Budowa morfologiczna:

Ciało owada dzieli się na trzy zasadnicze części: głowę, tułów i odwłok. Na głowie owada znajdują się oczy, czułki oraz otwór gębowy, opatrzony narządami gębowymi.

Oczy są przeważnie organami złożonymi. Składają się z mniejszej lub większej liczby oczek. Wielkość i budowa oczu są zależne od sposobu życia owada. Niektóre gatunki oprócz oczu złożonych mają jeszcze na ciemieniu tzw. Przyoczka.

Czułki są członowane. Liczba członów jest bardzo rozmaita zależne od gatunku, także ich budowa wykazuje duże bogactwo form. Czułki są siedliskiem zmysłów dotyku i węchu

Budowa narządów gębowych zależy od sposobu odżywiania się owadów. U gatunków pobierających stały pokarm : kęsy pożywienia odrywane są za pomocą sierpowatych żuwaczek, rozdrabnianie zaś i żucie pokarmu jest zadaniem parzystych żuchw i wargi dolnej. Gatunki odżywiające się sokami roślinnymi lub zwierzęcymi mają części gębowe odpowiednio przekształcone w kłujkę, przystosowaną do wysysania; u gatunków pobierających nektar kwiatów tworzą one rurkowatą ssawkę.

Tułów składa się z trzech pierścieni: przedtułowia, śródtułowia i zatułowia. Postacie doskonałe mają na każdym z nich po jednej parze nóg, które wykształcone są rozmaicie, zależnie od warunków życia owada, zawsze są członowane (biodro, krętarz, udo, goleń, stopa)

Skrzydła najczęściej w liczbie dwóch par; pierwsza umieszczona na śródtułowiu, druga- na zatułowiu. Wykazują wielkie bogactwo form. Chrząszcze mają pierwszą parę silnie schitynizowaną i twardą- są to pokrywy, które osłaniają drugą parę błoniastych i rozkładanych skrzydeł lotnych. U motyli obie pary wykształcone podobnie i pokryte drobnymi, dachówkowato ułożonymi łuseczkami. U błonkówek są przeźroczyste; u muchówek druga para skrzydeł zanika pozostając w postaci małych wyrostków- przezmianek

Odwłok- ma wyraźną segmentację. Liczba widocznych pierścieni może być różna, gdyż końcowe z nich biorą udział w budowie zewnętrznych części organów rozrodczych. W związku z tym rozwijają się na tych pierścieniach wyrostki mające znaczenie przy akcie zapłodnienia lub przy składaniu jaj

Na bokach pierścieni tułowia i odwłoka widoczne są bardzo małe parzyste otworki- są to przetchlinki, będące wylotami rozgałęzionego w ciele owada systemu rurkowatych tchawek, za pomocą których owad oddycha.

A – głowa, B – tułów, C – odwłok
1. czułek
2. ocelli dolne
3. ocelli górne (trzecie oko)
4. oko złożone (z fasetek)
5. zwój nadgardzielowy (mózg)
6. segment początkowy
7. arteria główna
8. układ kapilar oddechowych z tchawkami
9. segment środkowy
10. segment końcowy
11. skrzydło przednie
(lub pokrywa skrzydłowa)
12. skrzydło tylne
13. jelito
14. serce
15. Jajnik
16. jelito tylne

17. odcinek odbytowy

18. pochwa

19. łańcuszek nerwowy

20. cewki Malpighiego

21. poduszka

22. pazurki

23. stopa
24. goleń
25. udo
26. krętarz
27. wole
28. zwój nerwowy tułowiowy
29. biodro
30. gruczoł ślinowy
31. zwój okołogardzielowy
32. aparat gębowy

Rozwój owadów
Rozwój owadów od jaja do postaci dorosłej (imago) obejmuje serię złożonych przemian (cykl życiowy), obejmujących także przeobrażenie czyli metamorfozę. Wyróżnia się dwa typy przeobrażenia: zupełne i niezupełne.

Przeobrażenie niezupełne – w cyklu życiowym występują trzy stadia rozwojowe. Pośrednim stadium rozwojowym jest tylko larwa (zazwyczaj kilka różnych stadiów larwalnych, różniących się wielkością), przypominająca morfologicznie postać dorosłą.

Typowy przebieg metamorfozy zupełnej obserwuje się u motyli, chrząszczy, chruścików, muchówek i błonkówek. Składają się na nią cztery stadia rozwojowe: jajo, larwa, poczwarka i osobnik dorosły. Stadia pośrednie nie są w tym wypadku podobne do owada dorosłego.

Przeobrażenie zupełne: Okres rozwoju w jaju zwie się rozwojem zarodkowym. Po opuszczeniu osłon jajowych rozwój owada przebiega dalej. Nosi on nazwę rozwoju pozazarodkowego. Postać opuszczająca jajo- larwa – przeważnie nie podobna do formy dorosłej. Owady we wszystkich stadiach rozwojowych mają ciało okryte mniej lub bardziej twardą substancją będącą wydzieliną komórek nabłonka. Substancja ta- Chityna- tworzy pancerz zewnętrzny, który stanowi ochronę ciała oraz jest konstrukcją szkieletową i miejscem przyczepu mięśni, owady nie mają wewnętrznego szkieletu osiowego. Pancerz jest mało rozciągliwy, przeto rosnąca larwa owada musi co pewien czas przechodzić tzw. Linienie, podczas którego stara powłoka (wylinka pęka). Nowa powłoka dopuszcza dalszy wzrost larwy do granic swej rozciągliwości. Aby osiągnąć ostateczną wielkość, larwa przechodzi linienie kilka razy. Wyrośnięta larwa wyszukuje sobie kryjówkę i przechodzi w stadium poczwarki. (niektóre w oprzędach- kokonach lub bobówkach). Poczwarka nie pobiera pokarmu, nie rośnie, jest pozbawiona możności poruszania się lub ruchliwość jej jest silnie ograniczona, kształtem w zarysach przypomina przyszłą postać doskonałą. Postać doskonała- imago- nie zawsze jest od razu dojrzały płciowo. Postać doskonała nie przechodzi linienia i nie rośnie.

Przeobrażenie niezupełne: Larwa po wyjściu z jaja od razu przypomina postać dorosłą, różni się od niej wielkością, brakiem skrzydeł i niedojrzałością płciową. Brak tu stadium poczwarki.

Charakterystyka rzędów:

Nazwa	Odnóża	Skrzydła	Aparat gębowy	Przeobrażenie	Cechy +	Liczebność
Karaczany Blattodea	bieżne	1 skórzaste; 2 błoniaste	gryzący	niezupełne	Spłaszczone ciało; przedplecze zakrywa głowę; barwa ciemna; aktywność nocna; na odwłoku krótkie wyrostki rylcowe	3,5 tys; w Pl 14 gat.
Skorki Dermaptera	bieżne	1 skórzaste (twarde bez użyłkowania); 2 błoniaste	gryzący	niezupełne	Wydłużone lekko spłaszczone ciało; na końcu odwłoka cęgi; barwy brązowa- czarna;	1 tys; w Pl kilka szt.
Szarańczaki Orthoptera	3 para nóg skoczna lub 1 grzebna	1 skórzaste; 2 błoniaste	gryzący	niezupełne	Ciało wydłużone, tułów masywny	15 tys; w Pl 81 gat.
Wojsiłki Mecoptera	bieżne	Błoniaste, połączone ze sobą	Gryzący / kłująco-ssący	zupełne	Głowa wydłużona jakby w ryjek, odwłok samca zakończony parą przydatków	500 gat.
Sieciarki Neuroptera		Prawie jednakowej wielkości;przeźroczyste; silnie użyłkowane	Gryzący/ kłująco-ssący	zupełne	Ruchomy przedtułów, czułki nitkowate- dłuższe od głowy	4 tys. Gat.
Wielbłądki Raphidioptera		Błoniaste mocno użyłkowane	gryzący	zupełne	Charakterystyczna wydłużona głowa i przedtułów; głowa na długiej szyi	9 tys. gat
Ważki Odonata		Błoniaste, o gęstym siateczkowatym użyłkowaniu	gryzący	niezupełne	Wtórny aparat kopulacyjny; czułki krótsze od głowy; ciało wydłużone, bogato ubarwione; duże oczy	3 tys. Gat; w Pl 71 gat
Błonkówki Hymenoptera	Bieżne z jednym lub dwoma krętarzami	błoniaste słabo użyłkowane	Gryzący/ liżący	zupełne		W Pl ok 10 tys
Muchówki Diptera	kroczne	1 Błoniaste; 2 zredukowane- przezmianki	Liżąco-ssący/kłująco-ssący	zupełne	Ciało i głowę okrywają liczne szczecinki	100 tys. Gat.; w Pl 10 tys gat.
Pluskwiaki różnoskrzydłe Heteroptera	Bieżne, czasem chwytne lub pływne	1 półpokrywy (w 2/3 stwardniała, w 1/3 błoniasta)	Kłująco-ssący	niezupełne	Charakterystyczna trójkątna tarczka na skrzydłach; ciało spłaszczone	25 tys gat; w Pl 800
Pluskwiaki równoskrzydłe Homoptera	bieżne	Błoniaste (w spoczynku daszkowato złożone)	Kłująco-ssący (kłujka osadzona na tyle głowy)	niezupełne	Ciało okrągławe	42tys.gat; w Pl 1 tys.gat
Motyle Lepidoptera	kroczne	Błoniaste, pokryte barwnymi łuskami	ssący	zupełne		150 tys; w Pl 3 tys.gat.
Chruściki Trichoptera		2 pary pokryte włoskami	Uwsteczniony gryzący lub ssący	zupełne	Długie czułki; nocny tryb życia	3,5 tys.gat.; w Pl 240 gat
Chrząszcze Coleoptera	Bieżne, rzadko skoczne, pływne, grzebne	1 pokrywy; 2 błoniaste	gryzący	zupełne	Silnie rozwinięte przedtułowie	Najliczniejszy; 350 tys; w Pl 7 tys.