28.11
Helena Radlińska – ‘uczciwość badacza, rzetelność wykonawstwa należą do etosu pracownika społecznego’. Pedagog społeczny to badacz, praktyk, tzn. że w swoim działaniu w środowisku życia człowieka musi on swoją pracę wykonywać rzetelnie i uczciwie, przestrzegać normy.
Tadeusz Pilch o pedagogice społecznej – ‘nowa pedagogika społeczna (…) jest dyscypliną wieloparadygmatyczną. Łączy zadania edukacji, pracy socjalnej oraz animacji i rewitalizacji środowiskowej z nadrzędną zasadą pomocniczości oraz inkluzji społecznej.
‘ Pedagogika społeczna jest wymagającą dyscypliną o wychowaniu. Skupia się na wzajemnych relacjach, które zachodzą pomiędzy środowiskiem życia człowieka a wychowaniem i edukacją.
ZAKRES PRZEDMIOTU – pedagogika społeczna skupia się na :
Problematyce środowiskowych uwarunkowań procesów wychowawczych,
Analizie warunków umożliwiających zaspokojenie potrzeb rozwojowych człowieka (grup ludzkich) w różnych fazach jego życia i różnorodnych sytuacjach życiowych: w pracy, nauce, czasie wolnym, miejscu zamieszkania, rodzinie, grupie rówieśniczej, działalności kulturalnej i innych formach aktywności ludzkiej
PEDAGOGIKA SPOŁECZNA KONCENTRUJE SIĘ NA:
Środowisku życia jednostek lub grup oraz na instytucjach celowo powołanych do realizacji zadań wychowawczych, które z punktu widzenia pedagogiki społecznej traktuje się jako część środowiska.
Elementy środowiska nie ukierunkowane wychowawczo postrzega się jako obszar, który należy w miarę potrzeby przekształcić w intencjonalną pracę wychowawczą.
KWESTIE PORUSZANE W RAMACH PRZEDMIOTU PEDAGOGIKI SPOŁECZNEJ:
Poznane struktury procesów (różnorodne wpływy i powiązania) wychowawczych w warunkach gwałtownych przeobrażeń społeczno-ekonomicznych i kulturalnych,
Zaznajomienie ze środowiskiem wychowawczym, jako jednym z ważnych czynników wychowania i rozwoju człowieka,
Dokonanie przeglądu i systematyzacji wiedzy z zakresu poszczególnych komponentów środowiska wychowawczego, ukazując ich różne funkcje: wspomaganie rozwoju, opieki i wychowania, aktywizacji sił społecznych, selekcjo społeczno-oświatowych itp.
Zapoznanie z różnorodnymi możliwościami rozwijania bezpośredniej aktywności człowieka w różnych fazach życia poprzez uczestnictwo w kulturze, aktywne wykorzystanie czasu wolnego, działalność organizacji i stowarzyszeń społecznych, kształcenie ustawiczne i równoległe oraz relacji zdalnych (mass media, Internet)
Teoretyczne i praktyczne zapoznanie się z metodami pracy środowiskowej, jej planowaniem i praktyczną realizacją, ogólnymi zasadami i technikami diagnostyki pedagogicznej środowiska i jego poszczególnych komponentów.
Wyrobienie przekonania, że funkcjonowanie aktualnego systemu oświatowo- wychowawczego i jego przeobrażenia są w dużym stopniu uwarunkowane ogólniejszymi zjawiskami i procesami społeczno- kulturowymi i politycznymi a także jakością oddziaływań pochodzących z różnorodnych grup społecznych, środowisk, organizacji, instytucji i stowarzyszeń, w których występują oddziaływania wychowawcze o charakterze bezpośrednim, pośrednim i naturalnym.
ROZUMIENIE PEDAGOGIKI SPOŁECZNEJ PRZEZ KLASYKÓW:
Helena Radlińska - ,, Pedagogika społeczna jest nauką praktyczną, rozwijającą się na skrzyżowaniu nauk o człowieku, biologicznych, społecznych z etyką i kulturoznawstwem (teorią i historią kultury), dzięki własnemu punktowi widzenia. Można go najkrócej określić jako zainteresowanie wzajemnym stosunkiem jednostki i środowiska, wpływem warunków bytu i kręgów kultury na człowieka w różnych fazach jego życia, wpływem ludzi na zapewnienie buty wartościom przez ich przyjęcie i krzewienie oraz przetwarzanie środowisk siłami człowieka w imię ideału. ‘ [1961] -
Ryszard Wroczyński – wywodzi swą definicję z niemieckiej tradycji pedagogicznej A. Diesterwega, P. Bergemanna i P. Natorpa oraz S. Szackiego i M. Richmond – ‘ Pedagogika społeczna, opierając się na badaniach empirycznych, a więc na empirii, analizuje wpływy wychowawcze (społeczno- kulturowe), których źródłem jest środowisko oraz ustala zasady organizowania środowiska z punktu widzenia potrzeb wychowanka. Przez organizowanie potrzeb wychowania. Organizowanie środowiska to wytwarzanie bodźców wychowawczo-wartościowych oraz kompensowanie wpływów ujemnych. Obie sfery działań są ze sobą sprzężone. ‘ [1974]
CENTRALNE KATEGORIE ANALIZ I SYNTEZ TEORETYCZNO – PRAKTYCZNYCH
Środowisko (życia, przestrzeń życiowa, środowisko bio-socjo-kulturowe, środowisko wychowawcze), wychowanie, socjalizacja, siły społeczne, potencjał rozwojowy, kapitał ludzki, kapitał społeczny.
Zajmuje się relacją
CZŁOWIEK ŚRODOWISKO EDUKACJA I WYCHOWANIE
(interesuje nas zwłaszcza środowisko społeczne i kulturowe.)
PEDAGOGIKA SPOŁECZNA JEST ZARAZEM:
Pedagogiczną teorią i praktyką środowiska. Traktuje wszelkie instytucje społeczne (formalne i nieformalne) jako środowisko ludzkiego życia i usiłuje dostrzegać w nich siły i dynamizmy lub sugerować im intencjonalność pracy wychowawczej, aktywizować jego zasoby (potencjałem).
Wychowanie przetwarza dzień dzisiejszy – to idea wzmacniania społecznego sprecyzowana przez H. Radlińską.
Wychowywać – z punktu pedagogiki społecznej to znaczy realizować w swoim środowisku zadania indywidualne, grupowe i instytucjonalne, które zmierzają do ulepszenia tego co jest, w imię przyjętych warunków i celów, a także w atmosferze budowy i tworzenia warunków do realizacji idei sprawiedliwości społecznej, demokracji oraz społeczeństwa solidarnego i obywatelskiego (Stanisław Kawula 2012)
PEDAGOGIKA SPOŁECZNA W UJĘCIU ALEKSANDRA KAMIŃSKIEGO:
W znaczeniu szerszym – jest to kierunek pedagogiczny koncentrujący swe zainteresowania na środowisku, czyli na wzajemnym oddziaływaniu środowiska na jednostki i jednostek na środowisko oraz wynikających stąd trudnościach, sukcesach, problemach i zadaniach wychowawczych.
W znaczeniu węższym – jest teorią wychowawczej funkcji pracy socjalnej, odnosząca się do wszystkich generacji wieku (Kronnen 1980) .
OBSZARY I PODSTAWOWE ZAGADNIENIA BADAWCZE PEDAGOGIKI SPOŁECZNEJ:
Humanistyczna powinność i rekonstrukcja nabrzmiałych problemów i zróżnicowań społecznych, należą do nich: nierówności społeczno ekonomiczne, socjalne, kulturalne, edukacyjne, selekcje oświatowe, bariery indywidualnego i grupowego sukcesu, obszary niedostatku i biedy, mechanizmy naznaczenia marginalizacji i wykluczani społecznego oraz jednostkowego
CZTERY OPCJE ROZPATRYWANIA POWYŻSZYCH KWESTII PRZED PEDAGOGIKĄ SPOŁECZNĄ:
Globalna
Lokalna
Indywidualna
Glokalna (termin za R. Robertsonem i Z. Baumanem). Oznacza to przestrzeń pomiędzy tym co globalne i tym co lokalne (m.in. koncepcja ‘małych ojczyzn’, w tym zakresie realizowana jest także idea i metoda badania w działaniu).
PODSTAWOWE ZADANIA PEDAGOGIKI SPOŁECZNEJ:
Ujawnianie, aktywizowanie sił społecznych – termin oznacza energię jednostek, grup, społeczności, zdolna do przebudowy zastanych warunków kulturowych, społecznych, politycznych, gospodarczych ‘w imię ideału siłami człowieka’ H. Radlińska.
ROZUMIENIE SIŁ SPOŁECZNYCH WG FLORIANA ZNANIECKIEGO:
Dążenie zbiorowe grupy posiadającej członków w innej grupie do zmodyfikowania ustroju społecznego.
Każde dążenie społeczne/indywidualne/zbiorowe które wywołuje zmianę albo przeciwdziała zmianie układu/systemu społecznego.
MOŻLIWOŚCI I ZALETY STOSOWANIA SIŁ SPOŁECZNYCH W INTERPRETACJI WYCHOWANIA:
Przezwyciężanie rozdziału pomiędzy teorią makro i mikrośrodowiska wychowawczego,
Uchwycenie istoty instytucjonalizacji wychowania poprzez podporządkowywanie wielu grup jakiejś grupie bardziej wpływowej w drodze obiektywizowania i upowszechniania wzorów praktyki wychowawczej.
Uchwycenie istoty procesu wychowawczego, jego wielowymiarowej struktury oraz zasady ‘wchodzenia’ człowieka poprzez mikrostruktury w świat makrostruktur społecznych.
Wypełnienie poznawczo – emancypacyjnej funkcji pedagogiki – wychowanie jako ruch i dzieło społeczne
5.12
Zasady wychowania/organizowania środowiska wychowawczego, za którymi opowiada się pedagogika społeczna:
Zasada służby społecznej
Zasada upodmiatawiania wychowana
Zasada równoczesności przekształcania jednostek i środowiska
Zasada przekształcania środowiska siłami społecznymi
Zasada całościowości i kontekstowości
Zasada spożytkowania metod opartych na samorządności
Zasada harmonizowania współdziałania w warunkach społeczeństwa pluralistycznego
Co nazywamy zasadą wychowania?
Uogólnienie bardziej szczegółowych norm postępowania w odróżnieniu id praw naukowych/ o charakterze przyczynowo – skutkowym, ekspozycja powinności oceny
Czynniki komplikujące formułowanie zasad wychowania w pedagogice społecznej:
Wiedza o człowieku jest przedmiotem badań wielu nauk, wyjaśniają one różne aspekty, fragmenty zachowań człowieka
Brak jest syntetycznej teorii wyjaśniającej dążenia i działalności człowieka
Osiąganie celów wychowania zależy od skomplikowanych układów czynników słabo opisanych przez twierdzenia naukowe
Najważniejszym czynnikiem jest człowiek, jego subiektywizm, wola, umiejętności, działania itp.
Funkcje poznawcze i praktyczne pedagogiki społecznej:
Ciągłe odczytywanie problemów życiowych jednostek, grup, społeczności. Kształtowanie wrażliwości na te problemy
Próby lepszego zrozumienia relacji między człowiekiem a środowiskiem jego życia. Tworzenie teorii umożliwiających wyjaśnienie zachodzących zjawisk i procesów
Niesienie pomocy ludziom potrzebującym wsparcia w rozmaitych sytuacjach życiowych
Funkcje pedagogiki społecznej – od opieki do prewencji. Opieka, pomoc, wsparcie, terapia, prewencja :
Opieka – H. Radlińska, odnosi termin do zjawisk niekorzystnie wpływających na rozwój człowieka. Łączy je z medycyną, higieną, prawem, polityką społeczną
Krytyka państwa opiekuńczego – K. W Frieske, opieka a kontrola, funkcje ideologiczne państwa opiekuńczego. Opieka jako kontrola, zniewolenie, ubezwłasnowolnienie, niewydolność ekonomiczna państwa opiekuńczego,
Zasada pomocniczości – wspierać ale nie wyręczać,
Pomoc – znaczenie szersze – instytucja polityki społecznej, znaczenie węższe – działalność i funkcja skierowana na pomaganie drugiej osobie,
Terapia – pedagogizacja terapii
Wsparcie rzeczowe, emocjonalne, informacyjne, duchowe. Wsparcie jako działanie i funkcja działania.
Prewencja – św. Jan Bosko, trójmian prewencyjny : rozum, religia i miłość.
Pentagonalny model polityki i pomocy społecznej (S.Kawula)
Syndrom 3B (bezrobocie prowadzi do biedy, bieda do bezdomności) i jego minimalizacja
- Państwo: podstawy prawne, instytucje, kształcenie kadr
- Glokalność: regionalne programy kształcenia kadr, organizacje pozarządowe
- Lokalność: programy aktywizacji, interwencje, stowarzyszenia
- Rodzina, inni ‘znaczący’ – jej rewitalizacja, uzdrowienie
- Jednostka: np. bezdomna, kontrakt indywidualny – ku samodzielności
Podstawowe przyczyny proces rozwojowego pedagogiki społecznej:
Przeobrażenia gospodarcze, społeczne, kulturowe. Transformacja ustrojowa w Europie Zachodniej i Ameryce XIX wieku, gwałtowne przemiany, rozwój przemysł€ sprzyja z jednej strony emancypacji, rozwojowi postępu, z drugiej strony pojawiają się niekorzystne zjawiska m.in. rozbicie tradycyjnych wzorów życia społecznego, nasilenie przejawów patologii i degradacji społecznej,
Zaznaczanie się problemów społecznych
Dopracowywanie się systematyzacji teoretycznych
Krzyżowanie się nauk z pogranicza, wpływy innych nauk
Rodowód pedagogiki społecznej w Polsce:
Wywodzi się z myśli społecznej i aktywności dobroczynnej rozwijającej się w XIX stuleciu,
W Polsce pedagogika społeczna wyodrębniła się z pedagogiki okresu pozytywizmu (idee tej pedagogiki widoczne są m.in. w twórczości A.F. Modrzewskiego czy Komisji Edukacji Narodowej
Fazy rozwoju (kształtowania się tożsamości) pedagogiki społecznej:
FAZA WSTĘPNA – swoimi korzeniami sięga tradycji narodowo wyzwoleńczych Królestwa Polskiego przełomu XIX i XX wieku. Miała postać działalności patriotycznej i politycznej. Propagowała idee niepodległości, kształtowała podstawy walki z przemocą zaborców. W 1918 roku dyscyplina ta włącza się w proces budowy zrębów niepodległego państwa, tworzenia instytucji życia społecznego i kulturalnego i urzeczywistniania idei demokratycznych. Jest to czas refleksji dla pedagogiki społecznej, rozległych prac badawczych i wydawniczych. Pojawiają się pierwsi absolwenci szkoły pedagogiki społecznej (m.in. Krzywidzki, Karpowicz, Abramowski). Mianem tym określa się w ramach działającego TWWP Studium Pracy Społeczno – Oświatowej w Warszawie założone w 1925 roku, kierowane przez Radlińską do 1939.
FAZA ROZWOJU I STABILIZACJI 1925 – 1945 – badania i kształcenie pracowników społecznych. Po II wojnie światowej pedagogika społeczna weszła w fazę powojennej odbudowy. Komunistyczna dyktatura uniemożliwia dalszy rozwój pedagogiki społecznej. W roku 1952 zamknięto Katedrę Pedagogiki Społecznej w Łodzi – centrum ówczesnych prac Radlińskiej,
FAZA ADAPTACJI DO WARUNKÓW PRL – szkoła i środowisko, wychowanie pozalekcyjne, czas wolny, edukacja ustawiczna. Okres tzw realnego socjalizmu powoduje groźbę utraty tożsamości Pedagogiki Społecznej. Przeciwstawiali się tym zjawiskom kontynuatorzy Radlińskiej – Wroczyński i Kamiński.
FAZA READAPTACJI PO 1980 – pedagogika społeczna otwarta na zmianę społeczną i budowę społeczeństwa demokratycznego.
OKRESY KSZTAŁTOWANIA SIĘ PEDAGOGIKI SPOŁECZNEJ:
Nowatorska działalność praktyczna w XVIII i XIX – Pestalozzi
Spekulatywny, bez podbudowy empirycznej, początki XX wieku- Barth, Natorp
Zaczątki badań empirycznych i uogólnień teoretycznych – Bergemann, Radlińska
Współczesny, ilościowy wzrost badań empirycznych
TWÓRCY PEDAGOGIKI SPOŁECZNEJ:
Helena Radlińska 1879 – 1954
Ryszard Wroczyński 1909 – 1987
Aleksander Kamiński 1903 – 1978
HELENA RADLIŃSKA:
Występuje pod pseudonimami H. Orsza, J. Strumiński, Warszawianin.
Zajmowała się także historią oświaty, problematyką czytelnictwa, bibliotekarstwa i książki,
Dwie daty w jej działalności naukowej wyznaczyły początek i rozwój tej dziedziny nauki
1908 referat Z zagadnień pedagogiki społecznej
1925 powstanie Studium Pracy Społeczno – Oświatowej w Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie
Radlińska stanęła na czele Wszechnicy Warszawskiej gdzie przygotowywała pracowników socjalnych oraz prowadzono tam badania naukowe pod jej kierunkiem (badania empiryczne, środowiska człowieka, czas wolny, bezrobocie, patologie, świetlice, kluby itp.
Efektem badań empirycznych były pierwsze dzieła Radlińskiej Wstęp do pedagogiki społecznej, Stosunek wychowawczy do środowiska społecznego, Społeczne przyczyny powodzeń i niepowodzeń szkolnych, Książka wśród ludzi, II wojna światowa przerwała jej pracę naukową. Podczas okupacji prowadziła tajne nauczanie.
CZTERY OKRESY DZIAŁALNOŚCI RADLIŃSKIEJ:
Okres warszawski 1897 – 1905: kształtowanie myślenia historycznego. Skupiła się na ukazywaniu dziejów kraju, najważniejszych osiągnięciach kultury, przybliżając na łamach swojego piśmiennictwa sylwetki wielkich i zasłużonych
Okres krakowski 1906 – 1918 walka o oświatę, czyn wyzwoleńczy o wolne społeczeństwo
Okres warszawski 1918 – 1939: rozwinięcie pedagogiki społecznej, powstają kongresy, konferencje, zwraca się uwagę na los człowieka i los dziecka, potrzeba pomocy, tematyka pracy socjalnej
Działalność powojenna I okres łódzki 1945 – 1954: badania terenowe, liczne publikacje, wzrost ilości badań empirycznych, tajne nauczanie, problematyka sieroctwa wojennego
DZIAŁY PEDAGOGIKI SPOŁECZNEJ WG RADLIŃSKIEJ:
Teoria pracy oświatowej
Teoria pracy społecznej
Historia pracy społeczno – oświatowej
WSPÓŁCZESNE UJĘCIE DZIEDZIN PEDAGOGIKI SPOŁECZNEJ WG WROCZYŃSKIEGO
Kontrola wpływów środowiskowych,
Działalność interwencyjna o charakterze profilaktycznym i kompensacyjnym,
Praca oświatowa i wychowawcza poza szkołą
WSPÓŁCZESNE UJĘCIE DZIEDZIN PEDAGOGIKI SPOŁECZNEJ WG KAMIŃSKIEGO:
Pedagogika opiekuńcza
Teoria wychowania pozaszkolnego
Teoria pracy kulturalno oświatowej
Teoria wczasów
PEDAGOGIKA SPOŁECZNA KONCENTRUJE SIĘ NA PROBLEMACH:
Jaka postać adaptacji społecznej (warunki, sytuacje) optymalizuje dzieciom uspołeczniającym się w zróżnicowanych warunkach środowiskowych start życiowy i pomyślną karierę?
Do jakich społecznie oczekiwanych i pożądanych ról ma prowadzić edukacja specjalizująca życiowo młodzież, w jakie wyposażyć ją kompetencje życiowe, czemu służące jak je spożytkować
W jakich strukturach społecznych i w jaki sposób winny się stabilizować osoby dorosłe, by zdołały zachować zdolność do reprodukcji biologicznej i społecznej, by chroniły one bądź zmieniały dotychczasowe wartości kulturowe,
Jak uchronić ludzi starszych schodzących z areny życia społecznego przed ich społeczną i ekonomiczną degradacją
Jak ograniczać i przezwyciężać zjawiska i problemy marginalizacji życia społecznego znaczącej kategorii społecznej
09.01
MIP(metoda indywidualnego przypadku) – metoda sytuacyjna, pedagogiczna, jest sposobem badań polegającym na analizie jednostkowych losów ludzkich uwikłanych w określone sytuacje (egzystencjalne lub wychowawcze), lub na analizie konkretnych zjawisk natury wychowawczej poprzez pryzmat jednostkowych biografii ludzkich z nastawieniem na opracowanie diagnozy przypadku lub zjawiska w celu podjęcia działań naprawczych (terapeutycznych).
MIP jest spuścizną pracy socjalnej stosowanej w praktyce (Ameryka Północna w USA). Twórcą jest Mary Richmond.
Początki metody sięgają drugiego dziesięciolecia XX w.
Impulsem pojawienia się metody była potrzeba tworzenia instytucji, które niosłyby pomoc społeczną. Zajmowały się nią prywatne stowarzyszenia. Organizowały opiekę dla ludzi pokrzywdzonych przez los.
po raz pierwszy ogłoszono tę metodę w 1917r w książce ‘ Diagnoza Społeczna’ .
w latach trzydziestych H. Radlińska, uznała, iż zmiany zachodzące w życiu człowieka są ściśle związane ze środowiskiem, w jakim żyje jednostka,
powinno się poprzez otoczenie oddziaływać na problemy jednostki (sposób funkcjonalny)
ma ono swoje odzwierciedlenie w case menagment, poprzez tworzenie instytucji oferujących pomoc terapeutyczną, leczniczą i wspierającą.
Propagatorem metody był Aleksander Kamiński, uważał on, że na potencjał pedagoga (pracownika socjalnego) składa się wiedza, doświadczenie i przygotowanie zawodowe.
MIP, CASE WORK
polega na zgromadzeniu informacji dotyczących badanego przypadku, następnie
wykorzystaniu ich w diagnozie i w późniejszej pracy z jednostką
informacje powinny mieć bezpośredni lub pośredni związek z powstaniem patologicznej (trudnej) sytuacji
poszukuje ona przyczyn odbiegających od normy tkwiących w samym człowieku lub w środowisku społecznym
MIP ( CASE WORK) TRZY JEJ ETAPY:
przeprowadzenie dokładnego rozpoznania, znalezienia powodów i przyczyn trudnej sytuacji człowieka (diagnoza środowiskowa)
próba znalezienia dróg wyjścia z trudnej sytuacji (plan działania)
praca z przypadkiem, czuwanie nad realizacją ustalonego wspólnie planu działania
TECHNIKI DZIAŁANIA:
wywiad środowiskowy,
obserwacja uczestnicząca
analiza dokumentów
ZASADY:
długotrwały kontakt z jednostką (grupą)
zasada indywidualizacji
dokładne prześledzenie sytuacji życiowej jednostki
musi zajść interakcja między biorcą pomocy a dawcą
wnioski końcowe, kompromis obu stron (zasada uczestnictwa)
zasada akceptacji
zasada szacunku, zrozumienia
działania pomagającego powinny być przemyślane a diagnoza powinna być wnioskiem całości przeprowadzonych badań i obserwacji
zasada samoświadomości (posiadana wiedza i doświadczenie pracownika socjalnego)
zasada zaufania i poszanowania prywatności
STUDIUM PRZYPADKU (CASE STUDY) – jak było wcześniej zanim doszło do sytuacji tu i teraz?
wg Stanisława Nowaka to metoda badania, w której badacz dąży do wszechstronnego opisu jednostki z uwzględnieniem bogatego zestawu zmiennych zachodzące zależności między nimi, Brak hipotez wstępnych by zbadać przypadek w jego rzeczywistym kontekście.
DIAGNOZA INDYWIDUALNEGO PRZYPADKU I JEJ ETAPY (EWY KANTOWICZ)
dane osobowe (nazwisko i imię, wiek, miejsce zamieszkania)
zdefiniowanie problemu, który dotyczy podopiecznego
określenie technik i narzędzi gromadzenia materiału diagnostycznego
opis (charakterystyka) podopiecznego
- w kontekście cech psychospołecznych, fizycznych i zdrowotnych
- w kontekście środowiska szkoły, placówki w której podopieczny przebywa (uczy się, pracuje)
- w kontekście środowiska rodzinnego
- sytuacja socjalno bytowa rodziny
- status społeczny rodziny
- opis sytuacji trudnych, trudnej w rodzinie
- postawa rodziców wobec dziecka
- częstość kontaktów dziecka ze szkołą
- zakres obowiązków i funkcji pełnionych przez podopiecznego w domu
diagnoza przypadku – na podstawie analizy przypadku wynikającego ze zgromadzonych i sumarycznie przedstawionych danych o podopiecznym Kasi Kowalskiej w kontekście jego sytuacji indywidualnej, rodzinnej i instytucjonalnej można przypuszczać, że podopieczny przejawia… lub przyczynami ujawnionego problemu mogą być… (stawiamy wniosek diagnostyczny)
DOTYCHCZASOWE STOSOWANE FORMY I METODY PRACY Z PODOPIECZNYM
z dzieckiem
z rodzicami
PLAN PRACY Z PRZYPADKIEM:
skierowanie do lekarza
skierowanie na badania
nawiązanie współpracy z nauczycielem, wychowawcą,
skierowanie na zajęcia grupowe
inne propozycje oparte na zdiagnozowanych systemach wsparcia
CASE MENAGEMENT (KIEROWANIE, ADMINISTROWANIE PRZYPADKIEM)
to teoretyczno-praktyczna koncepcja organizowania systemu pomocy społecznej,
system usług socjalnych nastawionych na pomoc ludziom w warunkach przejściowych zmieniających pracę, miejsce zamieszkania, rozwodzącym się
METODA GRUPOWA WG KAMIŃSKIEGO
grupą nazywamy pewną liczbę osób, zespoloną przez wspólne zadanie
opiekun (pracownik socjalny) powinien przewodzić w grupie i na nią oddziaływać, aby na straży zadań sugerowanych przez niego stał nie tylko on tylko grupa
stwarza kontekst, w którym jednostki pomagają sobie nawzajem
METODY PRACY GRUPOWEJ, TYPOLOGIA GRUP
rozwojowo – wychowawcze
rewalidacyjne (niepełnosprawna młodzież lub taka która popadła w konflikt z prawem)
psychoterapeutyczne (młodzież uzależniona)
ROZUMIENIE METODY GRUPOWEJ
w literaturze angielskiej i amerykańskiej jest bardzo rozpowszechniona i opisana
realizowana jest w zorganizowanej działalności instytucji i organizacji zwanej ogólnie służbami socjalnymi lub szerzej służbami dla ludzi
obejmuje pomoc materialną, działalność terapeutyczną, rewalidacyjną, resocjalizacyjną, edukacyjną
funkcjonuje we wszystkich ośrodkach, instytucjach, szkołach, szpitalach, organizacje młodzieżowe (harcerstwo), ośrodki pomocy
ZASADY PRACY GRUPOWEJ WG CHARLESA, D. GARVINA
wzajemna pomoc i przyswojenie głównej idei
rozumienie i wykorzystywanie procesu grupowego, emocjonalnego do i wobec innych. Maksymalizacja czynników pozytywnych, minimalizacja czynników negatywnych,
dążenie do wzmocnienia zdolności uczestników do funkcjonowania samodzielnego i autonomicznego jako jednostki i grupy
nauczanie uczestników wykorzystywania doświadczenia grupowego w życiu realnym
TYPOLOGIA GRUP WG CHARLESA ZASTROWA
można wyróżnić różnego typu grupy
rekreacyjne
socjalizacyjne
terapeutyczne
spotkaniowe, trening wrażliwości
edukacyjne
samopomocy
problemowe i decyzyjne
PROCES GRUPOWY I TECHNIKI USPRAWNIANIA
tworzenie grupy,
realizacja jej struktury i norm
technika odzwierciedlania uczuć
parcjalizacja i uniwersalizacja
techniki inscenizacyjne, zabawowe (częściowo terapeutyczne)
realizacja celu grupowego
ocena efektów działania i decyzja o jej dalszym istnieniu lub rozwiązaniu
METODA ORGANIZOWANIA ŚRODOWISKA
wg Kamińskiego
- wąska : gdy na użytek pomocy socjalnej uruchamiamy cykliczną lub stałą akcję (np. dzieci)
- szeroka : całościowe rozumienie środowiska lokalnego, pełna rejestracja problemów, kompleksowy i komplementarny system działań pomocowych, usuwanie zagrożeń, niepożądanych zjawisk