Przedmiot: Geodezja górnicza i metrologia

Kierunek: ZiIP, rok 3, grupa 1

Wykonujący: Piotr Jakóbik, Nina Janik

Temat: wykonywanie pomiarów kątów teodolitem

Miejsce pomiarów: Budynek C-4, poziom -1 (niski parter)

sprzęt wykonywujący pomiar: teodolit Theo 020B

Celem ćwiczenia było praktyczne zdobycie umiejętności wykonywania  pomiaru pojedynczego kąta poziomego metodą kierunkową w sześciu seriach, polegającego na celowaniu do kolejnych punktów (111,13,117,1402), które wyznaczają pęk prostych wychodzących ze stanowiska (110) i wykonywaniu w I i II położeniu lunety odczytów kierunków a następnie obliczaniu kierunków zredukowanych. Po zakończeniu pomiarów, dalszym etapem ćwiczenia było opracowanie sprawozdania z jego przebiegu, wyników oraz narysowaniu szkicu pomiarów.

Zostało dokonanych 12 pomiarów kątów, po połączeniu punktów pomiarowych powstał w ten sposób sześciokąt. Suma kątów wewnętrznych w sześciokącie wynosi 720 stopni, 800 gradów. Pomiary mogą zawierać małe błędy z powodu kiepskiego oświetlenia pomieszczenia.

Pierwszą czynnością było sprawdzenie czy wszystkie elementy w teodolicie są sprawne oraz czy nie ma brakujących rzeczy w zestawie. W naszym przypadku musieliśmy wymienić jeden pion ponieważ nie miał mocującego sznurka.

Następną czynnością jest określenie stanowiska teodolitu oraz punktów celu, w naszym przypadku były punkty pod belką gdzie zawieszaliśmy piony. Podczas ustawiania statywu instrumentu należy zadbać o to, by głowica statywu zajmowała położenie zbliżone do poziomego oraz znajdowała się mniej więcej nad danym punktem ,zaś okular lunety znajdował się na wysokości dostosowanej do wzrostu obserwatora.

Po wykonaniu powyższych przygotowań można na stanowisku pomiarowym rozpocząć poziomowanie i centrowanie instrumentu.

Ostatnim etapem przygotowania teodolitu do pracy jest wyraźne ustawienie obrazu siatki celowniczej według indywidualnych potrzeb obserwatora oraz nastawienie obrazu przedmiotu na ostrość.

Po wykonaniu powyższych czynności jesteśmy gotowi do zasadniczego pomiaru w którym uczestniczą dwie osoby: obserwator obsługujący teodolit i dyktujący odczyty oraz osoba, która zapisujący je w dzienniku pomiaru kątów.

Ze stanowiska 110 skierowujemy lunetę w kierunku punktu 111 wyznaczającego lewe ramię kąta w pierwszym położeniu lunety. Po unieruchomieniu lunety zaciskami najpierw ustawiamy ostrość obrazu za pomocą pierścienia ogniskującego, a następnie kierujemy środek krzyża  kresek na cel pokręcając śrubami powolnego ruchu. Dokonujemy odczytu na kręgu poziomym i zapisujemy otrzymaną wartość w dzienniku pomiaru kąta poziomego jako cel 1. Następnie zwalniamy zaciski i powtarzamy powyższe czynności w kierunku ramienia prawego, uzyskując odczyt dla celu 2.

Kolejną czynnością jest wykonanie pomiaru tych samych kierunków w drugim położeniu lunety, po uprzednim obrocie lunety przez zenit i alidady o 180° przy tym czynności związane z celowaniem do punktów 111 i 113. Po spełnieniu powyższych czynności zostaje wykonany jeden pełen poczet pomiaru pojedynczego kąta oraz pomiar w 1 serii.

Taki schemat działania wykonywaliśmy trzy razy. Dla punktów 111,113,117,1402.

Łącznie zostało dokonanych 12 pomiarów kątów, po połączeniu punktów pomiarowych powstał w ten sposób sześciokąt. Suma kątów wewnętrznych w sześciokącie wynosi 720 stopni, 800 gradów.

Pomiary mogą zawierać błędy z przyczyn:

-  niedoskonałości zmysłów obserwatora,

-  niedoskonałość narzędzi i instrumentów pomiarowych,

-  warunki środowiska pracy różnie wpływające na wyniki pomiarów

-braku dobrego oświetlenia

Na niedokładność wyniku naszej pracy przyczynił się głównie brak doświadczenia, czego skutkiem były początkowe problemy z precyzyjnym centrowaniem i poziomowaniem jak i błędy osobowe, polegające na niedokładnym odczycie oraz celowaniu.