Najważniejszymi cechami głosu są :
Siła – zwiększanie siły głosu możemy osiągnąć poprzez impotację głosu. Impotacja głosu to prawidłowe ustawienie aparatu głosowego. Impostacja głosu polega na właściwej koordynacji czynności krtani (a dokładniej więzadeł głosowych), rezonatorów głosowych i układu oddechowego. Impotacja głosu uczy nas min. :
opanowanie techniki oddychania i umiejętne wykorzystywanie rezonatorów piersiowych
wykształcenie nośnego, dynamicznego głosu (zdolnego do zmiany barw, brzmień, dynamiki) w mowie i śpiewie, dającego możliwość wyrażania różnych intencji, emocji, zdolnego działać w każdych warunkach i przestrzeni
rozszerzenie skali głosowej, zwiększenie siły głosu, wykształcenie jego barwy
Wysokość - Wysokość dźwięku powstającego w krtani zależy od częstotliwości zwierania się i rozwierania wiązadeł głosowych, czyli od częstotliwości drgań wiązadeł głosowych
Według teorii klasycznej o częstotliwości drgań decyduje napięcie wiązadeł głosowych, ich długość i ciśnienie powietrza podgłośniowego Im bardziej wiązadła głosowe są napięte, tym są cieńsze, a ton wytwarzany przez nie jest wyższy. Im dłuższe i grubsze są wiązadła, tym wolniej drgają. Głosy męskie są niższe niż kobiece, ponieważ mężczyźni mają większą krtań i dłuższe wiązadła głosowe. Częstotliwość drgań wiązadeł głosowych zależy poza tym od tego, czy drgają one na całej swej długości, czy też tylko częściowo.
Nowa teoria kloniczna – neurochronaksyjną mówi, że drgania wiązadeł głosowych wywołane są rytmicznymi impulsami, dochodzącymi do mięśni krtani z mózgu poprzez nerwy krtaniowe. Częstotliwość drgań zależna jest od częstotliwości bodźców nerwowych, docierających do krtani przez nerwy zwrotne z ośrodkowego systemu nerwowego. Do powstania dźwięku potrzebny jest, oczywiście, strumień powietrza
Barwa – barwa głosu jest nam dana z natury. Jest to cecha dźwięku pozwala odróżnić brzmienia różnych instrumentów lub głosu. Uzależniona jest od ilości, rodzaju i natężenia tonów składowych.
Możemy wyróżnić kilka rodzaj głosów – barwy:
Głosy kobiece
ALT/ KONTRALT - najniższy głos kobiecy,
MEZZOSOPRAN - głos kobiecy lokujący się pomiędzy sopranem i altem,
SOPRAN - najwyższy głos kobiecy,
Głosy męskie
BAS - najniższy głos męski, charakteryzuje się dużą nośnością
BARYTON - głos męski mieszczący się w środkowym zakresie skali
TENOR - najwyższym głosem męskim osiągalnym rejestrem piersiowym
Głosy dziecięce
Głosy dzieci do okresu dojrzewania nie różnią się od siebie.
Występują one w dwóch odmianach:
głosy niskie- dziewczęce i chłopięce alty
głosy wysokie- soprany dziewczęce i chłopięce- tzw. dyszkantami
Brzmienie –
Na początku musimy zadać sobie pytanie czym jest nastawienie głosu ?
Sposób, w jaki zwierają się wówczas fałdy głosowe oraz synchronizacja zwarcia z przepływem powietrza wydychanego z płuc określane jest jako nastawienie głosowe, atakowanie dźwięku. Czyli w czasie spokojnego oddychania szpara głośni jest otwarta. Powietrze może przemieszczać się poprzez krtań podczas wdechu i wydechu. Fonacja, czyli tworzenie dźwięku wymaga zamknięcia szpary głośni i zbliżenia do siebie fałdów głosowych.
Rodzaje nastawaniu głosu :
Twarde nastawienie głosowe
-zwarcie fałdów: silne zwarcie strun głosowych; fałdy napierają na siebie tak mocno, że utrudnione są ich swobodne drgania
-rezultat:
*głos tworzony jest siłowo, niezgodnie z fizjologią narządu głosowego
*do fonacji zużywana jest duża ilość powietrza,
*dźwięk jest twardy, krzykliwy, wybuchowy,
*głos szybko się męczy,
Nastawienie głosu nieprawidłowe.
Chuchające (przydechowe) nastawienie głosowe
-zwarcie fałdów: zwarcie jest niepełne, między fałdami pozostaje szeroka przestrzeń,
-rezultat:
*powietrze szybko ucieka (brak odpowiedniego ciśnienia, oporu),cześć powietrza wydechowego nie zostaje przetworzona na falę głosową, co powoduje słyszalną domieszkę szpecącego szmeru w głosie;
*głos jest czasem całkowicie przykryty szmerem, męczy nie tylko mówiącego/ śpiewającego, ale także słuchaczy.
Takie nastawienie głosowe również uważane jest za nieprawidłowe, powoduje duży wysiłek głosowy i problemy głosowe.
Miękkie
-zwarcie fałdów: fałdy zbliżają się do siebie, ale nie zwierają się mocno, tworzą wąską szczelinę, co umożliwia im swobodne drgania,
-rezultat:
*delikatne zapoczątkowanie tonu (możliwe jest zapoczątkowanie tonu przy minimalnej nawet ilości powietrza);
*brzmienie głosu pozbawione napięć i wysiłku.
Jest to prawidłowy i zgodny z fizjologią narządu głosu sposób zapoczątkowania dźwięku.
Nastawienie głosu czyli brzmienie Nastawienie, które występuje podczas zwarcia strun głosowych, jest określane terminem „atakowanie dźwięku” lub „atak”. W czasie fonacji która oznacza zdolność do wydawania i modulowania głosu, następuje zwarcie strun głosowych. Wiąże się ono z określonym atakowaniem dźwięku. Podczas mówienia najbardziej optymalnym nastawieniem głosu jest atak miękki, w trakcie którego następuje łagodne zwarcie strun głosowych i prawidłowa modulacja głosu.
Dzieci głuche a „atakowanie dźwięku” :
U dzieci głuchych najczęściej występują nieprawidłowe sposoby atakowania dźwięku, czyli nastawienie chuchające i twarde. Podczas fonacji powstaje szmer lub następuje silne zwarcie strun głosowych. Pierwotną przyczyną jest brak samokontroli słuchowej, a wtórną schorzenie krtani tj. niedomykanie lub skurczowe zamykanie się głośni..
utrudnione zmiany wysokości głosu i jego natężenie
najczęściej spotykane wady fonacji dzieci głuchych to:
głos wysoki lub niski,
głos falsetowy – wysoki i nierówny
głos twardy, bezbarwny, niekiedy ochrypły, pozbawiony melodyjności
głos nosowy, spowodowany zmianami anatomicznymi narządów mowy lub zmianami funkcjonalnymi
zbyt długo trwająca mutacja głosu.