Sucha zabudowa

Systemy suchej zabudowy wnętrz - przy użyciu płyt gipsowo-kartonowych lub gipsowo-włóknowych - stosowane są coraz częściej zarówno w budownictwie mieszkaniowym jak i w administracyjno-biurowym, również w halach przemysłowych. Zdobyły sobie tak dużą popularność przez to, że ich montaż jest łatwy, nie ma mokrych prac murarskich i tynkarskich, powierzchnie ścian są idealnie gładkie.

Do zalet systemów suchej zabudowy należą:

• elastyczność kształtowania wnętrza - przy zmianie funkcji pomieszczeñ bardzo łatwo i szybko można za pomocą ścian działowych z płyt gipsowo-kartonowych lub gipsowo-włóknowych zmienić rozplanowanie przestrzeni lokalu,
• obniżenie kosztów budowy - nie ma konieczności stosowania przerw technologicznych związanych ze schnięciem tynków, pogodą,
• prosty montaż instalacji - sanitarnych i elektrycznych, nie trzeba kuć bruzd, ponieważ instalacje układa się w wolnych przestrzeniach konstrukcji ścian i sufitów,
• zastosowanie w robotach remontowych w starych budynkach - ścianki z płyt gipsowo-kartonowych są to lekkie konstrukcje i nie obciążają zbyt mocno drewnianych stopów, poprawiają izolacyjność termiczną i akustyczną istniejących budynków,
• dobra izolacyjność cieplna - przewodność cieplna płyt gipsowo-kartonowych jest niska - na poziomie drewna, w połączeniu z materiałami do izolacji termicznej ścianki te spełniają wszystkie wymagania nowej normy,
• dobra izolacyjność akustyczna - ścianka z płyt gipsowo-kartonowych lub gipsowo-włóknowych wypełniona wełną szklaną lub mineralną ma izolacyjność akustyczną podobną do grubej ściany z cegły,
• ochrona przeciwpożarowa - płyty gipsowo-kartonowe są zakwalifikowane do grupy materiałów niepalnych - standardowa płyta posiada w sobie około 2 l wody związanej krystalicznie, w przypadku pożaru woda ta zapobiega gwałtownemu wzrostowi temperatury i rozprzestrzenianiu się pożaru,
• zapewniają komfort wilgotnościowy w pomieszczeniu - rdzeñ płyty posiada mikropory, dzięki temu wchłania nadmiar wilgoci z powietrza, przechowuje ją w sobie, a następnie przy suchej pogodzie zwraca wilgoć do pomieszczenia, poprawiając panujący w nim mikroklimat,
• idealnie gładka powierzchnia ścian - po wyszlifowaniu spoin i zagruntowaniu ściana ta jest mało chłonna, można ją pomalować lub wykoñczyć glazurą.

Rodzaje płyt

Płyty gipsowo-kartonowe składają się z rdzenia gipsowego oklejonego z obu stron kartonem, produkowane są w różnych wersjach - wybór wariantu zależy od ich zastosowania w pomieszczeniu.

• Zwykła płyta gipsowo-kartonowa - ma szary kolor kartonu, jej szerokość jest standardowa i wynosi
1200 mm, grubość może być różna (9,5-12,5 mm), długość również (2500 - 3000 mm), stosowane są w pomieszczeniach o wilgotności do 70%, a więc nie nadają się do łazienek, pralni, kuchni.
• Wodoodporna płyta gipsowo-kartonowa - pokryta jest kartonem w kolorze zielonym, wymiary ma takie same jak zwykła płyta, jest nasączona środkiem hydrofobowym, przez co nadaje się do pomieszczeñ o wilgotności do 85% (wilgotność ta może się jednak utrzymywać nie dłużej niż 10 godzin).
• Ogniochronna płyta gipsowo-kartonowa - rdzeñ płyty posiada wtopioną siatkę z włókna szklanego lub jest wzmocniony drobnym włóknem szklanym, w czasie pożaru zapobiega to rozsypaniu całej płyty. O ognioodporności decyduje cała konstrukcja ściany, łącznie z profilami stalowymi, ściana taka powinna wytrzymać przez 2 godziny w stanie nienaruszonym.
• Płyta ognio- i wodoodporna - jest nasączona środkiem hydrofobowym i posiada rdzeñ wzmocniony siatką z włókna szklanego.
• Płyta biała - posiada karton zagruntowany fabrycznie, można ją od razu po położeniu i zaszpachlowaniu połączeñ malować.
• Płyta mała - jest to płyta zwykła, wodoodporna lub ognioodporna różniąca się od standardowej jedynie mniejszym wymiarem, ma długość 130-240 cm, szerokość 60-90 cm. Jest przez to łatwiejsza w transporcie.
• Płyta gipsowo-włóknowa - nie ma okleiny kartonowej, wykonana jest z masy gipsowej wymieszanej z włóknami celulozowymi i sprasowanej pod ciśnieniem. Jest twarda, odporna na wilgoć i ogieñ, jest mocniejsza od płyty gipsowo-kartonowej, nie wymaga gruntowania przed malowaniem, może być stosowana na warstwę zewnętrzną ścian w domach szkieletowych, wymaga jednak osłony tej ściany np. sidingiem.

Akcesoria dodatkowe

Do poprawnego wykonania zabudowy lub okładziny z płyt gipsowo-kartonowych niezbędny jest szereg dodatkowych materiałów:

Stelaż stalowy - w przypadkach, gdy płyty nie są przyklejane do ściany "na plackach", należy zastosować stelaż ze stali ocynkowanej, najczęściej grubości 0,6 mm. Podstawowe jego elementy to:

Dla ścianek działowych:

• profil U - profil do zamocowania w podłodze, w suficie, w niego wstawia się pionowy profil C,
• profil C - są to słupki, które ustawia się pionowo w ścianie działowej,
• profil UA - profil ościeżnicowy służy do wykonania otworu w ścianie, jest mocniejszy od profilu C.

Dla sufitów podwieszanych:
• profil CD - podstawowy profil konstrukcyjny,
• profil UD - profil przyścienny,
• uchwyty ES - montuje się za ich pomocą konstrukcję sufitu do stropu,
• wieszaki.

Do okładzin ściany:
• stosuje się profile sufitowe CD i UD oraz uchwyty ES.

Wkręty - ze względu na agresywne działanie gipsu na stal muszą być one odporne na rdzę; do konstrukcji stalowej stosuje się wkręty fosfatyzowane lub fosforowane, specjalny kształt łebka zapewnia dobre trzymanie.

Klej gipsowy - służy do przyklejania płyt gipsowo-kartonowych bezpośrednio do ściany.

Siatka lub taśma wzmacniająca - siatka wykonana jest z włókna szklanego, taśma z papieru lub flizeliny. Jeden z tych dwóch elementów stosuje się na połączeniu płyt - zapobiega w tym miejscu pękaniu połączenia. Taśm i siatek nie stosuje się w przypadku płyt gipsowo-włóknowych.

Masa szpachlowa - służy do wypełniania połączeñ między płytami.

Preparat gruntujący - pomalowane nim płyty wykazują znacznie mniejszą chłonność, zagruntowanie jest niezbędne przed malowaniem lub kafelkowaniem. Płyt gipsowo-włóknowych nie trzeba gruntować.

Sposób montażu

W zależności od zastosowania płyt można wybrać sposób ich montażu:

Zastosowanie jako okładziny ścienne - tzw. suche tynki - stosowane jako wykoñczenie ściany murowanej zamiast tradycyjnego tynku "mokrego". Jeżeli ściana jest w miarę równa można przykleić płyty gipsowo-kartonowe za pomocą "placków" kleju gipsowego. Jeżeli natomiast ściana jest nierówna lub wymaga ocieplenia lub schowania przewodów instalacyjnych, wtedy lepiej jest zastosować specjalną konstrukcję stalową lub drewnianą, z której buduje się ruszt do przymocowania płyt.

Zastosowanie do ścianek działowych - w tym przypadku niezbędna jest konstrukcja stalowa, z której buduje się szkielet ściany, następnie przykręca do niego płyty. Przestrzeñ między płytami można wypełnić np. wełną mineralną lub szklaną, która będzie dodatkowo zwiększała izolacyjność termiczną i akustyczną przegrody.

Zastosowanie do wykoñczenia sufitu - tu również niezbędna jest konstrukcja stalowa bądź drewniana. Nie wolno płyt gipsowo-kartonowych przyklejać do sufitu "na placki".

Uwagi dotyczące montażu rusztu i płyty gipsowo-kartonowej:

1. profile stelażu powinny być przycinane za pomocą nożyc do blachy - cięcie np. za pomocą szlifierki kątowej może zniszczyć ochronną warstwę cynku,

2. od spodu profilu U (poziomego) powinna być przyklejona taśma do izolacji akustycznej - zarówno przy podłodze jak i przy stropie,

3. maksymalny rozstaw profili ściennych C lub CD w przypadku okładzin ściany to 60 cm, mierzone w osi profili,

4. płytę montuje się do profili pionowych za pomocą blachowkrętów 3,5 x 25 mm, muszą być one mocowane w odległości 10-15 mm od krawędzi płyty, odstępy między wkrętami powinny wynosić 20 - 25 cm, w przypadku sufitu maksymalnie 15 cm,

5. płyty gipsowo-kartonowe nie powinny dotykać ani podłogi ani sufitu - przy podłodze powinien pozostać luz około 1 cm, a przy suficie 5 mm. Higroskopijność gipsu powoduje, że płyta gipsowo-kartonowa ulega odkształceniom, musi więc mieć na to miejsce.

6. płyty na ścianach układa się pionowo i przykręca do słupków - płyta ma większą wytrzymałość w kierunku równoległym do dłuższego boku,

7. pomiędzy płytami nie powinna być zostawiona szczelina, powinny być do siebie dokładnie dosunięte,

8. płyt nie należy łączyć na krawędzi otworu - jest pewne, że w tym miejscu powstanie z czasem pęknięcie.