Sprawozdanie z ćwiczenia nr 88
Pomiar naturalnej aktywności optycznej
Cel ćwiczenia:
a) Wyznaczenie stężenia roztworów cukru
b) Wykreślenie wykresu zależności kąta skręcenia płaszczyzny polaryzacji od stężenia
roztworu cukru.
Zestaw przyrządów:
a) Sacharymetr
b) Źródło światła monochromatycznego (lampa sodowa, spektrofotometr – SPEKOL)
c) Próbki z roztworami cukru i wodą destylowaną
Schemat układu pomiarowego:
Tabele przedstawiająca wyniki wykonanych pomiarów:
Pomiar stężenia roztworu cukru.
Wyznaczanie azymutu analizatora dla rurek z roztworami o 0% (woda destylowana), 10% i 15% stężeniem cukru oraz dla rurek X, Y, Z o nieznanym stężeniu:
Lp. | α 0% | α 10% | α 15% | α 30% | α x | α y | α z |
---|---|---|---|---|---|---|---|
[Ëš ] | [Ëš ] | [Ëš ] | [Ëš ] | [Ëš ] | [Ëš ] | [Ëš ] | |
1. | 156,75 | 170,40 | 177,12 | 201,75 | 183,50 | 171,65 | 196,10 |
2. | 156,77 | 170,65 | 178,75 | 201,03 | 184,35 | 173,30 | 196,50 |
3. | 157,90 | 171,67 | 178,33 | 201,50 | 185,59 | 171,20 | 194,40 |
4. | 157,25 | 171,58 | 177,40 | 201,92 | 184,75 | 170,45 | 195,50 |
5. | 156,84 | 171,00 | 178,38 | 200,74 | 185,38 | 170,20 | 196,94 |
6. | 157,21 | 170,79 | 177,90 | 200,98 | 183,93 | 171,88 | 196,39 |
7. | 158,41 | 170,65 | 177,64 | 201,13 | 186,07 | 171,38 | 195,62 |
8. | 157,30 | 171,60 | 179,32 | 201,76 | 184,49 | 170,84 | 196,23 |
9. | 157,12 | 170,79 | 178,00 | 200,51 | 185,22 | 172,13 | 195,74 |
10. | 156,84 | 170,39 | 177,88 | 201,07 | 184,00 | 171,90 | 194,84 |
$${\overset{\overline{}}{\alpha}}_{n}$$ |
157,24 | 170,95 | 178,07 | 201,24 | 184,73 | 171,49 | 195,83 |
Δx | 1,53 | 1,40 | 1,85 | 1,34 | 2,34 | 2,56 | 2,21 |
α 0% - azymut dla rurki z wodą destylowaną;
α 10% - azymut dla rurki 10% stężeniu cukru;
α 15% - azymut dla rurki 15% stężeniu cukru;
α 30% - azymut dla rurki 30% stężeniu cukru;
α x, α y, α z - azymuty dla rurek o nieznany stężeniu.
Wyznaczenie kąta skręcenia płaszczyzny polaryzacji:
γzn= αzn−αo
Przykładowe obliczenie dla roztworu 10%:
$\mathbf{\gamma}_{\mathbf{10\%}}\mathbf{= \ }{\overset{\overline{}}{\mathbf{\alpha}}}_{\mathbf{10\%}}\mathbf{-}{\overset{\overline{}}{\mathbf{\alpha}}}_{\mathbf{o}}\mathbf{=}\mathbf{170,95}\mathbf{-}\mathbf{157,24}\mathbf{= 13,71}$ [o]
γ15%=20, 83 [o]
γ30%=44 [o]
γX=27, 49 [o]
γY=14, 25 [o]
γZ=38, 59 [o]
Błąd kąta skręcania liczymy z różniczki zupełnej:
Δγ10% = 1,40 – 1,53 = 0,13 [o] $\frac{\text{Δγ}_{10\%}}{\gamma_{10\%}} = 0,95\%$
Analogicznie:
Δγ15% = 0,32 [o] $\frac{\text{Δγ}_{15\%}}{\gamma_{15\%}} =$1,54%
Δγ30% = 0,19 [o] $\frac{\text{Δγ}_{30\%}}{\gamma_{30\%}} =$0,43%
ΔγX = 0,81 [o] $\frac{\text{Δγ}_{X}}{\gamma_{X}} = 2,95\%$
ΔγY = 1,03 [o] $\frac{\text{Δγ}_{Y}}{\gamma_{Y}} = 7,23\%$
ΔγZ = 0,68 [o] $\frac{\text{Δγ}_{Z}}{\gamma_{Z}} = 1,76\%$
Wyznaczenie stężenia cn nieznanych roztworów wg wzoru:
$$\mathbf{c}_{\mathbf{n}}\mathbf{=}\frac{\mathbf{\gamma}_{\mathbf{n}}}{\mathbf{\gamma}_{\mathbf{\text{zn}}}}\mathbf{\bullet}\mathbf{c}_{\mathbf{\text{zn}}}$$
$$\mathbf{c}_{\mathbf{X}}\mathbf{=}\frac{\mathbf{27,49}}{\mathbf{20,83}}\mathbf{\bullet 15\% = 19,8\%}$$
Analogicznie:
cY=10, 3%
cZ=27, 8%
błąd stężenia wyliczamy z różniczki zupełnej:
; ; ;
Przykładowe obliczenie:
ΔcX =$\left| \frac{15\%}{20,83} \right|*0,32 + \left| - \frac{27,49}{\left( 20,83 \right)^{2}}*15\% \right|*0,32 + \left| \frac{27,49}{20,83} \right| \approx 0,01\%$
$\frac{{\Delta c}_{X}}{c_{X}} = 0,05\%$
Analogicznie:
ΔcY ≈ 0,01% $\frac{{\Delta c}_{Y}}{c_{Y}} = 0,1\%$
ΔcZ ≈0, 01 % $\frac{{\Delta c}_{Z}}{c_{Z}} = 0,04\%$
Roztwór | γ [o] | Δγ [o] | $\frac{\Delta\gamma}{\gamma}$ [%] | cn |
---|---|---|---|---|
10% | 13,71 | 0,13 | 0,95 | 10% |
15% | 20,83 | 0,32 | 1,54 | 15% |
30% | 44 | 0,19 | 0,43 | 30% |
X | 27,49 | 0,81 | 2,95 | 19,8% |
Y | 14,25 | 1,03 | 7,23 | 10,3% |
Z | 38,59 | 0,68 | 1,76 | 27,8% |
Wykres γ = f(c) zależności kąta skręcenia γ od stężenia roztworu c.