Zienkiewicz Krystyna, Pająk Kinga, Tyborowska Marta, Olechno Krzysztof
Sprawozdanie
Ekologia i ochrona owadów – zajęcia terenowe
Wstęp i metodyka :
Zajęcia odbyły się w miejscowości Ogrodniczki na terenie Puszczy Knyszyńskiej. Dokonano obserwacji motyli na pięciu transektach o szerokości 5m w dniach 29.06 i 30.06.2015r. Stosowano odłowy przy pomocy czerpaków entomologicznych oraz obserwacji w celu rozpoznania spotkanych gatunków. Przy oznaczaniu gatunków uwzględniano zasięg gatunku, siedlisko, fenologię i cechy morfologiczne imago. Pewne gatunki, takie jak np. czerwończyk dukacik, polowiec szachownica, przestrojnik trawnik czy bielinek rzepnik można było rozpoznać bez wykorzystania czerpaka natomiast pozostałe gatunki wymagały dokładniejszych oględzin.
Wyniki:
Zaobserwowane osobniki
Łączna ilość zaobserwowanych osobników
| Gatunek | 29.06 | 30.06 | Łącznie |
|---|---|---|---|
| Bielinek rzepnik | 5 | 4 | 9 |
| Czerwończyk dukacik | 2 | 8 | 10 |
| Dostojka ino | 4 | 4 | 8 |
| Dostojka Selene | 1 | 2 | 3 |
| Karłątek leśny | 0 | 1 | 1 |
| Perłowiec mniejszy | 0 | 1 | 1 |
| Polowiec szachownica | 3 | 1 | 4 |
| Przeplatka atalia | 5 | 1 | 6 |
| Przestrojnik Justina | 3 | 0 | 3 |
| Przestrojnik trawnik | 11 | 8 | 19 |
| Rusałka pokrzywnik | 1 | 2 | 3 |
| Strzępotek glicerion | 3 | 5 | 8 |
| Strzępotek ruczajnik | 1 | 5 | 6 |
| Strzępotek spolaczek | 0 | 3 | 3 |
| suma | 39 | 45 | 84 |
Opracowanie wyników:
Na transekcie nr 1 zaobserwowano największa różnorodność gatunkową i zagęszczenie. Na transekcie nr 4 w części wschodniej stwierdzono najmniejsze zagęszczenie motyli. W sumie na wszystkich transektach zanotowano 84 osobniki, z czego najwięcej, 19 osobników przestrojnika trawnika. Zaobserwowano pojedyncze osobniki z gatunków perłowiec mniejszy i karłątek leśny. Zaobserwowane gatunki to w większości gatunki ubikwistyczne o zasięgu obejmującym całą Polskę.
Dyskusja:
Drugiego dnia zaobserwowano większą liczbę osobników, można sądzić, że miało to związek z korzystniejsza pogodą, ale nie można tego jednoznacznie stwierdzić ze względu na różnice w metodyce. Podczas słonecznej pogody zaobserwowaliśmy perłowca mniejszego i karłątka leśnego, które nie pojawiły się poprzedniego dnia przy pochmurnej pogodzie.
Największa liczebność motyli obserwowana była na terenach otwartych, dobrze nasłonecznionych łąkach i pastwiskach (transekt nr 1,2 i 5). Siedliska te pokrywają się z danymi literaturowymi dla danych gatunków m.in. przestrojnik trawnik, który preferuje siedliska otwarte oraz czerwończyk dukacik – typowo łąkowy gatunek.
Fenologia bielinka rzepnika wskazuje, że nie powinien występować w tym okresie. Możemy sądzić, że wynika to z chłodnej wiosny i zaobserwowane osobniki należały do pierwszego pokolenia, które według literatury powinno być obserwowane do połowy czerwca. Występowanie drugiego pokolenia przypada na drugą połowę lipca.
Pierwszego dnia oznakowano 39 osobników z których na drugi dzień odłowiono jedynie 3. Przeprowadzona próba jest zbyt mała, aby wyciągnąć wnioski na temat ekologii i ochrony. Przy wykorzystaniu większej próby znakowanie pozwala na ocenę stanu populacji, zachodzących w niej zmian oraz dyspersji.