Schemat opłacalności inwestycji :

Faza przygotowania inwestycji faza realizacji inwestycji

Faza przedinwestycji faza inwestowania

1.Studia i programowanie – 2. Projektowanie – 3. Realizacja bud. -4. Przygotowanie eksp.

Dokumenty zawierające ocenę opłacalności : *program inwestycji, *studium wykonalności,* biznesplan

Opłacalność : cecha przedsięwzięcia inwestycyjnego zawierająca relację pomiędzy korzyściami uzyskanymi w wyniku realizacji przedsięwzięcia a kosztami realizacji

Zysk : zwany korzyścią netto, to różnica między sumą przychodów a sumą kosztów

Rodzaje ocen opłacalności : *relatywne ( względne ), *kategoryczne ( bezwzględne )

Metody ocen opłacalności :

*Uwzględniające wyłącznie wartości pieniężne :

-Proste ( nie uwzględniają zmiany wartości pieniądza w czasie ), np. oceny opłacalności na podstawie sumy zysków, prostego okresu zwrotu, prostej stopy zwrotu

- Dyskontowe ( uwzględniają zmianę wart. Pien. W czasie )

*Uwzględniające także korzyści i koszty pozafinansowe

Prosta Ocena Zwrotu (p.o.z.
) – to czas jaki jest potrzebny , aby nakłady inwest. Zostały w pełni pokryte korzyściami generowanymi przez inwestycję

Algorytm : PP=t, suma od t=1, dla B(i) = 1 ‘rzymskie’

PP polega na sumowaniu zysków B(i) w kolejnych jednostkach czasu i = 1,2,3…t i porównaniu obliczonych sum z kwotą nakładów inwestycyjnych.

Im krótszy okres zwrotu tym bardziej opłacalna inwestycja

Prosta Stopa Zwrotu (p.s.z.) – iloraz rocznego zysku do kwoty nakładów inwestycji. Uwzględnia się zmianę wartości pieniądza w czasie

Kwotę otrzymaną można pomnożyć przez : $ na oprocentowany rachunek, nabycie dóbr których wartość rośnie w czasie, zakup towarów w celach handlowych , zakup środków produkcji potrzebnych do produkcji

Stopa procentowa – to wyrażona w % i odniesiona do konkretnej jednostki czasu opłata jaką pożyczkobiorca (bank) płaci pożyczkodawcy za korzystanie z jego pieniędzy

Wskaźniki opłacalności – wartość obecna netto, wewnętrzna stopa zwrotu, zdyskontowany okres zwrotu nakładów inwestycyjnych

NCFi – Okresowe przepływy pieniężne netto (różnica między wpływami a wydatkami w okresie eksploatacji )

CFI_(i) – suma wpływów w i-tym czasie

CFO_(i) – suma wydatków w i-tym czasie

NCFi = CFli – CFOi

Wartość obecna netto – to wkładana w momencie początkowym (bazoym) kwota ekwiwalentna wszystkim przepływom pieniężnym netto związanym z danym przedsięwzięciem.

NPV – Net Present Value – suma zdyskontowanych na moment początkowy przepływów pieniężnych

NPV = suma od i=1 do T od : ułamek, w liczniku NCF(i) w mianowniku (1+r)^i , po ułamku minus J ( J - inwestycja wstępna )

Ocena kategoryczna : odbywa się na podstawie NPV,

NPV > 0 – przedsięwzięcie opłacalne,

NPV < 0 – nieopłacalne

Nie można porównywać NPV które nie są równie „ długie „

Procedura określania (porównywania) schematów obliczeniowych : * rysujemy schematy finansowe analizowanych przedsięwzięć * znajdujemy najmniejszą wspólną wielokrotność liczby jednostek czasu w porównywanych schematach (jeśli nie są równie długie) * przekształcamy każdy schemat do nowej długości T kopiując układ kwot i doklejając kopie tyle razy ile trzeba do uzyskania długości T

Przy porównywaniu przedsięwzięć bardziej opłacalnym jest to, dla którego NPV ma większą wartość

Wewnętrzna stop zwrotu : stopa %, dla której suma zdyskontowanych na mom. Początkowy wpływów jest równa sumie zdyskontowanych na mom. Początkowy wydatków, czyli dla wewn. Stopy zwrotu NPV =0

(IRR – Internal Rate of Return)

Ręczne obliczanie wewn. Stopy zwrotu (IRR) (krok po kroku ) * obliczamy NPV dla dowolnie przyjętego r po czym sprawdzamy znak NPV. * NPV > 0 zwiększamy r (stopę oprocentowania), NPV < 0 zmniejszamy r * krok ten powtarzamy aż do zmiany znaku NPV

IRR obliczamy jako miejsce zerowe funkcji liczbowej NPV ( r ) na odcinku o współrzędnych odpowiadającym wartościom r i NPV o przeciwnym znaku

Ocena na podstawie IRR IRR > r(k) – przedsięwzięcie opłacalny, IRR < r(k) nieopłacalne. Jeżeli obie inwestycje mają IRR > r(k) wybieramy wartość maksymalną jako najbardziej opłacalną.

r(k) – kosz kapitału zaangażowanego w realizację przedsięwzięcia

IRR – wartość ustalona dla przedsięwzięcia

Zdyskontowany okres zwrotu (nakładów inwestycyjnych ) – to taka liczba jednostek czasu dla której suma zdyskontowanych na mom. Początkowy wypływów = sumie zdysk. Na mom. Początkowy wydatków

DPP – Discounted Payback Period

DPP = t : suma od i=0 do t, ułamek, w liczniku NCFi, w mianowniku (1+r)^i, = 0

Ocena opłacalności przedsięwzięcia wg kryterium wartości obecnej netto następuje wg :

Kryterium NPV

Kryterium IRR

Kryterium zdyskontowanego zwrotu DPP

Inwestycje : nakłady gosp. Których celem jest wytworzenie nowych, powiększenie lub umocnienie istniejących środków trwałych

Inwestycje przejawiają się w : budowie, rozbudowie, przebudowie, nabywaniu maszyn lub urządzeń, nabywaniu jedn. Transportu,

Zakresy inwestycji :

Przedsięwzięcie inw. – charakteryzuje się kompleksowym zakresem rzeczowym, jest środkiem do osiągnięcia zewnętrznego celu, może składać się z 1 lub wielu zadań

Zadanie inw. – część przeds., która może być wyodrębniona ale zapewniać musi po jej oddaniu do użytku podjęcie eksploatacji

Zadanie hospodarczy

Zadania podobno jak przeds. Inwestycyjne – mogą obejmować jeden lub wiele celów

Bud. Proces inwestycyjny przebiega w nast. Etapach

*-1- Etap przygotowania inwestycji, * -2- Etap projektowania * -3- Etap negocjacji, zawierania umów, uzyskiwania pozwoleń *-4- Etap realizacji inwestycji *-5- Etap uruchomienia inwestycji, przekazania do eksploatacji

Związki między etapami inwestycyjnymi i ich tłumaczenie :

*-1- czasowy – wykonywanie czynności w odpowiedniej kolejności czasowej. Powodować to może rozpocz. Nowej czynności po skończeniu starej

* -2- przyczynowy – powoduje, że poprzednie ogniwo po skończeniu stanowi przyczynę ogniwa kolejnego

* -3- prawny – przepisy prawa określają kolejność ogniw w ciągu decyzyjnym

Jak inwestować : *wybrać sposób wykonania inwestycji, technikę, technologię procesów, wybrać materiały budowlane, które będą mogły być użyte w realizacji * Co wpływa na koszty ( ) * Gdzie inwestować ( ) * Dysponując powyższymi danymi można inwestować i planować.

Źródła finansowe :

Wew. – własne środki finansowe

Zewn. – banki, fundusze inwestycyjne, towarzystwa ubezpieczeniowe

Warunki do wydania decyzji o zabudowie : * co najmniej 1 działka sąsiednia z tej samej drogi jest publicznej jest zabudowana * teren ma dostęp do drogi publicznej * istnieje lub jest projektowane uzbrojenie działki * teren nie wymaga zgody na zmianę (..?..)

Teoria decyzji – to wspólny obszar zainteresowań wielu różnych dziedzin nauki, obejmujący analizę i wspomaganie procesu podejmowania decyzji, w tym :

*Klasyczna inżynieryjna teoria decyzji, która szuka rozwiązań optymalnych / najlepszych w dziedzinie dobrze sformalizowanej, tzw well definited

*Kognitywistyczne teorie decyzji – które szukają rozwiązań wystarczających / skutecznych

Decyzje mogą być podejmowane w warunkach : *pewności – każda decyzja pociąga za sobą znane konsekwencje *ryzyka – każda decyzja pociąga więcej niż 1 konsekwencję, znane jest prawdopodobieństwo (rozkład) * niepewności

Badania Operacyjne : zbiór metod matematycznych i statycznych zw. Ze sobą znalezieniem optym. Rozwiązania, najczęściej na potrzeby teorii decyzji stosujemy metody :

*programy matematyczne (programowanie liniowe, całkowitoliczbowe, zerojedynkowe, kwadratowe, nieliniowe, dynamiczne )

* zagadnienie transportowe

* zarządzanie projektem ( CPM, CPM-COST, PERT, wykres Gantla )

* Teoria zapasów

* Teoria kolejek

* łańcuch Markowa

* analiza szeregów czasowych

*metody obliczeniowe optymalizacji ( - metody konwencjonalne takie jak bez gradientowe i gradientowe oraz - metody optymalizacji globalnej takie jak algorytmy genetyczne i metoda symulowanego wywarzania )

Wielokryterialna analiza decyzyjna

*Wielokryterialne podejmowanie decyzji (USA) * Wspomaganie decyzji wielokryterialnych (Europa)

Wiele kryteriów – czas, koszt, etc..

Programowanie Liniowe : klasa problemów programowania matemat. W której wszystkie warunki ograniczające oraz funkcja celu mają postać liniowe

- Warunki ograniczające (techniczne) tworzą układ m równań lub nierówność a(i1)x(1)+a(i2)x(2)+… =< b (i)

- Postać standardowa (równościowa) – zmaksymalizowane funkcje celu :

z = c(1)x(1) + c(2)x(2) +…

przy ograniczeniach :

a11x1 + a12x2 + … + a2nxn = b1

a21x1+ a22x2 + … + a2nxn = b2

…

-Zapis macierzowy :

Zmaksymalizować : Z = C^T*X

Przy ograniczeniach : AX = b

Powyższy problem rozwiązuje się metodą simpleks(ów) Iteracyjną metodą rozwiązywania zadań programowania liniowego za pomocą kolejnego ulepszania rozwiązania ( optymalizacji ). Nazwa pochodzi od simpleksu – figury wypukłej będącej podobną do trójkąta

Zagadnienie transportowe przy interpretacji modelowej : *przewozy transportowe mają być realizowane z m punktów wysyłkowych do n punktów odbioru *potencjalna zdolność wysyłkowa poszczególnych punktów wysyłkowych jest znana i wynosi a1,…,an,….,am *zapotrzebowanie na dostawę w punktach odbioru jest określone

Model matematyczny otwartego zagadnienia transportowego : Zminimalizowanie funkcji kosztów transportu K = suma suma C ij X ij

Przy ograniczeniach : suma X ij < a i dla i = 1 : m

Ścieżka krytyczna - pojęcie z metody CPM oznaczające najdłuższą ścieżkę łączącą węzeł początkowy z końcowym

Łańcuch krytyczny – z metody CCPM oznacza ciąg zadań decydujący o minimalnym czasie trwania przedsięwzięcia z uwzględnieniem wszelkich ograniczeń

Optymalizacja : problemy optymalizacji możemy rozwiązać np. przy pomocy programu Excel (dodatek Solve) lub przy pomocy specjalistycznych modułów w pakietach : Matlab, Matematica, Maple, SASIOR

Obszary zarządzania i ich integracja w kotekście procesu budowlanego :

Na zarządzanie projektem składa się :

1.Zarządzanie i integracja projektu. Ustalenie koordynacji i integracji wszystkich elementów zarządzanie oraz wykonywania działań które wynikają z tych ustaleń w trakcie cyklu życia projektu

2. Zarządzania zakresem projektu, określenie tylko takiego zakresu robót, które są konieczne do osiągnięcia celu stworzenia struktury WBS, kontrola prac pod tym względem.

3.Zarządzanie czasem projektu, oszacowanie czasu trwania zadań, ustalenie priorytetów, relacji pomiędzy zadaniami, ustalanie terminów realizacji (metoda CPM CCPM , PERT, Monte Carlo), monitorowanie i kontrola czasu

4. zarządzanie kosztami projektu, planowanie i wstępne oszacowania kosztów (analiza rozwiązań alternatywnych, optymalizacja) Kosztorysowanie, kompromis pomiędzy kosztem a czasem realizacji.

5. Zarządzanie jakością w projekcie, ustalenie zasad zakresu osób odpowiedzialnych za kontrolę jakości. Bieżąca kontrola jakości, egzekwowanie zapisów umownych.

6. Zarządzanie zasobami ludzkimi w projekcie

7. Zarządzanie komunikacją w projekcie

8. Zarządzanie ryzykiem w projekcie

9.Zarządzanie zamówieniami

10. Zarządzanie bezpieczeństwem

11. Zarządzanie ochroną środowiska

12. Zarządzanie finansami

13 Zarządzanie reklamacjami

Zarządzanie kosztami :

Monitorowanie kosztów polega na porównaniu kosztów przewidzianych w budżecie z kosztami rzeczywistymi, przy czym wyróżnia się :

*Metodę klasyczną (bezpośrednią), w której porównywane są koszty planowane i rzeczywiste. Koszty rzeczywiste ustala się z dokumentów księgowych ( faktury, listy, płace )

*Metodę wartości wypracowanej (Earned Value) która jest rozszerzeniem metody klasycznej, oprócz kosztów planowanych i rzeczywistych uwzględnia tzw.. wartość wypracowaną ( w odniesieniu do robót niezakończonych ) metoda ta pozwala na prognozę kosztów końcowych w trakcie realizacji )

*Oprogramowanie wspierające zarządzanie : PertMaste, Primavera, SAP, IES, Planista, ERP, MS Project, Project Server itp.

* wartość wypracowana to wartość planowana, gdy roboty są (nie?)zakończone