PODSTAWY PIELĘGNIARSTWA
WYKŁAD 6 (10.11.2011)
Rola zawodowa pielęgniarki:
wykształcenie (kwalifikacje)
kompetencje (prawo wykonywania zawodu)
Tytuł zawodowy pielęgniarki – osoba, która ukończyła obowiązujący w kraju program kształcenia i uzyskała prawo wykonywania zawodu.
Ustawa o zawodach pielęgniarki i położnej z dnia 5 lipca 1996 r.
Zawód pielęgniarki jest zawodem samodzielnym, a treścią zawodu jest udzielanie świadczeń zdrowotnych.
Rola zawodowa jest jedną z ról społecznych.
Rola – zbiór oczekiwań od określonej osoby, zestaw praw i obowiązków.
Rola zawodowa pielęgniarki:
powinności (obowiązki)
uprawnienia (prawa)
zewnętrzne nakazy (coś nie wypada)
wewnętrzne przekonania
rzeczywiste zachowania
Rola pielęgniarki – WHO nadało zadania pielęgniarki, określiło te zadania i funkcje:
świadczenie opieki zdrowotnej i zarządzanie opieką
edukacja pacjentów oraz personelu opieki zdrowotnej
skuteczne działanie w roli członka zespołu opieki zdrowotnej odpowiedzialnego za pielęgnowanie
działania na rzecz rozwoju praktyki pielęgniarskiej
Zadania w ramach funkcji zawodowych zawsze są uwarunkowane w danym kraju sytuacją ekonomiczno-społeczną danego kraju i społeczeństwa.
Opieka świadczona przez pielęgniarki ma charakter:
promocyjny
prewencyjny
leczniczy
rehabilitacyjny
udzielania wsparcia
Za najbardziej skuteczne pełnienie funkcji uważa się realizowanie szczególnych zadań jako procesu pielęgnacyjnego.
Treścią roli zawodowej pielęgniarki są:
zadania i czynności określane jako funkcje
normy oraz oczekiwane wzory zachowania i postaw określane przez Kodeks etyki zawodowej pielęgniarki i położnej
Wykonywanie zawodu pielęgniarki polega na udzielaniu przez osobę posiadającą wymagane kwalifikacje świadczeń pielęgniarskich, zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i zakresu promocji zdrowia.
Za wykonywanie zawodu uważa się również:
nauczanie zawodu pielęgniarskiego
prowadzenie prac naukowo-badawczych w dziedzinie pielęgniarstwa
kierowanie pracą zawodową pielęgniarek i położnych
Funkcja zawodowa – zespół złożonych zadań zawodowych i szczegółowych czynności, które podejmowane są na rzecz jednoznacznie określonego wspólnego celu.
Funkcje zawodowe pielęgniarki formułowane są w odniesieniu do celów i zadań stawianych przed pielęgniarstwem sformułowanej roli zawodowej pielęgniarki.
Czynności zawodowe są elementem zadania wykorzystywane są po to, aby zrealizować zadanie i osiągnąć określony cel.
Zadania pielęgniarki – podział ze względu na:
cel (kierunek) działań pielęgniarski
charakter współpracy z innymi dawcami
Kierunki działań pielęgniarskich:
zadania na rzecz podopiecznego (podmiotu opieki) – funkcja wykonawcza, opiekuńcza, rehabilitacyjna, promowania zdrowia, terapeutyczna
funkcja na rzecz własnego rozwoju (rozwój naukowy), kształcenia, naukowo-badawcza, zarządzania
W Polsce w realizowaniu zadań – istotą i treścią zawodu jest pielęgniarstwie. Realizuje to przez realizowanie funkcji opiekuńczej i wychowawczej.
W ramach wykonywania zadań pielęgniarka współpracuje z innymi.
Charakter współpracy – funkcje:
zależne (funkcja terapeutyczna)
niezależne (opiekuńcza i wychowawcza)
współzależne (promowanie zdrowia, profilaktyczna, rehabilitacyjna)
W Polsce pielęgniarki mogą świadczyć opiekę w ramach:
indywidualnej praktyki
indywidualnej specjalistycznej praktyki
grupowej praktyki pielęgniarek
pracując w niepublicznych zakładach opieki zdrowotnej
Kwalifikacje – wiedza i umiejętności (intelektualne, praktyczne i postawy), warunkujące wykonywanie zadań zawodowych.
Poziom kwalifikacji warunkowany jest wykształceniem:
podstawowe – konieczne do uzyskania kwalifikacji (liceum medyczne, wykształcenie pomaturalne, wykształcenie wyższe zawodowe)
drugiego stopnia – studia magisterskie
trzeciego stopnia – specjalizacje zawodowe, kształcenie podyplomowe (Państwowy Egzamin Specjalistyczny)
Wykształcenie formalne – świadectwo ukończenia szkoły.
Wykształcenie realne – wiedza i umiejętności.
Kompetencje – zakres uprawnień i pełnomocnictw nadanych danej osobie do pełnienia danych funkcji.
Aby wykonywać zawód osoba musi:
uzyskać prawo wykonywania zawodu
posiadać obywatelstwo polskie
posiadać dyplom ukończenia polskiej szkoły pielęgniarskiej
być pełna zdolności do czynności prawnych
mieć stan zdrowia pozwalający na wykonywanie zawodu
odbyć wymagany staż podyplomowy