1. Tlenki
Połączenie tlenu z dowolnym pierwiastkiem
a) Otrzymywanie tlenków
- Synteza pierwiastka
- utlenianie tlenków niższych do wyższych
- redukcja tlenków wyższych do niższych (z C lub H2)
- termiczny rozkład wodorotlenków
- termiczny rozkład siarczanów i węglanów
- Działanie HCL na węglany i siarczany
Tlenki zasadowe
Są to tlenki metali
Reagują z kwasami
Tlenki kwasowe
Reagują z wodorotlenkami
Nie reagują z kwasami
Tlenki amfoteryczne
Al2O3 ; FeO ; Fe2O3 ; Cu2O ; CuO ; ZnO ; Cr2O3 ; As2O3
(Al. Fe, Cu, Zn, As, Cr)
Reagują z :
mocnymi zasadami – Pierwiastki grupy I . Z gr. II Ca(OH)2 ; Ba(OH)2 ; Sr(OH)2
mocnymi kwasami – HCL, HBR, HJ , H2SO4, HNO3 , HCLO4 , HCLO3
Kwas | Woda | Zasada | |
---|---|---|---|
Fenoloftaleina | Bezbarwny | Bezbarwny | Malinowy x |
Oranż metylowy (pomarańczowy) | Czerwony x | Pomarańczowy | Pomarańczowy |
Papierek Uniwersalny (żółty) | Czerwony | Żółty x | zielony |
Papierek lakmusowy(czerwony) | Czerwony | - | Fioletowy |
2. Wodorotlenki
Ciała stałe ; Białe
Otrzymywanie wodorotlenków rozp. W wodzie
A) Metal gr. I i II Ca(OH)2 ; Ba(OH)2 ; Sr(OH)2 z wodą
b) tlenek metalu gr. I i II z wodą
c) wodorek metalu gr I i II z wodą – NaH + H2O -> NaOH + H2
Otrzymywanie wodorotlenków nie rozp. W wodzie
Reakcja strąceniowa : Sól + Wodorotlenek
Reakcje z udziałem wodorotlenków
Zobojętnianie – Wodorotlenek + Kwas -> Sól + H2O
Reakcja z tlenkami kwasowymi – Wodorotlenek + tlenek kwasowy -> Sól + H2O
Reagują z solami – Wodorotlenek + Sól -> Wodorotlenek + sól – gdzie jedno jest osadem
Rozkład termiczny wodorotlenku – Wodorotlenek (temp) -> Tlenek + H2O
Wodorotlenki amfoteryczne – Fe(OH)3 , Fe(OH)2 , CuOH, Cu(OH)2 , AlOH, Cr(OH)3 , As(OH)3, Zn(OH)2
3. Kwasy
Reagują z zasadami
Reagują z tlenkami metali
Otrzymywanie kwasów tlenowych
a) Tlenek niemetalu z wodą – N2O3 + H2O -> HNO2
b) Sól kwasu z mocnym kwasem – Na2SiO2 + 2HCL -> H2SiO3 + 2NaCl
c) Kwas mocniejszy wypiera słabszy z jego soli – HCL + CaCO3 -> CaCl2 + H2O + CO2
HBr + Ca(NO2)2 -> CaBr2 + HNO2
d) Kwas słabszy reaguje z solą mocniejszego kwasu wtedy gdy powstanie osad
H2S + Pb(NO3) -> 2HNO3 + PBS (osad)
e) Kwas mocny reaguje z sola mocnego kwasu gdy powstanie osad
HCL + Ag2SO4 -> H2SO4 + 2AgCl (osad)
Reakcje z udziałem kwasów:
a) Reakcja z tlenkami metali – Tlenek + kwas -> Sól + H2O
b) reagują z zasadami (zobojętnianie) – Wodorotlenek + kwas -> Sól + H2O
c) Reagują z solami – Kwas + sól -> Sól + Kwas (mocny kwas wypiera słabszy z jego soli)
Kwasy reagują z solami jeżeli powstanie : Osad ; kwas słabszy ; gaz
d) reagują z metalami – HNO3 + Mg -> Mg(NO3)2
Kwasy nieutleniające | Kwasy utleniające |
---|---|
Wszystkie kwasy oprócz utleniających | H2SO4 stężony HNO3 stężony |
Metale stojące za wodorem w szeregu aktywności | |
Nie reagują | Reagują oprócz Pt, Au Cu + 2H2SO4stż -> CuSO4 + SO2 + 2H2O |
Metale stojące przed wodorem w szeregu aktywności | |
Reagują Powstaje : Sól + H2 Ca + 2HNO2 -> Ca(NO3)2 + H2 |
Reagują oprócz Fe, Cr, Al Powstaje: Sól + NO2/SO2 + H2O Mg + 2H2SO4stż -> MgSO4 + SO2 + H2O |
4. Wodorki
Wodorki metali – Ciała stałe ; wodorki gr. I i II Mają charakter zasadowy
Wodorki niemetali – Ciecze (PH3) ; Gazy – HCl, HBr, HJ, HF, Hs2, H2Se
Grupa | I | II | XIII | XIV | XV | XVI | XVII |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Wartościowość pierwiastków | I | II | III | IV | III | II | I |
Wzór wodorku | XH | XH2 | XH3 | XH4 | XH3 | H2X | HX |
Przykład | NaH | MgH2 | BH3 | CH4 | PH3 | H2S | HCl |
Charakter chemiczny | Zasadowy | Obojętny | PH3 – ob. NH3 – zas. |
Kwasowy | |||
Wiązania | Jonowe | Kowalencyjne lub kowalencyjne spolaryzowane |