Dbanie i troszczenie się o zaspokajanie podstawowych potrzeb życiowych człowieka, dbanie o samego siebie oraz pomaganie innym gdy z jakichś powodów nie są w stanie sami tego czynić, było od zarania dziejów podstawą zachowań ludzkich.Toaleta chorego, długotrwale unieruchomionego w łóżku to wielkie wyzwanie, jednak najważniejszym aspekktem jaki musmy spełnić to zapewnie bezpieczeństwa i intymności pacjentowi podczas zabiegów higienicznych. W wielu sytuacjach, ze względu na stan zdrowia pacjenta, konieczne jest wykonanie toalety całego ciała w łóżku. Do sytuacji takich zaliczamy m.in.:leczenie spoczynkowe, np. osoba pozostająca w łóżku z powodu leczenia ostrej niewydolności krążenia;opatrunki gipsowe założone na rozległe powierzchnie ciała;stosowanie wyciągów bezpośrednich;chory w stanie nieprzytomności.
Opiekunowie i goście chorego powinni przestrzegać zasad higieny – myć ręce wodą z mydłem przed i po wizycie, wkładać fartuch ochronny itp. Organizm chorego leżącego jest zwykle dość osłabiony przez co bardziej podatny na zakażenie wszelkiego rodzaju bakteriami przenoszonymi na ciele lub ubraniu. Chorego nie powinny też odwiedzać osoby chore. Należy stosować się wedle wytycznych by zaspokoić wszelkie potrzeby chorego – zarówno psychiczne jak i fizyczne.
Oto one:
dokonanie oceny stanu zdrowia, higieny i wydolności pacjenta, w celu określenia zakresu wymaganej przez niego pomocy;
udzielanie informacji o planowanych działaniach i ich przebiegu;
uzyskanie zgody pacjenta na wykonanie toalety całego ciała;
jeżeli jest to możliwe, uszanowanie nawyków, zwyczajów kulturowych pacjenta;
pozyskanie pacjenta do współpracy;
zapewnienie pacjentowi warunków intymności;
dbanie o wygodę i bezpieczeństwo pacjenta;
mycie całego ciała z zachowaniem określonej kolejności: głowa, kończyny górne, klatka piersiowa, brzuch, kończyny dolne, plecy, pośladki, krocze;
Najpierw zanim przystąpimy do czynności należy wytłumaczyć osobie chorej cel i przebieg wykonywanych czynności oraz uzyskać zgodę od chorego na wykonanie toalety - jest to niezbędnie by po pierwsze zapewnić bezpieczeństwo sobie i choremu a po drugie jest to obowiązkowe gdyż nie możemy robić nic , na co pacjent się nie zgadza. Zawsze należy pomagać w zmianie pozycji ze względu na ryzyko zasłabnięcia czy utraty przytomności. Należy chronić chorego w trakcie kąpieli i po niej przed wychłodzeniem – podczas mycia należy go przykryć umyte i osuszone części ciała, zapobiegając wyziębieniu, dbając o zachowanie intymności i zapewnić odpowiednią temperature w pokoju – to gwarantuje nam nie tylko bezpieczeństwo , że pacjent się nie przeziębi ale też zapewnia intymność , którą każdy chory bardzo sobie ceni – bez względu na wiek czy stopień niepełnosprawności.Dlatego też tak ważne jest odpowiednie przygotowanie pomieszczenia w którym znajduje się pacjent - jeżeli jest taka potrzeba, łóżko chorego na czas wykonywania czynności pielęgnacyjnych należy oddzielić parawanem,zapewnić odpowiednią temperaturę otoczenia – taką w której chory po rozebraniu będzie czuł się komfortowo (będzie mu ciepło) a na czas kąpieli zamknąć okna. Jeżeli pomieszczenie w którym odbędzie się kąpiel chorego jest używane przez inne osoby, można na drzwiach wywiesić kartkę: „zajęte, toaleta, proszę nie wchodzić” Powinniśmy kontrolować i utrzymywać kontakt z chorym, zwracając uwagę na kolor skóry, oddech, tętno i niepokojące objawy – pocenie się, zawroty głowy, zmianę napięcia mięśni i inne zachowania jego organizmu podczas toalety. Dzięki wnikliwej obserwacji możemy zapiobiec przykrym sytuacją jeśli jakiekolwiek mialy by się zdarzyć. Używanie rękawiczek jednorazowych przy czynnościach pielęgnacyjnych naszych podopiecznych jest bardzo ważne dla chorego i dla opiekuna. Zdarza się jednak, że chory bardzo źle reaguje na to, że zakładamy przy nim rękawiczki. Myśli, że się go brzydzimy, a przecież to zupełnie nie tak. Warto wtedy powiedzieć, że chodzi również o bezpieczeństwo chorego a nie tylko nasze. Na naszych dłoniach mogą znajdować się bakterie niebezpieczne dla chorego, który zwykle ma obniżoną odporność.
Cierpienie, starość, śmierć i rola sumienia w pracy pielęgniarki / pod red. Wiesławy Szuty. - Sosnowiec : Wydawnictwo Wyższej Szkoły Medycznej
Kształtowanie umiejętności praktycznych słuchaczy szkół pielęgniarskich : na przykładzie realizacji ćwiczeń z pielęgniarstwa / red. Wiesława Ciechaniewicz