Klasyfikacja zbiornikowców
ze względu na rodzaj przewożonych ładunków zbiornikowce dzielą się na 3 podstawowe grupy:
gazowce
zbiornikowce olejowe ( zbiornikowce do przewozu ropy i produktów ropopochodnych)
chemikaliowce
Zbiornikowce do przewozu ropy i produktów ropopochodnych:
Zbiornikowce Kombinowane
1.1 Ropo-rudowce (O O)
1.2 Ropo-rudo-masowce (OBO)
Ropowce
2.1 Ropowce konwencjonalne
2.2 Ropowce uniwersalne
2.2.1 Shuttle Takers
2.2.2 FSU
2.2.3 FPSU
2.2.4 FPSO
Produktowce
Zgodnie z definicją zawartą w konwencji MARPOL „zbiornikowiec olejowy” oznacza każdy statek zbudowany lub przystosowany przed wszystkim do przewozu oleju luzem, włączają cw to statki kombinowane oraz wszystkie rodzaje chemikaliowców które są zdefiniowane w załączniku II do Konwencji MARPOL 73/78, wtedy gdy przewożą one luzem oleje, w charakterze ładunku lub części ładunku
W rozumieniu konwencji „olej” (oil) oznacza ropę naftową, produkty rafineryjne (nie mające charakteru produktów chemicznych, zakwalifikowanych przez konwencje jako chemikalia), a także szlamy, paliwa ciężkie i odpady rafineryjne.
„Statek kombinowany” oznacza statek przeznaczony do przewozu luzem oleju, albo (zamiennie) ładunków stałych
Ropowiec (cruide oil carrier) oznacza zbiornikowiec olejowy zatrudniony w żegludze handlowej, służący do przewozu surowej ropy naftowej
Produktowiec (product carrier) oznacza zbiornikowiec olejowy zatrudniony z żegludze handlowej, służący do przewozu olejów innych niż surowa ropa naftowa.
Większość produktowców to jednostki sklasyfikowane pod nazwą Chemical/product tanker ponieważ, obok produktów ropopochodnych mogą przewozić chemikalia
Ropowiec uniwersalny specjalnie przebudowane lub celowo zbudowane zbiornikowce, przeznaczone do eksploatacji podwodnych złóż, magazynowania i przeładunku ropy i gazu na otwartym morzu oraz ich transportu od wież wiertniczych do terminali lądowych
FPU (Floating Production Unit) jednostka do przetwarzania i oczyszczania wydobytej ropy lub gazu
FSU (Floating Storage Unit) magazyn pływający
FSO ((Floating Storage offloading) magazyn pływający wyposażony dodatkowo w systemy przeładunkowe rpoy naftowej na otwartym morzu
FPSU (Floating Production Storage Unit) magazyn pływający z platformą produkcyjną, gdzie wykonywane są czynności z przetwarzaniem lub oczyszczaniem ropy lub gazu
Rozwój technologi MPU spowodował wzrastające zapotrzebowanie na tzw. FPSO- czyli jednostkę pływającą przystosowane do wydobycia, składowania, przeróbki i przeładunku ropy na otwartym morzu
FPDSO (floating Production, Drilliong Storage offloading) magazyn pływający z platformą wydobywczą i produkcyjną wyposażony dodatkowo w system przeładunkowy ropy naftowej na otwartym morzu
shuttle tanker - dowozowiec (wahadłowiec)
For use on the oil market tankers were divided in groups of different sizes
10,000 – 55,000 dwt – product tankers
product tankers, in general, entitled to carry also IMO Type 2 or 3 chemicla products. They include recent designs of medium size shallow water tankers for oil an chemical products (835)
Typical Double Hull Ship of 37,000 Dwt. LOA 185,6m Breadth 31m draft 10,8 lightship 11,000 tons
55,000 – 70,000 dwt Panamax
70,000 dwt is the maximum size tanker able to transit the Panama canal. The need to pass through a series of Canal locks distates a maximum lenght of 274,3 m and maximum breadth of 32,3m (421)
Typical Double Hull Ship of 600,00 Dwt. LOA 228,6m Breadth 32,2m draft 12,6 lightship 12,000 tons
75,000-120,000 dwt Aframax
In 1954 shell oil developed the AFRRA system (Average Freight Rate Assessment) for fiscal reasons. At one time the term Aframax was used to refer to ship up to 79999 dwt. The upper limit of one of six deadweight groups for which the AFRA rate assessed. Aframax has since become a general term for ships in this overall size range (745)
Typical Double Hull Ship of 100,000 Dwt. LOA 253 m Breadth 44,2 m draft 11,6 lightship 14,850 tons
120,000-200,000 dwt Suezmax
Tankers generaly idintified as thoes capable of transporting one milion barrek cargoes (363)
Typical Double Hull Ship of 150,000 Dwt. LOA 274m Breadth 50m draft 14,5 lightship 20,000 tons
200,000 – 320,000 dwt VLCC Very large crude carriers
Tankers able to transport large volumes of oil, including two milion barrel, over relatively long distances (100)
Typical Double Hull Ship of 280,000 Dwt. LOA 335m Breadth 57m draft 21 lightship 35,000 tons
above 320,000 dwt ULCC Ultra Large Crude Carriers
Tankers able to transport very large Volumes of oil, up to three milinon barrel cargoes (35)
Typical Double Hull Ship of 410,000 Dwt. LOA 337m Breadth 68m draft 23 lightship 45,000 tons
Costal/short sea tanker (up to 10,000dwt) used to transport refined products and wide range of cemicals from the refineries to smaller storage depots
This is typical of large number of small tankers designed to navigate inland on rivers and canals
The air drought is kept low by heaving fold down masts and a very low bridge. Some heave retractable bridges.
Bunkering tankers used for refueling ships
The size is usually less than 5000 dwt
Some of small tankers are used for collecting sludge, blidge slop water from ships
Ze względu na coraz większą ilość przewożonej ropy z rejonów podbiegunowych (północnej Rosji i alaski ) w latach 80 rozpoczęto budowę zbiornikowców ze wzmocnieniami lodowymi kadłubów
Kształt dziobu dostosowany jest do kruszenia i przechodzenia przez lód bez pomocy lodołamaczy.
Na początku lat 90' w Finlandii opracowano plany pierwszego na świecie zbiornikowca, określanego jako Double Acting Tanker (DAT)
Na statku jako napęd zastosowano Azipod Unit Urządzanie napędowo - sterowe. System składa się z silnika elektrycznego i stałej śruby nastawnej. Śruba napędowa może się obracać w gondoli o 360 stopni. Przy tym systemie napędowym na otwartych wodach , statek osiąga 15 węzłów. W lodzie o grubości 1 m porusza się z prędkością 3 węzłów
MANIFOLD – kolektor pokładowy
System przeładunkowy zbiornikowców złożony jest z układu rurociągów, zaworów i pomp który znajduje swoje zwięczeniu w formie kolektora pokładowego, nazwanego manifoldem.
Manifold stanowi połączanie systemu transportu ładunku płynnego na statku i na lądzie lub z innym statkiem.
Manifold konwencjonalny (umieszczony na śródokręciu)
Marine Vapour Recovery System – oddawanie oparów ładunku na ląd; na wielu terminalach przeładunkowych,ze względu na coraz bardzie rygorystyczne przepisy ochrony środowiska, istnieje obowiązek oddawania na ląd oparów węglowodorowych emitowanych podczas załadunku zbiornikowca poprzez Vapour Return Line; obowiązek ograniczenia emisji oparów do atmosfery; system kontroli oparów pozwala w ciągu roku uniemożliwić emisją około 27 500 ton oparów węglowodorowych na średniej wielkości terminalu ładunkowym; ramiona do odbierania oparów lokalizuje się obok ramion ładunkowych
Rurociągi (pipelines) – systemy ładunkowe zbiornikowców wyposażone są w rurociągi stalowe oo średnicy od 100 do 900 mm (4'' do 36''); wszystkie połączania rurociągów (kołnierze, zawory) muszą odpowiadać wymaganiom instytucji klasyfikacyjny; rurociągi ładunkowe oraz ich wyposażenie muszą być poddawane próbie wodnej na ciśnienie niższe niż 150 % ciśnienia roboczego.
Zawory (valves)
Zasuwy (gates valves) – są dwa typy zasuw: o stałym i zmiennym położeniu trzonu względem zasuwy. W pierwszym podczas obracania koła sterującego, trzon zaworu przesuwa się ku górze, ponad koło sterujące, nie obraca się wokół swoje osi. W drugim: trzon zaworu połączony jest na stałe z kołem sterującym. Podczas otwierania lub zamykania zaworu, trzon przesuwa się wzdłuż osi.
Zawór motylkowe (butterfly valves) – stosowane szczególnie w systemach zdalnego sterowania zaworami. Motylkowa przesłona (dysk) zaworu montowana jest na obrotowym trzonie. Zakres obrotu trzony wynosi 90 stopni. Zawory tego typu używane są często jako zawory dławieniowe
Zawory Motylkowe (butterfky valves) – uszczelnienie zaworu zapewniają pierścienie uszczelniające umieszczone na obrotowym dysku jak również w kadłubie zaworu. Powierzchnie uszczelniające zaworu są wykonane z teflonu.
Master Valves – zawory główne oddzielające poszczególne zbiorniki.
Crossover valves – zawory łącznikowe, łączą rożne rurociągi systemu.
Siłowniki (acutuators) – system ładunkowe wyposażone są w zawory zdalnie sterowane za pomocą siłowników hydraulicznych lub pneumatycznych. Takie rozwiązanie pozwala na zdalne sterowanie zaworami z CCR (control cargo room). Niezawodność zdalnego sterowania zaworami jest duża i na ogół nie sprawiają one problemów eksploatacyjnych
Wybór rodzaju pomp ładunkowych instalowanych na zbiornikowcach zależy od :
wielkości statku
rodzaju przewożonego ładunku
rodzaju napędu głównego,
konstrukcji statku.
Pompy odśrodkowe (centrifugal pump) – pompy odśrodkowe stosowane są na zbiornikowcach jako główne pompy ładunkowe lub balastowe. Wydajność pomp od 700 do 15,000 m^3/h. Wirnik (impeller)(zwykle w poziomej osi obrotu) umieszczony jest w osłonie spiralnej (volute); dopływ cieczy (suction); odpływ cieczy (discharge); do napędu tych pomp stosowane są silniki elektryczne (małe statki), silniki spalinowe lub turbiny. Na dużych statkach są to głównie turbiny parowe o dużej mocy.
Zalety pomp odśrodkowych:
duża wydajność przy stosunkowo małych wymiarach;
łatwość regulacji wydajności (przez zmianę obrotów lub dławienie na stronie tłocznej);
możliwość stosowania bezpośredniego napędu (pozimego lub pionowego);
odporność na zanieczyszczenia stałe znajdujące się w pompowanej cieczy;
Wady:
spaderk wydajności, ciśnienia i sprawności wraz ze wzrostem lepkości pompowanej cieczy;
problemy z samozasysaniem
Pompy śrubowe (screw pump) mogą być wykorzystane jako główne pompy na mniejszych zbiornikowcach lub jako pompy resztkowe na jednostkach większych. Wydajność pomp śrubowych wynosi od 50-1,200 m^3/h. Pompy śrubowe mogą być napędzane silnikami elektrycznymi hydraulicznymi lub rzadziej spalinowymi.
Produkuje się następujące odmiany pomp śrubowych:
dwuwirnikowe, z dwoma współpracującymi wirnikami, mającymi ppojedyncze lub podwójne uzwojenie śrubowe.
Trójwirnikową, z jednym wirnikiem czynnym i dwoma wirnikami biernymi
Pompy śrubowe trójwirnikowe – środkowy wirnik napędzający połączony z wałem silnika napędowego, po obu jego obu stronach znajdują się wirniki bierne.
Podczas obrotu utworzona przez zwoje wirników uszczelniona przestrzeń, o nie zmniejszającym się kształciue i objętości, przemieszcza się wzdłuż wirnika jak tłow w pompie tłokowej.
Produktowce i chemikaliowce przeznaczone do przewozu dużej liczby rożnego rodzaju ładunków wyposażone są w pompy głębinowe lub zanurzone.
Pompa głębinowa (deep well pump) jest to taka pompa, której silnik napędowy jest na pokładzie nad zbiornikem ładunkowym, natomiast sama pompa umieszczona jest przy dnie zbiornika.
pompa pracuje w obudowie – studzieńce (deep well) wypełnianej przetłaczaną cieczą. Obudowa spełnia rolę rurociągu tłocznego. Taka konstrukacja zapewwnia samozasysanie pompy;
pompy mogą być napędzane przez silniki elektryczne, hydrauliczne lub turbiny parowe;
napęd jest przekazywany przez długi wał umieszczony w obudowe pompy;
pompy mogą pracować jako pompy wirowe (odśrodkowe) jak i wyporowe (śrubowe)
Pompa zanurzona (submerged pump) nazywa się pompę zamontowaną wraz z silnikiem w zbiorniku ładunkowym, przy czym oba te zespoły tworzą zwartą i sszczelną całość.
pompy tego typu przytstosowane są do przeładunku ropy, produktów chemicznych i ropopochodnych;
pompy wykonanme są ze stali nierdzewnej, odpornej na korozję i iskrzenie;
pompy są napędzane przez siliniki hydrauliczne(98%) lubb rzadko elektryczne (2%);
pompy mogą pracować jako pompy wirowe jaki i wyporowe;
wydajność od150 do 1,000 m^3/h.
Zalety pomp głębinowych i zanurzonych:
brak konieczniości projektowania oddzielnej pompowni, co zmniejsza ryzyko pożaru lub wybuchu z zawiększa objętość ładunkową statku;
zapewniają całkowitą separacje przewożonych ładunków;
duża sprawność pomp;
prossza kmonstrukcja rurociągów, łatwość wyładunku i resztkowania, całość instalacji na pokładzie;
mniejsza ilość pozostałośći ładunku w zbiornikach.
Wady
trudności w razie awarii pompy.
Pompy strumieniowe – eżektory (ejector) stosowane są jako pompy resztkujące w instalacjach ładunkowych i balastowych. Wydajność od 50 – 1,000 m^3/h. Rodzaj czynnika roboczego zalezy od rodzjau czynnika przepompowanego – jeżeli pompa służy do usuwania resztek balastu, czynnikiem roboczym może być woda zaburtowa.
Pompy strumieniowe – inżektory (injector) używane są doo tłoczenia
Pompy strumienieowe – eżektory (ejector) używane są do wytwarzania podcśnienia.1
Zalety pomp strumioeniowych:
bardzo prosta konstrukcja i brak części ruchomych
niewrażliwości na zanieczyszczenia przepompowywanych cieczy;
zdolności do samozasysaniach w każdych warunkach
Wady:
niska sprawność oraz mieszanie czynników
Pompy dozujące – używane jako pompy dawkujące środek chemiczny podczas mycia zbiorników ładunkowych
Kawitacja – zjawisko występujące w obszarze płynącej cieczy, wywołame miejscowym obnieżeniem ciśnienia poniżej ciśnienia parowania cieczy w danej temperaturz.
Crude Oli Tanker & Product Tanker
ropowce przeznaczone są wyłącznie do transportu surowej ropy naftowej;
statki od 30,000 do ponad 500,000 dwt;
długie podróże i mała elastyczność eksploatacyjna
budowane z dwiema grodziami wzdłużnymi;
stosunkowa niewielka liczba zbiorników ładunkowych 15-20;
wyposażone są w pompy ładunkowe o bardzo dużych wydajnościach oraz w instalacjew ładunkowe pozwalające skrócić do minimum czas potrzebny do za- i wy- ładunek;
IGS (inert gas system) – used to provide Inert gas which keeps cargo outside the flammable limits;
prosty system rurociągów ładunkowych;
wielkość zbiorników ograniczona przez konwencje MARPOL 73/78:
zbiorniki zewnętrzne do 10,000 m^3
zbiorniki wewnętrzne do 40,000 m^3
COW (Cruide oil Washing) is a method of cleaning out the tankers on a crude oil tanker, using the cruid oil itself;
CBT (Clean Ballast Tanks) this is the term for ballast water that has been loaded into cargo tanks that previously contained oil, but the tanks has been cruide oil washed and sudseqently water wash;
Częstym sposobem wyładunku jest „free flow” (swobodny spływ ropy pomiędzy zbiornikami odpowiednio przegłębionego statku) który nie wymaga rybociągów ssących, doprowadzonych do każdego przedziału;
Produktowce budowane są z uwzględnieniem maksymalnej elastyczności eksploatacyjnej w celu wykorzystania pełnej zdolności ładunkowej. Zwykle duża liczba zbiorników o pojemności od 500 do 3,000 m^3 każdy. Jedna lub dwie grodzie wzdłużne; Posiadają Catwalk
SBT (Segregated Ballast Tankers) are ballast tanks with their own ________ system that is segregated from the cargo oil system;
z reguły nie mają pompowni – systemy głębinowych zanurzonych pomp ładunkowych;
skomplikowany system rurociągów ładunkowych, pozwala na jednoczesny prezewóz kilku rodzajów ładunku bez niebezpieczeństwa ich szybkiego zanieczyszczenia;
KONSTRUKCJA ZBIORNIKOWCÓW:
Ewolucja konstrukcji zbiornikowców była efektem oddziaływania warunków ekonomicznych i ekologicznych.
Efekty ekonomiczne:
rosnące szybko wymiary tego typu statków
problemy wytrzymałościowe kadłuba
Aspekt ekologiczny (ochrona środowiska) miał znacznie większy wpływ na konstrukcję kadłubów zbiornikowców niż jakichkolwiek innych statków.
Bezpieczeństwo eksploatacji zbiornikowców znalazło odzwierciedlenie główni w ich nowoczesnym wyposażeniu.
Typowy pokład produktowca:
właz zbiornika ładunkowego - tank hatch
Butterworth hatches
Problemem było mycie zbiorników ładunkowych, ponieważ wszystkie dodatkowe elementy konstrukcyjne (wręgi) wbudowane były wewnątrz zbiornika utrudniając proces jego mycia.
Rodzaj przewożonego ładunku w zasadzie nie stawia ograniczeń w zastosowaniu rożnych rozwiązań układu wzmocnień wewnętrznych kadłuba.
Ważnym elementem konstrukcji z punktu widzenia wytrzymałości wzdłużnej są grodzie wzdłużne. Na pierwszych zbiornikowcach ze względu na ich małe wymiary były one zbędne, dopiero zniesienie trunków pokładowych i zbiorników letnich spowodowało konieczność wprowadzenia 1-2 grodzi wzdłużnych w celu ograniczenia swobodnych powierzchni w zbiornikach ładunkowych.
Cechą charakterystyczną zbiornikowców jest ugięcie kadłuba (sagging) w stanie załadowanym
W tym przypadku odkształcenie kadłuba spowodowane jest nadwyżką masy ładunku w stosunku do wyporności części ładunkowej kadłuba
Wygięcie kadłuba (hogging) w stanie balastowym;
W tym przypadku spowodowane jest koniecznością napełnienia dziobowych zbiorników balastowych dla zmniejszenia trymu
Istotnym zagrożeniem dla konstrukcji kadłuba jest zjawisko dynamicznego oddziaływania falowania morskiego czyli wzdłużne „sprężynowanie” kadłuba pod wpływem fal
Ze względu na znaczną długość statków VLCC i ULCC wyginanie kadłuba może osiągać wartości kilku metrów. Szczególnie groźny jest rezonans, który może wystąpić przy umiarkowanych warunkach pogodowych.
Innym zagrożeniem dla zbiornikowców jest sloshing.
Udary masy cieczy wprawionej w ruch na skutek kołysania są szczególnie niebezpieczne przy częściowo zapełnionych zbiornikach i mogą doprowadzić do uszkodzenia grodzi, burt a nna statkach OBO i OO również pokryw lukowych
Sekwencje ładunkowe produktowca z podwójnym kadłubem (double hull)
Załadunek rozkładamy na sekwencje ładunkowe ( loading sequences lub loading rotation)
na zbiornikowcach regułą powinny być 4 sekwencje załadunkowe tzw. „topowanie” (topping off) dla ostatecznego załadowania statku.
Sekwencja 1 – wybieramy dowolne zbiorniki parzyste lub nieparzyste i ładujemy do 50% ich objętości. Zbiorniki slopowe, jeżeli są umyte i gotowe do przyjęcia ładunku traktujemy jako zbiorniki ładunkowe. W tym czasie debalastujemy wybrane zbiorniki balastowe ( siły tnące i momenty gnące) utrzymujemy trym na rufę.
Sekwencja 2 – te same, wybrane wcześniej zbiorniki doładowujemy do 95%. Cały czas opróżniamy zbiorniki balastowe . Utrzymując trym na rufę.
Sekwencja 3 – pozostałe, puste zbiorniki ładujemy do 50 %ich objętości . Balasting trym na rufę.
Sekwencja 4 – napełniane wcześniej zbiorniki ładunkowe ładujemy do95% ich objętości. W tym momencie zakończenia 4 sekwencji ładunkowej musi być zakończone debalstowanie statku wraz z resztowaniem (stripping) zbiorników balastowych.
Topowanie (topping off) – dopełnienie zbiornika, operacja kończąca napełnianie zbiornika do żądanego ulażu.
Systemy pomiarowe zbiorników ładunkowych
Sondowanie (sounding)
Ulaż (ullage, outage gauge)
Ulażowanie ( ullaging)
Zarówno dla wyniku pomiaru ulażu, jak i wyniku sondowania można odczytać z tablic kalibracyjnych odpowiadającym im objętością ładunku w zbiorniku.
Wskaźniki poziomu cieczy – Liquid level gauges
Typy systemów pomiarowych na tankowcach:
- system otwarty
system ograniczony
system zamknięty
System otwarty – miernikiem w systemie otwartym jest zwykła taśma pomiarowa z ciężarkiem. W czasie pomiaru operator ma bezpośredni kontakt z ładunkiem i jego oparami. Tego typu mierniki dopuszcza się, jeżeli mamy do czynienia z ładunkiem o niskiej szkodliwości dla zdrowia ludzkiego: parafiny, oleje roślinne i tłuszcze zwierzęce.
System ograniczony – miernikiem ww systemie ograniczonym jest przenośnym taśma pomiarowa lub rzadziej łata pomiarowa. Konstrukcja takiego miernika zabezpiecza przed nadmiernym wpływem par podczas jego otwarcia. Na ogół stosuje się rurę pomiarową doprowadzoną w pobliże dna zbiornika.
System zamknięty – (Closed Loading System) wskaźniki wykorzystywane w systemie zamkniętym stanowią część systemu, który całkowicie uniemożliwia wydostanie się par ładunku na zewnątrz. W praktyce stosuje się szereg rożnych rozwiązań systemu zamkniętego;
a) Opornikowe taśmy pomiarowe (Resistance Tape Sensor) Taśma pomiarowa firmy Metritape Inc. Składa się ze spirali wykonanej z pozłacanego drutu opornikowego, owiniętego wokół stalowej, izolowanej z 3 stron taśmy. Pomiędzy drutem opornikowym a stanowiącą bazę taśmą stalową istniej minimalny odstęp. Niewielki nacisk cieczy znajdującej się w zbiorniku powoduje zetknięcie się spirali z taśmą i zamknięcie obwodu.
Wraz z ze wzrostem poziomu cieczy maleje oporność taśmy co pozwala dokładnie i w sposób ciągły odczytać ulaż.
Dokładność pomiaru wynosi +/- 1 mm
w taśmę mogą być wbudowane czujniki temperatury.
Taśmy tego typu, bardzo delikatnie, są narażone na uszkodzenia mechaniczne.
Są instalowane na stałe w specjalnych stalowych rurach sondażowych.
b) wskaźniki pływakowe (Float gauges) – Wskaźniki pływakowe składają się z pływaków połączonego za pomocą taśmy lub linki z urządzeniem pomiarowym. Pomiar ulażu realizowany jest na podstawie pomiaru długości linki lub taśmy, na końcu której jest pływak unoszący się na powierzchni cieczy. Linka stalowa rozwija lub nawija się na bęben co jest przetwarzane na impuls elektryczny. Impulsy te wraz z informacją o kierunku obrotu bębna są przekazywane do wskaźnika poziomu cieczy z zbiorniku (Heinrichs)
Systemy pływakowe firmy Whossoe – podczas zmiany wysokości poziomu pływaka przemieszcza się w górę lub w dół, obracając za pomocą taśmy mechanizm zliczający, który na bieżąco wskazuje aktualny poziom cieczy.
Mierniki pływakowe zaczynają mierzyć ulaż, gdy wysokość lustra cieczy przekroczy 10 cm. Dokładność pomiarów nie przekracza +/-0,5 cm. Ulaż odczytamy musi być poprawiona o wyporność pływaka dla danej gęstości ładunku.
Wskaźnik ciśnieniowe (Pressure gauges) – w tym systemie czujniki ciśnienia umieszczone są w pobliżu dna oraz w górnej części zbiornika. Zasada działania miernika polega na obliczeniu różnicy pomiędzy ciśnieniem atmosferycznym a ciśnieniem wywieranym przez otaczającą ciecz w pobliżu dna zbiornika i przekazanie wyników pomiarowych do wskaźnika poziomu. Dokładność pomiarów nie mniej niż 1 % mierzonej wysokości. Konieczność stosowania poprawki na gęstość ładunku. Delikatna natura sensorów i wrażliwość na przeciek powoduje że system podatny jest na uszkodzenia.
d)wskaźniki radarowe ( Radar gauges) – radarowe wskaźniki poziomu cieczy w zbiorniku zostały po raz pierwszy zastosowane przez szwedzką firmę SAAB w połowie lat 70. Dopiero w latach 90 zdobyły uznanie i wprowadzone zostały na zbiornikowcach na szerszą skalę. Zasada działania radaru polega na transmisji wąskiej wiązki fal elektromagnetycznych, która po dotarciu do powierzchni cieczy odbija się i wraca do anteny. Odbiornik wskaźnika radarowego na podstawie pomiaru różnicy częstotliwości sygnału nadanego i odebranego określa odległość anteny do powierzchni cieczy, mierząc tym samym ulaż. Większość radarów używa zakresu częstotliwości 5 -10 GHz, nowsza generacja pracuje na częstotliwości 24 GHz, która pozwala na zastosowanie mniejszych anten i łatwiejszą instalację radaru. Instalacja wskaźnika radarowego znajduje się ponad zbiornikiem, na pokładzie. W zbiorniku znajduje się rura stalowa zawierająca stożkową lub paraboliczną antenę.
Antenę paraboliczną stosuję się w zbiornikach, wąskich i głębokich, ten typ anteny pozwala na pomiar wszelkich cieczy w tym płynnego asfaltu i bitumenu.
Antenę stożkową stosuje się w zbiornikach płytkich. Obie są prawie niewrażliwe na kondensację wilgoci, opary czy pianę w zbiorniku.
Na współczesnych zbiornikowcach instalowane są systemy zintegrowane. Urządzenie z poszczególnych zbiorników są włączone w jednym system monitoringu.
e)Przenośne taśmy pomiarowe (Tape gauge system) – przy pomiarach finalnych, takich jak stan ulaży po zakończeniu załadunku przed wyładunkiem oraz pomiary zbiorników pustych przed załadunkiem i po wyładunku stosowane są taśmy przenośne. Taśmy przenośne pozwalają uzyskać niezależny od instrumentów statkowych pomiarów ulażu. Przenośnymi taśmami pomiarowymi można zmierzyć trzy najważniejsze wielkości używane przy przewozie ropy naftowej i chemikaliów:
pomiar poziomu cieczy w zbiorniku (ulaż) z dokładnością +/- 3 mm
pomiar temperatury cieczy w zbiorniku z dokładnością +/- 0,3 stopnia Celsjusza
pomiar położenia strefy rozdziału faz wody z dokładnością +/- 3 mm
Konstrukcja tych taśm umożliwia zakładanie ich na zaworu kulowego (vapour locks) w sposób, który zapewnia całkowitą szczelność systemu, szczelina jest również obudowana bębnem na który nawinięta jest taśma. Przyrząd składa się z 3 zasadniczych części:
zespół czujników pomiarowych, stanowiących jednocześnie ciężarek;
kalibrowana taśma pomiarowa
panel na którym mieszczą się wskaźniki temperatury, sygnał akustyczny, przełącznik trybu pracy;
W powietrzu czujnik wysyła sygnał akustyczny z mała częstotliwością,
pomiar ulażu oraz interface level sygnalizowane jest zróżnicowaną częstotliwością sygnału akustycznego, w cieczach nieprzewodzących takich jak olej, benzyna nafta czujnik wysyła sygnał prawie ciągły. W chwili gdy znajdzie się w płynie przewodzącym np. wodzie morskiej czujnik wysyła sygnał przerywany.
Pobieranie próbek – pobieranie próbek ładunku ze zbiorników ma na celu wykazanie jaki ładunek i w jakim stanie został załadowany na statek. Próbki ładunkowe pobierane są :
z różnych poziomów zakładowego zbiornikach
tylko z dna zbiornikach w sposób przekrojowy – uśredniający, kiedy naczynie próbnika pobiera próbki przez cały czas opuszczania go od powierzchni cieczy aż do dna.