Istota zarządzania
Zarządzanie - proces stałej koordynacji i integracji użytkowanych w organizacji zasobów; zarządzanie oznacz dążenie do: 1) orientacji posiadanych zasobów na pojawiające okazje, 2) nieustanne rekombinowanie zasobów, 3) reorganizowania użytkowanych zasobów;
Zarządzanie – działalność/proces polegający na stałej koordynacji i integracji użytkowanych zasobów dla osiągnięcia celów organizacyjnych przy zachowaniu zasady racjonalnego gospodarowania; zarządzanie to działalność kierownicza polegająca na ustalaniu celów i powodowaniu ich realizacji;
Podejście systemowe traktuje organizację jako otwarty system wobec otoczenia;
Podejście perspektywistyczne polega na tworzeniu długookresowej wizji zarządzania;
Ujęcie ekonomiczne – postrzeganie tego procesu jako jednego z czynników produkcji;
Ujęcie administracyjne – pozwala na plan pierwszy wysunąć system autorytetu;
Ujęcie socjologiczne – postrzeganie procesu zarządzania uwikłanego w system grup społecznych i prestiżów przypisywanych każdej z nich;
Ujęcie strukturalne – proces zorientowany na koordynowanie i integrowanie posiadanych zasobów dla realizacji celów organizacji; elementy: podmiot zarządzający, podmiot zarządzany, informacyjno-decyzyjne sprzężenia zwrotnego w relacji podmiot zarządzający – podmiot zarządzany;
Ujęcie funkcjonalne – proces zarządzania wyraża się wykonywaniem ściśle określonych dla każdego stanowiska funkcji; proces (ciąg zdarzeń) o sprawczym charakterze, dzięki któremu w sposób odpowiedni (skoordynowany, zintegrowany) użytkowane są zasoby i koordynowane są funkcje rzeczowe organizacji;
Funkcje zarządzania – względnie stałe powtarzające się czynności wykonywane przez podmiot zarządzania (kierownika) w drodze podejmowania decyzji dotyczących działania podporządkowanych jemu podmiotów zarządzania; funkcja planowania, organizowania, motywowania i kontrolowania;
Umiejętności menedżera: techniczne, interpersonalne, koncepcyjne, polityczne;
Umiejętności menedżera: 1) sprawowanie kontroli nad otoczeniem organizacji i jej zasobami, 2) organizowanie i koordynowanie realizowanych zadań, 3) posługiwanie się informacją, 4) troska o osobisty rozwój i doskonalenie, 5) motywowanie pracowników i rozwiązywanie problemów, 6) strategiczne rozwiązywanie problemów;
Role kierownicze
Rola – pewne oczekiwane ze strony innych sposoby zachowania się danej osoby; rodzaje: zachowawcze, kreatywne; według kryteriów rynkowych: role strategiczne i organizacyjne; według funkcji pełnionych przez menedżerów: interpersonalne, informacyjne i decyzyjne;
Konflikty ról: wewnętrzne i konflikty między rolami:
wewnętrzny konflikt nadawcy: oczekiwania konkretnej osoby są sprzeczne i wykluczają się wzajemnie, np. menedżer żąda od pracownika krytyki jego stanowiska i równocześnie żąda posłuszeństwa,
zewnętrzny konflikt nadawcy: oczekiwania jednej osoby nie są zgodne z oczekiwaniami innej, np. menedżer wprowadza nowy produkt na rynek żąda od pracownika zwiększenia nakładów na promocję, a główny księgowy nie wyraża zgody na zwiększenie nakładów finansowych;
Zasady zarządzania
zarządzanie dotyczy przede wszystkim współdziałających w ramach efektywnych zespołów ludzi,
zarządzanie jest głęboko osadzone w kulturze,
zarządzanie jest oparte na prostych i zrozumiałych wartościach, celach działania i zadaniach zdolnych do jednoczenia wszystkich uczestników organizacji,
zarządzanie powinno być ukierunkowane tworzenie na zdolności organizacji do uczenia się,
zarządzanie obejmuje komunikowanie się wewnątrz organizacji oraz z jej otoczeniem,
zarządzanie wymaga rozbudowanego systemu wskaźników,
zarządzanie musi być zorientowane na osiągnięcie ostatecznego rezultatu
Cechy doskonale zarządzanych przedsiębiorstw: 1) preferowanie działania, 2) trzymanie się blisko klienta, 3) autonomia i przedsiębiorczość, 4) zachęcanie do samodzielności i konkurencyjności, 5) wydajność uzyskiwana dzięki uświadomieniu ludzi, 6) bezpośredni kontakt, 7) koncentrowanie się na swojej specjalności, 8) prosta struktura, nieliczny sztab, 9) godzenie dyscypliny i swobody;
Zasady - kierunkowe wskazania: 1) zasada jasnego określania celów, 2) zasada poprawnego wytyczania zakresów zadań, 3) zasada realności i konkretności przydzielanych zadań, 4) zasada stosowania racjonalnego podział pracy, 5) zasada koncentracji;
Postawa menedżera
Władza - możność wywierania wpływu; źródła: władza wymuszania, władza nagradzania, władza legalna, władza odniesienia, władza eksperta, władza przedstawicielska;
Cechy skutecznego kierownika: wrażliwi na źródło władzy, rozumieją podstawy władzy, podstawy władzy wykazują zalety w określonych warunkach, mają osobiste cele zawodowe, tonują władzę dojrzałością i opanowaniem, rozumieją, że władza jest konieczna;
Polski menedżer z okresu 1990-1996:
identyfikuje się z indywidualistycznym modelem sukcesu życiowego,
bardziej otwarty na zmiany i świat niż większość Polaków,
skłonny do łamania praw człowieka,
bardziej optymistyczny niż reszta społeczeństwa,
ogólnie nieźle wykształcony,
nie posiada wykształcenia menedżerskiego,
brak kwalifikacji nadrabia oddaniem pracy;
Europejski model zarządzania - założenia: orientacja na ludzi, umiejętność poruszania się między ekstremami, respekt dla innych kultur, stały dialog ze związkami zawodowymi;