KLASYFIKACJA STALI

Ze względu na zastosowanie:

1. Stal konstrukcyjna - stal używana do budowy konstrukcji stalowych i części urządzeń i maszyn o typowym przeznaczeniu

2. Stal narzędziowa - stal do produkcji narzędzi, elementów przyrządów pomiarowych oraz odpowiedzialnych uchwytów. Stale narzędziowe charakteryzują się wysoką twardością, odpornością na ścieranie, niewielką odkształcalnością i niewrażliwością na przegrzanie.
   

Stale narzędziowe stopowe:

1. Stale do pracy na zimno stal stopowa narzędziowa stosowana na narzędzia do obróbki skrawaniem i plastycznej, które mogą się tylko nieznacznie nagrzewać w czasie pracy

2. Stale do pracy na gorąco stal stopowa narzędziowa stosowana na narzędzia do obróbki plastycznej na gorąco i do budowy form odlewniczych narażonych na bardzo wysokie temperatury w czasie pracy.

3. Stale szybkotnące stal stopowa narzędziowa używana do wytwarzania narzędzi do obróbki skrawaniem przy dużych prędkościach skrawania. Wymaga się od nich zachowania twardości i kształtu, aż do temperatury +600C

Stale specjalne – stal przeznaczona do specjalnych zastosowań. Stale specjalne zawierają dużą ilość dodatków stopowych, wymagają bardzo skomplikowanej obróbki cieplnej oraz wysokiego reżimu obróbki i montażu

1. Stal nierdzewna (stal odporna na działanie czynników atmosferycznych, rozcieńczonych kwasów, roztworów alkalicznych i podobnych

2. Stal kwasoodporna (stal odporna na działanie kwasów o mniejszej mocy od kwasu siarkowego.

3. Stal żaroodporna stal odporna na działanie wysokich temperatur i pracująca okresowo lub stale pod ich wpływem

4. Stal żaroodporna stal odporna na działanie wysokich temperatur i pracująca okresowo lub stale pod ich wpływem

5. Stal odporna na zużycie staliwo, w którym następuje bardzo powolne zużycie powierzchowne, tzw. Ścieranie

Ze względu na rodzaj i udział składników stopowych:

1. Stal węglowa - stal, w której pierwiastkiem kształtującym jej charakterystyki jest węgiel.

2. Stale węglowe zwykłej jakości – stosowane bez dodatkowej obróbki

3. Stale węglowe podwyższonej jakości – często poddawane dodatkowej obróbce cieplnej lub chemicznej.

Stal stopowa – stal, w której oprócz węgla występują inne dodatki stopowe o zawartości od kilku do nawet kilkudziesięciu procent, zmieniające w znaczny sposób charakterystyki stali

5. PODSTAWOWE ZASTOSOWANIA STALI:

Stale niestopowe konstrukcyjne

1. Ogólnego przeznaczenia: dostarczane w postaci kęsów, prętów, kształtowników, odkuwek, blach, stosowane na mało odpowiedzialne konstrukcje, nie podlegają obróbce cieplnej.

2. Do normalizowania, ulepszania cieplnego, hartowania powierzchniowego: przeznaczone do produkcji elementów maszyn

3. O określonym przeznaczeniu: druty patentowane, druty na sprężyny, łańcuchy techniczne i okrętowe, pręty do zbrojenia betonu, budowa mostów, dla górnictwa, kolejnictwa, do pracy w podwyższonej temperaturze.

Stale stopowe narzędziowe

1. Wykorzystuje się do produkcji wszelkiego rodzaju narzędzi wykorzystywanych do obróbki materiałów poddawanych skrawaniu lub obróbce plastycznej, a także do wyrobu narzędzi pomiarowych oraz sprawdzianów

2. Stale stopowe konstrukcyjne głównie stosuje się do produkcji części maszyn i wszelakich konstrukcji oraz pojazdów

Stale niestopowe o szczególnych właściwościach

1. Stale przeznaczone na magnetycznie czynne elementy urządzeń elektrotechnicznych i elektronicznych magnetycznie miękkie

2. Stale automatowe, z których wytwarza się mało obciążone drobne elementy (śruby, nakrętki, sworznie), stosując obróbkę skrawaniem na szybkobieżnych obrabiarkach i automatach

6. SYSTEM OZNACZANIA STALI WG NORMY

SYSTEM OZNACZANIA STALI

NUMER 1.XXNN

1. STOP ŻELAZA

2. XX- GRUPA STALI

3. NN – konkretny gatunek

OZNACZANIE STALI WEDŁUG NORM EUROPEJSKICH

1. Znakowy (według PN-EN 10027-1: 1994); znak stali składa się z symboli
   literowych i cyfr;

2. Cyfrowy (według PN-EN 10027-2: 1994); numer stali składa się tylko z cyfr.
   Każdy gatunek stali - ma nadany znak i numer, jednoznacznie identyfikujące tylko jeden materiał.

3. Symbole w znaku są tak dobrane, że wskazują na jej główne cechy (np. na
   zastosowanie, własności mechaniczne lub fizyczne, albo skład chemiczny), co ułatwia przybliżoną identyfikację gatunku stali;

4. Numer stali, który można podawać zamiast znaku, jest łatwiejszy do
   elektronicznego przetwarzania danych, gdyż składa się tylko z pięciu cyfr.

Oznaczanie stali wg PN-EN 10027-1

• znaki zawierające symbole wskazujące na skład chemiczny stali;
• znaki zawierające symbole wskazujące na zastosowanie oraz mechaniczne
lub fizyczne własności stali.