POLITECHNIKA ŚLĄSKA
WYDZIAŁ INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ I METALURGII
Seminarium dyplomowe
Sprawozdanie
Temat: Sposoby przeróbki plastycznej
Aniśko Aneta, Chydzińska Agata, Górecka Joanna, Hałubiec Agata, Kret Anna,
Łyczkowska Katarzyna, Miś Magdalena, Pełka Aneta, Suchan Małgorzata, Szczęsna Monika
Grupa dziekańska: ZIP 43
Rok Akademicki: 2013/2014
Przeróbka plastyczna (zamiennie: obróbka plastyczna):
- to technika wytwarzania w której ukształtowanie lub podzielenie materiału, zmianę jego struktury, własności fizykochemicznych, gładkości powierzchni oraz stanu naprężeń własnych osiąga się przez odkształcenie plastyczne, wywołane działaniem sił zewnętrznych.
Stopień przerobu plastycznego:
$$\lambda = \frac{S_{\text{wlewka}}}{S_{wyrob}} > 4$$
gdzie: Swlewka – pole przekroju wlewka,
Swyrób – pole przekroju gotowego wyrobu
Wśród technologii przetwórstwa metali możemy wyróżnić:
1. Kucie
2. Walcowanie
3. Ciągnienie
4. Tłoczenie
Kucie to sposób obróbki plastycznej, w którym kształtowanie materiału następuje uderzeniem lub naciskiem narzędzia wykonującego ruch postępowy.
Rozróżniamy kucie:
swobodne (w którym wyrób kształtuje się przez zgniatanie kowadłami nie ograniczającymi przemieszczenia się materiału w płaszczyźnie prostopadłej do kierunku ich ruchu).
matrycowe (swobodne przemieszczenie się materiału ograniczone jest ściankami wykroju matrycy. Kuty materiał wypełnia wykrój i przyjmuje jego kształt).
Wyrobem procesu kucia jest odkuwka matrycowa lub swobodna.
Walcowanie – to sposób obróbki plastycznej, w której następuje zgniatanie materiału pomiędzy obracającymi się walcami, a siły tarcia pomiędzy walcami a materiałem powodują równocześnie jego przemieszczanie.
Walcówka - to wyrób walcowany o średnicy od 5,5-15,5mm o przekroju okrągłym lub rzadziej kwadratowym w postaci pręta zwiniętego w krąg.
Wyróżniamy walcowanie:
wzdłużne - osie walców są do siebie równoległe, a walce obracają się w przeciwnych kierunkach, materiał wykonuje ruch postępowy, np. walcowanie kęsów, kęsisk;
skośne - osie walców są wzajemnie skośne, a walce obracają się w tym samym kierunku, materiał wykonuje ruch złożony – postępowy i obrotowy, np. walcowanie rur;
poprzeczne - osie walców są do siebie równoległe, a walce obracają się w tym samym kierunku, materiał wykonuje ruch obrotowy, np. walcowanie prętów.
Rodzaje walcarek: duo, trio, trio Lauta, kwarto, seksto.
Ciągnienie – to sposób obróbki plastycznej z zasady na zimno, w którym materiał w postaci pręta lub rury wprowadzany w stożkowy obszar narzędzia - ciągadła jest przezeń przeciągany siłą F. Efektem procesu ciągnienia jest: zmniejszenie przekroju, zwiększenie jego długości i zmiana jego właściwości.
Klasyfikacja procesów ciągnienia:
wg liczby przejść materiału przez ciagadło:
- jednostopniowe (poślizgowe, bezpoślizgowe)
- wielostopniowe
wg srodka smarnego:
- na sucho (proszek mydlany)
- na mokro (emulsja)
wg występowania przeciwciągu:
- bez przeciwciągu
- z zastosowaniem przeciwciągu
wg temperatury procesu:
- na zimno
- na ciepło
- na gorąco
wg rodzaju ciągnionego wyrobu:
- drutu
- prętów
- kształtowników
- rur (bez trzpienia, na trzpieniu: stałym krótkim, swobodnym, z trzpieniem).
Narzędzie ciągarskie - ciągadło.
Podział ciągadeł:
- wg kształtu ciągadła: stożkowe (stalowe, z węglika spiekanego, diamentowe), łukowe, wklęsłe, sigmoidalne
- wg kształtu otworu kalibrującego: kołowe, kształtowe
- w zależności od budowy: jednolite, składane
- ze względu na sposób pracy elementów: stałe, ruchome, obrotowe
- specjalne narzędzia kształtujące: ciągadła ciśnieniowe o smarowaniu hydrodynamicznym
Tłoczenie - to sposób obróbki plastycznej na zimno lub na gorąco obejmujący cięcie i kształtowanie blach, a także folii i płyt niemetalowych lub przedmiotów o małej grubości w stosunku do innych wymiarów: profile z blachy, rury itp.
Klasyfikacja procesów tłoczenia:
cięcie - proces tłoczenia, polegający na rozdzieleniu na odrębne części lub oddzieleniu jednego fragmentu materiału od drugiego przez naruszenie spójności materiału (np. wycinanie, dziurkowanie, odcinanie, okrawanie, nacinanie)
kształtowanie i gięcie – procesy, w których nie następuje naruszenie spójności materiału.