Testy sprawdzające w połowie spotkań i pod koniec, suma z dwóch.

1. wyzwania XXI wieku polska, Europa, USA. Wyd. difin, 2009

2. H. Kwiatkowska, edukacja i dialog w świecie przyszłości, 2003

Model szkolnictwa – jest uproszczonym i wyidealizowanym opisem istniejących lub postulowanych rozwiązań głównie w zakresie: preferencji społecznych i politycznych

Pojęcie modelu szkolnictwa wyższego – model szkolnictwa wyższego powinien obejmować całość formalnych i funkcjonalnych elementów i relacji między nimi na poziomie ministerstwa i uczelni. Model ten powinien też uwzględniać głównych aktorów którymi są: władze państwowe, regionalne, lokalne, studenci, kadra akademicka, kierownictwo uczelni, rynki narodowy i międzynarodowy i globalny oraz sieci ponadnarodowe np. proces Boloński.

Postulowana często zmiana modelu to innymi słowy modernizacja lub reforma zarówno polityki edukacyjnej jak i ładu akademickiego. w potocznym języku pojęcie modelu tak jak i pojęcie systemu jest często nadużywane.

Pojęcie ładu akademickiego

Ład akademicki kojarzy się z takimi pojęciami jak sposoby wykorzystania wpływów lub władzy na sposoby wdrażania polityki i decyzji oraz nieformalne normy postępowania, pełnienia ról i odpowiedzialności.

Ład akademicki odnosi się do procesów i rozwiązań organizacyjnych, koniecznych dla sprawnego funkcjonowania procesów edukacyjnych w szkolnictwie wyższym. Ład jest także pojęciem z dziedziny ‘dobrych praktyk i obyczajów’, a także ‘ducha czasów’. Często zdarza się, że pojęciem ładu obejmuje się również niesłusznie, także dziedziny jak zarządzanie i administrowanie. Należy przypomnieć, że:

Zarządzanie to działania w ramach przyjętych zasad ładu akademickiego, realizacja polityki, programy, decyzje, projekty.

Administrowanie to działalność operacyjna polegająca na wykonywaniu poleceń, projektowaniu wskaźników i parametrów, osiąganiu rezultatów ukierunkowanych na teraźniejszość.

Sytuacja polskich uczelni – z dostępnych analiz sytuacji w szkolnictwie wyższym i rynku pracy wynika konieczność systemowego podejścia zarówno do reformy nauki jak i edukacji.

Z dyskusji w środowisku akademickim wynika, że polskie szkoły wyższe powinny aktywniej włączyć się do poprawy swojej pozycji, zwiększyć atrakcyjność i użyteczność programów kształcenia i badań.

Należałoby więc podnieść ich jakość poprzez wdrożenie profesjonalnych metod zarządzania i sprawić aby były bardziej autonomiczne i niezależne finansowo.

Propozycje reform- szkolnictwa wyższego SA często formułowane w kategoriach zmian modelu a nie jak to powinno mieć miejsce ,zmian polityki edukacyjnej. Dyskusja o polityce edukacyjnej ma charakter polityczny, a wiec zawsze budzi emocje i konwersacje . polityke edukacyjna albo jest problemem centralnym lub unika się jej jak w Polsce ,,dla świętego spokoju,,

Tu powinien być trójkąt! :D

władza państwowa –> rynek pracy –> oligarchia akademicka (całość: systemy edukacyjne)

model z przewagą władzy państwa – model z przewagą władzy państwa nad szkołami wyższymi (francuski, rosyjski), w którym rola państwa jest duża, rola oligarchii akademickiej mała lub średnia a rola rynku mała lub żadna. A ponadto państwo:

- jest centralnym koordynatorem szkolnictwa wyższego ingerując w wewnętrzne sprawy zarządzania uniwersytetami i akademiami. Kadra mianowana przez ministra jest częścią służby cywilnej jak to ma miejsce we Francji.

- reguluje przyjęcie studentów, programy, egzaminy i strukturę organizacji uczelni. Szkoły wyższe nie mają żadnej autonomii lub jej zakres jest bardzo mały.

- kontroluje szkoły wyższe wpływając na kontrolę jakości kształcenia, finansowanie i relacje uczelni z rynkiem pracy.

- decyduje o kierunkach studiów i liczbie przyjmowanych studentów, wykładach, przedmiotach i treściach, o nominacjach, promocjach i uposażeniu kadry akademickiej, o inwestycjach w infrastrukturę.

Skrajnym przykładem jest rosyjski model centralnego planowania, w którym dominuje całkowita kontrola państwa nad uczelniami i minimalny stopień autonomii szkół wyższych. Głównym jego celem jest kształcenie elit dla państwa oraz kadry dla przemysłu i wojska. Planowanie w szkolnictwie wyższym podporządkowane jest potrzebom gospodarki. Systemy szkolnictwa wyższego z dominacją władzy państwowej charakteryzują Rosję, Francję, Hiszpanię i Portugalię.

Model rynkowy – charakteryzuje się małą lub bardzo małą rolą państwa, średnią lub dużą rolą oligarchii akademickiej oraz dużym wpływem rynku.

Rynek jest rozstrzygającym mechanizmem koordynującym. Uniwersytety mają autonomię w zakresie programów, celów i doboru kadry. Struktury organizacyjne są podporządkowane efektywnym rozwiązaniom w zakresie finansowania i zarządzania.

model z dużą rolą oligarchii akademickiej polega na średniej lub dużej roli państwa, dużej roli oligarchii akademickiej oraz małej roli rynku.

System mieszany – w Polsce występuje system mieszany. W sektorze publicznym rozwiązania są bliskie ‘germańskiemu’ modelowi (bla bla)