Kramarz Leszek
Kuciel Damian
III GIG, Gr. II Kraków 2010/11
Operacje przeróbcze są to czynności wykonane w odpowiednio dobranej kolejności na materiale surowym, oraz na otrzymanych produktach wzbogacania, które mają na celu wyodrębnienie z materiału surowego maksymalnej ilości składnika . Operacje przeróbcze dzielimy, ze względu na ich charakter, na operacje przygotowawcze i operacje główne. Rozdrabnianie jest jedną z operacji przeróbczych. Polega na zmniejszaniu wielkości ziaren pod wpływem zewnętrznej siły niszczącej wewnętrzną spoistość ich elementarnych cząstek; może się ono odbywać na drodze mechanicznej lub chemicznej.
Procesy rozdrabniania dzielimy na:
kruszenie
mielenie (produkty >1 mm)
Wskaźniki technologiczne oceny wyników rozdrobnienia dzielimy na:
wskaźnik określający zmianę własności nadawy w trakcie rozdrabniania
wskaźnik oceny produktu rozdrobnionego
wskaźniki charakteryzujące proces (wydajność, zużycie energii)
Stopień rozdrobnienia jest to stosunek ziaren reprezentatywnych w nadawie do wielkości ziaren reprezentatywnych w produkcie. Jest miarą efektu rozdrabniania w kruszarkach.
Gdzie:
n – stopień rozdrobnienia
Dn – wielkość ziaren nadawy
dp – wielkość ziaren produktu
Stopień rozdrobnienia maksymalny oblicza się jako stosunek wymiaru największych ziarn nadawy do wymiaru największych ziaren produktu.
Gdzie:
nmax – maksymalny stopień rozdrobnienia
dnmax – średni wymiar największych ziaren nadawy
dp max – średni wymiar największych ziaren produktu
Stopień rozdrobnienia 80%.
Gdzie:
n80 – 80% stopień rozdrobnienia
dn 80 – średni wymiar ziaren nadawy odczytany z krzywej składu ziarnowego
dp 80 – średni wymiar ziaren produktu odczytany z krzywej składu ziarnowego
Stopień rozdrobnienia uzyskany w efekcie rozdrabniania w kilku kolejnych maszynach (kruszarkach, młynach) jest równy iloczynowi stopni rozdrabniania wszystkich maszyn :
Scałk=n1*n2*n3*….*nn
Procesowi kruszenia został poddany wapień. Jest to skała osadowa składająca się z węglanu wapnia (CaCO3), zwykle w postaci kalcytu. Może zawierać także domieszki: dolomitu, kwarcu, glaukonitu, pirytu lub minerałów ilastych. Najczęściej posiada barwę białą, żółtawą, szarą. Jest używany głównie w budownictwie, przemyśle wapienniczym, cementowym, chemicznym, cukrowniczym, w hutniczym (jako topnik, do wyrobu szkła), oraz w rolnictwie, jako dodatek do pasz.
O efektywności rozdrabniania decydują między innymi takie cechy fizyczne jak np twardość i wytrzymałość mechaniczna.
Cechy fizyczne i chemiczne przykładowego wapienia (złoże Czatkowice, wapień z epoki dolnego karbonu):
Cechy | Wartość |
---|---|
Gęstość pozorna | 2,68 g/cm 3 |
Nasiąkliwość | Średnio 0,35% |
Porowatość | 0,96 % |
Wytrzymałość na ściskanie w stanie suchym | 84-154 MPa |
Ścieralność w bębnie Devala | 4,1% |
Ścieralność w bębnie Los Angeles | max 25% |
Mrozoodporność | 0,2-2,2% |
Barwa | kremowo-szara |
Składnik | Zawartość |
CaCO3 | 96,70% |
SiO2 + NR | 1,15% |
MgCO3 | 1,80% |
Fe2O3 | 0,13% |
Al2O3 | 0,061% |
Na2O | 0,011% |
K2O | 0,019% |
Metale Ciężkie | śladowo |
Kamień wapienny o uziarnieniu 80-120mm został rozdrobniony kolejno w trzech kruszarkach:
L 4441 (szczelina między szczękami – 10mm)
EKOLAB (szczelina między szczękami – 7,7mm)
WALCOWA (szczelina między walcami – 3mm).
%
mm
Wykres przedstawia początkowy stan ziarna poddany procesowi kruszenia.
Wyniki analiz sitowych:
Po pierwszym stopniu rozdrobnienia w kruszarce L 4441 i przesianiu przez sita w czasie t = 3 min otrzymano następujące uziarnienie:
Rozmiar sita [mm] | Zostało na sicie [g] | Wychód wagowy [%] | Wychód sumaryczny[%] |
---|---|---|---|
0-1 | 153 | 7,64 | 7,64 |
1-2 | 92 | 4,6 | 12,24 |
2-3,15 | 100 | 4,99 | 17,23 |
3,15-6,3 | 304 | 15,18 | 32,41 |
6,3-8 | 111 | 5,54 | 37,95 |
8-12,5 | 401 | 20,02 | 57,97 |
12,5-14 | 171 | 8,54 | 66,51 |
14-18 | 374 | 18,67 | 85,18 |
18-25 | 164 | 8,18 | 93,36 |
25-31 | 133 | 6,64 | 100 |
Σ | 2003 |
Po drugim stopniu rozdrobnienia w kruszarce EKOLAB i przesianiu przez sita w czasie t = 4 min otrzymano następujące uziarnienie:
Rozmiar sita [mm] | Zostało na sicie [g] | Wychód wagowy [%] | Wychód sumaryczny[%] |
---|---|---|---|
0-1 | 302 | 15,1 | 15,1 |
1-2 | 155 | 7,75 | 22,85 |
2-3,15 | 158 | 7,9 | 30,75 |
3,15-6,3 | 550 | 27,5 | 58,25 |
6,3-8 | 230 | 11,5 | 69,75 |
8-12,5 | 545 | 27,25 | 97 |
12,5-14 | 40 | 2 | 99 |
14-18 | 20 | 1 | 100 |
Σ | 2000 |
Po trzecim stopniu rozdrobnienia w kruszarce WALCOWEJ i przesianiu przez sita w czasie t = 4 min otrzymano następujące uziarnienie:
Rozmiar sita [mm] | Zostało na sicie [g] | Wychód wagowy [%] | Wychód sumaryczny[%] |
---|---|---|---|
0-1 | 465 | 23,51 | 23,51 |
1—2 | 323 | 16,32 | 39,83 |
2-3,15 | 391 | 19,76 | 59,59 |
3,15-6,3 | 767 | 38,75 | 98,34 |
6,3-8 | 27 | 1,36 | 99,7 |
8-12,5 | 6 | 0,3 | 100 |
Σ | 1979 |
Obliczenia stopnia rozdrobnienia nmax , n80 oraz ncałk:
Kruszarka L4441
Kruszarka EKOLAB
Kruszarka WALCOWA
nmax całkowite dla wapienia:
nmax całk = 3,9*2,06*1,9 = 15,26
n80 całkowite dla wapienia:
n80 całk = 7,3*1,7*2,1 = 26,1
n50 całkowite dla wapienia:
n50 całk = 10,81*2,7*1,8 = 52,53
Kruszarka | wapień |
---|---|
nmax | |
L4441 | 3,9 |
EKOLAB | 2,06 |
WALCOWA | 1,9 |
całkowite | 15,26 |
Wnioski po kruszeniu wapienia:
Za względów technicznych i ekonomicznych proces rozdrabniania musi odbywać się etapami. Różnica mas próbek po kolejnych czynnościach może być spowodowana zanieczyszczeniem kruszarek oraz usuwaniem pyłu. Stopień rozdrobnienia nmax oraz n80 jest największy dla kruszarki L4441, natomiast dla pozostałych kruszarek wartości są zbliżone.
Drugą skałą poddaną procesowi kruszenia był chalcedonit.
Są to skały krzemionkowe powstałe syngenetycznie, wieku kelowejskiego (jura środkowa – Dogger). Makroskopowo chalcedonit jest skałą mleczno – niebieską zwięzłą, o przełamie nierównym, bardzo ostrym oraz szaro – niebieską o szorstkiej powierzchni, mniej zwięzłą. Miejscami występuje też chalcedonit czerwono – brunatno – żółty z nalotami tlenków manganu. Chalcedonity cechuje również dość znaczna powierzchnia właściwa oraz duża objętość makroporów (wyższa niż w przypadku węgla antracytowego). Ponadto budująca je krzemionka ma charakter reaktywny. Jednocześnie materiał cechuje wysoka wytrzymałość mechaniczna, co ma istotne znaczenie z punktu widzenia zastosowania złoża jako wypełnienia filtrów pospiesznych płukanych wodą oraz powietrzem.
Cechy fizykochemiczne chalcedonitu (złoże TEOFILÓW Inowłódz)
Parametr | Jednostka | Wartość |
---|---|---|
Gęstość właściwa | [kg/m3] | 2600 |
Gęstość nasypowa* | [kg/m3] | 850 - 1000 |
Porowatość ziaren | [%] | Do 30 % |
Twardość w skali Mohsa | - | |
Porowatość złoża* | [%] | Do 60 % |
Sferyczność | - | 0,4 – 0,6 |
Podstawowy związek tworzący złoże | [-] | SiO2 (bezpostaciowa) |
Procentowa zawartość podstawowego związku | [%] | 94 – 99 % |
Pozostałe składniki | ||
Al2O3 | [%] | 0,4-3,6 |
Fe2O3 | [%] | 0,1-0,8 |
CaO | [%] | 0,1-1,2 |
MgO | [%] | 0,0-0,3 |
Na2O | [%] | 0,04-0,2 |
K2O | [%] | 0,1-0,5 |
Ścieralność w bębnie Devala | [%] | 6,0 – 15,0 |
Nasiąkliwość | [%] | 4,0 – 10,0 |
Liczba olejowa | g/g mączki | 26 / 100 |
Wytrzymałość na ściskanie | [MPa] | 60,0 – 120,0 |
Wyniki analiz sitowych:
Po pierwszym stopniu rozdrobnienia w kruszarce L 4441 i przesianiu przez sita w czasie t = 3 min otrzymano następujące uziarnienie:
Rozmiar sita [mm] | Zostało na sicie [g] | Wychód wagowy [%] | Wychód sumaryczny[%] |
---|---|---|---|
0-2 | 316 | 15,92 | 15,92 |
2-5 | 245 | 12,34 | 28,26 |
5-6,3 | 176 | 8,86 | 37,12 |
6,3-8 | 96 | 4,83 | 41,95 |
8-12,5 | 360 | 18,13 | 60,08 |
12,5-14 | 156 | 7,85 | 67,93 |
14-18 | 283 | 14,25 | 82,18 |
18-20 | 85 | 4,28 | 86,46 |
20-25 | 117 | 5,89 | 92,35 |
25-31 | 152 | 7,65 | 100 |
Σ | 1986 |
Po drugim stopniu rozdrobnienia w kruszarce EKOLAB i przesianiu przez sita w czasie t = 4 min otrzymano następujące uziarnienie:
Rozmiar sita [mm] | Zostało na sicie [g] | Wychód wagowy [%] | Wychód sumaryczny[%] |
---|---|---|---|
0-1 | 344 | 17,36 | 17,36 |
1-2 | 186 | 9,39 | 26,75 |
2-3,15 | 155 | 7,82 | 34,57 |
3,15-5 | 223 | 11,26 | 45,83 |
5-6,3 | 322 | 16,25 | 62,08 |
6,3-8 | 203 | 10,25 | 72,33 |
8-12,5 | 502 | 25,35 | 97,68 |
12,5-14 | 40 | 2,02 | 99,7 |
14-16 | 6 | 0,3 | 100 |
Σ | 1981 |
Po trzecim stopniu rozdrobnienia w kruszarce WALCOWEJ i przesianiu przez sita w czasie t = 4 min otrzymano następujące uziarnienie:
Rozmiar sita [mm] | Zostało na sicie [g] | Wychód wagowy [%] | Wychód sumaryczny[%] |
---|---|---|---|
0-1 | 546 | 27,76 | 27,76 |
1-2 | 350 | 17,80 | 45,56 |
2-3,15 | 374 | 19,01 | 64,57 |
3,15-5 | 509 | 25,88 | 90,45 |
5-6,3 | 167 | 8,49 | 98,94 |
6,3-8 | 17 | 0,86 | 99,8 |
8-10 | 4 | 0,3 | 100 |
Σ | 1967 |
Obliczenia stopnia rozdrobnienia nmax , n80 oraz ncałk:
Kruszarka L4441
Kruszarka EKOLAB
Kruszarka WALCOWA
nmax całkowite dla chalcedonitu:
nmax całk = 3,22*2,21*1,75 = 12,45
n80 całkowite dla chlcedonitu:
n80 całk = 5,99*1,83*2,16 = 23,67
n50 całkowite dla chlcedonitu:
n50 całk = 9,7*1,9*2,34 = 43,12
Kruszarka | wapień | Chalcedonit |
---|---|---|
nmax | n80 | |
L4441 | 3,9 | 7,3 |
EKOLAB | 2,06 | 1,7 |
WALCOWA | 1,9 | 2,1 |
całkowite | 15,26 | 26,1 |
Wnioski ogólne:
Stopnie rozdrobnienia na poszczególnych kruszarkach dla obydwu skał są zbliżone. Natomiast całkowite wyniki są większe dla wapienia. Jest to spowodowane jego mniejszą odpornością na rozdrabnianie niż chalcedonitu, co ma związek ze składem chemicznym tych skał. Chalcedonit jest skałą krzemionkową posiadającą ok. 94% SiO2 a wapień posiada śladowe ilości tego związku, który w znacznym stopniu decyduje o twardości skały.