Stal o specjalnych właściwościach, stal stopowa konstrukcyjna	Data:
TD-I, LP2		ocena

Stal odporna na korozję

Korozja to niszczenie metali wskutek agresywnego oddziaływania środowiska. Żelazo oraz stal niestopowa i niskostopowa nie są odporne na korozję i ulegają korozyjnemu niszczeniu w każdym środowisku. W suchym powietrzu żelazo pokrywa się cienką, pasywną warstwą Fe₃O₄, która dostatecznie chroni żelazo przed dalszym utlenianiem. Jednak w wilgotnym powietrzu tlenek ten przyłącza cząsteczki wody, przechodzi w rdzę i traci właściwości ochronne. W temp. powyżej 570^oC Fe₃O₄ przechodzi w FeO, który jako roztwór pustowęzłowy nie ma żadnych właściwości ochronnych. Podobnie zachowują się w środowisku korozyjnym także inne metale.

Stal odporną na korozję dzieli się na:

• Chromową – nierdzewną,

• Chromowo niklową – kwasoodporną.

Stal żaroodporna

Jest to stal odporna na korozyjne działanie gazów utleniających w wysokich temperaturach. Żaroodporność stali wynika głównie z możliwości tworzenia się na jej powierzchni zwartej zgorzeliny. Do temperatury ok. 560°C utlenianie żelaza zachodzi stosunkowo wolno, powyżej zaś tej temperatury zgorzelinę w większości tworzy FeO (wustyt) który krystalizuje z nadmiarem atomów tlenu, co ułatwia dyfuzję jonów żelaza i przyspiesza utlenianie. Stale żaroodporne w swym składzie zawierają dodatki stopowe o większym powinowactwie tlenowym niż żelazo, takie jak: krzem, aluminium, chrom. W zależności od składu chemicznego można rozróżnić stale: chromowe lub chromo-niklowe. jednak bardziej rozpowszechniona jest klasyfikacja tych stali ze względu na ich strukturę. Rozróżnia się tu stale ferytyczne, ferytyczno-perlityczne, ferytyczno-austenityczne i austenityczne. Stale o strukturze ferytycznej i ferytyczno-perlitycznej wykazują wysoką odporność na utlenianie jednak nie nadają się do pracy przy większych obciążeniach mechanicznych.

Stal zaworowa

To stal żarowytrzymała przeznaczona na zawory wydechowe silników spalinowych. W zależności od składu chemicznego struktura tych stali jest ferrytyczna, bądź austenityczna z wydzieleniami węglików.

Stal o właściwościach magnetycznych

Do stali o szczególnych właściwościach magnetycznych zalicza się:

• Stal magnetycznie miękką,

• Stal magnetycznie twardą,

• Stal niemagnetyczną.

Stal magnetycznie miękka

Jest to rodzaj stali łatwej do namagnesowania, którą do uzyskania właściwości magnetycznych wystarczy umieścić w polu magnetycznym. Ten rodzaj stali natychmiast po wyjęciu z pola traci swoje właściwości.

Stal magnetycznie twarda

Jest to rodzaj stali trudnej do namagnesowania, która po uzyskaniu właściwości magnetycznych (po umieszczeniu w polu magnetycznym) na długo pozostaje magnesem.

Stal stopowa

Jest to stal, w której oprócz węgla występują inne dodatki stopowe o zawartości od kilku do nawet kilkudziesięciu procent, zmieniające w znaczny sposób charakterystyki stali. Dodatki stopowe dodaje się by:

• podnieść hartowność stali

• uzyskać większą wytrzymałość stali

• zmienić pewne właściwości fizyczne i chemiczne stali

Stale stopowe, zwykle bardzo drogie, używane są w zastosowaniach specjalnych, tam gdzie jest to uzasadnione ekonomicznie.

Stal stopowa konstrukcyjna

Stal używana do budowy konstrukcji stalowych i części urządzeń i maszyn o typowym przeznaczeniu. Gdy konstrukcja lub element urządzenia pracuje w trudnych lub ekstremalnych warunkach atmosferycznych, wytężeniowych lub cieplnych, stosuje się stale specjalne.
Stal konstrukcyjna dostarczana jest w szerokiej gamie wyrobów hutniczych.
Stale konstrukcyjne dzieli się na:

• stal konstrukcyjna ogólnego przeznaczenia

• stal konstrukcyjna wyższej jakości

• stal konstrukcyjna niskostopowa

• stal do nawęglania

• stal do azotowania

• stal do ulepszania cieplnego

• stal sprężynowa

• stal automatowa

• stal na łożyska toczne

• stal transformatorowa