POLITECHNIKA WROCŁAWSKA WYDZIAŁ Mechaniczno - Energetyczny |
|
---|---|
Laboratorium Podstaw Fizyki | |
Nr ćwiczenia 8 | Temat ćwiczenia: „Pomiar napięcia powierzchniowego metodami odrywania i Du Nouy’a” |
Nazwisko i imię prowadzącego kurs: Dr inż. Damian Siedlecki |
Wykonawca: Jerzy Edmund Jankowski Nr Indeksu 182874 |
Data wykonania ćwiczenia: 18.12.2010 r. (sobota) godz. 1045 – 1345 |
---|---|
Nr grupy ćwiczeniowej | Ocena końcowa |
Data oddania sprawozdania 08.01.2011 r. |
Zatwierdzam wyniki pomiarów.
Data i podpis prowadzącego zajęcia
Adnotacje dotyczące wymaganych poprawek oraz daty otrzymania poprawionego sprawozdania
WSTĘP TEORETYCZNY:
Łatwość przelewania cieczy świadczy o łatwej przesuwalności jednych cząsteczek
względem drugich, nie oznacza jednak braku sił międzycząsteczkowych lub, inaczej, sił
molekularnych. Siły takie, istnieją i w pewnych przypadkach ujawniają swe działanie. Zasięg
działania tych sił jest bardzo mały, rzędu 5 x10-6 [cm], a więc około 50-ciu średnic cząsteczki.
Siły oddziaływań między cząsteczkami we wnętrzu cieczy znoszą się wzajemnie, nie
mogą, więc wykazać swego istnienia. Inaczej jest na powierzchni cieczy i tuż pod nią
(w warstwie o grubości równej zasięgowi działania sił międzycząsteczkowych). Tu cząsteczki
poddawane są działaniu sił niezrównoważonych, sił międzycząsteczkowych skierowanych w
głąb cieczy. Wypadkowa tych sił jest prostopadła do powierzchni i sprawia, że warstwa
powierzchniowa wywiera na resztę cieczy ciśnienie molekularne pm (dla wody
pm ≈17 000 [atm]). Oprócz ciśnienia molekularnego, skierowanego w głąb cieczy, warstewkę
powierzchniową cieczy, cechują siły molekularne leżące w płaszczyźnie tej warstewki; siły te
działają na cząsteczkę ze wszystkich stron – są to siły napięcia powierzchniowego.
Między cząsteczkami cieczy występują siły wzajemnego oddziaływania. Siły te działają wokół każdej cząsteczki w pewnym obszarze, zwanym sferą działania. Średnie odległości cząsteczek w cieczach są znacznie mniejsze niż w gazach i dlatego siły oddziaływania między cząsteczkami cieczy są o wiele większe niż gazu. Na cząsteczkę znajdującą się wewnątrz cieczy działają siły przyciągania pochodzące od otaczających ją cząsteczek. Ze względu na symetrię sferyczną siły te kompensują się tak, że ich wypadkowa równa się zeru. Rozkład sił działających na cząsteczkę znajdującą się na powierzchni cieczy jest inny. Siły przyciągania pochodzące od cząsteczek cieczy tworzą wypadkową, która jest skierowana do wnętrza cieczy. Wypadkowa siła działająca na cząsteczki znajdujące się na powierzchni cieczy jest skierowana w głąb cieczy. Na skutek tego powierzchnia cieczy kurczy się. Gdy na ciecz nie działają siły zewnętrzne, przyjmuje kształt kuli, tzn. kształt, dla którego stosunek powierzchni do objętości jest najmniejszy. Przeniesienie cząsteczek z wnętrza na powierzchnię cieczy związane jest z wykonaniem pracy przeciw wypadkowej sił międzycząsteczkowych.
Napięciem powierzchniowym σ danej cieczy na granicy z inną fazą nazywamy pracę potrzebną do izotermicznego zwiększenia powierzchni cieczy o jednostkę. Napięciem powierzchniowym σ nazywamy także siłę styczną do powierzchni cieczy, działającą na jednostkę długości obrzeża powierzchni cieczy. W układzie SI wymiarem napięcia powierzchniowego σ jest J/m2 lub N/m.
Na granicy cieczy oraz gazu lub ciała stałego obserwuje się zakrzywienie powierzchni cieczy, zwane meniskiem. Menisk jest wynikiem rozkładu sił, które działają na cząsteczki cieczy znajdujące się w pobliżu granic trzech faz: cieczy, gazu i ciała stałego. Siłami kohezji nazywamy siły działające między cząsteczkami tego samego ciała. Siłą adhezji nazywamy siłę działającą między cząsteczkami różnych ciał. Na przykład na cząsteczkę znajdującą się na powierzchni cieczy i w pobliżu ścianki naczynia (ciała stałego) będą działały siły pochodzące od innych cząsteczek cieczy, cząsteczek ciała stałego i cząsteczek gazu. Oznaczmy kąt pomiędzy ścianką naczynia a powierzchnią cieczy na styku z ciałem stałym przez γ. Jeżeli napięcie powierzchniowe na powierzchni granicznej ciecz-gaz oznaczymy przez σ12, na powierzchni granicznej ciecz - ciało stałe σ13 oraz na powierzchni granicznej gaz - ciało stałe przez σ23, możemy ustalić związek między tymi wielkościami, który przedstawia się następująco: cos γ = (σ23 - σ13) / σ12 .
Jeżeli napięcie σ23 > σ13, to γ < π/2,wtedy menisk jest wklęsły i zachodzi przypadek zwilżania ścianek naczynia. Jeżeli natomiast napięcie σ23 < σ13, to γ > π/2 menisk jest wypukły i zachodzi przypadek braku zwilżania.
Dzięki istnieniu napięcia powierzchniowego pod zakrzywiona powierzchnią cieczy działa dodatkowe ciśnienie. Według Laplace'a to dodatkowe ciśnienie określa wzór: Δp= σ (1/R1 + 1/R2),
gdzie: R1 i R2 - promienie krzywizny prostopadłych względem siebie przekrojów normalnych, dla których promienie krzywizny przyjmują wartości ekstremalne. Promienie R1 i R2 uważamy za dodatnie, gdy środki krzywizn przekrojów normalnych znajdują się po stronie cieczy, za ujemne zaś, gdy są po stronie przeciwnej. W związku z tym dla menisku wklęsłego Δp< dla menisku wypukłego Δp>0. Dodatkowe ciśnienie jest zawsze skierowane w kierunku środka krzywizny menisku. Gdy R1=R2=R (wycinek powierzchni kuli), wtedy Δp = 2σ / R. Takie jest dodatkowe ciśnienie wewnątrz pęcherzyka gazu o promieniu R, gdy znajduje się on tuż pod powierzchnią cieczy. W cienkich kapilarach dodatkowe ciśnienie pod zakrzywioną powierzchnią powoduje wznoszenie się cieczy, gdy menisk jest wklęsły (zwilżanie) i opadanie cieczy gdy menisk jest wypukły (brak zwilżania).
POMIAR NAPIĘCIA POWIERZCHNIOWEGO METODĄ ODRYWANIA.
Zestaw przyrządów:
Waga torsyjna
Płytki metalowe
Suwmiarka
Śruba mikrometryczna
Badane ciecze
Naczynko pomiarowe
Pomiary i wyniki dla blaszki:
l – długość krawędzi płytki
d – grubość płytki
Q – ciężar płytki
F1 – siła oderwania płytki w wodzie destylowanej
F2 – siła oderwania płytki w denaturacie
F3 – siła oderwania płytki w denaturacie z detergentem
Wykonano jeden pomiar długości blaszki przy pomocy suwmiarki, z uwagi na różnice w grubości blaszki wykonano sześć pomiarów za pomocą śruby mikrometrycznej.
pomiar | d | Δd | Q | ΔQ | F1 | Δ F1 | F2 | ΔF2 | F3 | ΔF3 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
[mm] | [mm] | [mG] | [mG] | [mG] | [mG] | [mG] | [mG] | [mG] | [mG] | |
1 | 0,24 | 0,01 | 642 | 0,2 | 960 | 10,2 | 798 | 1,0 | 818 | 3,6 |
2 | 0,25 | 0,01 | 642 | 0,2 | 962 | -8,2 | 796 | -1,0 | 820 | 5,6 |
3 | 0,24 | 0,01 | 640 | 0,2 | 976 | 5,8 | 798 | 1,0 | 814 | -0,4 |
4 | 0,24 | 0,01 | 640 | 0,2 | 972 | 1,8 | 800 | 3,0 | 818 | 3,6 |
5 | 0,23 | 0,01 | 640 | 0,2 | 970 | 0,2 | 794 | -3,0 | 816 | 1,6 |
6 | 0,24 | 0,01 | 642 | 0,2 | 972 | 1,8 | 798 | 1,0 | 818 | 3,6 |
7 | 640 | 0,2 | 976 | 5,8 | 796 | -1,0 | 820 | 5,6 | ||
8 | 642 | 0,2 | 972 | 1,8 | 794 | -3,0 | 814 | -0,4 | ||
9 | 642 | 0,2 | 970 | 0,2 | 800 | 3,0 | 816 | 1,6 | ||
10 | 640 | 0,2 | 972 | 1,8 | 796 | -1,0 | 820 | 5,6 | ||
$$\overset{\overline{}}{\mathbf{d}}$$ |
$$\overset{\overline{}}{\mathbf{Q}}$$ |
$${\overset{\overline{}}{\mathbf{F}}}_{\mathbf{1}}$$ |
21,2 | $${\overset{\overline{}}{\mathbf{F}}}_{\mathbf{2}}$$ |
0,0 | $${\overset{\overline{}}{\mathbf{F}}}_{\mathbf{3}}$$ |
30,0 | |||
0,24 | 0,01 | 641 | 0,2 | 970,2 | 2,2347 | 797 | 0,0 | 814,4 | 3,1623 |
1kG = 9,80665 N 1mG = 10-6 kG
1mm = 10-3m
F przedstawiamy jako odchylenie standardowe sredniej
$$F = \ \sqrt{\frac{\sum_{i = 1}^{n}{(F_{i} - \overset{\overline{}}{F})}^{2}}{n(n - 1)}}$$
${F}_{1} = \sqrt{\frac{{21,2}^{2}}{90}}\ $= 2,234676213 [mG] = 2,234676213 x 10-6 x 9,80665 = 2,191468748 x 10-5[N]
${F}_{2} = \sqrt{\frac{0^{2}}{90}}\ $= 0
${F}_{3} = \sqrt{\frac{30^{2}}{90}}\ $= $\sqrt{10}$ = 3,16227766 [mG] = 3,101135021 x 10-5[N]
l = 30,10 [mm] = 0,0301 [m]
Δl = 0,05 [mm] = 5 x 10-5 [m]
Napięcie powierzchniowe obliczymy ze wzoru: $\sigma = \frac{F - Q}{2(l + d)}$
$$\sigma_{1} = \frac{{\overset{\overline{}}{F}}_{1} - \overset{\overline{}}{Q}}{2(l + \overset{\overline{}}{d})} = \frac{9,5147514\ x{\ 10}^{- 3} - \ 6,286287\ x\ 10^{- 3}}{2x(0,0301 + 0,24x10^{- 3})} = 0,0532047528\ \left\lbrack \ \frac{N}{m} \right\rbrack$$
$$\sigma_{2} = \frac{{\overset{\overline{}}{F}}_{2} - \overset{\overline{}}{Q}}{2(l + \overset{\overline{}}{d})} = \frac{7,816179\ x{\ 10}^{- 3} - \ 6,286287\ x\ 10^{- 3}}{2x(0,0301 + 0,24x10^{- 3})} = 0,0252124588\ \left\lbrack \ \frac{N}{m} \right\rbrack$$
$$\sigma_{3} = \frac{{\overset{\overline{}}{F}}_{3} - \overset{\overline{}}{Q}}{2(l + \overset{\overline{}}{d})} = \frac{8,0162418\ x\ 10^{- 3} - \ 6,286287\ x\ 10^{- 3}}{2x(0,0301 + 0,24x10^{- 3})} = 0,02850947264\ \left\lbrack \ \frac{N}{m} \right\rbrack$$
Błąd napięcia powierzchniowego obliczmy metodą różniczki zupełnej:
$\frac{\partial\sigma}{\partial F} = \ \frac{1}{2\left( l + d \right)}$
$\frac{\partial\sigma}{\partial Q} = - \ \frac{1}{2\left( l + d \right)}$
$\frac{\partial\sigma}{\partial l} = \ \frac{Q - F}{2\left( l + d \right)^{2}}$
$\frac{\partial\sigma}{\partial d} = \ \frac{Q - F}{2\left( l + d \right)^{2}}$
$$\mathbf{\sigma =}\left| \frac{\partial\sigma}{\partial F} \right|\mathbf{\times F +}\left| \frac{\partial\sigma}{\partial Q} \right| \times Q + \left| \frac{\partial\sigma}{\partial l} \right|\ \times l\ + \left| \frac{\partial\sigma}{\partial d} \right|\ \times d$$
$$\mathbf{\sigma =}\left| \frac{1}{2(l + d)} \right|\mathbf{\times F +}\left| \mathbf{-}\frac{1}{2(l + d)} \right| \times Q + \left| \frac{Q - F}{2{(l + d)}^{2}} \right|\ \times l\ + \left| \frac{Q - F}{2{(l + d)}^{2}} \right|\ \times d$$
${\sigma}_{1} = \frac{1}{2\left( 0,0301 + 0,24 \times 10^{- 3} \right)} \times 2,191468748 \times 10^{- 5} + \frac{1}{2\left( 0,0301 + 0,24 \times 10^{- 3} \right)} \times \left( 1,9614 \times 10^{- 6} \right) + \frac{\left( 6,286287 \times 10^{- 3} \right) - (9,5147514 \times 10^{- 3})}{{2\left( 0,0301 + 0,24 \times 10^{- 3} \right)}^{2}}\ \times \left( 5 \times 10^{- 5} \right) + \frac{\left( 6,286287 \times 10^{- 3} \right) - (9,5147514 \times 10^{- 3})}{{2\left( 0,0301 + 0,24 \times 10^{- 3} \right)}^{2}} \times 10^{- 5\ } = (3,611517383 \times 10^{- 4}) + \left( 3,232366513 \times 10^{- 5} \right) + \left( 4,384043573 \times 10^{- 7} \right) + \left( 8,768087146 \times 10^{- 8} \right) = 3,940014887 \times 10^{- 4}$
${\sigma}_{2} = \frac{1}{2\left( 0,0301 + 0,24 \times 10^{- 3} \right)} \times 0 + \frac{1}{2\left( 0,0301 + 0,24 \times 10^{- 3} \right)} \times \left( 1,9614 \times 10^{- 6} \right) + \frac{\left( 6,286287 \times 10^{- 3} \right) - \left( 7,816179 \times 10^{- 3} \right)}{{2\left( 0,0301 + 0,24 \times 10^{- 3} \right)}^{2}}\ \times \left( 5 \times 10^{- 5} \right) + \frac{\left( 6,286287 \times 10^{- 3} \right) - \left( 7,816179 \times 10^{- 3} \right)}{{2\left( 0,0301 + 0,24 \times 10^{- 3} \right)}^{2}} \times 10^{- 5\ } = 0 + \left( 3,232366513 \times 10^{- 5} \right) + \left( 8,535305352 \times 10^{- 5} \right) + \left( 1,70706107 \times 10^{- 5} \right) = 1,347473294 \times 10^{- 4}$
${\sigma}_{3} = \frac{1}{2\left( 0,0301 + 0,24 \times 10^{- 3} \right)} \times 3,101135021 \times 10^{- 5} + \frac{1}{2\left( 0,0301 + 0,24 \times 10^{- 3} \right)} \times \left( 1,9614 \times 10^{- 6} \right) + \frac{\left( 6,286287 \times 10^{- 3} \right) - (8,0162418 \times 10^{- 3})}{{2\left( 0,0301 + 0,24 \times 10^{- 3} \right)}^{2}}\ \times \left( 5 \times 10^{- 5} \right) + \frac{\left( 6,286287 \times 10^{- 3} \right) - (8,0162418 \times 10^{- 3})}{{2\left( 0,0301 + 0,24 \times 10^{- 3} \right)}^{2}} \times 10^{- 5\ } = (5,110637807 \times 10^{- 5}) + \left( 3,232366513 \times 10^{- 5} \right) + \left( 2,349165511 \times 10^{- 7} \right) + \left( 4,679803281 \times 10^{- 6} \right) = 8,834476303 \times 10^{- 5}$
Błąd względny wynosi:
$$\partial\sigma = \frac{\sigma}{\overset{\overline{}}{\sigma}} \times 100\ \left\lbrack \% \right\rbrack$$
$$\partial\sigma_{1\ } = \frac{3,940014887 \times 10^{- 4}}{0,0532047528} \times 100 = 0,74\left\lbrack \% \right\rbrack$$
$$\partial\sigma_{2\ } = \frac{1,347473294 \times 10^{- 4}}{0,0252124588} \times 100 = 0,53\left\lbrack \% \right\rbrack$$
$$\partial\sigma_{3} = \frac{8,834476303 \times 10^{- 5}}{0,02850947264} \times 100 = 0,31\left\lbrack \% \right\rbrack$$
Napięcie powierzchniowe wynosi:
Dla wody destylowane j σ = 0, 0532047528 ± 3, 940014887 × 10−4 $\left\lbrack \frac{N}{m} \right\rbrack$
Dla Denaturatu σ = 0, 0252124588 ± 1, 347473294 × 10−4 $\left\lbrack \frac{N}{m} \right\rbrack$
Dla denaturatu z detergentem σ = 0, 02850947264 ± 8, 834476303 × 10−5 $\left\lbrack \frac{N}{m} \right\rbrack$
II. Pomiar napięcia powierzchniowego – metoda Du Nouy’a
Zestaw przyrządow:
1. Waga skrętna
2. płytka metalowa
3.suwmiarka
4. śruba mikrometryczna
5. Badane ciecze
6. Naczynko pomiarowe
Użyto do pomiarów płytkę metalową która była użyta do poprzedniego doświadczenia nie było więc potrzeby dokonywania pomiaru parametrów płytki ponieważ są znane (policzone powyżej).. Pomiar napięcia powierzchniowego metodą Du Nouy’a poległ na kolejnym stykaniu i odrywaniu metalowej blaszki z powierzchnią badanej cieczy na specjalnej wadze skrętnej która bezpośrednio mierzy potrzebną do oderwania blaszki siłę Fn. W obliczeniach możemy więc pominąć ciężar płytki. Więc wartość napięcia powierzchniowego będziemy obliczać z uproszczonego wzoru:
$$\sigma = \frac{F_{n}}{2(l + d)}$$
pomiar | d | Δd | Fn1 | Δ Fn1 | Fn2 | ΔFn2 | Fn3 | ΔFn3 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
[mm] | [mm] | [mN] | [mN] | [mN] | [mN] | [mN] | [mN] | |
1 | 0,24 | 0,01 | 3,0 | 0,1 | 1,5 | -0,03 | 1,6 | -0,14 |
2 | 0,25 | 0,01 | 3,0 | 0,1 | 1,5 | -0,03 | 1,8 | 0,06 |
3 | 0,24 | 0,01 | 2,8 | -0,1 | 1,5 | -0,03 | 1,7 | -0,04 |
4 | 0,24 | 0,01 | 2,9 | 0 | 1,5 | -0,03 | 1,8 | -0,14 |
5 | 0,23 | 0,01 | 3,0 | 0,1 | 1,6 | 0,07 | 1,7 | -0,04 |
6 | 0,24 | 0,01 | 2,8 | -0,1 | 1,5 | -0,03 | 1,8 | 0,06 |
7 | 2,9 | 0 | 1,5 | -0,03 | 1,8 | 0,06 | ||
8 | 2,8 | -0,1 | 1,6 | 0,07 | 1,7 | -0,04 | ||
9 | 3,0 | 0,1 | 1,6 | 0,07 | 1,7 | -0,04 | ||
10 | 2,8 | -0,1 | 1,5 | -0,03 | 1,8 | -0,14 | ||
$$\overset{\overline{}}{\mathbf{d}}$$ |
29 | 0 | 15,3 | 0 | 17,4 | -0,4 | ||
0,24 | 0,01 | 2,9 | 0 | 1,53 | 0 | 1,74 | 0,042 |
l = 30,10 [mm] = 0,0301 [m]
Δl = 0,05 [mm] = 5 x 10-5 [m]
$$F = \ \sqrt{\frac{\sum_{i = 1}^{n}{(F_{i} - \overset{\overline{}}{F})}^{2}}{n(n - 1)}}$$
${F}_{3} = \ \sqrt{\frac{{- 04}^{2}}{90}}$ =0,04216370214
$$\sigma_{1} = \frac{2,9 \times 10^{- 3}}{2(0,0301 + 0,24 \times 10^{- 3})} = 0,04779169413\left\lbrack \frac{N}{m} \right\rbrack$$
$$\sigma_{2} = \frac{1,53 \times 10^{- 3}}{2(0,0301 + 0,24 \times 10^{- 3})} = 0,02521423863\left\lbrack \frac{N}{m} \right\rbrack$$
$$\sigma_{3} = \frac{1,74 \times 10^{- 3}}{2(0,0301 + 0,24 \times 10^{- 3})} = 0,02867501648\left\lbrack \frac{N}{m} \right\rbrack$$
Błąd napięcia powierzchniowego obliczmy metodą różniczki zupełnej:
$\frac{\partial\sigma}{\partial F} = \ \frac{1}{2\left( l + d \right)}$
$\frac{\partial\sigma}{\partial l} = \ \frac{- F}{2\left( l + d \right)^{2}}$
$\frac{\partial\sigma}{\partial d} = \ \frac{- F}{2\left( l + d \right)^{2}}$
$$\mathbf{\sigma =}\left| \frac{\partial\sigma}{\partial F} \right|\mathbf{\times F +}\left| \frac{\partial\sigma}{\partial l} \right|\ \times l\ + \left| \frac{\partial\sigma}{\partial d} \right|\ \times d$$
$$\mathbf{\sigma =}\left| \frac{1}{2(l + d)} \right|\mathbf{\times F +}\left| \frac{- F}{2{(l + d)}^{2}} \right|\ \times l\ + \left| \frac{- F}{2{(l + d)}^{2}} \right|\ \times d$$
${\sigma}_{1} = \frac{1}{2\left( 0,0301 + 0,24 \times 10^{- 3} \right)} \times 0 + \frac{- (2,9 \times 10^{- 3})}{{2\left( 0,0301 + 0,24 \times 10^{- 3} \right)}^{2}}\ \times \left( 5 \times 10^{- 5} \right) + \frac{- (2,9 \times 10^{- 3})}{{2\left( 0,0301 + 0,24 \times 10^{- 3} \right)}^{2}} \times 10^{- 5\ } = 0 + \left( 7,876020787 \times 10^{- 5} \right) + \left( 1,575204157 \times 10^{- 5} \right) = 9,451224944 \times 10^{- 5}$
${\sigma}_{2} = \frac{1}{2\left( 0,0301 + 0,24 \times 10^{- 3} \right)} \times 0 + \frac{- \left( 1,53 \times 10^{- 3} \right)}{{2\left( 0,0301 + 0,24 \times 10^{- 3} \right)}^{2}}\ \times \left( 5 \times 10^{- 5} \right) + \frac{- \left( 1,53 \times 10^{- 3} \right)}{{2\left( 0,0301 + 0,24 \times 10^{- 3} \right)}^{2}} \times 10^{- 5\ } = 0 + \left( 4,155279932 \times 10^{- 5} \right) + \left( 8,310559864 \times 10^{- 6} \right) = 8,310601417 \times 10^{- 6}$
${\sigma}_{3} = \frac{1}{2\left( 0,0301 + 0,24 \times 10^{- 3} \right)} \times 4,2 \times 10^{- 6} + \frac{- (1,72 \times 10^{- 3})}{{2\left( 0,0301 + 0,24 \times 10^{- 3} \right)}^{2}}\ \times \left( 5 \times 10^{- 5} \right) + \frac{- (1,72 \times 10^{- 3})}{{2\left( 0,0301 + 0,24 \times 10^{- 3} \right)}^{2}} \times 10^{- 5\ } = (8,163628853 \times 10^{- 3} + \left( 4,671295087 \times 10^{- 5} \right) + \left( 9,342590174 \times 10^{- 6} \right) = 8,219684394\ \times 10^{- 5}$
Błąd względny wynosi:
$$\partial\sigma = \frac{\sigma}{\overset{\overline{}}{\sigma}} \times 100\ \left\lbrack \% \right\rbrack$$
$$\partial\sigma_{1\ } = \frac{9,451224944 \times 10^{- 5}}{0,04779169413} \times 100 = 0,19\left\lbrack \% \right\rbrack$$
$$\partial\sigma_{2\ } = \frac{8,310601417 \times 10^{- 6}}{0,02521423863} \times 100 = 0,03\left\lbrack \% \right\rbrack$$
$$\partial\sigma_{3} = \frac{8,219684394\ \times 10^{- 5}}{0,02867501648} \times 100 = 0,29\left\lbrack \% \right\rbrack$$
napięcie powierzchniowe w temperaturze 20°C dla różnych
czystych cieczy przedstawia poniższa tabela.
Ciecz | Napięcie powierzchniowe [mN/m] |
---|---|
Eter dietylowy | 17 , 0 |
Alkohol etylowy | 22 , 3 |
Alkohol metylowy | 22 , 6 |
Aceton | 23 , 7 |
Czterochlorek węgla | 26 , 9 |
Toluen | 28 , 4 |
Benzen | 28 , 9 |
Olej rycynowy | 36 , 0 |
Nitrobenzen | 41 , 8 |
Anilina | 42 , 9 |
Gliceryna | 63 , 4 |
Woda destylowana | 72 , 75 |
Szkło sodowo-wapniowe w temperaturze 1000°C |
300 |
Rtęć | 475 |
Wnioski:
Do pomiaru napięcia powierzchniowego metodą odrywania posłużyła nam metalowa płytka. Wyciągając płytkę z cieczy trzeba użyć pewnej siły, która potrzebna jest do oderwania płytki od powierzchni cieczy. Siłę potrzebną do oderwania płytki, jak i ich ciężar zmierzyliśmy wagą torsyjną. Czynności te powtórzyliśmy dziesięć razy w celu wyznaczenia błędu pomiaru. Znając wartości wyżej wymienionych wielkości oraz długość płytek można wyznaczyć napięcie powierzchniowe, które wynosi:
σ = (53,2 + 3,9). 10-4 [N / m] - dla wody destylowanej
σ = (25,2 + 1,3). 10-4 [N / m] - dla denaturatu
σ = (28,5 + 0,8). 10-4 [N / m] - dla denaturatu z detergebtem
W ocenie błędu pomiaru napięcia powierzchniowego powyższą metodą posługujemy się wzorem na różniczkę zupełną. Przy błędach wielkości mierzonych przyjmujemy, że: błąd bezwzględny Δl = 0.05 mm, czyli wartość działki elementarnej na suwmiarce. Błąd ΔQ wynosi zaś 1 działkę na bębnie, tj. 0,2 mG zaś błąd F przedstawiliśmy jako odchylenie standardowe średniej..
Dokonując pomiarów metodą odrywania Du Nouy`a. otrzymano następujące wyniki:
σ = (47,8 + 9,5). 10-5 [N / m] - dla wody destylowanej
σ = (25,2 + 8,3). 10-6 [N / m] - dla denaturatu
σ = (28,7 + 8,2). 10-5 [N / m] - dla denaturatu z detergebtem
Jak widać wyniki znacząco się różnią od wyników tablicowych. Przyczyną może być zanieczyszczenie użytej do doświadczenia cieczy i blaszki, niedoskonałości metod i aparatury pomiarowej, oraz małe doświadczenie prowadzących pomiary.