WYKŁAD 1
Własność intelektualna- wszystkie rodzaje praw dotyczących wszystkich wytworów ludzkiego umysłu, tj. działalności intelektualnej w dziedzinie przemysłowej, naukowej, literackiej, artystycznej, w szczególności prawa do:
wynalazków,
wzorów użytkowych, przemysłowych,
znaków towarowych, usługowych
odkryć naukowych
utworów literackich, artystycznych, naukowych, audiowizualnych
programów komputerowych
interpretacji i wykonań artystów
fonogramów, wideogramów
ochrony przed nieuczciwą konkurencją
technologii sekretów przemysłowych, handlowych itp. (tzw. Wiedzy „know-how”)
Własność przemysłowa- część własności intelektualnej, obejmująca ochronę wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, technologii i sekretów przemysłowych , znaków towarowych i usługowych, nazw handlowych, oznaczeń i nazw pochodzenia oraz zwalczanie nieuczciwej konkurencji.
Prawo wyłączne- prawo korzystania w sposób zarobkowy lub zawodowy z wyniku intelektualnego chronionego tym prawem (monopol)
PRAWA WYŁĄCZNE DO WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ
Prawa wyłączne do własności intelektualnej powstają
-pośredni- na mocy decyzji urzędów patentowych wydawanych w oparciu o normy prawne
-bezpośrednio- na mocy ustaw krajowych, konwencji i porozumień międzynarodowych
Podstawowe ograniczenia praw wyłącznych:
Przedmiotowe
Czasowe
Terytorialne
Przedmioty prawa
Ochrona wynalazków i wzorów użytkowych
OCHRONA WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ W POLSCE
-w dniu 22 sierpnia 2001 roku weszła w życie ustawa „prawo własności przemysłowej”, zastępująca dotychczas obowiązujące ustawy: o wynalazczości, o znakach towarowych, o ochronie topografii układów scalonych,…
Prawa wyłączne do większości rodzajów własności przemysłowej powstają na mocy decyzji urzędów patentowych i obowiązują na terytorium kraju, który tych praw udzielił.
WŁASNOŚĆ CHRONIONA NA PODSTAWIE URZĘDU PATENTOWEGO RP
wynalazek- nowe w skali światowej rozwiązanie posiadające poziom wynalazczy i nadające się do przemysłowego stosowania
Wynalazek – nowość!
Za wynalazek jako nowy uważa się wtedy, gdy nie jest on częścią stanu techniki już istniejącej. Wymaga się aby był nowy w skali świata. Pierwszeństwo do uzyskania patentu uzyskuje się wtedy, gdy rozwiązanie zostanie udostępnione do publicznej wiadomości w formie pisemnego lub ustnego opisu.
Pojęcie „nowości” substancji
Substancja znana użyta w nowym produkcie mającego nowe zastosowanie może być chroniona patentem. Ma to zastosowanie np. w kategorii produktu „pierwszego zastosowania medycznego”.
Data ustalenia nowości (data pierwszeństwa)
Jest to data pierwszeństwa ustalenia nowości, oznacza datę pierwszeństwa do uzyskania patentu. Data pierwszeństwa to data zgłoszenia wynalazku, wzoru użytkowego czy przemysłowego w UP.
Uprzednie pierwszeństwo może wynikać ze zgłoszenia rozwiązania w zagranicznym UP oraz wystawienie na wystawie.
Poziom wynalazczy
Wynalazek na poziom wynalazczy jeżeli nie wynika on dla znawcy, w sposób oczywisty, ze stanu techniki.
Rozwiązanie nie może zostać opatentowane jeżeli nie wykracza poza normalny poziom techniki, ale kontynuuje to co znane. Ocena ta wymaga umiejętności i zdolności specjalisty. UP musi przedłożyć dowody co do braku poziomu wynalazczego.
Przemysłowa stosowalność
Wynalazek uważa się za nadający do przemysłowego stosowania jeżeli według wynalazku można uzyskać wytwór lub wykorzystywany sposób w rozumieniu technicznym, w jakiejkolwiek działalności przemysłowej nie wykluczając rolnictwa.
Rozwiązanie jest „dojrzałe technicznie” nadające się do stosowania jest rozwiązaniem zupełnym, zapewniającym powtarzalność rezultatu.
Wzór użytkowy
Jest to nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym, dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci. Uważa się go za rozwiązanie użyteczne, jeżeli pozwala ono na osiągnięcie celu praktycznego przy wytwarzaniu lub korzystaniu z wyrobów.
Cechy wzoru użytkowego:
1)Trwała postać – wzorem są przedmioty ukształtowane przestrzennie (trójwymiarowe). Wzorami mogą być konkretne narzędzia, maszyny czy ich części, artykuł gospodarstwa domowego, mosty stropy.
Nie mogą być wzorami kanał, tunel bo nie stanowią „postaci przedmiotu” lecz przekształconą skorupą ziemską.
2)Kształt przedmiotu
Zewnętrzne ukształtowanie przedmiotu podlega ochronie tylko wtedy, gdy jest nierozerwalnie związane z rozwiązaniem technicznym i zapewnia spełnienie formy użytkowej.
3)Budowa wzoru użytkowego
Wzór może być przedmiotem wieloelementowym, którego części są ze sobą fizyczne trwale połączone. Poza określeniem części składowych wzór musi ujawniać konstrukcję oraz wzajemne powiązanie funkcjonalne i fizyczne tych części.
WYKŁAD 2
4)Zestawienia
Wzorem użytkowym może być zestawienie dwóch lub więcej samoistnych części składowych, związanych ze sobą przestrzennie, które współdziałają logicznie celem osiągnięcia celu użytkowego np. łuk i strzała czy maszyna np. pompa wirowa
5)Zdolność ochronna
W porównaniu do wynalazku wzór użytkowy nie musi spełniać poziomu wynalazczego, ale ma to być rozwiązanie nowe i użytkowe.
Badając zgłoszone rozwiązanie do ochron należy najpierw ocenić pod kątem nowości, a później pod kątem użyteczności.
Za wynalazki i wzory użytkowe nie są uważane
-programy do maszyn cyfrowych
-odkrycia, teorie naukowe i metody matematyczne
-plany, zasady, metody dotyczące działalności umysłowej i gospodarczej oraz gier
-przedstawienia informacji
-wytworzy o charakterze tylko estetycznym
-wytworzy niemożliwe do wykorzystania w świetle powszechnie przyjętych i uznanych zasad nauki
Wynalazki i wzory użytkowe na które prawa wyłącznie nie są udzielane
-wynalazki których wykorzystywanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami
-odmiany roślin i ras zwierząt oraz czystko biologiczne sposoby hodowli roślin lub zwierząt (nie wyklucza się sposobów mikrobiologicznych hodowli i ich wytworów)
-sposoby leczenia zwierząt i ludzi metodami chirurgicznymi lub terapeutycznymi i sposoby diagnostyki (nie wyklucza się substancji do diagnostyki i leczenia)
Rodzaje wynalazków i wzorów użytkowych:
Produkty – są to substancje lub mieszaniny (np. lekarstwa, oleje silnikowe), a także fragmenty organizmów. Jeżeli są to związki chemiczne określa się strukturę związku, jeżeli są to wynalazki mikrobiologiczne należy podać sekwencję nukleotydów lub skład aminokwasowy
Urządzenia – maszyny i narzędzia. Przedstawia się ich cechy konstrukcyjne, usytuowanie części względem siebie i powiązania między nimi. Tutaj zaliczamy układy składające się z podzespołów i elementów.
Sposoby – np. sposób wytopu surówki czy sposób wytwarzania lekarstwa. Przedstawia się je, wskazując czynności, procesy, operacje, ich kolejność, warunki oraz kolejność, a także parametry (temperatura, czas, ciśnienie), rodzaj surowców jakich użyto, ewentualnie narzędzi, urządzeń, sprawdzianów, naczyń.
Co to jest patent
Jest to dokument wydany na wniosek zainteresowanego przez organ rządowy danego kraju lub organ regionalny. Opisuje on wynalazek i stwarza sytuację prawną, w której może wyć wytwarzany, sprzedawany lub nawet importowany za zgodą posiadacza patentu.
Udzielanie patentów wywierających skutki na obszarze RP
Udzielanie patentów przyznających wyłączność na korzystanie z wynalazku i wzorów użytkowych może następować w dwóch trybach:
-krajowym na podstawie postępowania prowadzonego przez UP RP.
-konwencyjnym na podstawie Konwencji o udzielaniu patentów europejskich przez UP w Monachium.
Ze zgłoszeniem do UP RP może występować każda osoba (fizyczna lub prawna) z kraju i z zagranicy uprawniona do uzyskania praw wyłącznych lub ustanowiony przez tę osobę pełnomocnik, przy czym w postępowaniu przez UP RP pełnomocnikiem może być wyłącznie rzecznik patentowy (wyjątkowo: pełnomocnikiem osoby fizycznej może być współuprawniony, rodzice, małżonek, rodzeństwo lub zstępni oraz osoby pozostające ze stroną w stosunku przysposobienia), a w przypadku osób zagranicznych zastępstwo rzecznika jest obowiązkowe.
Tryb konwencyjny
Na podstawie jednego zgłoszenia i w wyniku jednego postępowania następuje udzielenie patentu europejskiego, skutecznego na terytoriach państw, które zostały wyznaczone przez zgłaszającego. Unieważnienie patentu europejskiego np. w Wielkiej Brytanii nie powoduje unieważnienia w innym państwie.
Dokumentacja zgłoszeniowa
Dla wynalazków i wzorów użytkowych
-podanie (wniosek o udzielenie praw wyłącznych)
-opis rozwiązania
-zastrzeżenia (patentowe lub ochronne)
-rysunki (dla wzorów – konieczne)
-skrót opisu
-inne dodatkowe dokumenty (np. pełnomocnictwo, dokument pierwszeństwa, dokument cesji praw)
Cesja – przekazanie praw
WYKŁAD 3
Prawo do patentu
Przysługuje twórcy
Pracodawcy, jeżeli wynalazek czy wzór powstał w wyniku stosunku lub umowy
Jeżeli wynalazek powstał przy pomocy przedsiębiorcy, to przedsiębiorca może korzystać z wynalazku, czy wzoru
Wynalazki dokonane przez studenta czy doktoranta wtedy prawa należą do nich, chyba że zawarta była umowa z uczelnią. Wtedy korzysta Uczelnia.
Prawo do korzystania z patentu
-uprawniony z patentu może zakazać osobie trzeciej niemającej jego zgody korzystania w sposób zarobkowy lub zawodowy polegający na:
1. wytwarzaniu, używaniu, oferowaniu, wprowadzaniu do obrotu lub importowaniu dla tych celów produktu będącego przedmiotem wynalazku
Czas trwania patentu
-patent trwa 20 lat od daty pierwszeństwa zgłoszenia (termin ochrony patentowej biegnie od daty dokonania zgłoszenia, a nie od daty wynalazku)
-swoiste przedłużenie ochrony patentowej dotyczy produktów leczniczych oraz produktów ochrony roślin (podlegają one ochronie po wygaśnięciu na podstawie dodatkowego prawa ochronnego)
Wyczerpanie patentu
-wyczerpanie nie dotyczy całego patentu(wszystkich uprawnień na przyznaną wyłączność), lecz niektórych uprawnień dotyczących wyrobów wg wynalazku lub wytworzonego sposobem wg wynalazku np. oferowanie wyrobu do sprzedaży lub dalsze wprowadzanie od obrotu
-istnieje wyczerpanie krajowe i regionalne
Prawa używacza uprzedniego i używacza późniejszego
Używacz uprzedni – osoba korzystająca w dobrej wierze z wynalazku na obszarze RP w chwili stanowiącej o pierwszeństwie do uzyskania patentu. Prawo to przysługuje temu kto w tej samej chwili przygotował urządzenia potrzebne do korzystania z wynalazku. Prawa te mogą być wpisane do rejestru i przeniesione na inną osobę wyłącznie wraz z przedsiębiorstwem (czyli ktoś używa wynalazku zanim zostanie opatentowany)
Używacz późniejszy – przysługują gdy dojdzie do przeniesienia patentu w związku z uzyskaniem go przez osobę nieuprawnioną. Osoba, która w dobrej wierze nabyła patent i korzystała przez co najmniej 1 rok z wynalazku przed przeniesieniem i ma odpowiednie urządzenia może nadal korzystać z wynalazku po uprzednim wynagrodzeniu uprawnionego.
Korzystanie z cudzych wynalazków zgodnie z wolą uprawnionego
Wyróżniamy dwa rodzaje umów:
Na ich podstawie zostają uzyskane uprawnienia do korzystania z cudzych rozwiązań technicznych – licencje
O przeniesienie praw
Charakterystyka licencji
-uprawniony z patentu może w drodze umowy udzielić innej osobie upoważnienia (licencji) do korzystania z jego wynalazku. Zakres obowiązku licencjodawcy zalezy czy doszło do udzielenia licencji:
1. pasywnej – świadczenie uprawnionego ogranicza się do minimalnego zakresu treści umowy tj. do znoszenia korzystania z wynalazku przez licencjobiorcę
2. licencja aktywna – z umowy wynikają obowiązki wykraczające poza minimalną jej treść. Można wskazać dwa rodzaje zobowiązań:
a. będą na mocy obowiązujących przepisów wiązały strony nawet bez ich zamieszczania w umowie
b. będą składnikiem umowy z woli stron
rodzaje licencji
Licencja pełna – licencjobiorca ma prawo korzystać z wynalazku w takim samym zakresie jak licencjodawca
Licencja ograniczona – ograniczenia zakresu korzystania z wynalazku
Licencja wyłączna – licencjodawca zobowiązał się nie udzielać nikomu następnej licencji dotyczącej tego samego przedmiotu na tym samym terytorium
Licencja wyłączna - podlega wpisowi do rejestru patentowego. Licencjobiorca uzyskuje status prawny i może na równi z uprawnionym z patentu dochodzić roszczeń z tytułu naruszenia patentu.
Umowy sublicencyjne
Licencjobiorca może udzielić licencji za zgodą uprawnionego z patentu. Zgoda ta musi być udzielona na piśmie. Licencjobiorca staje się licencjodawcą. Udzielanie przez sublicencjo biorcę dalszych licencji jest niedozwolone.
Umowa o przeniesienie prawa
-prawo dopuszcza przeniesienie prawa do patentu jak i przeniesienie patentu
-przeniesienie prawa do patentu przez twórcę na rzecz przedsiębiorcy następuje na piśmie i zawiadomienia twórcy w ciągu miesiąca, chyba, ze strony ustalą inaczej.
Korzystanie z wynalazku wbrew woli twórcy
Licencja przymusowa może zostać udzielona w przypadku:
Nadużywania prawa przez uprawnionego
W sytuacji zależności patentów
Konieczności zastosowania wynalazku dla bezpieczeństwa państwa
Unieważnienie patentu
-przesłanką unieważnienia patentu może nastąpić wtedy gdy nie zostały spełnione ustawowe warunki do uzyskania patentu (czyli nie spełnia warunków wynalazku)
-wykazanie podstawy unieważnienia ciąży na osobie występującej z wnioskiem i udowodnić ze ma interes prawny.
Wygaśnięcie patentu
Upływ okresu na który został udzielony
Zrzeczenie się patentu przez uprawnionego przed UP za zgodą osób, którym służą prawa na patencie
Nieuiszczania w przewidzianym terminie opłaty okresowej
Trwałej utraty możliwości korzystania z wynalazku
WYKŁAD 4
Naruszenie patentu gdy inna osoba niż uprawniony z patentu korzysta z patentu w sposób zarobkowy lub zawodowy, bez zgody upawnionego (licencji), a korzystanie to nie jest objęte ustawowymi ograniczeniami lub licencją ustawową, bądź licencją przymusową, nie mieści się w zakresie uprawnień używacza wcześniejszego lub używacza późniejszego.
-wzór przemysłowy – nowa i oryginalna postać wytworu, przejawiająca się w szczególności w kształcie, właściwościach powierzchni, barwie, rysunku lub ornamencie nadająca się do wielokrotnego odtwarzania.
-wzór może być trójwymiarowym lub dwuwymiarowy czyli przyjmować postać formy przestrzennej, Wzory dwuwymiarowe to np. kompozycja plastyczna zastosowana w wielu przedmiotach materialnych (kwiat tulipana na płytce glazury, czy element zdobniczy dywawnu). Wzór dwuwymiarowy może być stosowany w wielu przedmiotach.
-wzory trójwymiarowe – ich postać jest zawarta w konkretnym przedmiocie np. wzór torebki damskiej, czy wyciskarka do owoców. Możliwość zawarcia takich wzorów w innych przedmiotach jest ograniczona, choć wzór trójwymiarowy ma zastosowanie w produkcji zabawek. Wzory trójwymiarowe utożsamiane są z przedmiotem w którym są zawarte
1. proste
2.złożone
-wzór przemysłowy może przybrać postać wytworu złożonego w całości jak i części takiego wytworu, które stanowią jego część składową. Wytwór składający się z części wymienialnych można rozłożyć i złożyć, będące przedmiotem samodzielnego obrotu i widocznie.
-nowość – chronione mogą być te wzory, których postać charakteryzują się nowością i indywidualnym charakterem. Ocena nowości odbywa się poprzez udostępnienie gremiom wyspecjalizowanym w dziedzinie, której wzór dotyczył np targi branżowe. Każde pokazanie wzoru stanowi jego ujawnienie.
-udostępnieniem może być ujawnienie dokonane poprzez oferowanie lub wprowadzenie do obrotu produktów inkorporujących wzór, a także stosowanie czy wystawianie. W przypadku wzorów przemysłowych każde pokazanie jest jego ujawnieniem, gdyż ich ochrona wiąże się z ich wyglądem,
-dokonane udostępnienie odnosi się do wzoru identycznego. Za identyczny uważa się wzór różniący się nieistotnymi szczegółami. Koniecznym elementem oceny nowości wzoru jest identygikacja różnic pomiędzy wzorem zgłoszonym do ochrony, a wcześniej udostępnionym.
-data pierwszeństwa określana jest w związku ze zgłoszeniem wzoru do rejestracji w UP, lub może być określana:
1.na podstawie daty zgłoszenia wzoru w innym państwie, zgodnie z postanowieniami Konwencji Paryskiej
2.na podstawie daty wystawienia na wystawie
Indywidualny charakter
-wzór przemysłowy odznacza się indywidualnym charakterem, jeżeli ogólnie odmienne wrażenie, jakie wywołuje na zorientowanym użytkowniku różni się od ważenia wywołanego przez wzór wcześniej udostępniony. PRzy ocenie indywidualnego charakteru bierze się pod uwagę zakres swobody twórczej przy opracowywaniu wzoru.
-w przypadku takich wzorów wymóg i indywidualnego charakteru odnosi się jedynie do widocznych cech. Tylko widoczne cechy wzoru stanowiącego część składową będą podlegać ochronie.
1. wzory sprzeczne z porządkiem lub dobrymi obyczajami
2. wzory zawierające nazwę, skrót lub symbole RP, nazwy lub herby polskich województw, miast lub miejscowości, znaki sił zbrojnych, organizacji paramilitarnych, sił porządkowych, reprodukcje orderów, odznaczeń i odznak oraz nazwy i symbole międzynarodowe.
Dokumentacja zgłoszeniowa
-dla wzorów przemysłowych
-podanie (wniosek o rejestrację)
-opis rozwiązania
-rysunek
-dodatkowe dokumenty (np. pełnomocnictwo)
-celem zgłoszenia wzoru do rejestracji jest uzyskanie prawa wyłączonego w postaci prawa z rejestracji. Udzielenie prawa z rejestracji stwierdza się przez wydanie świadectwa rejestracji. Informacje o dokonanym zgłoszeniu przekazywane są osobom trzecim jedynie za zgodą zgłaszającego.
-prawo z rejestracji uzyskane w procedurze krajowej w UP rozciąga się na terytorium RP. Można uzyskać ochronę na tyretorium RP w procedurze międzynarodowej na podstawie Porozumienia Haskiego o ile Polska została wyznaczona wśród państw, w których zgłaszający ubiega się o ochronę
-ochrona udzielana jest na 25 lat od daty zgłoszenia (wnoszenie opłat co 5lat)
-sporty dotyczące naruszeń praw własności przemysłowej rozpatrywane są przez sądy. Naruszenie cudzych praw związanych z własnością przemysłową podlega generalnie sankcjom cywilnym, ale w pewnych przypadkach – także sankcjom karnym. Dla różnych rodzajów własności i praw szczegółowe regulacje w tych sprawach zawierają odpowiednie ustawy
Sankcje cywilne:
-wydanie korzyści, wynagrodzenie szkody, naprawienie szkody
-ogłoszenie stosownego oświadczenia o naruszeniu
-przypisywanie sobie autorstwa cudzego projektu wynalazczego,
-przywłaszczanie cudzego prawa do ochrony rozwiązania i zgłaszanie cudzego rozwiązania w celu uzyskania takiej ochrony
-oznaczanie przedmiotów nie chronionych w sposób sugerujący, że korzystają one z ochrony, a także wprowadzanie ich do obrotu
-wprowadzanie do obrotu towarów/usług oznaczonych zarejestrowanym znakiem towarowym, którego nie ma się prawa używać
-ujawnianie informacji stanowiącej tajemnicę przedsiębiorstwa wyrządzające poważną szkodę przedsiębiorcy
-kopiowanie postaci produktu i wprowadzanie do obrotu stwarzające możliwość wprowadzenia w błąd, co do jego pochodzenia, które wyrządza poważną szkodę przedsiębioecy
-umyślnie fałszywe i wprowadzające w błąd oznaczanie towarów i usług wyrządzające istotną szkodę klientowi
-rozpowszechnienie nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd wiadomości o własnym lub cudzum przedsiębiorstwie w celu przysporzenia korzyści lub wyrządzenia szkody
Ochrona znaków towarowych
Źródła prawa znaków towarowych:
1.Prawo międzynarodowe – konwencja paryska, porozumienie madryckie i protokół do porozumienia madryckiego i porozumienie TRIPS
2. Konwencja paryska jest najważniejszą umową międzynarodową w zakresie ochrony własności przemysłowej w tym znaków towarowych – umożliwia ochronę znaków w innych państwach sygnatariuszy konwencji
Znak towarowy – jest to dowolnego rodzaju oznaczenie przedstawione w sposób graficzny lub dające się w ten sposób wyrazić, które nadaje się do odróżniania w obrocie towarów lub usług tego samego rodzaju innych przedsiębiorstw
WYKŁAD 5
Ochrona znaków towarowych
Źródła prawa znaków towarowych:
Prawo międzynarodowe- konwencja paryska, porozumienia madryckie i protokół do porozumienia madryckiego i porozumienie TRIPS.
Konwencja paryska jest najważniejszą umową międzynarodową w zakresie ochrony własności przemysłowej w tym znaków towarowych- umożliwia ochronę znaków innych państw sygnatariuszy konwencji.
Znak towarowy
Jest to- dowolnego rodzaju oznaczenie przedstawione w sposób graficzny lub dające się w ten sposób wyrazić, które nadaje się do odróżnienia w obrocie towarów lub usług określonego przedsiębiorstwa od towarów lub usług tego samego rodzaju innych przedsiębiorstw
Cechy znaku towarowego
Zmysłowa postrzegalność- znak musi być postrzegany za pomocą zmysłów co do zasady i wszelkiego rodzaju. Chodzi tu o oznaczenia postrzegane przez trzy z pięć zmysłów: wzroku, słuchu, dotyku. Zdolność do bycia znakiem nie wyklucza się tych które postrzegane są węchem i smakiem jeżeli dadzą się przedstawić graficznie.
Jednolitość oznaczenia- oznaczenie ma charakter jednolity, spójność, skrótowość, czytelność
samodzielność
Wymóg przedstawienia w sposób graficzny- graficzna przedstawialność oznacza przełożenie oznaczenia na język obrazu, linii lub znaku. Dyrektywa UE i nasza ustawa wprowadziła wymóg graficznej przedstawialności, precyzyjnego, jednoznacznego określenia oznaczenia chronionego na podstawie uzyskanej przez uprawnionego rejestracji.
Rodzaje znaków
-znakiem może być: wyraz, rysunek, ornament, kompozycja kolorystyczna, forma przestronna(forma towaru lub opakowania), melodia, sygnał dźwiękowy.
-za znak mogą być uznane inne oznaczenia t.j.: liczby lub litery i ich zestawienia niestandardowe wyrazów, slogany, formy o różnych kombinacjach kategorii oznaczeń (połączenie słów z obrazem, pod warunkiem że mają zdolność odróżnienia.
Znaki słowne
-stanowią w praktyce większość znaków używanych. Są one postrzegane za pomocą zmysłu wzroku i słuchu. Zalicza się tu liczby, litery i slogany (sentencje reklamowe). Mogą to być imiona czy nazwiska np. Kleopatra, Sobieski, Tadeusz, Soplica.
-slogany- zestawienie słów np. ”lotem bliżej”
Graficzne znaki
-są to oznaczenia, które podlegają tylko percepcji wzrokowej i są to: znaki fantazyjne przedstawione w atrakcyjnej formie, konkretno-figuralne stanowiące przekształcenie konkretnego motywu, obrazowe kompozycje, graficzne opracowanie liter, cyfr lub słów monogramy.
Znaki plastyczne(przestrzenne, trójwymiarowe, tzw. Znaki 3d)
-znaki te mogą być odbierane zmysłem wzroku jak i dotyk. Stanowią formę przestrzenną wyrażoną w kształcie towaru lub opakowania np. kształt butelki coca-cola, kształty części lub opakowań, np. kształt nasadki pióra wiecznego, korka flakonu perfum Chanel, czy kształt sztućców przy świadczeniu usług w restauracji lub wzoru ubioru personelu.
Znaki dźwiękowe
-są to melodie i inne sygnały dźwiękowe. Ich percepcja odbywa się zmysłem słuchu. Np. „ryk lwa”- wytwórni Metro Goldywan Mayer, czy sygnał dźwiękowy firmy Nokia.
Znaki kombinowane
-znaki w których połączono różne kategorie. Są to kombinacje elementów słownych i obrazowych, znak słowno-graficzny np. stylizowany…
Niekonwencjonalne znaki towarowe
-znaki zapachowe- trudne do wyróżnienia graficznego. Jest jeden znak zapach świeżo ściętej trawy dla piłeczki tenisowej.
-znaki laminowane- stanowią zwykle sekwencję zdjęć np. rejestracja znaku firmy Nokia- animacja składająca się z czterech obrazów przedstawiająca podawanie ręki przez dwie osoby.
-kolor per Se, kombinacja bezkonturowych kolorów- nieograniczona przestrzennie
-hologramy
Kategorie normatywne znaków towarowych
Indywidualny znak-zapewnia wyłączność używania temu podmiotowi na którego rzecz jest on zarejestrowany
Znak towarowy wspólny – może służyć wielu podmiotom, ale należeć może tylko do jednej organizacji. Tylko na rzecz organizacji może być udzielone prawo rejestracji
Znak powszechnie znany (notoryjny), osiągnięcie tego statusu jest źródłem nabycia prawa wyłącznego. Stąd ten znak ze wcześniej znany stanowi przeszkodę rejestracji identycznego znaku.
Znak renomowany- brak właściwej definicji tego typu znaku(znany- świadczący o dobrej jakości)
Znaki usługowe- oznaczenia do odróżnienia towarów i odróżnienia usług
Udzielenie prawa ochronnego na znak towarowy
-krajowe znaki towarowe- rozpatrywane zgłoszenie przez UP. Może dotyczyć znaków zgłoszonych bezpośrednio w UP albo znaków zarejestrowanych ze skutkiem na Polskę w trybie Porozumienia Madryckiego o międzynarodowej rejestracji znaków.
Postępowanie w sprawie ochrony krajowych znaków towarowych
-postępowanie o udzielenie prawa ochronnego na znak towarowy rozpoczyna zgłoszenie tego znaku do rejestracji w UP RP. Według daty zgłoszenia oznacza się pierwszeństwo do uzyskania prawa ochronnego. W zgłoszeniu podajemy wykaz, dla których znak jest przeznaczony. Jedno zgłoszenie dotyczy jednego znaku.
Postępowanie UP
Jeżeli UP nie stwierdzi braku ustawowych warunków wymaganych do uzyskania Prawa ochronnego wydaje decyzje o udzieleniu tego prawa po uiszczeniu opłaty za 10 lat. Prawo ochronne podlega wpisowi do rejestru znaków towarowych. Stwierdza się to przez wydanie świadectwa ochronnego na znak towarowy i jest publikowane w „Wiadomościach UP”
Podmiot prawa ochronnego na znak towarowy
Pierwotne prawo nabycia- nabycie przez rejestracje znaku w UP.
Nabycie następcze poprzez zbycie lub dziedziczenie.
Zgłoszenie znaku do UP dokonuje osoba fizyczna lub prawna prowadząca działalność gospodarczą.
Współuprawnieni do znaku
-rejestracja znaku towarowego na rzecz kilku przedsiębiorstw jest źródłem powstania wspólnego prawa ochronnego. Współuprawniony z prawa ochronnego na znak może bez pozostałych współuprawnionych używać znaku we własnym zakresie oraz dochodzić roszczeń z powodu naruszenia prawa ochronnego.
Strona pozytywna i negatywna prawa ochronnego
- pozytywna- obejmuje prawo wyłączne używania znaku dla towarów i umieszczenie go na towarach, opakowaniach, oferowaniu i wprowadzanie do obrotu, umieszczenie go na dokumentach związanych wprowadzaniem towarów do obrotu, posługiwanie się nim w celu reklamy.
-negatywna- strona prawa ochronnego na znak jest wyznaczona przez identyczność i podobieństwo zarejestrowanego do oznaczenia osoby trzeciej oraz identyczność lub podobieństwo towarów i usług objętych rejestracją do towarów osób trzecich.
Umowy
Przeniesienie prawa- cesja wolna i związana. Cesja wolna-znak może być przeniesiony niezależnie od przeniesienia przedsiębiorstwa. Związana- przeniesienie znaku wraz z przedsiębiorstwem.
-umowa sprzedaży na znak towarowy prawo które jest przedmiotem zbycia i cena.
-umowa zamiany- prawo ochronne na znak może być zamieniony na inne prawo majątkowe rzecz
-Umowa darowizny- jest nieodpłatne przeniesienie prawa ochronnego na rzecz innej osoby
-Umowa spółki – cywilnej czy handlowej może stanowić podstawę zobowiązania do wniesienia prawa ochronnego tytułem wkładu do majątku spółki.
-umowa licencyjna- na jej podstawie uprawniony z prawa ochronnego zwany licejncjonodawcy udziela upoważnienia innej osobie zwanej licencjonobiorcy do używania znaku towarowego.
Naruszenie prawa ochronnego
- naruszenie polega na bezprawnym używaniu w obrocie gospodarczym
1. znaku identycznego do zarejestrowanego znaku towarowego w odniesieniu do identycznych towarów
2. znak identycznego lub podobnego do zarejestrowanego znaku w odniesieniu do towarów identycznych lub podobnych, jeżeli zachodzi ryzyko wprowadzenia odbiorców w błąd w stosunku do znaku zarejestrowanego.
3. znaku identycznego lub podobnego do renomowanego znaku towarowego, zarejestrowanego w odniesieniu do jakichkolwiek towarów, jeżeli używającemu może przynieść niezależna korzyść lub być szkodliwe dla odróżniającego charakteru bądź renomy znaku wcześniejszego
WYKŁAD 6
Oznaczenia geograficzne
Oznaczenie słowne odnoszące się bezpośrednio lub pośrednio do nazwy miejsca, miejscowości, regionu, kraju, identyfikujące towar jako pochodzący z tego terenu, jeżeli jakość, odbra opinia lub inne cechy towaru są przypisywane przede wszystkim jego pochodzeniu geograficznemu
Nazwy regionalne służące do oznaczenia towarów, które pochodzą z określonego rejonu oraz posiadają szczególne właściwości, które zawdzięczają oddziaływaniu środowiska geograficznego obejmującego czynniki naturalne i ludzkie i których wytworzenie lub przetworzenie odbywa się na tym terenie
Funkcje
-oznaczenia geograficzne pełnią w obrocie funkcje: informacyjną, odróżniającą, reklamową gwarancyjną (jakościową)
-informacyjna – jest realizowana przez informowanie odbiorcow o miejscu pochodzenia towarów ze wskazanego obszaru geograficznego
-Gwarancyjna – chodzi o jakość
Klasyfikacja
Oznaczenia dzieli się na
-proste (zwykłe) – oznaczenia te nie odnoszą się do renomy towaru lub jego cech jakościowych związanych z pochodzeniem geograficznym (np. ciasteczka lubelskie)
-kwalifikowane – są nośnikiem informacji na temat cech jakościowych towaru wynikających z jego pochodzenia geograficznego (np. szynka parmeńska)
Nazwy wyłączone z rejestracji
Nazwy rodzajowe – jest to nazwa produktu rolnego lub środka spożywczego, która mimo że związana jest z miejscem lub regionem gdzie pierwotnie był wytworzony, ale stała się powszechną nazwą produktu lub środka spożywczego
Nazw kolidujących z nazwami odmian roślin lub nazw zwierząt
Nazw kolidujących z renomowanymi znakami towarowymi
Procedury rejestracji
-ochrona nazw pochodzenia i oznaczeń geograficznych powstaje poprzez zgłoszenie w Komisji Europejskiej. Składa się z dwóch etapów.
- krajowego – postępowanie przed organami państwa –RP ministerstwo rolnictwa. W Polsce do czasu rejestracji w UE obowiązuje ochrona tymczasowa
- unijnego – postępowanie przed Komisją Europejską. Komisja wydaje rozporządzenie i rejestruje go.
Dokumentacja zgłoszeniowa
Wniosek zawierający nazwę i adres grupy składającej wniosek, specyfikacje produktu oraz jednolity dokument. Jednolity dokument zawiera informacje o nazwie produktu, opis produktu, opis zasad pakowania i etykietowania, zwięzłe określenie obszaru geograficznego, opis związku między produktem, a środowiskiem geograficznym lub pochodzeniem geograficznym, czasem metody otrzymywania, które uzasadniają ten związek
Ochrona prawna odmian roślin-prawo wyłącznie hodowcy
Odmiana jest to określenie cech jakie roślina ma posiadać. Hodowca może ubiegać się o przyznanie praw przy spełnianiu 5 przeslanek, powinna być: odrębna, wyrownana, trwała, nowa, jej nazwa odpowiada obowiązującym wymaganiom
Nowość odmiany
Nowośc odmiany zależy od czasu w jakim odmiana była wykorzystywana w celach zarobkowych przed zgłoszeniem wniosku o przyznanie prawa wyłącznego. W kraju jest to okres nie dłuższy niż 1 rok, za granica niż 6 lat w przypadku drzew i winorośli i nie dłuższy niż 4 lata w przypadku innych roślin.
Odrębność odmiany
Jest to różnica w stosunku do innych odmian powszechnie znanych. O odrębności decydują charakterystyczne właściwości (cechy) odmiany, np. w przypadku różny kształt liści, obecność lub brak kolcow i kolor korony kwiatu
Ochrona wynalazków biotechnologicznych
-wynalazek biotechnologiczny – wytwór składający się z materiału biologicznego lub zawierający taki materiał albo sposób za pomocą którego materiał jest wytwarzany, przetwarzany lub wykorzystywany. Są to sekwencję dna, białka i ich fragmenty, komórki i linie komórkowe, mikroorganizmy, wirusy, przeciwciała, rośliny, zwierzęta, testy do badań genetycznych, środki farmaceutyczne oraz sposoby modyfikacji i izolacji sekwencji DNA.
-prawo patentowe musi być stosowane z uwzględnieniem podstawowych zasad chroniących godność i integralność osoby, a służący temu celowi zakaz patentowania ciała człowieka niezależnie od stadium jego rozwoju, obejmuje także komórki zarodowe (preambuła)
Przesłanki zdolności patentowej wynalazków biotechnologicznych
Nowość wynalazku – decydujące jest to czy przed data pierwszeństwa wiedza na jego temat była publicznie udostępniona. Ważna jest informacja pozwalająca wykorzystać ten materiał biologiczny
Poziom wynalazczy – za oczywisty uznaje się wynalazek, którego wypróbowanie nie tylko było oczywiste, ale rodziło zasadne oczekiwanie sukcesu
Przemysłowa stosowalność jest jedną z przesłanek zdolności patentowej także wynalazków biotechnologicznych, powinno to być zawarte w zgłoszeniu patentowym
Zakaz patentowania
Sposoby klonowania ludzi
Sposoby modyfikacji tożsamości genetycznej linii zarodkowej człowieka
Stosowanie embrionów ludzkich do celów przemysłowych lub handlowych
Sposoby modyfikacji tożsamości genetycznej zwierząt (mogą przynieść cierpienia zwierząt)
Zakres ochrony patentowej wynalazków które są sposobem
Patent na sposób uzyskiwania zwierząt o określonych cechach daje uprawnionemu wyłączność na uzyskane tym sposobem zwierzęta, a także na ich potomstwo – wszystkie generacje – mające te same cechy.
Układy scalone
-jest to miniaturowe urządzenie elektroniczne, w którym część lub wszystkie elementy wraz z ich połączeniami są wytwarzane w jednym procesie technologicznym, wewnątrz lub na powierzchni wspólnego podłoża
-miarą złożoności układu jest stopień scalenia określający liczbę elemetnwo w pojedynczej strukturze układu
Podmiot prawa wyłącznego
Przysługuje twórcy lub twórcom, pracodawcy lub zamawiającemu
Prawo jest zbywalne i podlega dziedziczeniu
Przesłanki ochrony
-rejestracji w UP podlegają tylko układu scalone oryginalne. Jest to wynik pracy twórców i nie jest powszechnie znana w chwili powstania. Topografię uznaje się także za oryginalną gdy jest przedmiotem obrodu przed zgłoszeniem do ochrony nawet do dwu lat.
-ochrona trwa przez 10 lat do końca roku kalendarzowego w którym układ był wprowadzony do obrotu, czy też dokonano rejestracji
Rejestracja – dokumenty
Podanie
Materiał identyfikujący topografię, zawierający niezbędne dane do jednoznacznego określenia topografii
Oświadczenie dotyczące daty wprowadzenia topografii do obrotu, jeżeli mialo to miejsce przed dokonaniem zgłoszenia
Zagadnienia nieuczciwej konkurencji
Czynem nieuczciwej konkurencji jest każde działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta, w szczególności:
-wprowadzające w błąd oznaczenia przedsiębiorstwa
-fałszywe lub oszukańcze oznaczenie podchodzenia geograficzne towarów lub usług
-wprowadzające w błąd oznaczenie towarów lub usług
-naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa
-nakłanianie do rozwiązania lub niewykonania umowy
-naśladownictwo produktów, jeżeli może wprowadzić klientów w błąd co do ich pochodzenia
-pomawianie lub nieuczciwe zachwalanie w celu przysporzenia korzyści lub wyrządzenia szkody
-utrudnianie dostępu do rynku
-nieuczciwa lub zakazana reklama
WYKŁAD 7
Co nie jest czynem nieuczciwej konkurencji
-naśladowanie cech funkcjonalnych produktu w szczególności jego budowy, konstrukcji i formy(uwaga: te cechy mogą być chronione prawem szczególnym, na podstawie decyzji urzędu patentowego) przy czym jeśli naśladowanie cech funkcyjnych wymaga uwzględnienia chaterystycznej formy,
-naśladowca jest zobowiązany oznaczyć produkt tak, aby nie wprowadzić w błąd odbiorców
Odpowiedzialność za naruszenie praw łasności przemyslowej
-spory naruszeń praw własności przemysłowej rozpatrywane są przez sądy
-naruszenie cudzych praw związanych z własnością przemysłową podlega generalnie sankcjom karnym oraz cywilnym
Sankcje cywilne
-zaniechanie naruszenia i usunięcie jego skutków
-wydanie korzyści, wynagrodzenie szkody, naprawienie szkody
-ogłoszenie stosownego oświadczenia o naruszeniu
Sankcje karne – grzywny lub pozbawienie wolności
-przypisywanie sobie autorstwa cudzego projektu wynalazczego
-przywłaszczanie cudzego prawa do ochrony rozwiązania i zgłaszanie cudzego rozwiązania w celu uzyskania takiej ochrony
-oznaczanie przedmiotów nie chronionych w sposób sugerujący, że korzystają (dzięki Marlenie nie mamy reszty, bo stwierdzila, że ‘już to ma’)
Wiedza intelektualna uczelni
Wolna – ogólnie dostępna podręcznikowa opublikowane ale nie zgłoszone do ochrony rozwiązania naukowo-techniczne (wynalazki, układy scalone)
Chroniona własnośc intelektualna
-utwory naukowe
-opracowania o charakterze dydaktycznym
-programy komputerowe
-bazy danych (będące utworami)
Rola rzecznika patentowego w szkole wyższej
Etap wstępny:
-badanie w światowej literaturze patentowej kierunków rozwoju zagadnienia naukowo-technicznego w celu uzasadnienia atrakcyjności wniosku o grant lub oferty na zlecenie pracy naukowo-badawczej
-udział w negocjacjach między zleceniowadcą i wykonawcami pracy, zwłaszcza w zakresie klauzuli regulujących sprawy własności (…)
Realizacja pracy naukowo badawczej
-badanie stanu techniki w literaturze patentowej, jako części rozeznania literaturowego pracy naukowo-badawczej
-współpraca z zespołem badawczym w spracacg techniczno-prawnych analiz patentowych min możliwości gowno gówno
Ocena wyników pod kątem możliwości komercjalizacji
-analiza nienaruszalności praw osob trzecich
-analiza zdolności patentowej
Analiza zdolności rynkowej – problematyka nieuczciwej konkurencji
Prawo autorskie
-podstawowy przepis - utawa z dnia 1994r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
-reguluje – prawa twórców utworów oraz prawa artystow, wykonawców oraz prawa do zapisu dźwięku, audycji telewizyjnej i radiowej
-przepisy stosuje się do utworow
- których tworcami sa obywatele polscy
- które zostaly opublikowane po raz pierwszy na terytorium Rzeczypospolitej polski labo równocześnie na tym terytorium i za granica
- które zostaly opublikowane po raz pierwszy w jezyku polskim
- których ochrona wynika z umow miedzynarodowych
Przedmiot prawa autorskiego
Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalowby w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenie sposobu wyrażenia. Przedmiotem prawa autorskiego jest utwor.
-Koncepcja ochrony udzielanej przez prawo - dla zrozumienia istoty ochrony, jakiej udziela prawo autorskie, konieczne jest rozróżnienie trzech elementów utworu
-treści utworu
-sposobu przedstawienia tej treści określanego tez jako forma wyrażenia
-nośnika materialnego, na którym utwor jest ustalony
Jakie utwory chroni prawo autorskie
Ochronie prawem autorskim podlega utwór, który spełnia jednocześnie trzy przesłanki:
-stanowi przejaw działalności twórczej
-wyróżnia się indywidualnym charakterem
-jest ustalony w jakiejkolwiek postaci
Ważne
Dla poswstania ochrony prawnej – autorskiej nie jest wymagane dopełnienie żadnych formalnych wymogów. Ochrona powstaje z chwilą ustalenia utworu i każdy, kto stworzył utwór może domagać się by był uznawany za jego autora, chyba ze na drodze sądowej udowodni mu się ze nie jest.
Indywidualny charakter
-piętno osobiste, niepowtarzalny charakter formy przejawiający się w ujęciu tematu i sposobie jego wyrażenia (utwór nie ma charakteru indywidualnego, jeżeli forma w jakiej jest wyrażony, będzie typowa dla danego rodzaju dzieła, np. typowe rysunki techniczne)
Działalność twórcza
Jest to działanie kreatywne tworzące coś nowego oryginalnego, coś czego dotąd nei było( nie ma znaczenia dla ochrony prawno- autorskiej wartość utworu, jego walory estetyczne czy moralne)
Ustalenie utworu
Jego uzewnętrznienie, nadanie mu takiej postaci również nietrwałej, która pozwala na zapoznanie się z utworem co najmniej jednej osobie poza samym twórcą (wygłoszenie wykładu lub przemówienia, wykonanie improwizacji muzycznej lub słownej)
Utrwalenie utworu
Sporządzenie pierwszeństwa nośnika materialnego tzn. nadanie utworom takiej postaci materialnej, która umozliwia zapoznanie się z utworem dowolnej liczbie osób w dowolnym czasie
Zwielokrotnienie utworu
Sporządzenie kolejnych egzemplarzy utworu na podstawie pierwszego nośnika
Rozpowszechnienie utworu
Publiczne udostępnienie utworu za zgodą twórcy, przy czym utwór rozpowszechniony niekoniecznie musi być zwielokrotniony(rozpowszechnieniem jest np. publiczne wykonanie utworu dla którego nie ma zapisu słownego lub nutowego)
Utwór opublikowany
Taki który został za zgodą twórcy zwielokrotniony i którego egzemplarze zostały publicznie udostępnione
Korzystanie z utworu
Możliwość użytkowania utworu, osiągania korzyści z tytułu posiadania
Rozporządzanie utworem
Możliwość dysponowania utworem, zarządzania sposobem korzystania z niego
Pola eksploatacji
Są to formy i sposoby w jaki utwór może być używany, w ustawie sa wymienione przykładowe:
-utrwalenie
-zwielokrotnienie
-wprowadzenie w obrót
-wprowadzenie do pamięci komputera
-publiczne wykonanie albo publiczne odtworzenie
-wystawienie
-wyświetlenie
-najem
-dzierżawa
-nadanie za pomocą wizji lub fonii przewodowej lub bezprzewodowej
Wprowadzenie utworu do obrotu
Jest to przeniesienie własności egzemplarza utworu lub inne rozporządzenie tym egzemplarzem przez uprawnionego, z tym że jeżeli umowa między stronami nie stanowi inaczej, przeniesienie własności egzemplarza utworu (np. sprzedaż książki lub płyty) nie powoduje przejścia autorskich praw majątkowych na nabywcę, a przeniesienie autorskich praw majątkowych nie przenosie na nabywcę własności egzemplarza utworu
Rodzaje utworów chronionych prawem autorskim
-ustawa wymienia przykładowo utwory:
-wyrażone słowem, symbolami matematycznymi lub znakami graficznymi do której to grupy zaliczone zostały utwory literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe;
-plastyczne;
-fotograficzne;
-lutnicze;
-wzornictwa przemysłowego;
-architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne;
-muzyczne i słowno-muzyczne;
-sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne;
-audiowizualne w tym wizualne i audialne
Orzecznictwo i literatura dopowiadają także przykładowo:
-listy, rysunki techniczne, różne formy dokumentacji technicznej, projekty plastyczne banknotów i znaczków, testy, pamiętniki, wywiady, wzory umów, kolekcje afiszy lub ogłoszeń, katalogi, książki kucharskie, rozkłady kolejowe, kompozycje kwiatowe
WYKŁAD 8
Co nie podlega ochronie autorskiej
Z mocy ustawy:
-akty normatywne lub ich urzędowe projekty,
-urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole
-opublikowane opisy patentowe
-z tym że projekty wszelkich aktów normatywnych i dokumentów korzystają z ochrony prawem autorskim tak długo, jak długo nie zostanie im nadany charakter urzędowy lub publiczny; podobnie opisy patentowe tracą przywilej autorski dopiero po ich opublikowaniu
-ze względu na brak przesłanej przejawu działaln]ości twórczej i indywidualnego charakteru:
-procesy twórcze
-metody pracy
-technika tworzenia utworu
-idee i pomysły, chyba że są wyrażone oryginalną formą
-pomysły i tematy badawcze oraz teorie i fakty naukowe
-znane powszechnie od dawna formy plastyczne, przestrznne lub muzyczne
-elementy utworów pozbawione charakteru twórczego, np. typowe tabele i rysunki, zestawienia pozbawione oryginalnej koncepcji np. alfabetyczne
Podmiot prawa autorskiego-twórca
-twórcą jest osoba, której nazwisko uwidoczniono w tym charakterze na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu; jest to domniemanie ustawowe, które można obalić tylko w drodze procesu sądowego, pod warunkiem udowodnienia, że osoba, której nazwisko jest umieszczone na utworze, faktycznie twórca nie jest.
Prawa twórców
-autorskie prawa osobiste
-przysługują w zasadzie twórcy utworu
-powstają z chwilą ustalenia utworu
-nie można ich się zrzec
-nie podlegają dziedziczeniu
-nie s ą ograniczone w czasie
-nie wygasają po śmierci twórcy
-autorskie prawa majątkowe- mogą być przedmiotem obrotu prawnego(umowy o przeniesienie praw, o korzystanie z praw, (np. umowa licencyjna+), a także są dziedziczone. Zgodnie z art. 17 należą do nich:
-rawo do korzystania z utworu,
-prawo rozporządzania utworem na wszystkich polach eksploatacji
-prawo do wynagrodzenia za korzystanie z utworu
Czas trwania autorskich praw majątkowych
-trwają w zasadzie przez cały czas życia twórcy i 70 lat po jego śmierci
- jeżeli twórca nie jest znany – 70 lat od daty pierwszego rozpowszechnienia utworu
-jeżeli z mocy ustawy autorskie prawa majątkowe przysługują innej osobie niż twórca
-70 lat liczy się od daty rozpowszechnienia utworu
-gdy utwór nie został rozpowszechniony – 70 lat od daty ustalenia utworu
UTWORY PRACOWNICZE
Utworem pracowniczym jest utwór, który równocześnie spełnia dwie przesłanki:
-został dokonany przez osobę pozostającą w stosunku pracy,
-stworzenie utworu mieści się w zakresie obowiązków służbowych pracownika.
Nie są zatem utworami pracowniczymi
-utwory dokonane w wyniku umowy o dzieło lub umów zlecenia, nawet jeżeli umowy te przewidują przejęcie autorskich praw majątkowych przez zlecającego lub zamawiającego utwór;
-utwory konkursowe
-utwory wykonane na zamówienie;
-utwory dokonane przez pracownika poza jego obowiązkami służbowymi
Skutek uznania utworu za pracowniczy:
-autorskie prawa majątkowe należą do pracodawcy także po zakończeniu stosunku pracy
-pracodawca przejmuje na własność przedmiot, na którym utwór utrwalono, np. modele, klisze, maszynopisy, wydruki komputerowe, wyroby plastyczne
-autorskie prawa osobiste pozostają przy twórcy, który jednak nie może czynić z nich użytku w sposób, który by naruszał prawa osobiste i majątkowe pracodawcy.
-pracodawca, w ciagu dwóch lat od przejęcia utworu, ma obowiązek, jego rozpowszechnienia; jeżeli go nie dopełni twórca może wyznaczyć pracodawcy termin do rozpowszechnienia, a po jego bezskutecznym upływie przejmuje z powrotem autorskie prawa majątkowe razem z własnością przedmiotu, na którym utwór ustalono;
-pracodawca nabywa majątkowe prawa autorskie jedynie w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron
Utwór pracowniczy komputerowy(programowanie, programista)
-zasada:
Tak jak przy pozostałych utworach pracowniczych, prawa majątkowe do programu komputerowego stworzonego przez pracownika w wykonywaniu obowiązków ze stosunku pracy służą pracodawcy.
-Różnice:
Pracodawca nabywa te prawa majątkowe z mocy ustawy, w momencie powstania programu ( nie ma zatem, wymaganego art. 12 obowiązku formalnego przyjęcia utworu)
Twórca programu jest ograniczony w prawach osobistych
-służy mu tylko prawo do autorstwa utworu tzn. do oznaczenia go swoim imieniem i nazwiskiem lub pseudonimem
- nie ma prawa do wynagrodzenia innego niż ze stosunku pracy, niezależnie od tego czy pracodawca używa programu do celu, dla jakiego program został stworzony czy także do innych celów
- nie może bez zgody pracodawcy korzystać z elementów programu dla stworzenia innego programu, nie przeznaczonego dla pracodawcy
-nie ma prawa do zmieniania programu bez zgody
Prawa majątkowe dyplomantów magistrantów i doktorantów nie będących pracownikami
-prawa majątkowe dyplomantów/magistrantów i doktorantów nie będących pracownikami?
-ustawa o prawie autorskim tego problemu nie rozstrzyga; Skoro nie są pracownikami- nie ma do nich zastosowania ani przywraca twórcy prawo do pierwszej publikacji utworu
- a jak kształtują Se autorskie art. 12 ani 14, zatem autorskie prawa osobiste i majątkowe należą do nich:
Ale! Nie ulega wątpliwości, że przy realizacji swoich praw korzystają z pomocy jednostki naukowej- najczęściej uczelni, której winny przysługiwać jakieś prawa do tych utworów.
Aby uczelnia mogła przejąć autorskie prawa majątkowe do tej pracy musi:
-albo mieć regulamin studiów magisterskich i doktoranckich regulujących przejście autorskich praw majątkowych na uczelnię
-albo podpisać umowę z magistrantem
Promotor jako współautor pracy dyplomowej i doktoranckiej
-prawo autorskie chroni formę wyrażeniową pracy, sposób przedstawienia treści, a nie treść jako taką, udział promotora w powstaniu pracy nie może przesądzać o jej współautorstwie.
-W przypadku publikacji pracy w konkretnych sytuacjach może wystąpić jako jej współautor, ale na warunkach uzgodnionych z dyplomantem lub doktorantem.
Dzieło wspólne
-współautorskie dzieło nierozłącznie- nie da się wyodrębnić autorów rozdziałów
-współautorskie dzieło rozłączne
Zakres praw majatkowych
-każdy ze współtwórców posiada udział w całym prawie
-do współwłasności praw stosuje się przepisy kodeksu cywilnego o współwłasności w częściach ułamkowych…..
Utwór zależny
- jest to opracowanie cudzych utworów, należą tu zwłaszcza tłumaczenia, przeróbki, adaptacje, streszczenia, muszą one wymieniać twórcę i tytuł utworu pierwotnego a korzystanie z takiego utworu ….. qrwa mać
Utwór zbiorowy
-jest to utwór stworzony przez większą liczbę autorów inspirowanych do tworzenia dzieła przez wydawcę, który określa zawartość(dobór materiałów)…
-np. encyklopedie, słowniki, roczniki, czasopisma