(3 trzeba umieć):

• być taka sama jak nazwy lub podobna do nazw odmian występujących na terytorium państw członkowskich, stowarzyszonych lub trzecich, które są lub były nadane odmianom należącym do tego samego lub innych gatunków tego rodzaju, jak również nazw odmian chronionych

• wyłącznym prawem lub wpisanych do odpowiednich rejestrów odmian, chyba że odmiana nie jest

• już chroniona lub nie znajduje się w obrocie, a jej nazwa nie była powszechnie znana;

• budzić powszechnego sprzeciwu;

• wprowadzać w błąd co do hodowcy, jej właściwości lub wartości użytkowych;

• być tożsama lub podobna do innych określeń używanych powszechnie w obrocie;

• naruszać prawa osób trzecich do znaków towarowych;

• zawierać wyrazów "odmiana" lub "odmiana mieszańcowa";

• składać się z samych cyfr ani rozpoczynać się od cyfry.

Przyznanie wyłącznego prawa następuje na wniosek hodowcy albo jego pełnomocnika.

Pełnomocnikiem hodowcy może być osoba fizyczna, prawna albo jednostka organizacyjna

nieposiadająca osobowości prawnej mająca miejsce zamieszkania albo siedzibę na terytorium

Rzeczypospolitej Polskiej, innych państw członkowskich lub stowarzyszonych.(!)

Wniosek o przyznanie wyłącznego prawa składa się do Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych

(!)

Hodowca, który złożył wniosek o przyznanie wyłącznego prawa, wykonuje tymczasowe

wyłączne prawo od dnia opublikowania w diariuszu informacji dotyczących złożonego wniosku.

Przepisy dotyczące wyłącznego prawa stosuje się odpowiednio do tymczasowego wyłącznego prawa.

Tymczasowe wyłączne prawo wygasa z dniem uprawomocnienia się decyzji o przyznaniu lub odmowie przyznania wyłącznego prawa.

Hodowca w czasie trwania badań OWT jest obowiązany(!):

• umożliwić Centralnemu Ośrodkowi:

• przeprowadzenie kontroli zachowania odmiany,

• wgląd do dokumentów dotyczących zachowania odmiany;

• udzielić, na wniosek Centralnego Ośrodka, pisemnych wyjaśnień i informacji niezbędnych do przeprowadzenia badań OWT.

Hodowcy umożliwia się zapoznanie się z przebiegiem oraz wynikami badań OWT jego odmiany, a po wydaniu decyzji o przyznaniu wyłącznego prawa hodowca otrzymuje raport końcowy z badań OWT.(!)

Po przeprowadzeniu badań OWT dyrektor Centralnego Ośrodka wydaje decyzję w sprawie

przyznania wyłącznego prawa.

Jeżeli odmianę wspólnie wytworzyło lub odkryto i wyprowadziło dwóch lub więcej hodowców, wyłączne prawo przyznaje się im łącznie.(!)

Dyrektor Centralnego Ośrodka odmawia, w drodze decyzji, przyznania wyłącznego prawa, jeżeli(!):

• odmiana nie spełnia warunków, o których mowa w art. 4 ust. 1, lub

• hodowca, który ubiega się o przyznanie wyłącznego prawa:

• nie dostarczył materiału siewnego do Centralnego Ośrodka w celu przeprowadzenia badań OWT w terminie określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 15 ust. 5

• nie uiścił należnych opłat za badania OWT.

Od decyzji w sprawie przyznania wyłącznego prawa przysługuje odwołanie do ministra właściwego do praw rolnictwa.

Wyłączne prawo obejmuje(!) EGZAMIN(!):

1. wytwarzanie lub rozmnażanie

2. przygotowanie do rozmnażania

3. oferowanie do sprzedaży

4. sprzedaż lub inne formy zbywania

5. eksport

6. import

7. przechowywanie materiału siewnego odmiany chronionej

posiadacz gruntów rolnych może, za opłatą uiszczaną na rzecz hodowcy, używać materiału ze zbioru jako materiału siewnego odmiany chronionej wyłącznym prawem, jeżeli materiał ten uzyskał w posiadanym gospodarstwie rolnym i użyje go na terenie tego gospodarstwa rolnego.(!)

Prawo do używania materiału ze zbioru jako materiału, o którym mowa w ust. 1(!):

• dotyczy materiału siewnego odmian następujących roślin:

a) pszenicy zwyczajnej,

b) żyta,

c) jęczmienia,

d) pszenżyta,

e) owsa,

f) kukurydzy,

g) rzepaku ozimego,

h) ziemniaka;

• nie dotyczy odmian mieszańcowych i odmian powstałych ze swobodnego krzyżowania się linii gatunków obcopylnych (odmian syntetycznych).

Bez uiszczania opłaty, o której mowa w ust. 1 , materiału ze zbioru jako materiału siewnego odmiany chronione wyłącznym prawem mogą używać posiadacze gruntów rolnych o powierzchni(!):

1. do 10 ha – w przypadku odmiany chronione wyłącznym prawem będącej odmianą roślin, o których mowa w ust. 2 pkt

2. do 25 ha w przypadku odmiany chronionej wyłącznym prawem będącej odmianą roślin, o których mowa w ust., 2 pkt 1 lit. A-p

Wyłączne prawo obowiązuje od dnia wydania decyzji o jego przyznaniu i trwa: (!)EGZAMIN(!)

1) 30 lat – w przypadku odmian winorośli, drzew oraz ziemniaka;

2) 25 lat – w przypadku pozostałych odmian.

Jeżeli hodowca odmiany chronionej wyłącznym prawem w Rzeczypospolitej Polskiej uzyska

wspólnotowe wyłączne prawo do tej odmiany, to w okresie wykonywania tego prawa nie może wykonywać wyłącznego prawa uzyskanego w Rzeczypospolitej Polskie(!)j.

Hodowca posiadający wyłączne prawo może, w drodze umowy licencyjnej, udzielić innej

osobie upoważnienia (licencji) do korzystania z wyłącznego prawa.

Umowa licencyjna wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności.

W umowie licencyjnej można ograniczyć korzystanie z wyłącznego prawa (licencja ograniczona); jeżeli w umowie licencyjnej nie ograniczono zakresu korzystania z wyłącznego prawa, licencjobiorca ma prawo korzystania z wyłącznego prawa w takim samym zakresie jak licencjodawca (licencja pełna).

Jeżeli w umowie licencyjnej nie zastrzeżono wyłączności korzystania z wyłącznego prawa, udzielenie licencji jednemu podmiotowi nie wyklucza możliwości udzielenia licencji innym podmiotom, a także jednoczesnego korzystania z wyłącznego prawa przez hodowcę(licencja niewyłączna).

Uprawniony z licencji może udzielić dalszej licencji (sublicencji) tylko za zgodą hodowcy, wyrażoną w formie pisemnej; udzielenie dalszej sublicencji jest niedozwolone.

Jeżeli hodowca posiadający wyłączne prawo do danej odmiany nie wprowadza jej materiału

siewnego lub materiału ze zbioru do obrotu, a wymaga tego ważny interes gospodarczy, minister właściwy do spraw rolnictwa może udzielić, w drodze decyzji, licencji przymusowej innemu podmiotowi, chyba że hodowca nie wprowadził do obrotu materiału siewnego lub materiału ze zbioru wskutek działania siły wyższej.

Centralny Ośrodek prowadzi księgę ochrony wyłącznego prawa, zwaną dalej "księgą", oraz

spis odmian, odnośnie do których złożono wnioski o przyznanie wyłącznego prawa, zwany dalej "spisem".

Księga jest wykazem chronionych odmian i ich hodowców oraz licencjobiorców, którzy otrzymali Licencję przymusową(!).

Spis jest wykazem odmian zgłoszonych do ochrony wyłącznego prawa oraz hodowców, którym przyznano tymczasowe wyłączne prawo.

Odmiana wpisana do spisu albo księgi otrzymuje numer, który składa się z kolejnego numeru w spisie albo w księdze oraz wielkiej litery określającej daną grupę roślin.

Kto9 procedura karna):

1. narusza wyłączne prawo do odmiany,

2. oznacza nazwą odmiany chronionej wyłącznym prawem materiał siewny lub materiał ze zbioru innej lub nieznanej odmiany

- podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Hodowca, którego wyłączne prawo zostało naruszone, może żądać od osoby, która naruszyła to prawo(!) EGZAMIN(!):

• Zaniechania naruszenia

• Usunięcia skutków naruszenia

• Naprawienia wyrządzonej szkody

Na zasadach ogólnych albo poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej opłacie licencyjnej, która w chwili jej dochodzenia byłaby należna tytułem udzielania przez hodowcę licencji, a w razie zawinionego naruszenia w wysokości odpowiadającej wielokrotności tego wynagrodzenia, jednak nie wyższej niż jej trzykrotność.

• Wydania uzyskanych korzyści.

Ustawa 16 04 o nieuczciwej konkurencji!!!!! – ustawa reguluje zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji w dział. Gosp. W szczególności prod. Przemy. I rolnej.

!!!egzamin!! czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta.

!!! egzamin!!! Czynami nieuczciwej konkurencji są w szczególności:

• Wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa

• Fałszywe lub oszukańcze oznaczenie pochodzenia geograficznego towarów lub usług

• Wprowadzające w błąd oznaczenie towarów lub usług

• Naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa

• Nakłanianie do rozwiązania lub niewykonania umowy

• Naśladownictwo produktów

• Pomawianie lub nieuczciwe zachwalanie

czynem nieuczciwej konkurencji jest opatrywanie towarów lub usług fałszywym lub oszukańczym oznaczeniem geograficznym wskazującym bezpośrednio albo pośrednio na kraj, region lub miejscowość ich pochodzenia albo używanie takiego oznaczenia w działalności handlowej, reklamie, listach handlowych, rachunkach lub innych dokumentach

Czynem nieuczciwej konkurencji(przedsiębiorstwo) jest takie oznaczenie towarów lub usług albo jego brak, które może wprowadzić klientów w błąd co do pochodzenia, ilości, jakości, składników, sposobu wykonania, przydatności, możliwości zastosowania, naprawy, konserwacji lub innych istotnych cech towarów albo usług, a także zatajenie ryzyka, jakie wiąże się z korzystaniem z nich.

Czynem nieuczciwej konkurencji(znaki) jest również wprowadzenie do obrotu towarów w opakowaniu mogącym wywołać skutki określone w ust. 1, chyba że zastosowanie takiego opakowania jest uzasadnione względami technicznym

Czynem nieuczciwej konkurencji jest przekazanie, ujawnienie lub wykorzysta-nie cudzych informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa albo ich nabycie od osoby nieuprawnionej, jeżeli zagraża lub narusza interes przedsiębiorcy.

Czynem nieuczciwej konkurencji jest naśladowanie gotowego produktu, polegające na tym, że za pomocą technicznych środków reprodukcji jest kopiowana zewnętrzna postać produktu, jeżeli może wprowadzić klientów w błąd co do toż-samości producenta lub produktu.

Egzamin:

CO TO JEST WLASNOSC INTELEKTUALNA..

Autorskie prawo majatkowe

Na wzoruzytkowy(prawo jakie i jaki okres)

Prawo pokrewne… co to jest

Znak towarowe oznaczenie geograficzne