Stal

Stal

[edytuj]

Z Wikipedii

Skocz do: nawigacji, szukaj

Stalstop żelaza z węglem plastycznie obrobiony i obrabialny cieplnie o zawartości węgla nieprzekraczającej 2,11% co odpowiada granicznej rozpuszczalności węgla w żelazie (dla stali stopowych zawartość węgla może być dużo wyższa). Węgiel w stali najczęściej występuje w postaci perlitu płytkowego. Niekiedy jednak, szczególnie przy większych zawartościach węgla cementyt występuje w postaci kulkowej w otoczeniu ziaren ferrytu.

Stal obok żelaza i węgla zawiera zwykle również inne składniki. Do pożądanych składników stopowych zalicza się głównie metale (chrom, nikiel, mangan, wolfram, miedź, molibden, tytan). Pierwiastki takie jak tlen, azot, siarka oraz wtrącenia niemetaliczne, głównie tlenków siarki, fosforu zwane są zanieczyszczeniami.

Stal otrzymuje się z surówki w procesie świeżenia – stary proces, w nowoczesnych instalacjach hutniczych dominują piece konwertorowe, łukowe, próżniowe, pozwalające na uzyskanie wysokiej jakości stali.

Stal dostarczana jest w postaci różnorodnych wyrobów hutniczych – wlewki, pręty okrągłe, kwadratowe, sześciokątne, rury okrągłe, profile zamknięte i otwarte (płaskowniki, kątowniki, ceowniki, teowniki, dwuteowniki), blachy.

Im większa zawartość węgla, a w konsekwencji udział twardego i kruchego cementytu, tym większa twardość stali, węgiel w stalach niskostopowych wpływa na twardość poprzez wpływ na hartowność stali, im większa zawartość węgla tym dłuższy czas jest potrzebny do przemiany perlitycznej – co w konsekwencji prowadzi do przemiany bainitycznej i martenzytycznej. W stalach stopowych wpływ węgla na twardość jest również spowodowany tendencją niektórych metali, głównie chromu, do tworzenia związków z węglem – głównie węglików o bardzo wysokiej twardości.

Spis treści

[ukryj]

Kryteria i podział stali [edytuj]

Ze względów praktycznych klasyfikacji gatunków stali dokonuje się zgodnie z PN-EN 10020:1996 według składu chemicznego oraz wg ich zastosowania i własności mechanicznych lub fizycznych.

Właściwości stali węglowej [edytuj]

Właściwości fizyczne [edytuj]

Właściwości mechaniczne i technologiczne [edytuj]

Są to parametry charakteryzujące przydatność stali w gospodarce. Ich wielkość uzależniona jest od składu stopu i obróbki. Podane poniżej wartości są charakterystyczne dla stali stosowanych w budownictwie.

Normy materiałowe [edytuj]

Produkcja i zastosowanie [edytuj]

Stal znalazła zastosowanie w różnych dziedzinach techniki. W światowej produkcji stali surowej, wynoszącej w 2001 r. ok. 850 mln ton, przodowały: Chiny (152 mln ton), Japonia (100 mln ton), USA (90 mln ton), Rosja (60 mln ton), Niemcy (45 mln ton), Korea Południowa (45 mln ton), Ukraina (32 mln ton), Brazylia (27 mln ton), Włochy (27 mln ton) i Indie (27 mln ton). Polska, sklasyfikowana na 19. pozycji wyprodukowała 9 mln ton stali.

W budownictwie stanowi jeden z kilku podstawowych materiałów konstrukcyjnych. Najczęściej używane w tej dziedzinie gospodarki gatunki stali to stale niskostopowe i ogólnego przeznaczenia.

W pierwszej grupie najbardziej popularne to (oznaczone zgodnie z PN-88/H-84020) grupy o symbolach St0S, St3S i St4S. W grupie drugiej znajdują się stale:

Do parametrów określających właściwości stali jako materiału należą charakterystyki fizyczne, mechaniczne i technologiczne.

Przykłady zastosowania stali:

Żeliwo stopowe

Z Wikipedii

Skocz do: nawigacji, szukaj

Żeliwo stopoweżeliwo, do którego w celu modyfikacji jego własności fizycznych i chemicznych dodawane są dodatki stopowe takie jak krzem, nikiel, chrom, molibden, aluminium i inne. Wyróżnia się następujące typy żeliw stopowych:

Żeliwo odporne na korozję

z dodatkiem niklu i molibdenu, które stabilizują odporny na korozję austenit poprzez dodatek krzemu, chromu lub aluminium, które tworzą odporną na korozję warstwę na powierzchni odlewu.

Żeliwo kwasoodporne

najczęściej z dużym dodatkiem krzemu, odporne na kwasy: azotowy, fosforowy, siarkowy i octowy.

Żeliwo żaroodporne

Silal - przeznaczone na odlewane elementy do pracy w temperaturach dochodzących do 600–800°C, o podniesionej zawartości manganu 0,7-0,8% i krzemu 5-7%. Wadą silalu jest wysoka kruchość.

Nicrosilal - podobne do silalu z dodatkiem 16-20% niklu. Charakteryzuje się większą żaroodopornoscią i lepszymi charakterystykami wytrzymałościowymi.

Niresist - cechuje się wysoką żaroodpornością, a zarazem odpornością na korozję. Zawiera 2,5% krzemu, do 2,0% manganu, 11 do 16% niklu, do 4,0% chromu i do 8% miedzi.

Mosiądz

[edytuj]

Z Wikipedii

Skocz do: nawigacji, szukaj

Dekoracyjny cieżarek do papieru wykonany z mosiądzu (z lewej); próbki cynku i miedzi (z prawej).

instrumenty dęte wykonane z mosiądzu

amunicja

Międzywojenna moneta 5-groszowa z 1925 roku. Monety te były bite w mosiądzu oraz w brązie

Odważniki mosiężne

Mosiądzstop miedzi i cynku, zawierający do 40% cynku. Może zawierać dodatki innych metali, takich jak ołów, aluminium, cyna, mangan, żelazo, chrom oraz krzem. Topnieje w temperaturze ok. 1000 °C (zależnie od gatunku).

Mosiądz ma kolor żółty (złoty), przy mniejszych zawartościach cynku zbliżający się do naturalnego koloru miedzi. Stop ten jest odporny na korozję, ciągliwy, łatwy do obróbki plastycznej. Posiada dobre właściwości odlewnicze.

Z mosiądzu wytwarza się armaturę, osprzęt odporny na wodę morską, śruby okrętowe, amunicję, okucia budowlane, w szczególności klamki. Ponadto, elementy maszyn w przemyśle maszynowym, samochodowym, elektrotechnicznym, okrętowym, precyzyjnym, chemicznym. Ważnym zastosowaniem mosiądzu jest produkcja instrumentów muzycznych. Jest on wytrzymalszy od brązu, ponieważ zawiera cynk nadający mu twardość[potrzebne źródło]. Jest on bardzo przydatny do obróbki pla­stycznej na zimno, np. podczas produkcji łusek amunicji. Ponadto z mosiądzu wytwarza się monety, medale, świeczniki, puchary, kłódki, moździerze, pomniki, elementy ozdobne (klamry, klamki) i wiele innych drobnych części oraz wyrobów jak np. odważniki, dzwony[potrzebne źródło], okucia, ramy obrazów, itp.

Mosiądz dostarczany jest w postaci sztab do odlewania lub prętów, drutów, blach, taśm i rur.

Klasyfikacje i składy mosiądzów podaje Polska Norma PN-xx/H-87025

Ze względu na skład mosiądze dzieli się na:

Spis treści

[ukryj]

Korozja mosiądzu [edytuj]

W normalnych warunkach eksploatacji mosiądz wykazuje dobrą odporność na korozję atmosferyczną i w wodzie. Jednak w miękkiej, zawierającej chlor wodzie mosiądz podlega procesowi odcynkowania. Mosiądz jest także narażony na mechanizm korozji zwany sezonowym pękaniem.

Zastosowanie [edytuj]

Mosiądze z dodatkiem cyny nazywane są "złotem mainnheimskim", znalazły one zastosowanie do wyrobu sztucznej biżuterii (80-90% Cu, 7-20% Zn, do 9% Sn)

Mosiądz manganowy MM59 (CuZn40Mn) jest używany do produkcji polskich monet obiegowych o nominałach 1, 2 i 5 groszy[1]. Z mosiądzu są również monety II Rzeczpospolitej o nominale 2 i 5 groszy z roku 1923 (pozostałe roczniki bito z brązu).

Cynk jest pierwiastkiem ciężkim (g = 7,1 Mg/m3), niskotopliwym (tempera­tura topnienia 419°C, wrzenia 906°C). Krystalizuje w sieci A3 o parame­trach a = 0,267 nm i c = 0,495 nm, c/a = 1,856. Obróbkę plastyczną cyn­ku przeprowadza się w temp. 100-h-150°C. Wykazuje anizotropię własno­ści. Jest odporny na korozję atmosferyczną i dlatego stosuje się go do antykorozyjnego zabezpieczenia stali (cynkowania blach, rur, drutu). Naj­częściej stosuje się cynkowanie ogniowe lub elektrolityczne, rzadziej natrys­kowe lub dyfuzyjne. Gatunki cynku wytwarzane w Polsce są ujęte w normie PN-93/H-82200. Norma rozróżnia: cynk rektyfikowany (N), elektrolityczny (E) i rafinowany (R). Do najczystszych (99,995% Zn) należą gatunki NI i El, więcej zanieczyszczeń zawierają gatunki N2 i E2 (99,99% Zn), a najwięcej Rl (98,5% Zn). Najczęstszymi zanieczyszczeniami cynku są: Pb, Cd, Fe, Cu, As, Sb i Sn, przy czym najbardziej szkodliwa jest cyna, tworząca z cynkiem i ołowiem niskotopliwe eutektyki rozłożone na granicach ziarn. Wywołują one pęknięcia podczas obróbki plastycznej oraz korozję międzykrystaliczną. Dlatego też zawartość cyny jest ograniczona do 0,001% w cynku rektyfiko­wanym i do 0,05% w cynku hutniczym. Własności wytrzymałościowe cynku są dość niskie: w stanie walco­wanym Rm = 120 - 140 MPa, 32 - 34 HB, natomiast wydłużenie jest zna­czne A10 = ok. 55%. Główne zastosowanie cynku, oprócz powłok ochron­nych, to: wyrób ogniw elektrycznych, płyt poligraficznych oraz dodatek stopowy do różnych stopów. 

Stopy cynku 

Największe zastosowanie znalazły stopy cynku z aluminium o zawartości 3,5-r-30% Al, tzw. znale. Oprócz Al zawierają one zwykle do ok. 5% Cu i 0,05% Mg, dlatego też struktury tych stopów należy interpretować na podstawie układu Zn-Al i Zn-Cu. Układ Zm-Al jest przedstawiony na rys. 15.28. Od strony cynku występuje wąski zakres roztworu stałego β (o max. zawartości 1,2% Al) o rozpuszczalności Al zmieniającej się, z temperaturą. W temperaturze 382°C następuje przemiana eutektyczna, w wyniku której powstaje eutektyka α+ β (α — jest roztworem stałym Zn w Al). W temperaturze 275°C faza α’ o zawartości 22% Al rozkłada się na eutektoid α+β (a. — zawiera 68,4% Al, β — 0,7% Al). W wyniku przemiany euteiktoidalnej zachodzi skurcz stopu. Przemiana przebiega stosunkowo szybko i stabilizacja następuje już po upływie godziny. Znacznie wolniej przebiega proces starzenia znalu, który w temperaturze otoczenia trwa kilka lat. Towarzyszą
temu zmiany objętości stopu, początkowo skucz, a następnie wzrost objętości. Związana z tym zmiana wymiarów części jest oceniana negatywnie, gdyż wiele elementów maszyn musi mieć wymiary stabilne. Proces starzenia jest hamowany przez dodatek ok. 0,1% Mg, który poza tym zapobiega korozji między krystalicznej.Układ Zn-Cu jest przedstawiony na rys. 15.15. Od strony cynku występuje wąski zakres roztworu stałego η o max. rozpuszczalności 2,7% Cu. Roztwór ten powstaje w wyniku przemiany perytektycznej w temp. 424°C. Z obniżeniem temperatury następuje zmniejszenie rozpu­szczalności miedzi w cynku, co jest przyczyną starzenia stopu. Nie daje ono wyraźnego wzrostu własności wytrzymałościowych, natomiast powo­duje zmianę wymiarów wyrobów i obniża ich plastyczność oraz odporność na korozję — dlatego jest zjawiskiem niepożądanym. Ujemne skutki starze­nia samorzutnego można wyeliminować stosując starzenie przyspieszone w temp. 95°C. Wówczas zmiany strukturalne i objętościowe zostają znacznie przyspieszone i prawie ustają po 10 dniach starzenia.Stopy cynku są ujęte w normach: PN-80/H-87101 przeznaczone do obróbki plastycznej i PN-80/H-87102 — do odlewania. W tablicy 15.11 ze­stawiono kilka wybranych stopów oraz podano ich własności i zastosowa­nie. Największe znaczenie mają stopy dwuskładnikowe o zawartości 4% Al. i trójskładnikowe (4% Al+1 - 3% Cu). Można je stosować zarówno w postaci odlewów, jak i obrabiać elastycznie. Stopy o większej zawartości aluminium są stosowane na odlewy. Największą wytrzymałość (Rm = 350 MPa) osiąga stop ZnAl10Cu1, który może być również obrabiany plastycznie. Obróbkę plastyczną znali przeprowadza się w podwyższonych temperaturach (200 - 300°C); znali z miedzią — poniżej 240° lub powyżej 300°C. Stopy cynku stosuje się szeroko w postaci odlewów ciśnieniowych, np. korpusy i obudowy różnych urządzeń i aparatów, pokrywy, części ma­szyn do pisania i liczników, gaźniki, klamki itp. W stanie obrobionym plastycznie znale mogą konkurować z mosiądzami, ponieważ mają wy­soką wytrzymałość na rozciąganie i dobrą plastyczność. Oprócz znali stosuje się stopy cynku z dodatkiem 2% Cu i ok. 0,l°/o Ti, które można obrabiać plastycznie. Cechują się one wysoką wytrzymało­ścią i ciągliwością {Rm ok. 350 MPa i A = ok. 60%) oraz dobrą odpor­nością na korozję. Mogą być umacniane przez zgniot.

Fenoplasty

Z Wikipedii

Skocz do: nawigacji, szukaj

Fenoplasty to tworzywa sztuczne na bazie żywic otrzymywanych w wyniku polimeryzacji fenolu i formaldehydu. Ich synteza została opracowana w latach 1907-1908 przez Leo Hendrika Baekelanda. Pierwotnie były one nazywane bakelitem, choć bakelit to tylko jedna z odmian tych tworzyw.

Fenoplasty są to tworzywa z grupy duroplastów, czyli żywic utwardzalnych, przechodzących nieodwracalnie ze stanu plastycznego w stan utwardzony w wyniku działania podwyższonej temperatury, lub pod wpływem czynników chemicznych, bądź obu tych czynników na raz. Wyjątkiem od tej reguły jest odmiana żywic fenolowych zwana nowolakami, które zachowują się jak tworzywa termoplastyczne. Nowolaki w praktyce utwardza się nieodwracalnie (na sposób duroplastów) dopiero w ostatecznym stadium przetwarzania, poprzez dodanie utwardzaczy.

Zaletami, które wpływają na powszechne zastosowanie duroplastów są: sztywność, stabilność wymiarów, nierozpuszczalność, nietopliwość oraz dobre własności elektroizolacyjne. Wady natomiast to kruchość (zmniejszana przez zastosowanie napełniaczy) oraz niemożliwość powtórnego formowania.

Fenoplasty otrzymywane są w procesie polikondensacji fenoli z aldehydami (głównie z formaldehydem). W zależności od stosunków molowych reagentów, środków modyfikujących, katalizatora kondensacji i temperatury reakcji otrzymuje się:

Podział ten nie jest ścisły, gdyż w gruncie rzeczy otrzymaną żywicę rezolową można traktować jako przejściową formę rezitu, tzn. żywica rezolowa z upływem czasu nieodwracalnie przechodzi stopniowo w rezitol, a następnie w ostateczną formę: rezit. Przemianę rezolu w rezit przyspiesza temperatura i odczyn pH środowiska reakcji.

Fenoplasty charakteryzują się dobrymi własnościami mechanicznymi, dielektrycznymi i termicznymi. Fenoplasty wykorzystuje się do:

Laminaty fenolowo-formaldehydowe są wytwarzane w postaci płyt, kształtek i rur. Stosowane są przy produkcji części elektrotechnicznych i części maszyn (np. tuleje łożyskowe). Więcej na ten temat w haśle laminat.

Aminoplasty

Z Wikipedii

Skocz do: nawigacji, szukaj

Talerz z aminoplastu

Łyżka z aminoplastu

Aminoplasty - to grupa syntetycznych tworzyw termoutwardzalnych, otrzymywanych w reakcji polikondensacji związków aminowych (zawierających grupy aminowe) (-NH2) np. mocznik, melamina, anilina, dicyjanodiamid głównie z formaldehydem (aldehydem mrówkowym). Powstają na bazie żywic mocznikowych i melaminowych. Cząsteczki aminoplastów połączone są mostkami metylenowymi (-NH-CH2-NH-) i dimetylenoeterowymi (-NH-CH2-O-CH2-NH-). Kondensację prowadzi się na ogół w obecności katalizatorów kwaśnych, jak kwasy mineralne, kwas szczawiowy, kwas winowy itp. Aminoplasty można dokładnie odbarwić.

Są odporne na działanie alkoholi, eteru, benzyny, benzenu, tłuszczów roślinnych i olejów. Wyroby z aminoplastów charakteryzują się: twardością, sztywnością, odpornością na działanie wody i rozpuszczalników. Posiadają odporność cieplną do 100 - 120 °C. Są bezwonne, bezbarwne, oraz posiadają możliwość dowolnego barwienia.

Aminoplasty znajdują zastosowanie jako:

Żywice poliestrowe - grupa żywic syntecznych, których głównym składnikiem są różnego rodzaju poliestry. Najczęściej spotykane są dwuskładnikowe nienasycone żywice poliestrowe, w których proces sieciowania zachodzi w temperaturze pokojowej i jest oparty na rodnikowo inicjowanej reakcji między wiązaniami wielokrotnymi węgiel-węgiel występującymi w strukturze tych substancji.

Nienasycone żywice poliestrowe służą m.in. do ręcznego laminowania. Są też stosowane jako składniki kitów, szpachli, klejów, mieszanek do formowania wytłoczek i mieszanek z których formuje się elementy galanterii przez sieciowanie w formach.

Silikony (ang. silicone, l. poj. silikon) – to popularna nazwa dla tworzyw sztucznych opartych na polisiloksanach i żywicach silikonowych.

Czasami (przez niepoprawne kalkowanie z angielskiego) mówi się także o płytkach silikonowych będących podstawą do produkcji mikroprocesorów.

W istocie mikroprocesory wytwarza się w płytkach z monokrystalicznego krzemu (ang. silicon), dlatego należy je nazywać płytkami krzemowymi lub waflami krzemowymi.

Właściwości [edytuj]

Zastosowanie [edytuj]

CEGŁA TRADYCYJNA PALONA RĘCZNIE FORMOWANA- KL. 10
Cegła o doskonałych własnościach fizycznych i chemicznych, kolor czerwony
Wymiary: 25x12x6,5 cm
Przeznaczenie:
ściany konstrukcyjne zewnętrzne i wewnętrznych,
ściany działowe,
przewody kominowe,
sklepienia
elewacje itp.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
karta katologowa pe stal
1 Sprawko, Raport wytrzymałość 1b stal sila
c3 stal po ob ciep-chem, Politechnika Poznańska, Edukacja Techniczno Informatyczna, Semestr II, Mate
STAL, AGH, Semestr 5, PKM całość, PKM akademiki I
stal dwd
laborki rozciąganie stal
05 Stal
(5 10 2012r Stal wykład)
Abakus balustrady stal nierdzewna
stal lab 3, Semestr IV uz, Sprawozdania Dyszak, sprawozdania Doroty
Egzamin Stal 2011, Szkoła, PWSZ, semestr VI, stal, wykład
Dlaczego 'początek' Szczypiorskiego stał się światowym?stsellerem
2 stal
Projekt stal wieżowiec bilu
Stal
bezpieczeństwo pożarowe- stal-kejt, kbi, Zaliczone, pożary, Bezpieczenstwo pozarowe, Bezpieczeństwo

więcej podobnych podstron