I.Proszę uzupelnić poniższe wyrażenia tak, aby powstały związki frazeologiczne oraz podać ich znaczenie
Łapać wiatr w żagle - wykorzystać nadarzającą się okazję do działania, rozwinąć szerszą niż dotychczas działalność
Sypać piaskiem w oczy - okłamywać kogoś, dezinformować; wprowadzać kogoś w błąd, utrudniając mu działanie
Stroić się w cudze piórka - przypisywać sobie cudze zasługi, czyjeś osiągnięcia; podawać się za kogoś innego czerpiąc z tego jakieś profity
Dzielić na niedźwiedziu - przedwcześnie cieszyć się z planowanych, choć niepewnych korzyści, robić przedwcześnie plany nie mające pokrycia w rzeczywistości
Podrzucać komuś kukułcze jajo - zrzucić na kogoś jakiś niemiły obowiązek: skrycie obarczyć kogoś odpowiedzialnością za coś niezwykle trudnego do wykonania; zrobić komuś niechciany, niemiły prezent
Gonić w piętkę - nie móc poradzić sobie z tempem życia; nie radzić sobie z nawałem obowiązków; gubić się w myśleniu; błędnie, nielogicznie rozumować
Języczel u wagi - decydujący głos lub czynnik w jakiejś sprawie
Kląć w żywy kamień - przeklinać dosadnie, być wulgarnym
Porywać się z motyką na słońce - zamierzać osiągnąć coś niemożliwego; porywać się na coś nierealnego; stawiać sobie zbyt wysokie, zbyt ambitne cele; stawiać sobie wymagania, którym nie sposób sprostać
Trącić myszką - być przestarzałym, niemodnym, staroświeckim
Głuchy jak pień - zupełnie głuchy, nic niesłyszący
Podbijać bębenka - chwalić kogoś, dowartościowywać poprzez pochwały
Opowiadać androny - mówić głupstwa, mówić bez sensu, bez zastanowienia
Przysiąść fałdów - podjąć intensywny wysiłek, dużo pracować
Grób pobielany - człowiek obłudny, fałszywy
Janusowe oblicze - zagadkowe, zmienne; dwuznaczne; dwustronne
Pyrrusowe zwycięstwo - zwycięstwo osiągnięte nadmiernym kosztem, np. z dużymi stratami w ludziach i sprzęcie wojennym
Chłopiec do bicia - ktoś, na kogo zrzuca się winę za cudze lub własne błędy, na kim można się bezkarnie wyżywać, pastwić
Robić z gęby cholewę - a) «mówić nieprawdę; kłamać, zmyślać» b) «nie wypełniać danej obietnicy; nie dotrzymywać danego słowa»
Potępiać w czambuł - potępiać coś lub kogoś z całą stanowczością, ostro, surowo, zdecydowanie
Wylać dziecko z kąpielą - przenośnie odrzucić złe wraz z dobrym, zbyt radykalnie lub pochopnie usunąć ujemne cechy jakiejś rzeczy, likwidując równocześnie cechy pozytywne.
Kłaść zdrowa głowę pod Ewangelię - niepotrzebnie ryzykować, bez ważnego powodu narażać się na niebezpieczeństwo, którego nie można uniknąć
Szyć coś grubymi nićmi - nieumiejętnie coś pozorować, maskować; coś nieumiejętnie pozorowane, maskowane, coś łatwe do zdemaskowania, rzucające się w oczy
Zmyć komuś głowę – skarcić kogoś
Szpakami karmiony – zaradny, przebiegły
Przekroczyć Rubikon - przekroczyć granicę czegoś, zrobić decydujący krok, powziąć nieodwołalną decyzję
Judaszowe srebniki - zapłata otrzymana za zdradę, haniebnie zarobione pieniądze za sprzeniewierzenie się czemuś
Wdowi grosz - ofiara lub dar okupiona wieloma wyrzeczeniami, ostatnie pieniądze
II. Proszę uzupełnić brakujące człony przysłów i podać przybliżone znaczenie tych przysłów
Jedna jaskółka wiosny nie czyni - jedna rzecz nie decyduje o zmianie sytuacji
Tak krawiec kraje, jak mu materii staje -
Panu Bogu świeczkę i diabłu ogarek - zadowolić obydwie przeciwstawne strony
Nie święci garnki lepią - nie ma rzeczy niemożliwych do wykonania; bierzmy się do roboty
Nie miała baba kłopotu, kupiła sobie prosię - mówimy tak, gdy ktoś podjął się czegoś, a tym samym niepotrzebnie przysporzył sobie dodatkowych kłopotów, obowiązków
Na bezrybiu i rak ryba - trzeba zadowolić się tym, co jest dostępne
Bogatemu diabeł dzieci kołysze - Bogatemu jest łatwiej w życiu
Kto wiatr sieje, ten zbiera burzę - kto wywołuje zamęt, niezgodę, może sam paść ofiarą swoich poczynań
Każda pliszka swój ogonek chwali - Każdy chwali swoje rzeczy choćby były najgorsze
Czym skorupka za młodu nasiąknie tym na starość trąci - cechy, przyzwyczajenia czy umiejętności nabyte w młodości ujawniają się w życiu dojrzałym.
Kowal zawinił, a Cygana powieszono - ktoś (Cygan) został oskarżony niewinnie
Człowek strzela, Pan Bóg kule nosi - zamierzenia, plany nie zawsze udaje się zrealizować
Kto mieczem wojuje ten od miecza ginie -jeśli ktoś próbuje kogoś skrzywdzić, to najczęściej sam zostaje poszkodowany, pokonany takimi samymi metodami
Zły to ptak co swe gniazdo plugawi/co własne gniazdo kala - nie należy wyrażać się w negatywny sposób o swoim najbliższym otoczeniu
Łaska pańska na pstrym koniu jeździ - sympatia, pomoc, przychylność osób bogatych, na wysokich stanowiskach łatwo ulega zmianom, jest niestała i zależna od chęci, kaprysów
Przyganiał kocioł garnkowi a sam smoli - wytykamy komuś jego wady a sami je mamy, choć ich nie zauważamy
Pańskie oko konia tuczy - gdy gospodarz (właściciel) sam dogląda swego gospodarstwa (przedsiębiorstwa), to lepiej one funkcjonują
Nie od razu Kraków/Rzym zbudowano - nie osiąga się natychmiast imponujących wyników
Czego oko nie widzi tego sercu nie żal - łatwiej żyć w niewiedzy: nie żałujemy tego, czego nie znamy, nie widzimy
Gdzie drwa rąbią tam wióry lecą - uczestnicząc biernie, choć niekoniecznie świadomie w jakiejś nieprzyjemnej sytuacji, często ponosi się jej przykre konsekwencje
Okazja czyni złodzieja - możliwość szybkiego, nieoczekiwanego wzbogacenia się jest pokusą do kradzieży
Na złodzieju czapka gore - osoba winna nieustannie odczuwa zagrożenie przed tym, że ktoś ją zdemaskuje
Nie dla psa kiełbasa…………………………………………………..…………..
Plotka wyleci……………………………..,a wraca………………………………
Darowanemu koniowi nie zagląda się w zęby - nie powinno się krytykować czegoś, co otrzymuje się w prezencie
Przyszła kryska na Matyska - ktoś w końcu musiał zrobić coś, czego wykonania unikał; stało się coś, czego ktoś chciał uniknąć; nadszedł koniec dla czyjegoś złego postępowania
Fortuna kołem się toczy - w każdej chwili może nastąpić nagła odmiana losu na złe lub dobre
Być solą w oku - być dla kogoś źródłem wielu przykrości, kłopotów
Dobry żart tynfa wart - pochwała dobrego żartu
Od Annasza do Kajfasza - chodzić do wielu miejsc i nic nie załatwić; być stale odsyłanym w inne miejsca
Mądrej głowie dość dwie słowie - mądremu człowiekowi nie trzeba wiele mówić, bo szybko rozumie, o co chodzi
Brać nogi za pas - uciekać, zwykle ze strachu przed czymś
Tajemnica Poliszynela - rzekoma tajemnica, o której wszyscy wiedzą, lecz nikt o niej głośno nie mówi.
Słowo się rzekło, a kobyłka u płota - dane słowo, bez względu na późniejsze okoliczności, powinno być dotrzymywane.
Trąba Jerychońska – głuptas, ktoś hałaśliwy
Nie dba orzeł o muchy- wielki człowiek nie zwraca uwagi na drobiazgi
Rozdzierać szaty – rozpaczać, lamentować
Powróćmy do naszych baranów – wrócić do głównego wątku
W starym piecu diabeł pali – adorowanie młodej kobiety przez młodego mężczyznę
Idź złoto do złota – radość z pomnażania majątku
Konia kują, a żaba nogę podstawia – osoba, która nie zrobiła nic ważnego, ale mimo wszystko się szczyci