DERMATOLOGIA

Łuszczyca -Jest to przewlekła, nawracająca choroba zapalna charakteryzująca się mnogością zmian morfologicznych, które przejawiają się w wielu postaciach. -Dokładna etiologia łuszczycy jest niejasna, ale wiadomo, że mają w niej udział czynniki dziedziczne i środowiskowe. Jeśli jedno z rodziców ma łuszczycę, wówczas ryzyko zachorowania każdego z dzieci wynosi 1:4. Natomiast jeśli oboje rodziców cierpi na tę chorobę, wówczas ryzyko jej wystąpienia u dzieci wzrasta do 1:2.-Dodatkowo zmiany łuszczycowe często rozwijają się w miejscach urazu skóry, takich jak oparzenia słoneczne i skaleczenia oraz następują po paciorkowcowych infekcjach gardła i okresach zwiększonego stresu.

Kliniczne cechy łuszczycy

-Klasyczny obraz łuszczycy charakteryzuje się obecnością łososioworóżowych wykwitów ze srebrnobiałymi łuskami i dobrze odgraniczonymi brzegami. Wykwity mogą mieć różną wielkość, od pojedynczej kropki do zmian zajmujących znaczne obszary. Gdy usunie się łagodnie łuski na powierzchni wykwitu i potrze zmianę, pojawiają się drobne, punktowe krwawienia z powierzchniowo rozszerzonych naczyń włosowatych.

Leczenie łuszczycy

-Preparaty stosowane bez recepty to środki zmiękczające skórę, rozpuszczające warstwę rogową, smoła pogazowa i ditranol. Istnieje bardzo niewiele publikacji potwierdzających skuteczność leczenia miejscowego, lecz w przypadku nieskutecznej terapii miejscowej istnieją ogólnoustrojowe leki na receptę.

-Środki zmiękczająco-łagodzące

-Nie istnieją żadne publikacje poświęcone badaniom skuteczności środków zmiękczających. Są one jednak często przepisywane i stosowane jako środki, zmiękczające i łagodzące chorobowe stany skórne, zmniejszające pękanie i wysuszanie skóry.

-Wszystkie z nich powinny być stosowane regularnie i obficie, nie ma górnych granic określających jak często można je stosować

-Są chemicznie obojętne, a więc mogą być bezpiecznie stosowane przez wszystkich pacjentów, począwszy od niemowląt Balneum, Oilatum

Środki rozpuszczające warstwę rogową

Keratolityki, takie jak kwas salicylowy i mlekowy łączy się ze środkami zmiękczającymi w celu usuwania łusek i często stosuje się w leczeniu łuszczycy owłosionej skóry głowy, gdy występuje bardzo obfite łuszczenie

Salicylol (kwas salicylowy+olej rycynowy)

Hasceral (kwas salicylowy+mocznik)

SolcoKerasal (kwas salicylowy)

Środki zawierające smołę pogazową (proderminę – dziegć) -Mogą powodować miejscowe podrażnienie skóry i barwić zarówno skórę jak i odzież. -Działają takie preparaty złuszczająco, przeciwświądowo, antyseptycznie Cocois (smoła węglowa, siarka strącona, kwas salicylowy)

Freederm Tar Shampoo (oczyszczona smoła pogazowa) Polytar Liquid (mieszanina dziegci)

Ditranol (W polsce na receptę)

-Został wprowadzony w latach 50. XX w. I od tego czasu został uznany jako jedna z opcji leczenia, jako że badania kliniczne potwierdziły jego skuteczność.

-Zalecana jest terapia krótkokontaktowa, ponieważ przedłużona ekspozycja może prowadzić do podrażnienia i oparzenia skóry.

ŁUPIEŻ

-Łupież jest przewlekłym, nawracającym, niezapalnym, hiperproliferacyjnym schorzeniem skóry, które często jest traktowane jako szpecące i kłopotliwe.

-Łupież występuje powszechnie i dotyka wszystkich, niezależnie od płci i wieku, chociaż rzadko jest obserwowany u dzieci przed okresem dojrzewania.

-Ocenia się, że 50% osób z rasy kaukaskiej ma łupież w pewnym okresie swojego życia.

Etiologia -Zjawiskiem odpowiedzialnym za powstawanie łupieżu jest zwiększone tempo obrotu komórkowego, ale powody jego wzrostu nie są znane. -Coraz częściej badania skupiają się wokół roli mikroorganizmów w patogenezie łupieżu, a w szczególności roli drożdżaka Pityrosporum ovale, chociaż wyniki badań nie wskazują jednoznacznie czy P. Ovale jest podstawową przyczyną występowania łupieżu, czy też tylko nasila jego powstanie. -Wykazano, że P. ovale stanowi ponad połowę flory mikroorganizmów owłosionej skóry głowy u osób cierpiacych z powodu łupieżu. Może to wyjaśnić dlaczego łupież ustępuje w miesiącach letnich (grzyby rozwijają się w ciepłym, wilgotnym środowisku).- Dalszym dowodem potwierdzającym rolę P.ovale w etiologii łupieżu jest pozytywny efekt terapii przeciwgrzybiczej.

Kliniczne cechy łupieżu

Owłosiona skóra głowy jest:

• Sucha

• Swędząca

• Złuszcza się płatkami

Często jest widoczna na odzieży pacjenta

Leczenie

Smoła pogazowa -Wydaje się, że mechanizm działania smoły pogazowej polega na hamowaniu syntezy DNA i wywiera działanie antymitotyczne

Siarczek selenu -Znacznie bardziej skuteczny niż placebo i zwykłe szampony -Dorośli i dzieci w wieku powyżej 5 lat powinni stosować preparat dwa razy w tygodniu przez pierwsze dwa tygodnie, a następnie przez następne 2 tygodnie 1 raz w tygodniu. -Selenu nie nalezy używać, gdy pacjent ma skórę w stanie zapalnym i popękaną, ponieważ może spowodować podrażnienie. -Selen może też powodować przebarwienia włosów i zmieniać kolor użytej farby do włosów.

Sól cynkowa pirytionu ( np. Head and Shoulders) -Ma właściwości przeciwgrzybicze i zmniejsza tempo mnożenia się i obrotu komórkowego naskórka. Preparaty zawierające cynk mogą być stosowane przez wszystkich pacjentów w każdym wieku. Powinno się je stosować codziennie, aż do ustapienia łupieżu

Ketokonazol -Dostępny w formie 2% szamponu -Mycie głowy należy powtarzać co 3-4 dni przez 2-4 tygodnie. Jako środek profilaktyczny szampon powinien być stosowany raz na 1-2 tygodnie

ŁOJOKOTOWE ZAPALENIE SKÓRY

-Istnieją dwie odrębne postacie łojokotowego zapalenia skóry – postać niemowlęca, często określana terminem „czepka niemowląt” oraz postać dorosłych.

-Łojokotowe zapalenie skóry może mieć różny stopień nasilenia, od łagodnego łupieżu do poważnej, burzliwie przebiegającej postaci u pacjentów z AIDS.

-Pomimo nazwy, nie obserwuje się zmian w wydzielaniu łoju. Podobnie jak w przypadku łuszczycy i łupieżu, łojokotowe zapalenie skóry charakteryzuje się zwiększonym obrotem komórkowym. Dokładna przyczyna łojokotowego zapalenia skóry nie jest znana.

Obraz kliniczny

-Postać łojokotowego zapalenia skóry dorosłych charakteryzuje się występowaniem rumieniowo-złuszczających się, łagodnie swędzących wyprysków, które typowo pojawiają się na środkowej części twarzy, owłosionej skórze głowy, brwiach, powiekach, fałdach nosowo-wargowych i środkowej części klatki piersiowej. Zapalenie powiek i ucha zewnętrznego są powszechnie występującymi powikłaniami

Leczenie

-Możliwości terapeutyczne w łojokotowym zapaleniu skóry są takie same jak w łupieżu. Niestety, łojokotowe zapalenie skóry na ogół jest bardziej odporne na leczenie i często powraca, niezależnie od stosowanej opcji leczenia.

-W przypadku niemowląt (postać dziecięca choroby) można usuwać strupy za pomocą oliwy z oliwek nakładanej na owłosioną skórę głowy i pozostawianej na noc, a następnie zmywanej rano zwykłym szamponem.

INFEKCJE GRZYBICZE

• Etiologia

-Choroby wywoływane przez dermatofity są zaraźliwe i przekazywane bezpośrednio z osoby na osobę.

-Dermatofity atakują warstwę rogową skóry, włosy i paznokcie, ale na ogół nie infiltrują żywych tkanek.

-Grzyb zaczyna rosnąć i rozmnażać się w martwej warstwie zewnętrznej zrogowaciałej tkanki naskórka.

Cechy kliniczne grzybicy

-Typowym miejscem występowania infekcji grzybiczej są fałdy między palcami, zwłaszcza w czwartej przestrzeni międzyplacowej.

-Skóra przybiera wygląd biały i „rozmkiękły”, odczuwany jest świąd i stopy wydzielają niemiły zapach.

-Czasami infekcja może rozprzestrzenić się na podeszwę stopy i śródstopie.

-W przebiegu nasilonej i utrzymującej się grzybicy stóp może dojść do zajęcia paznokci. Paznokcie stają się matowe i żółte. Z czasem płytka paznokciowa grubieje, staje się krucha i łamliwa.

Leczenie

Kwas benzoesowy -Działa przez obniżanie wewnątrzkomórkowego pH dermatofitów i łączy się go z kwasem salicylowym -Kwas undecylenowy i jego sól cynkowa

UNDOFEN atomizer Unguentum undecylenicum -Jest przeznaczony do leczenia grzybic stóp i powinien byś stosowany 2xdziennie, a leczenie należy kontynuować przez 1 tydzień od ustąpienia objawów.

Imidazole -Są bardzo skuteczne i mają doskonałe parametry bezpieczeństwa stosowania mogą być stosowane również przez kobiety w ciąży. -Nie wpółdziałają z innymi lekami, a główny skutek uboczny z nimi związany to podrażnienie w miejscu aplikacji. -W celu zapobiegania ponownym infekcjom należy stosować imidazole także po ustąpieniu zmian, chociaż czas podawania jest różny, w zależności od preparatu. Clotrimazol (Clotrimazol) Mikonazol (Daktarin) Ketokonazol (Nizoral) Alliloaminy

TERBINAFINA (Lamisilat) -Może być używana w leczeniu grzybicy stóp i goleni -Krem należy nakładać raz lub dwa razy dziennie, natomiast spray powinien być używany raz dziennie

BRODAWKI -Brodawki są łagodnymi zmianami rozrostowymi skóry spowodowanymi przez wirus brodawczaka ludzkiego HPV. -Niektóre typy HPV wykazują powinowactwo z pewnymi lokalizacjami na ciele, np. występują na dłoniach, twarzy, w rejonie odbytowo-płciowym i na stopach.

Etiologia

-Wirus brodawczaka ludzkiego wnika do organizmu gospodarza poprzez ubytki nabłonka w naskórku. Jest przekazywany przez bezpośredni kontakt skóry ze skórą zakażonej osoby, chociaż kontakt ze złuszczoną skórą chorego także może przenieść wirusa.

-Po zagnieżdzeniu się w komórkach nabłonka wirus stymuluje podział komórek podstawnych i w ten sposób powstaje charakterystyczna zmiana.

-Należy ostrzec pacjentów, zwłaszcza dzieci, żeby nie wycinali, gryźli, czy zdrapywali brodawek, gdyż w ten sposób cząsteczki wirusa wnikają w uszkodzenia skóry. Proces ten jest znany jako autozakażenie i przyczynia się do powstawania licznych zmian i przenoszenia ich na inne części ciała.

Leczenie

-W leczeniu brodawek stosuje się wiele składników, jednak najczęściej stosowanym środkiem jest kwas salicylowy, który wchodzi w skład wielu preparatów OTC, zarówno samodzielnie jak i w kombinacji z kwasem mlekowym.

-Do innych środków dostępnych w sprzedaży zaliczamy formaldehyd, gluteraldehyd, żywicę podofilinową i sztyfty lapisowe.

Preparaty zawierające kwas salicylowy

Salicylol, Saliderm-Gel, Spirytus salicylowy -Przed zastosowaniem kwasu salicylowego należy namoczyć miejsce z brodawkami w ciepłej wodzie i wytrzeć do sucha. Powierzchnię brodawki należy przetrzeć pumeksem lub pilniczkiem do paznokci, żeby usunąć stwardniałą skórę. Następnie należy nanieść kilka kropli preparatu na brodawkę, zwracając uwagę, żeby nie wchodzić poza zajęty obszar. Całą procedurę należy powtarzać codziennie. -Kwas salicylowy może powodować miejscowe podrażnienie skóry i z tego powodu nalezy unikać stosowania na zdrową skórę.

Formaldehyd (w Polsce 40% roztwór formaldehydu w etanolu) -Powoduje te same skutki uboczne i należy stosować takie same środki ostrożności jak przy kwasie salicylowym.

ŚWIERZB Świerzb jest schorzeniem skóry wywołanym przez rodzaj roztoczy Sarcoptes Scabiei.

Roztocza są przekazywane drogą bezpośredniego kontaktu fizycznego (np. przez podawanie rąk, uścisk lub kontakt seksualny). Samiczki ryją w naskórku nory, w których składają jaja. Odchody pozostawiane w norkach powodują miejscową reakcję uczuleniową, podczas której wyzwalane są mediatory zapalne wywołujące reakcję alergiczną przejawiającą się jako intensywny świąd.

Cechy kliniczne świerzbu Intensywny świąd

Permetyna (Acticin-krem, Loxazol- płyn) -Permetryna jest przeznaczona dla dorosłych i dzieci od 2 miesiąca życia. -Benzoesan benzylu (Novoscabin-roztwór) -Główną wadą są działania niepożądane: podrażnienie skóry i przejściowe pieczenie -Krotamiton (Crotamiton – płyn i maść) Obecnie nie zleca się leczenia świerzbu krotamitanem, chociaż lek ten jest nadal używany do łagodzenia świądu po usunięciu roztoczy.

TRĄDZIK POSPOLITY

-Trądzik jest schorzeniem przywłosowych gruczołów łojowych wiążącym się z powstawaniem zaskórników, grudek i krost na twarzy, klatce piersiowej i górnej części pleców.

-Na początku okresu dojrzewania zachodzi wiele procesów, które przyczyniają się do powstania wykwitów zapalnych i niezapalnych. W odpowiedzi na wzrost poziomu testosteronu, przywłosowe gruczoły łojowe zaczynają produkować łój (gdy gruczoły łojowe są nadmiernie wrażliwe na testosteron, produkują w nadmiarze tłuszcz – skóra staje się tłusta, co jest cechą charakterystyczną trądziku). Jednocześnie ulegają zmianie komórki nabłonka wyścielające mieszek włosowy.

-Przed okresem dojrzewania martwe komórki były bez problemu wydalane poprzez przewody gruczołów łojowych, ale w okresie dojrzewania proces ten ulega zaburzeniu i u osób z trądzikiem komórki zaczynają nadmiernie przylegać, blokując ujście przewodu i znacznie zmniejszając wypływ łoju. Z czasem ujście przewodu zostaje zaczopowane, zatrzymując tłuszcz w mieszku włosowym. Stanowi to doskonałe środowisko dla bakterii Propionibacterium acnes, które rozmnażają się stymulując produkcję cytokin, które z kolei wytwarzają miejscowy stan zapalny prowadzący do pojawienia się wyprysków. W odpowiedzi na mnożenie się bakterii, uaktywniają się białe krwinki, które naciekają ten obszar zabijając bakterie i z kolei same giną, prowadząc do powstania ropy. W następnej kolejności krosta pęka na powierzchni skóry, usuwając ropę i proces zaczyna się od nowa.

Leczenie -Celem leczenia jest pozbycie się zmian i zapobieżenie powstawaniu blizn.

-Preparaty OTC stosowane w leczeniu trądziku zawierają nadtlenek benzoilu, kwas salicylowy, siarkę i środki przeciwbakteryjne.-Nadtlenek benzoilu (Akneroxid, Benzacne, Brevoxyl) -Hamuje podziały bakterii Propionibacterium acnes, dodatkowo charakteryzuje się łagodnym działaniem przeciwzapalnym i w łagodny sposób zapobiega tworzeniu zaskórników. -Może powodować wysuszanie, pieczenie i łuszczenie się skóry po pierwszym użyciu.

Opryszczka wargowa Jest zakażeniem wywołanym przez wirusa Herpes simplex (HSV)

Opryszczkę wargową wywołuje wirus HSV1, natomiast HSV2 jest odpowiedzialny za opryszczkę narządów płciowych. Zakażenie zazwyczaj wynika z bezpośredniego kontaktu z błoną śluzową (np. podczas pocałunku) w miejscu uszkodzenia skóry między osobnikiem zakażonym i niezakażonym.

Wirus atakuje komórki naskórka i skóry powodując powstawanie pęcherzy. Jednocześnie wnika do zakończeń nerwów, a następnie wędruje do zwojów czuciowych, gdzie przebywa w uśpieniu aż do czasu reaktywacji. Podczas reaktywacji wirus aktywnie replikuje się, powodując powstawanie zmian rozmieszczonych w okolicach unerwienia zajętego nerwu. Osobnik raz zainfekowany nie pozbędzie się wirusa do końca życia.

Cechy kliniczne Pacjenci z opryszką odczuwają świąd, pieczenie i mrowienie. Objawy te mogą występować od kilku godzin do kilku dni przed pojawieniem się osutki (osutka ma wygląd pęcherzyków i grudek, którym towarzysz zaczerwienienie) Pęcherzyki zazwyczaj pękają w ciągu doby i wówczas wykwit może swędzieć i być bolesny. Zmiana ustępuje samoistnie w ciągu 7-10 dni, tak więc można powiedzieć, że większość opryszczek trwa 14 dni od pojawienia się objawów zwiastunowych do ustapienia zmiany. Acyklowir (Zovirax, Hascovir) Jest podstawowym środkiem w zapobieganiu opryszczce. Jednak powinien być zalecany tylko pacjentom z objawami zwiastunowymi.

Jeśli zmiana już się rozwinęła, żaden preparat nie jest skuteczny i pacjentom, którzy proszą o lek na opryszczkę można polecić dowolny z będących w sprzedaży leków.

Inne środki Cynk i lidokaina,amoniak, mocznik