Rygoryzm: bezwzględne egzekwowanie wykonywania poleceń, pedanteria (sztywność) ocen; stawianie wymagań bardzo dokładnie określonych, nie pozostawiających swobody: ścisłe kontrolowanie postępowania dziecka (egzekwowanie posłuszeństwa).
Zachowanie ,,właściwe" - stawianie realnych wymagań , kontrolowanie ich spełniania z prawidlowym systemem wzmocnień: równowaga kar i nagród lub przewaga tych ostatnich. Równoważenie potrzeb (stanu) dziecka i wymagań zadania.
Agresja: atak słowny, fizyczny lub symboliczny, zagrażający lub poniżający w stosunku do dziecka.
Zachowanie ,,właściwe" - rozwiązywanie konfliktów przez dążenie do racjonalizacji stanowisk; tolerancja.
Hamowanie aktywności: przerywanie, zakazywanie aktywności własnej dziecka poprzez fizyczne lub symboliczne zachowanie własne, zmienianie bez racjonalnych przyczyn rodzaju aktywności dziecka.
Zachowanie ,,właściwe" - tworzenie warunków dla rozwijania przez dziecko własnej aktywności; ustalanie z dzieckiem rodzaju aktywności zastępczej wobec jego własnej (negocjowanie).
Obojętność: obserwowany dystans do spraw dziecka i do niego osobiście; okazywanie braku zainteresowania dla jego aktywności.
Zachowanie ,,właściwe"- tworzenie warunków dla wyrażenia się dziecka i jego akceptacja.
Eksponowanie siebie: koncentrowanie uwagi dziecka na walorach wychowawcy, potrzebach, odczuciach wtórnych do aktualnych potrzeb i odczuć dziecka; chęć imponowania, wyróżniania się , obrażanie się. Zachowania ,,właściwe" - demonstrowanie własnych zachowań zgodnie z wymaganiami stawianymi dziecku bez nacisku na naśladownictwo; bycie wzorem; skromność w traktowaniu własnej osoby; równoważne traktowanie swoich i dziecka interesów (potrzeb).
Uleganie (bezradność): spełnianie zachcianek dziecka, rezygnowanie z wymagań stawianych dziecku; demonstrowanie własnej bezradności wobec dziecka.
Zachowanie ,,właściwe" - uzgadnianie, pertraktacje.
Zastępowanie (wyręczanie): bez oczekiwania na wyniki pracy dziecka, zastępowanie go w działaniu, przejmowanie jego zadań, aktywności.
Zachowanie ,,właściwe" - pomoc, współdziałanie - z zachowaniem aktywności dziecka.
Idealizacja dziecka, utożsamianie się z nim jako najwyższym dobrem: ciągłe zajmowanie się dzieckiem, jego sprawami; czynności zabezpieczające przed możliwym, nawet nie bezpośrednim, niebezpieczeństwem, a równocześnie przed zachowaniem dziecka niezgodnym z idealnym wzorem, np. bardzo grzecznego dziecka; afektacja w stosunku do dziecka; brak krytycyzmu, co rzutuje na maksymalizację ocen pozytywnych .
Zachowania ,,właściwe" - pozytywne i adekwatne wzmacnianie zachowań dziecka, krytycyzm połączony z akceptacją.
Niekonsekwencja: przemienność zachowań błędnych zaliczanych do różnych kategorii błędów. Zachowania ,,właściwe" - adekwatność zachowań wychowawcy do zachowań i własności sytuacji - z utrzymaniem pewnej linii postępowania, a szczególnie struktury ,,wspólne działanie"."
1. Ciągłość- proces wych. jest procesem ciągłym nierozerwalnym społeczeństwo zachowuje swoja tożsamość dzięki procesowi wychowania. Społeczeństwo które nie miałoby możliwości przekazania swojej kultury uległoby rozpadowi.
2. Długotrwałość – proces wych. w kontekście człowieka trwa całe życie ma swój początek i koniec zmieniaja się tylko sytuacje wychowawcze
3. Dynamiczność – proces wych. powinien nadążać za zmianami w płaszczyznie wychowanka i jego osobowości zmianami w płaszczyznie społeczno kulturowej. Jeśli zmienia się kultura wartości i style życia powinno to mieć odbicie w procesie wychowania . Proces powinien być dynamiczny zmienny i nadążać za zmianami .
4. Złożoność – proces jest złożony ponieważ w oddziaływaniu na wychowanka bierze udział cały szereg czynników i środowisko społeczne (nauczyciele, rodzice, gr. rówieśnicza) cechy osobowościowe wychowanka jego cechy indywidualne maja wpływ na przebieg wychowania. Jest to proces złożony bo bierze w nim udział wiele różnych zmiennych (zewnętrznych, osobowościowych i środowiskowych) nie jest to proste działanie 2 elementów a jest to działanie wielu czynników.
5. Intencjonalność – czyli celowość proces wych. powinien być procesem celowym gdzie określone są cele wychownia.
6. Relatywność – czyli względność wychowawca nie może być pewien jakie osiągnie rezultaty może tylko przypuszczać. Proces wych. jest procesem skomplikowanym bierze w nim udział wiele czynników środowiskowych a wychowawca nie wie który z nich będzie miał wpływ na proces wychowania.
7. Interakcyjność- czyli dialogowość , proces dwu kierunkowy wychowawca wpływa na wychowanka i odwrotnie
1. Nie można mówić o wychowaniu, jeśli nie ma oddziałujących na siebie osób.
2. Nie można mówić o wychowaniu, jeśli przynajmniej niektóre osoby biorące w nim udział nie działają z myślą o wywołaniu zmian w postępowaniu innych ludzi.
3. Nie można mówić o wychowaniu, jeśli wszyscy ci ludzie nie znajdą się we wspólnej sytuacji symbolicznej, czyli układzie znaczeń zgodnie nadawanych rzeczom i czynom przez nadawcę i odbiorcę oddziaływania (podmioty musi coś łączyć, wychowawca i wychowanek mają wspólne cele)
dyrektywne- bezpośrednie dokonywanie zmian w rozwoju wychowanków, zakłada wywołanie wpływu na owe zmiany głownie
przez osoby dorosłe, wychow. odbywa się bez czynnego udziału wychowanków, odpowiedz. za rozwój ponoszą rodzice (NAKAZOWE)
niedyrektywne- wspomaganie rozwoju wychowanków, dyskretne dopingowanie ich do osobistego angażowania się w proces
samowychowania (TWÓRCZE)
autokratyczny-duży dystans pomiędzy rodzicami i dziećmi; rodzice podporządkowują sobie dzieci, ważne są tylko ich racje, niedostrzeganie potrzeb dzieci; dzieci są nieśmiałe, żyją w lęku przed karą, uległe, niektóre są agresywne i nienawidzą innych
demokratyczny-styl najbardziej optymalny; koleżeńskie i partnerskie kontakty z dziećmi; liczenie się z ich potrzebami i zdaniem w podejmowaniu decyzji domowych; silna więź
emocjonalna; dzieci są lepiej przygotowane do życia
liberalny- niepożądane; polega na pozostawieniu dzieci samym sobie; nie ingerowanie w ich sprawy, tolerancja
aspołecznych zachowań; spełnianie zachcianek dzieci- które są oczkiem w głowie rodziców; dzieci przesadnie pewne siebie,
egoistyczne, kapryśne; niezdyscyplinowane, nie rozumieją istoty życia
wychowania okazjonalnego- brak spójności oddziaływań wychowawczych ze strony rodziców; zmienność i przypadkowość oddziaływań na dziecko, zależne od humoru rodziców. Dziecko jest zagubione mając nadmiar „wolności”. Dobra wolność nie jest możliwa bez dobrych ram.
słuchanie bierne
zaakcentowanie uwagi
otwieracze i zachęty
słuchanie aktywne
Słuchanie bierne zakłada, iż istnieją takie sytuacje, gdy w najlepszy sposób wyrazić akceptację może nie mówienie; bierne słuchanie ośmiela dziecko oraz pozwala wszystko powiedzieć. W przypadku biernego słuchania sprawdza się stare porzekadło, iż mowa jest srebrem, a milczenie złotem.
Otwieracze,zachęty równie ważne w rozmowach z dziećmi są to wypowiedzi, umożliwiające dziecku większe otworzenie się, powodujące zachęcenie go do dalszej wypowiedzi. Otwieracze stanowią odpowiedzi nie zawierające żadnych osobistych sądów, opinii, czy też uczuć; zaliczyć tu może takie wyrażenia jak: [serio?, interesujące, opowiedz mi o tym, chciałbyś o tym pomówić?”]
- odzwierciedlenie
- udzielanie zachęt
- wypowiedzi otwierające
- parafrazowanie
- klasyfikacje
- dowartościowanie
- pytania otwarte
- podsumowanie
- redagowanie szumów zewnętrznych
ODZWIERCIEDLANIE- dostosowanie się do osoby z którą rozmawiamy do jej odczuć i nastrojów po to by ją lepiej zrozumieć. W praktyce- upodobnianie się do rozmówcy przez zbliżone zachowanie: mowa ciała, głosu i języka.(ton głosu, gestykulacja,kontakt wzrokowy, sposób siedzenia itd)
UDZIELANIE ZACHĘT- zachęty powinny ośmielić drugą osobę do wypowiedzi i potwierdzać, że jest z uwagą słuchana, pomoce niewerbalne, sygnały, uśmiech, potakiwanie głową.
PARAFRAZOWANIE- powtórzenie sensu wypowiedzi naszego rozmówcy własnymi słowami „Chodzi o to, że…” „Chcesz powiedzieć, że…”
KLASYFIKACJA- oddzielenie rzeczy ważnych (istotnych elementów) badanego zjawiska od ubocznych (skupienie się na ważniejszym). Jest to prośba o wyjaśnienie, gdy nie możemy zrozumieć wypowiedzi.
PYTANIA OTWARTE- nie sugerujące i nie narzucające rozmówcy jednej interpretacji, dzięki nim można uzyskać wiele odpowiedzi „Co sądzisz o…”
PODSUMOWANIE- dostrzeżenie osiągniętego postępu, powiązanie ze sobą ważnych treści i faktów, dokonanie przejścia do dalszego etapu rozmowy. „Wydaję mi się, że istotne myśli jakie wyraziłeś to…”
DOWARTOŚCIOWANIE- okazanie drugiej osobie, że jest ważna, docenienie wysiłków rozmówcy „Doceniam twoje działania…”
REDUKCJA SZUMÓW ZEWNĘTRZNYCH- unikanie czynności i elementów które mogą niekorzystnie wpływać na komunikację i wskazywać na brak zainteresowania lub odwracać uwagę np. słuchanie zbyt głośnej muzyki, przeglądanie papierów.
Dwa rozumienia wartości:
1.Obiektywistyczny- a więc wartości obiektywne niezależne od ocen i systemów etycznych, nie są zależne od niczego, ani od nas.
2.Subiektywistyczny- wartości subiektywne, tkwią tylko we mnie, zależą od mojej świadomośc
(Środki - stanowią treść metod)
1) metody wpływu osobistego:
| Metoda | Środek |
|---|---|
| Sugerowanie | |
| Perswazja | Słowo |
| Przykład osobisty | Osobowość kreatora |
| Wyrażanie zgody/niezgody |
2) metody wpływu sytuacyjnego:
| Nagradzanie lub karanie | Kara lub nagroda |
|---|---|
| Pokierowanie | |
| Organizacja przeżyć wychowanka | |
| Wywoływ.antycyopacji wobec odstępstw od norm | |
| Przydzielenie funkcji/zadań w społeczenstwie | |
| Ćwiczenie |
3) metody oddziaływania społecznego
4) metody ukierunkowania samowychowania
metody indywidualne:
| Karanie i nagradzanie | |
|---|---|
| Kształtowanie | |
| Perswazja | |
| Metoda zadaniowa | czynność wychowania dokonywana przez podopiecznego podczas realizacji zadania |
- perswazja (tworzenie i przekazywanie podopiecznym sygnałów językowych mających za zadanie
osiągnięcie przemian w strukturach ich wiedzy)
- metoda zadaniowa (wywoływanie aktywności podopiecznych a także pokierowanie owej aktywności poprzez wyznaczanie im zadań co również ma istotny wpływ na przemiany zachodzące w
strukturach ich wiedzy)
2) metody grupowe:
- kształtowanie się odniesienia poznawczego (naciski na daną grupę w taki sposób, aby miała
ona wpływ na kształtowanie się osobowości podopiecznego)
- metody wpływu grupowego (różnica pomiędzy naciskiem grupowy a metodą nagrody i kary polega na tym iż przyczynia się do niego większa grupa społeczeństwa)
3) metody kształtowania się systemu zadań oraz norm grupowych
4) metody kształtowania się grupowych wzorców egzystencjonalnych
CZĘŚĆ KLAUDII’
1.POJĘCIA:
Asertywność- w psychologii termin oznaczający posiadanie i wyrażanie własnego zdania oraz bezpośrednie wyrażanie emocji i postaw w granicach nienaruszających praw i psychicznego terytorium innych osób oraz własnych, bez zachowań agresywnych, a także obrona własnych praw w sytuacjach społecznych. Jest to umiejętność nabyta. * umiejętność wyrażania opinii, krytyki, potrzeb, życzeń, poczucia winy,
* umiejętność odmawiania w sposób nieuległy i nieraniący innych,
* umiejętność przyjmowania krytyki, ocen i pochwał,
* autentyczność,
* świadomość siebie (wad, zalet, opinii),
* wrażliwość na innych ludzi,
* stanowczość
* samoocena.
Uległość- chęć pozostania w cieniu, poddawanie się wpływom innych, posłuszeństwo wobec innych, rezygnacja ze swoich praw na korzyść osób trzecich. (Bezradność i jej demonstracja, spełnianie zachcianek wychowanka, rezygnacja ze stawiania mu wymagań).
Agresja- atak słowny, fizyczny lub symboliczny zagrażający lub poniżający w stosunku do dziecka to cechy agresji. Agresja może być okazywana poprzez atak fizyczny, bicie, szturchanie, obezwładnianie, przymuszanie do określonej pozycji, np. klęczenie. Może występować atak symboliczny poprzez stosowanie obraźliwych gestów, ironii oraz ostrych kar.
Rygoryzm- to bezwzględne egzekwowanie wykonywania poleceń, pedanteria, sztywność ocen; stawianie wymagań bardzo dokładnie określonych, nie pozostawiających swobody. Występuje tu ścisła kontrola postępowania dziecka, egzekwowanie posłuszeństwa, brak równowagi kar i nagród, formułowanie ocen negatywnych.
Hamowanie aktywności- to przerywanie, zakazywanie aktywności dziecka poprzez fizyczne lub symboliczne zachowanie własne dziecka, tj. innymi poleceniami, zadaniami, inicjatywami. Wychowawca włącza się w aktywność dziecka, przeszkadza, odbiera odwagę, krytykuje, wprowadza modyfikacje nie licząc się ze zdaniem dziecka, przejmuje jego czynności bez uzasadnień. Hamowanie aktywności dziecka może wystąpić poprzez zakazanie aktywności uprawianej przez dziecko bez uzasadnień lub z uzasadnieniami ograniczającymi prawa dziecka do własnej aktywności.
Obojętność- wyznacza niedocenianie zadań oraz nadmierna koncentracja na sobie.
W SKRÓCIE (tego nie było, ale nóż widelec dla przypmnienia)
eksponowanie siebie jest wyznaczone przez nadmierną koncentracje na sobie i niedocenianie zadań,
uleganie (bezradność) wyznacza niedocenianie zadań oraz ekstremalna akceptacja emocjonalna dziecka („żar”),
zastępowanie (wyręczanie) jest wyznaczone przez ekstremalną akceptację emocjonalną dziecka („żar”) i nadmierną koncentrację na zadaniu,
idealizacja dziecka została wyznaczona przez nadmierną koncentrację na zadaniu i nadmierną koncentrację na dziecku,
niekonsekwencja – cechuje się występowaniem w czasie jednej sytuacji wychowawczej kilku błędów niepokrewnych ze sobą (nie sąsiadujących ze sobą w kole), np. rygoryzm, hamowanie aktywności, obojętność
Wychowanie INTENCJONALNE wg GURYCKIEJ: "Wychowanie podmiotowe określa sytuację wychowawczą jako układ ludzi, rzeczy i zadań, w której jej podmiotem jest zarówno wychowawca jak i wychowanek, a więc jako sytuację dwupodmiotową. Istotą wychowania jest zachodzący między nimi stosunek, przepływ informacji".
Wychowanie INTERAKCJONALNE: zachodzi w związku interakcją z wychowawcą i jego wychowankiem, wymiana poglądów, itp.Interakcyjność to jedna z cech wychowania, zakłada, że wychowanek musi być aktywny w procesie wychowania, znać cele różnych sytuacji wych.
Personalizm- nazwa kilku (czasem przenikających się) kierunków współczesnych filozoficznych o nastawieniu na autonomiczną wartość osobowości, przykładających szczególną wagę do pojęcia osoby (łac. persona).
Personalizacja- są to wszelkiego rodzaju oddziaływania wychowawcze. Pedagogizacja odbywa się w wielu instytucjach, które pomagają ludziom z problemamu typu alkoholizm, narkomania, domy opieki. Wywołuje ona pozytywne zmiany w osobowości wychowanka, pozwala mu wrócić na dobrą drogę, lub na niej pozostać.
Zasady wychowania- Włodzimierz Szewczuk zakładał, że istnieją tylko zasady wychowania, gdyż wychowanie nie da się oddzielić od nauczania. Zasady wychowania są prawami. Jeżeli, pisał „ opierając się na prawie przebiegu działalności wychowawczej, formułujemy ogólną wytyczną dla działalności wychowawczej, otrzymujemy z a s a d ę w y c h o w a n i a” (W.Szewczuk 1972, s.11). Jednocześnie przyjmował, że liczba zasad jest skończona i obejmuje dziewięć zasad: motywacji, aktywności, praktyczności, bezpośredniości, receptywności, systemowości, trwałości, zespołowości oraz indywidualizacji.
Osobowość – to zespół względnie trwałych cech lub dyspozycji psychicznych jednostki, różniących ją od innych jednostek.Osobowość człowieka kształtuje się w wyniku procesów wychowania w rodzinie, w szkole w grupach rówieśniczych, a szczególnie poprzez kontakty w pracy.
Postawa - uwewnętrzniona przez jednostkę, wyuczona skłonność (akt woli przejawiający się w czynach) do reagowania w społecznie określony sposób, szczególnie przez podejmowanie określonych działań w odpowiedzi na oczekiwania społeczne.
BŁĘDY W WYCHOWANIU
Błędy "ciepłe" (idealizacja dziecka, zastępowanie, uleganie) często nie są zauważane przez dziecko. Stanowiąc ryzyko niekorzystnych skutków dla niego, nie pogarszają one percepcji rodziców jako wychowawców, lecz je stale optymalizują. Jednak dzieje się to wszystko do pewnego wieku. Wytwarza się również nadmierne uzależnienie od obojga rodziców czy jednego z nich, co wtórnie hamuje rozwój indywidualności, kompetencji społecznej dziecka, przysparzając mu zwykle poza rodziną kłopotów związanych z przystosowaniem. Może zmniejszyć się odporność dziecka na wszelkie trudne sytuacje, a równocześnie na skutek stałego i nasyconego emocjami dodatnimi wzajemnego stosunku, wytwarzać się uzależnienie od kochających osób. Postawa nadopiekuńczości przyczynia się do głębokiego zaburzenia zdolności dziecka do autokreacji i przystosowania społecznego. Wobec sytuacji trudnych, grożących porażką i wymagających samodzielnego panowania nad sytuacją, nie sprosta wymaganiom i przyjmie postawę obronną.
Dzieci wychowywane w sposób "zimny" - rygoryzm połączony z agresją i obojętnością są bardziej niezależne emocjonalnie, mają ocenę adekwatną do swych możliwości oraz są bardziej odporne na stres. Przyjmują wobec trudności postawę zadaniową. Można powiedzieć, że to co uważamy za ryzyko doświadczeń niekorzystnych dla rozwoju nie zawsze jest takim ryzykiem, a więc nie jest błędem, bo też nie jest przyczyną złych skutków. Z drugiej strony może być błędem jeżeli wywoła negatywne skutki dla rozwoju. Agresja powoduje spadek nastroju wychowanka, wywołuje w nim poczucie winy. Skutkiem agresji może być operacyjny wzrost orientacji przedmiotowej przejawiający się ucieczką, izolacją dziecka, agresją wobec wychowawcy.
3. Metody wychowania - Muszyński - sposób postępowania wychowawcy, polegający na wywieraniu wpływu na aktywność wychowanka, związany zawsze z obszarem nagród i kar. Wychowanie poprzez stosowanie tych metod dąży do obranego celu.
Wymień metody wychowania: nagradzanie, karanie, modelowanie, metoda persfazyjno-informacyjna, zadaniowa, grupowa, metoda organizowania działalności zespołowej, metoda organizowania działalności samorządowej, samowychowanie.
Podział wg Muszyńskiego
WPŁYW OSOBISTY: wyrażanie aprobaty i dezaprobaty (podoba - nie podoba mi się), działanie – wpływu osobistego, perswazja, wysuwanie sugestii, instruowanie.
Indywidualna relacja wychowawca-wychowanek, wg tych oddziaływań będziemy poznawać świat.
WPŁYW SPOŁECZNY: modyfikacja celów zespołu, kształtowanie norm postępowania, przekształcanie struktury zespołu, nadawanie właściwego kierunku kontroli. Pod wpływem otoczenia możemy zmienić swoje zachowanie by dostosować się do ogółu, by pozyskać akceptację.
WPŁYW SYTUACYJNY: nagradzanie, karanie, organizowanie doświadczenia. Określona sytuacja może wpłynąć na nasze zachowanie ( strata bliskich)
KIEROWANIE SAMOWYCHOWANIEM: ukazywanie samych sposobów, przygotowanie do świadomego ćwiczenia, ukazywanie do świadomego ćwiczenia. To co zrobię sama dla siebie, kierowanie swoim samorozwojem, to jakie wartości będą miały wpływ na mój system wartości
4. SAMORZĄDNOŚĆ:
Metoda organizowania działalności samorządowej– uczestnictwo dzieci i młodzieży w działalności uczy odpowiedzialności, ważności, że możemy mieć na coś wpływ przygotowanie do samodzielnego życia zbyt wczesne włączenie spowoduje upośledzenie na gruncie społecznym
Warunki skuteczności:
realność zadań i problemów zwiększenie udziału wychowanków usprawnianie rozwiązań organizacyjnych tworzeniu równych szans udziału w budowaniu rzeczywistości
Problemy
powstanie klik i grup interesów, brak spójności działań, nadmierna ingerencja wychowanków.
5. Kominikat JA:
ułatwia ćwiczenie asertywności. Podstawą tego komunikatu jest to, że otwarcie mówię o swoich uczuciach, pragnieniach i przekonaniach, ale nie ranie przy tym innych.
KOMUNIKAT TY (unikanie odpowiedzialności): *Złościsz mnie; *Spotkanie było beznadziejne; *Musiałem to zrobić; *Nie liczysz się z moimi uczuciami; Zachowujesz się okropnie.
KOMUNIKAT JA (branie odpowiedzialności): *Jestem zły; *Jestem niezadowolona ze spotkania; *Zrobiłem to; *Czuję się urażona; Nie podoba mi się kiedy…
Jak budować taki komunikat? Hmm.. Już Wam mówię, bo jestem mądra heh ;
CZUJĘ – stwierdzenie uczuć czy przekonań. Opisz swoje uczucia np. gniew, smutek, zawód, żal itp. KIEDY TY – wskazanie konkretnego zachowania. Opisz zachowanie partnera, które powoduje problem, czyli takie, które Ci przeszkadza albo rani. PONIEWAŻ – wskazanie konsekwencji/wartości. Opisz konsekwencje, jakie ponosisz w związku z zachowaniem partnera np. ryzyko utraty przyjaciół, strata czasu itp. CHCĘ – sformułowanie celu. Powiedz, czego chcesz. Informuj jasno o swoich prośbach i oczekiwaniach np. chciałbym żebyś…, proszę Cię żebyś… itp.
Dla ułatwienia poniżej kilka przykładów budowy komunikatu JA:
CZUJĘ KIEDY TY PONIEWAŻ CHCĘ
Jestem zły kiedy muszę czekać na raport po terminie, ponieważ nie mogę wykonać na czas mojego zestawienia dla szefa chciałbym, żebyś w przyszłości oddawał mi raport na czas.
Czuję się przygnębiony, kiedy słyszę, że nie zostałem nagrodzony, ponieważ osiągnąłem bardzo dobre wyniki chciałbym, żebyś to docenił.
Czuję się smutna i zaniedbana, kiedy Ty nie pytasz, czy jestem zmęczona, ponieważ ważne jest dla mnie okazywanie sobie troski proszę, żebyś mnie o to pytał.
6. Po Co Rodzice W Szkole? Napisz temat warsztatu dla rodziców dzieci klasy 6 i III gimn. TEZA: czy r. potrzebni są w szkole?
Tematy na WARSZTATY dla rodziców:
Jak motywować dziecko do nauki? 2. Jak poprawić koncentrację dziecka? 3. Jak mówić aby dzieci słuchały? 4. Jak pomóc dziecku w nauce?
Na to pytanie można udzielić wielu odpowiedzi: Istnieje wspólny cel: zarówno rodzicom, jak i nauczycielom zależy na rozwoju dziecka. Rodzice ponoszą odpowiedzialność za opiekę i wychowanie dziecka i nie są z niej zwolnieni, gdy posyłają dziecko do szkoły. Szkoła uczy i wychowuje dzieci, dla których niezwykle istotne są jednolite zasady postępowania w sprawach wychowawczych wszystkich dorosłych. Rodzice wywierają ogromny wpływ na przyswajane przez dzieci wartości, przekonania i zachowania – szkoła dopełnia działanie domu. Bez współdziałania z rodzicami szkoła nie poradzi sobie z takimi problemami jak np. agresja, przemoc, uzależnienia i inne patologie. Rodzice są głównymi klientami szkoły.Rodzice płacą na szkołę podatki. Rodzice mogą pomóc szkole w jej kłopotach organizacyjnych. Oczekiwania rodziców to ważna informacja dla szkoły planującej swoje zadania. Opinia rodziców o szkole może być pożyteczną informacją i służyć poprawie jakości pracy szkoły. Integracja grupy rodziców może przyczynić się do większej integracji dzieci w szkole. Wśród rodziców jest wielu fachowców, z których wiedzy i umiejętności szkoła może korzystać.
7. Jak rozmawiać z dzieckiem? (5 cech)
1. Podstawą jest świadomość tego, co to jest POROZUMIENIE (wzajemne mówienie i słuchanie, wymiana informacji)
2. Postawa akceptacji wobec rozmówcy.
3. Unikać krytyki w swoich wypowiedziach.
4. Okazywanie uczyć w czasie rozmowy.
5. Ważne jest również bierne słuchanie, dziecko się otwiera na rozmówcę.
6. Nie wtrącamy się w czasie wypowiedzi dziecka, pozwalamy mu dokończyć wypowiedź.
8. A. Gurycka, wg autorki ”Błąd wychowawczy
to takie zachowanie wychowawcy, które stanowi realną przyczynę (lub ryzyko) powstania szkodliwych dla rozwoju wychowanka skutków (...) wszędzie tam, gdzie obserwujemy zaburzenia interakcji między wychowawcą a wychowankiem, a szczególnie jej zerwanie, możemy z ogromnym prawdopodobieństwem mówić o błędzie wychowawczym”.
Autorka wyróżnia dwa rodzaje błędów:
błędy dydaktyczne (rzeczowe), które powstają wtedy, gdy do przekazywanej wiedzy przez nauczyciela, wkrada się nieprawda, brak precyzji, nadmierne uproszczenia, pomijanie istotnych faktów czy błędne myślenie.
błędy wychowawcze, które dotyczą nauczycieli dostarczających doświadczeń wadliwego funkcjonowania społecznego, co może skutkować w stosunku do uczniów odbieraniem wiary w siebie lub biernością oraz innymi krótko i długotrwałymi skutkami.
9. SCHEMAT PROCESU WYCHOW. I JEGO OPIS:
Opis: "Proces wychowania to ciąg działań wychowawczych podejmowanych indywidualnie lub zbiorowo w celu stopniowego wywołania określonej przemiany w osobowości wychowanka przy czym kolejność działań jest odpowiednio dostosowana do przebiegu wywoływanej przez nie zmiany."
10. NAGRADZANIE I KARANIE:
Kara to przykrość, która spotyka wychowanka za popełnione czyny naganne. Może ona wyeliminować pojawianie się tego czynu, natomiast nie zachęci do postępowania właściwego. W sytuacji nadmiernego karania będzie się on czuł pokrzywdzony i prawdopodobnie będzie szukał sposobów uniknięcia kary( kłamstwo, ucieczka ). Kara jest mechanizmem, które nie uczy nowych zachowań. Natomiast nagroda posiada wartość wychowawczą; dzięki niej można skutecznie poprawić postępowanie wychowanka.Wartość nagrody polega na tym, że kojarzy się ona dziecku z określonym ( pożądanym ) postępowaniem i zachęca do powtarzania go. Jest istotnym czynnikiem aktywizującym działanie. Uczenie się, nabywanie nowych nawyków oraz umiejętności przebiega lepiej, szybciej i skuteczniej, jeżeli towarzyszy tym czynnością stan zadowolenia, przyjemności. Im bardziej chwalimy dziecko za daną czynność, tym bardziej staje się ono dla niego atrakcyjną.
Jest źródłem wewnętrznego zadowolenia. Nagradzajmy, więc dziecko, jeśli tylko na to zasługuje. Każde może i powinno przeżyć własny sukces, jeśli mu w tym pomożemy. Dostrzegajmy zawsze wysiłek dziecka i jego dobre chęci. Nie krytykujmy przesadnie, co zwykle wywiera odwrotny, negatywny skutek. Ważne jest jednak, aby starannie dobierać nagrody, stosowne zarówno do wieku, jak i do sytuacji wychowawczej.
11. PROGRAM WYCHOWAWCZY:
Uwzględniając dotychczasowe tradycje, szanując poglądy rodziców, trzeba próbować jednak wciągać jak najwięcej członków społeczności szkolnej do realizowania wspólnego planu wychowawczego, który polega na pokazaniu drogi wychowawczej jaką muszą przejść uczniowie w całej swej edukacji na poszczególnych etapach kształcenia. Program wychowawczy szkoły jest więc opisem tej drogi. Budowa programu wychowawczego szkoły jest to przedsięwzięcie bardzo ważne, trudne i odpowiedzialne. Ważne , ponieważ „takie będą Rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie”. Tyle dobra w wymiarze indywidualnym i społecznym - ile potrafimy zaszczepić go w wychowankach oraz wyposażyć ich w siłę do jego urzeczywistniania i pomnażania. To nasi uczniowie będą budować przyszłość. Czy będzie ona lepsza od teraźniejszości – w dniu dzisiejszym zależy w dużym stopniu od programu wychowawczego szkoły i zaangażowania podmiotów szkoły w jego twórczą realizację. Uważam, że tak należy pojmować bardzo ogólne cele programu wychowawczego szkoły na wszystkich etapach edukacji i rozwoju osobowości ucznia w systemie szkolnym. Program wychowawczy który, szkoła realizuje musi być zaakceptowany przez uczniów, radę rodziców i zatwierdzony przez Radę Pedagogiczną szkoły. W pracy tej tytułem wstępu do opisu programu wychowawczego omawiam definicję wychowania i jego aspekty prawne, następnie gdzie te wychowanie jest realizowane, czyli pojęcie szkoły jako placówki edukacyjnej do tego wychowania uprawnionej, poprzez diagnozowanie środowiska szkolnego dochodzę do budowy programu wychowawczego szkoły. Nie można tworzyć programu wychowawczego szkoły nie znając jej środowiska, potrzeb i aspiracji edukacyjnych młodzieży.
CZESC OD PATI
1. ZASADY WYCHOWANIA WG. WŁODZIMIERZA SZEWCZUKA.
Zasada motywacji.
Na zachowanie wpływają liczne czynniki, jednak w największym stopniu są to zmiany zachodzące w otoczeniu i w nas samych. Stan, w którym odczuwamy brak lub nadmiar konkretnego czynnika życiowego nazywamy potrzebą, która jest przyczyną aktywności człowieka. Uświadomienie sobie potrzeb nazywamy motywacją. To motywacja popycha nas do realizacji danego celu. Działania człowieka są tym efektywniejsze w im pełniejszym stopniu zaspokajają jakąś konkretną potrzebę człowieka. Przekładając tę myśl na pedagogiczny sposób myślenia, uczeń chłonie wiedzę w konkretnej dziedzinie tym szybciej i pełniej im silniejsza i głębsza jest motywacja, która aktywizuje go do działania. Każdy motyw jest potrzebą, ale nie każda potrzeba jest motywem. Zależy to głównie od wielkości tej potrzeby, jeśli jest ona duża, staje się motywem działania. Zaspokajanie potrzeby każdego rodzaju i na każdym szczeblu wyzwala w jednostce stan mniejszego lub większego zadowolenia, gdy, przeciwnie, niezaspokojenie jakiejś potrzeby rodzi niezadowolenie, przykrość, a niekiedy cierpienie. Człowiek uczy się odróżniać dobro od zła, zjawiska wartościowe od nie wartościowych. W rezultacie postępuje w pewien sposób nie dla samej przyjemności postępowania, lecz dla realizacji istotnych potrzeb. Żeby jednostka wykonywała efektownie jakąś czynność, jest konieczne, aby ono co najmniej pośrednio, a najlepiej bezpośrednio zaspokajało jej potrzebę.
Zasada aktywności
O aktywności człowieka mówimy wtedy, kiedy widzimy różnorodne przejawy jego działalności. Aktywność nie bierze się z nikąd, lecz z doskwierających człowiekowi potrzeb. Im więcej potrzeb odczuwamy, tym większa jest nasza aktywność w celu zapewnienia sobie komfortu w każdej płaszczyźnie życia. Aktywność jednostki jest fundamentalnym warunkiem orientacji w otaczającym świecie, zdobywania doświadczenia niezbędnego do codziennego życia. Sama aktywność może przebiegać w bardzo różny sposób i w bardzo dużym stopniu zależy od stopnia samodzielności człowieka. Urozmaicenie form aktywności wpływa na skuteczniejsze, szybsze i pełniejsze kształtowanie osobowości młodego człowieka. Należy jednak pamiętać, aby nauczyć go wszystkich form aktywności.
Zasada bezpośredniości
Zgodnie z tą zasadą, wychowanek powinien mieć możliwość uczuciowego przeżycia uczenia się świata jak i samego siebie, a także sposobów postępowania w różnych sytuacjach. Generalnie chodzi o bezpośredni kontakt z sytuacją, której opanowanie ma przyswoić sobie jednostka, zatem aby uczeń nauczył się przyjmować odpowiednią postawę w konkretnej sytuacji, musi zetknąć się z nią bezpośrednio poznawczo i emocjonalnie, a co szczególnie ważne, powinien zetknąć się z daną sytuacją świadomie i z nastawieniem na jej przemyślenie. Kształtowanie osobowości jest tym skuteczniejsze, im wszechstronniejsze jest ugruntowanie tej wiedzy i postępowania w bezpośrednim poznawczym i emocjonalnym kontakcie z rzeczywistością przyrodniczą i społeczną. Innymi słowy dla poprawnego poznania najważniejszy jest osobisty, bezpośredni kontakt z poznawanym zjawiskiem.
Zasada zespołowości
Podstawowym założeniem tej zasady jest fakt, iż rozwój jednostki przebiega sprawniej, szybciej i w pełniejszym stopniu, im bardziej jest nastawiona na współpracę grupa, w której funkcjonuje. Człowiek jako istota społeczna rozwija się optymalnie tylko w przypadku kontaktów z otoczeniem. To w grupie stwarzane są warunki współdziałania czy też współzawodnictwa, które powoduje pobudzenie aktywności i szybszy rozwój. Nauczyciel i uczniowie mogą stworzyć silny zespół jeśli w ich mniemaniu wychowawca jest autorytetem, a członkowie grupy darzą go szacunkiem i respektują jego zdanie. Ze strony zarówno ucznia jak i wychowawcy oczekuje się wyrozumiałości, szacunku, sprawiedliwej oceny i zrozumienia. Kształtowanie osobowości ucznia jest tym skuteczniejsze im bardziej zgrany zespół tworzy nauczyciel i jego podopieczni.
Zasada indywidualizacji
W myśl tej zasady, każda jednostka wymaga od wychowawcy indywidualnego podejścia, ponieważ posiada swoje niepowtarzalne nawyki i przyzwyczajenia, normy zachowania i nałogi. Każdy uczeń wymaga indywidualnego oddziaływania, które rozpoczyna się w momencie stwierdzenia nieprawidłowości w rozwoju osobowości jednostki. To odbieganie zachodzi wtedy gdy uczeń nie daje sobie rady ze średnio trudnym zadaniem, gdy wykazuje lękowe zahamowanie w wypowiedziach, gdy rozrabia w czasie zajęć. Odbieganie od normy może oczywiście zmierzać w przeciwnym kierunku. Zachodzi ono w przypadkach wykazywania przez ucznia szczególnych zdolności czy też wzorowej koleżeńskości, obowiązkowości, dzielności czy wytrwałości. Właściwa indywidualizacja to praca z pojedynczym wychowankiem. Prowadzi ją ten, kto ma bezpośredni kontakt z wychowankiem. Każde zaobserwowane przez wychowawcę odbieganie od normy, powinno być przemyślane i na podstawie tego należałoby poczynić odpowiednie kroki, w zależności od pozytywnej lub negatywnej aktywności ucznia. Nie zawsze dotarcie do zakłóceń w jednostkowych systemach poznawczych, systemach wartości, marzeń, pragnień, celów jest łatwe. W takich przypadkach trzeba skorzystać z pomocy specjalisty. Najlepszym rozwiązaniem byłby, gdyby każda szkoła dysponowała, jeżeli nie własnym, to środowiskowym psychologiem wychowawczym, który współpracowałby ściśle z gronem pedagogów.
Zasada praktyczności
Nazwa tej zasady oznacza związek teorii z praktyką, ponieważ nauka zrodziła się z praktyki. Przez pierwsze lata swego życia dziecko zdobywa orientację o świecie otaczającym, elementarne poznanie tego świata w zetknięciu z przedmiotami. Każde zdobyte doświadczenie pozwala mu na uniknięcie wcześniej popełnionych błędów, uczy go stopniowo coraz lepszego przewidywania skutków własnych działań. Od pierwszych tygodni nauki szkolnej dziecko powinno rozumieć, że krok po kroku zdobywa narzędzia rozszerzające możliwości jego działania. Każdy krok pedagogiczny wymaga przemyślenia w aspekcie tego, dlaczego wychowanek uczy się takiego czy innego przedmiotu. Kiedy teoria oderwana jest od praktyki, wychowankowie nie rozumieją sensu swego wysiłku. Takie właśnie są skutki nie realizowania w procesie kształcenia zasady praktyczności, która prowadzi również do konkretnego przekształcania rzeczywistości tak w węższym rozumieniu, jak i w szerszym rozumieniu praktyki życia codziennego. Kształtowanie osobowości wychowanka jest tym skuteczniejsze, im w większym zakresie realizowane jest w toku jego samodzielnego dochodzenia do poznania rzeczywistości, im wszechstronniej uświadamia sobie praktyczne znaczenie zdobywanego poznania, im pełniej rozumie to kształtowanie jako dowód prawdziwości tego poznania.
Zasada receptywności
Pojęcie recepcji obejmuje całokształt zmian psychicznych, jakie zachodzą w człowieku, gdy aktywnie ustosunkowuje się do wytworów ludzkich, z nastawieniem na ich przyjęcie. W zależności od sytuacji, od zadania recepcja może być wielopłaszczyznowa lub wyraźnie ukierunkowana, ograniczona do pewnego zakresu treściowego. Jeśli spojrzymy w aspekcie recepcji na stosunek odbiorcy do materiału opanowywanego, to jego możliwości będą różne, zakres ich będzie rozmaity w zależności od jego indywidualnego przygotowania, od zasobów doświadczenia w dziedzinie, do której dany materiał należy. Kształtowanie osobowości wychowanka, opanowywanie przez niego wiedzy o świecie i sposobów działania w tym świecie staje się tym skuteczniejsze, im większa jest receptywność treści działalności wychowawczej, im one są przystępniejsze, oraz im bardziej optymalne pojemnościowo.
Zasada systemowości
Całe nasze poznawanie świata otaczającego, jak też działanie w tym świecie opiera się na tworzeniu i rozbudowie różnorodnych systemów. Przez system należy tutaj rozumieć uporządkowany wg konkretniej zasady zbiór składników, powiązanych wewnętrznie tak, że każdy z nich spełnia w tym zbiorze określoną funkcję. Im bardziej obszerny jest i złożony materiał będący przedmiotem myślowo-pamięciowego opanowywania, tym większe znaczenie tych spójności, tym większa rola systemów. Uczeń powinien orientować się w układzie i powiązaniu zagadnień w obrębie danej nauki. Każdy nowy składnik wiedzy powinien wzrastać w sposób treściowo właściwy, a także uczeń powinien być świadomy tego wiązania, przynajmniej w odniesieniu do najważniejszych składników. Jeżeli proces nauczania realizuje te postulaty, w umyśle zarówno ucznia, jak i studenta rozbudowuje się rzeczywiście uporządkowane poznanie z całą jego hierarchiczną strukturą uogólnień, umożliwiającą operatywnie posługiwanie się zdobytą wiedzą. Zasada systemowości ma jeszcze jeden aspekt – czasowy, czyli systematyczność. Oznacza to równomierność pracy, czasowe rozmieszczenie oddziaływań pedagogicznych, jak i czynności samych wychowanków. Systematyczność prowadzi do określonego stylu pracy, do powstania nawyków, do utrwalenia się sposobów postępowania, działania i do ustalania się postaw.
Zasada trwałości
Z istoty uczenia się wynika, że jest ono względnie trwałe, gdyż informacja czy czynność, które po swoim przebiegu jako procesy przestawałyby w ogóle istnieć, nie modyfikując zupełnie późniejszego zachowania, nie mogłyby stać się efektami uczenia się, a te właśnie efektywne zmiany decydują o tym, że uczenie zachodzi. Nie ulega wątpliwości, że trwałość skutków uczenia się zależy i od aktywności jednostki, i od jej motywacji, i od systemowości procesu wychowania, i od przestrzegania zasady receptywności. Pamiętanie nawet najprostszych treści jest uzależnione od wielokrotności i sposobu uwikłań ich w doświadczenie jednostki. Trwałość pamiętania wzrasta z wielokrotnością działania bodźca na jednostkę. Kształtowanie osobowości wychowanka, opanowywanie przez niego wiedzy o świecie, sposobów postępowania staje się tym skuteczniejsze, im w szerszym zakresie w działalność wychowawczą włączone są specyficzne czynności myślowo-pamięciowe regulujące sposób wiązania tego co nowe, z poprzednim doświadczeniem jednostki.
2. H. Muszyński - wychowanie to szczególny rodzaj działalności ludzkiej, który polega na zamierzonym wywoływaniu określonych zmian w osobowości człowieka.
3.Pojęcie:
Zasady wychowania- normy reguły wychowania, jakie stosuje i przestrzega wychowawca w kontakcie z wychowankiem, normy określają jak powinien postępować wychowawca w określonej sytuacji.
4.OGNIWA PROCESU WYCHOWANIA:
Procesy wychowania przebiegają zawsze na poziomie realizowania celów etapowych. Ich integracja dokonuje się o tyle, o ile cele te zestawimy w pewne zespoły (syndromy), czynności zaś zmierzające do ich realizacji ujmujemy jako przynależne do jednego wspólnego ciągu.
Charakteryzuje się tym, że w poszczególnych sytuacjach wychowawczych podejmowane są działania na rzecz poszczególnych, ale ujętych w szerszą całość celów etapowych.
Sw1,2,…n = kolejne sytuacje wychowawcze;
Dw1,2…n/Ce1,2…n = kolejne alternatywne działania wychowawcze na rzecz celów etapowych Ce1,2..n;
Ce1,2..n = poszczególne cele etapowe;
Sw1
Dw1/Ce1,2…n
Sw2
Dw2/Ce1,2…n
Swn
Dwn/Ce1,2…n
Ce1,2…n
5. RECEPTYWNOŚĆ W WYCHOWANIU.
Receptywność jest to całokształt zmian psychicznych w tym głownie poznawczo-emocjonalnych jakie zachodza w człowieku kiedy aktywnie ustosunkowuje się on do wytworów ludzkich czyli jest nastawiony na ich przyjeci, poznanie i opanowanie. Im wieksza receptywność tym większy skutek procesu wychowania.
6. METODA MODELOWANIA.
Metodę modelowania nazywa się metodą działania własnym przykładem lub metodą dawania dobrego przykładu, metodą przykładu. To uczenie się przez naśladownictwo lub uczenie się zastępcze, a niekiedy „zarażanie” z uwagi na udzielanie się imitowanego zachowania .Metoda modelowania jest najskuteczniejszą metodą wychowawczą, jej skuteczność potwierdza fakt, iż „słowa uczą, a przykłady pociągają” . Możemy to zaobserwować u osób, które często ze sobą przebywają. Ludzie Ci zaczynają z czasem podobnie się zachowywać. Dzieje się to w wyniku nieświadomego przyswajania postaw i zachowań innych ludzi. Taka skłonność przejawia się u dzieci, które upodabniają się do swoich rodziców. Natomiast w szkole są nimi specyficzni uczniowie, jak i cieszący się autorytetem nauczyciele. Dziecko naśladuje zachowania wzoru lub wzorca oraz identyfikuje się z nim zarówno w warstwie poglądów, wyborów i zachowań społecznych, jak i w konkretnych działaniach w środowisku.
A. Bandury przez modelowanie rozumie on zarówno odwzorowywanie, czyli przyswajanie zaobserwowanych zachowań, jak również nabywanie nowych zachowań lub modyfikowanie zachowań dawniej już ujawnionych przez obserwatora, przy czym z zakresu modelowania wyklucza wszelkie świadome naśladowanie modelu przez obserwatora.
J. Aronfreed i U. Bronfenbrenner odróżniają upodobanie się do zachowań modela w wyniku uczenia się przez naśladownictwo i uczenie się przez modelowanie. Wg nich obserwowanie modela pociąga za sobą upodabnianie się do niego bądź to w sposób niemal odwzorowujący jego zachowanie (utożsamiane z naśladownictwem), bądź tez w sposób bardzo różny, lecz w granicach tej samej klasy zachowań (czyli w wyniku modelowania). Chodzi tu o skutki modelowania wyrażające się w różnym stopniu upodobania do zachowań modela. Skutki te dają się uporządkować linii ciągłej, przy czym na jednym jej krańcu znajdują się zachowania bardzo podobne do zachowań modela, a na drugim zachowania całkowicie różne w stosunku do tego co zaobserwowano u modela. Te ostatnie mają jedynie tę cechę wspólną z reprezentowanymi przez modela zachowaniami, iż przynależą do tej samej szerokiej klasy czy określonej kategorii postępowania.
Przybierają one zgodnie z wyrażeniem U. Bronfenbrennera postać symbolicznych równoważników zachowań, jakie ujawnia postrzegany model. Określa się je jako zgeneralizowane (uogólnione) efekty modelowania. Przykład: dzielenie się słodyczami, pocieszanie. Efekty w postaci zachowań o dużym stopniu podobieństwa do postępowania modela nazywa się bezpośrednimi wynikami modelowania.
Wychowawcze znaczenie zgeneralizowanych efektów modelowania.
W wyniku możliwego uogólnienia przez dzieci i młodzież postrzeganych zachowań innych ludzi stają się one zdolne do coraz bardziej różnorodnych i konstruktywnych reakcji na cudze potrzeby, braki, oczekiwania. Np. dziecko widząc matkę dzielącą się otrzymaną w prezencie czekoladą uczy się dzielenia, okazywania życzliwości, współczucia, przyjaźni, niesienia pomocy.
Upodabnianie się do innych osób nie zawsze odbywa się na zasadzie świadomego i celowego naśladownictwa lub odwzorowywania tego, co robią inni ludzie. Najczęściej to proces podświadomy, polegający na bezwiednym czy odruchowym powtarzaniu zachowań osób, z którymi łączy nas bliska znajomość i szczera zażyłość. Przedmiotem upodabniania mogą być zarówno zachowania wychowawczo pożądane, jak i niepożądane. Zależy to głównie od tego, czy pełnią one wobec danego obserwatora funkcję wzoru czy modelu postępowania, jaki aprobuje on wewnętrznie.
Zachowania łatwo podlegające modelowaniu.
Należy uświadomić sobie, że prospołeczne zachowania rodziców i nauczycieli w szczególny sposób łatwo podlegają procesowi modelowania, niepomiernie zwracają na siebie uwagę dzieci i młodzieży. Są to np. okazywanie przez rodziców wzajemnego zrozumienia, zaufania, serdeczności, udzielanie sobie pomocy, bycie usłużnym, wzajemne zabieganie o zdrowie i dobre samopoczucie. Tego rodzaju postępowanie rodziców wywiera istotny wpływ na zachowania i postawy moralnie i społecznie pożądane. Dzięki temu dzieci uczą sie od rodziców np. altruizmu w warunkach naturalnego ich odwzorowywania. znaczący wpływ na prawidłowy proces modelowania ma okazywana przez rodziców miłość rodzicielska. Jest warunkiem wielostronnego rozwoju dzieci. Niemały wpływ na gotowość do pożądanych społecznie i oralnie zachowań lub postaw mają doznane przez dzieci różnego rodzaju świadczenia od innych ludzi, w tym szczególnie rodziców i nauczycieli. Otrzymana pomoc sprawia, iż później same chętnie pomagają innym.
Czynniki ułatwiające modelowanie.
- podatność dziecina wpływy metody modelowania - metoda jest mniej skuteczna w stosunku do dzieci w wieku młodszym niż w wieku starszym;
- zróżnicowanie oddziaływanie metody modelowania na chłopców i dziewczynki- chłopcy chętniej upodabniają się do zachowań męskich, dziew. do wzorów zachowań kobiecych;
Duży wpływ na dzieci i młodzież wywierają osoby, które odgrywają szczególną rolę w ich codziennym życiu. Są to rodzice, nauczyciele, towarzysze zabawy, starsi koledzy i koleżanki.
Zauważono, iż model wywiera tym większy wpływ na obserwatora:
- im w wyższym stopniu obserwator postrzega jego kompetencje i prestiż, jakim cieszy się w swym otoczeniu;
- im szerszy jest zakres władzy modela i większe ma on możliwości zapewnienia obserwatorowi oparcia duchowego i materialnego;
- im w większym stopniu obserwator zauważa u modela podobieństwo do siebie, np. pod względem zainteresowań, umiejętności;
- im więcej entuzjazmu przejawia model dla swych zachowań altruistycznych;
Za pomocą metody modelowania można efektywnie wpływać na rozwijanie i pogłębianie zachowań czy postaw społecznie i moralnie pożądanych. Metoda to swą skuteczność zawdzięcza zwłaszcza swej bezpośredniości i naturalności. Oddziaływanie przez dobry przykład nie wywołuje odruchów buntu czy skłonności do robienia komuś na złość. Jednakże nie jest metodą o charakterze uniwersalnym toteż słusznie bywa uzupełniana i wzbogacana o różne inne metody tego rodzaju.
ZA POMOCĄ MODELOWANIA MOŻNA EFEKTYWNIE WPŁYNĄĆ NA ROZWIJANIE I POGŁĘBIANIE ZACHOWAŃ CZY POSTAW SPOŁECZNIE I MORLANIE POŻĄDANYCH.
7. METODA ZADANIOWA
Polega na powierzaniu dzieciom i młodzieży konkretnych zadań, których wykonywanie prowadzi zwrotnie do konstruktywnych zmian ich zachowań i postaw pożądanych z wychowawczego punktu widzenia, a także do wzbogacania ich wiedzy i doświadczeń w określonej dziedzinie działalności. Chodzi tu zwłaszcza o szeroko pojętą działalność prospołeczną, co znaczy, że w Szczególności wysoko ceni się tu zadania służące dobru wspólnemu.
· powierzanie dziecku zadań
· stawianie dziecka w sytuacjach problemowych
· wykształcanie dzięki tym sytuacjom konstruktywnych zachowań i postaw
· uczy się dzięki temu czego należy unikać, jak postępować
· nawiązanie do DEWEYOWSKIEJ koncepcji – doświadczenia (działalne jestźródłem wiedzy)
Warunki skuteczności:
· umiejętne formułowanie zadań ( poziom i możliwości dostosowane)
· zaangażowanie
· stopniowanie trudności ( od prostych do trudnych)
· obiektywna ocena działalności wychowanka
· pogłębianie samodzielności wychowanka ( interweniować tylko gdy jesttaka potrzeba)
Problemy:
· trudności w formułowaniu zadań
· skłonność do wyręczania wychowanka
Istotną cechą tej metody jest postawienie wychowanka wobec wymagań, wynukających z zaistniałej sytuacji.
Powierzanie zadań w rodzinie.
Metoda zadaniowa może być szeroko stosowana zwłaszcza w rodzinie. Istnieje tam wiele okazji, np. do świadczenia sobie wzajemnych usług. Przybierają one często formę przeróżnych zadań na rzecz domu i rodziny. Przeważnie są to zadania związane z utrzymywaniem porządku (wynoszenie śmieci, wycieranie kurzu, sprzątanie w pokojach, kuchni, łazience, mycie okien, pielęgnacja roślin) i przygotowaniem posiłków (zakupy artykułów spożywczych, obieranie ziemniaków, gotowanie, nakrywanie do stołu, zmywanie naczyń).
Niedocenianie przez rodziców domowych obowiązków dzieci.
Niektórzy rodzice uważają, że jedynym obowiązkiem dziecka jest nauka szkolna. Chronią je przed wykonywaniem jakichkolwiek obowiązków domowych. W zamian za to wymagają od nich nauki gry na instrumencie, nauki języka obcego, częstego udziału w zespołach artystycznych czy szkolnych kołach zainteresowań. Dzieje się to kosztem pełnego rozwoju społecznego i moralnego, higieny psychicznej. Dzieci takie z czasem obojętnieją na sprawy innych ludzi, są nie lubiani przez rówieśników, mają trudności w nawiązywaniu z nimi serdecznych kontaktów. Toteż pomimo sukcesów w nauce czują się nieszczęśliwi, wyobcowani, pozbawieni głębszych więzi emocjonalnych z rodziną.
Powierzanie zadań w szkole.
Szczególnie ważne jest powierzanie dzieciom i młodzieży zadań, związanych z udzielaniem przez nich tzw. pomocy koleżeńskiej w nauce. Pomoc ta polega na wspieraniu się w przezwyciężaniu różnych braków w wiadomościach i umiejętnościach szkolnych. Pomocy takiej mogą udzielać wszyscy uczniowie danej klasy. Nie wyklucza się uczniów mających luki w wiadomościach. Pomaganie innym w nauce sprzyja podwyższeniu własnych kwalifikacji w zakresie rozumienia i opanowania treści, jakie staramy się innym przekazać i wyjaśnić.
Wychowawcze znaczenie pomocy koleżeńskiej w nauce.
Rówieśniczy lepiej się wzajemnie rozumieją i na ogół łatwiej pokonują wspólne kłopoty w nauce. Szczególnie podkreśla się pomoc udzielaną uczniom klas niższych przez uczniów klas wyższych. Uczniowie ci wypełniają "luke międzypokoleniową" i ułatwiają uczniom młodszym od siebie "wejść w świat dorosłych".
Formy działalności samoobsługowej. Zadanie takie to np. dbałość o czystość w klasie i jej wygląd estetyczny,ścieranie i zmywanie tablicy, odkurzanie stolików i krzeseł, wietrzenie klasy.
Powierzanie zadań poza rodzina i szkołą.
Przejawiać się to może w udzielaniu zwłaszcza przez młodzież pomocy ludziom kalekim, chorym, samotnym, starszym. Nieodzownym jednak warunkiem powodzenia niesionej pomocy jest przynajmniej ogólna orientacja w potrzebach ludzi zdanych na taka pomoc czy wsparcie. Niesiona przez dzieci i młodzież pomoc ludziom starszym i opuszczonym jest szczególnie pożądana z wychowawczego punktu widzenia, ponieważ świetnie przygotowuje do pełnienia w przyszłości roli żony i męża, matki i ojca, opiekuna. Dzieci uczą się okazywania swej życzliwości i pomocy również osobom przygodnie spotkanym, a także pogłębiające się w nich poczucie odpowiedzialności i obowiązku wobec osób im najbliższym. Konieczne jest, aby dzieci korzystały nie tylko z przywilejów, lecz miały również stałe obowiązki do spełnienia. W szkole natomiast należy zadbać, aby obowiązki uczniów nie ograniczały się wyłącznie do zadań związanych z nauką, lecz mogą obejmować szeroki zakres działań, wiązanych z niesieniem dobra innym. Daje to im szansę przezwyciężenia swego egoizmu. Trzeba osłabić w dzieciach ducha rywalizacji i ukazać im uroki bezinteresownego współdziałania i współpracy, a także dawania bez oczekiwanego w zamian.
Skuteczne powierzanie zadań.
Powierzanie dzieciom zadań, których wykonanie pociąga za sobą pozytywne skutki wychowawcze, nie jest łatwe. Wymaga spełnienia co najmniej kilku warunków. chodzi szczególnie o to, aby dzieci i młodzież:
- podjęli się "służby" na rzecz innych z własnego, świadomego wyboru;
- byli przekonani o potrzebie przynoszenia im ulgi i wsparcia;
- wykonywali zadania służące dobru innych ludzi na miarę swych możliwości;
- świadczyli rozmaite usługi wobec różnych osób, czyli mieli sposobność nabywania wielostronnych doświadczeń w czynnym wspomaganiu innych;
- stopniowo uczyli się działań na rzecz dobra wspólnego, poczynając od zadań prostych kończąc na bardziej złożonych;
- spotykali się z zachętą ze strony rodziców i nauczycieli w formie pochwał lub uwydatniania korzyści, jakie odnosiły dzięki nim osoby wspomagane;
- doznali zadowolenia z tego powodu, iż mogli naprawdę być użyteczni dla osób potrzebujących.
8. AKCEPTACJA to: „pozytywna i wspierająca postawa wobec drugiego człowieka.[...]"
AKCEPTACJA BEZWARUNKOWA- (kocham cię bo jesteś)
AKCEPTACJA WARUNKOWA- (kocham cię bo np. masz ładne oczy)
Bezwarunkowość jest podstawą do samoakceptacji!
afirmacja dziecka, praca z dzieckiem na emocjach pozytywnych
założenie, ze każda jednostka z gruntu jest dobra
eliminacja prowadzi do wyuczonej bezradności
mamy akceptować dziecko, ale nie jego złe zachowanie
oddzielać dziecko od czynu
dawanie szans na poprawę każdemu dziecku- stwarzamy sytuację, aby możnabyło zobaczyć dziecko w dobrym świetle
do każdego dziecka mówimy po imieniu
przyjmujemy przeprosiny dziecka
nie etykietujemy dzieci!
nie porównujemy jednostek między sobą
nie spychajmy dzieci na margines klasy- aby nie było izolowane, odosobnione,wyposażamy w zadania i wkupiamy w grupę
zły nauczyciel to taki, którego się boją.