Analiza Finansowa
Wykłady
Artur Stefański
2011/2012
WYKŁAD I
ISTOTA ANALIZY
Analiza – co to takiego?
Środek poznania i oceny zjawisk, procesów
Metoda postępowania naukowego, która p`olega na dzieleniu całości na części i następnie rozpatrywaniu każdej z nich z osobna
Występuje w wielu dziedzinach życia, jeśli zajmuje się zjawiskami gospodarczymi to nazywa się analizą ekonomiczną
Analiza ekonomiczna dzielona jest wg skali na mikro-i makroekonomiczną
Analiza ekonomiczna przedsiębiorstwa:
W ujęciu teoretycznym to nauka – tworzy metody, adaptuje metody, szuka związków i mierzy ich siłę, głównie charakter ilościowy
Jako metoda badawcza – polega na dzieleniu całości na części składowe i ich poznawaniu (towarzyszy jej synteza)
Jako działanie praktyczne – narzędzie zarządcze
W oparciu o kryterium przedmiotowe wyróżnia się analizę techniczno-ekonomiczną i finansową
Podział analizy ekonomicznej
Istota analizy finansowej
Analiza finansowa koncentruje się na:
efektywności, przychodach, kosztach
sytuacji majątkowej i finansowej
Przedmiotem zainteresowania są wielkości w ujęciu pieniężnym
Rodzaje analizy finansowej ze względu na kryteria
Metody badań – funkcjonalna, kompleksowa, decyzyjna
Przedmiot badań – całościowa i odcinkowa
Szczegółowość badań – ogólna i szczegółowa
Forma badań – wskaźnikowa i rozliczeniowa
Czas badań – retrospektywna, bieżąca i prospektywna
Przeznaczenie analizy – wewnętrzna i zewnętrzna
Sposób ujęcia badanych zjawisk – statyczne i dynamiczne
Forma opisu badanych zjawisk – jakościowe i ilościowe
Metody analizy finansowej – szczegółowość badań
Metody ogólne
Indukcja – od szczegółu do ogółu
Dedukcja – od ogółu do szczegółu
Redukcja – tezy i wnioski syntezy wstępnej, weryfikacja tez i podsumowanie oraz synteza końcowa
Metody szczegółowe
Porównania (ujęcie bezwzględne i względne, punkt odniesienia, ceny bieżące)
Metody deterministyczne (przyczynowo-skutkowe) np. metoda podstawień łańcuchowych czy metoda różnic cząstkowych
Metody stochastyczne – np. ekonometryczne
Metoda porównań – najważniejsze cechy:
Cel porównań – punkt odniesienia (trend, branża, plan, norma ostrożnościowa, postulat)
Metoda zaliczana do grona metod o niskim stopniu wnikliwości, jednak ważna we wstępnym etapie, bowiem ukierunkowuje dalsze badania
Porównanie bezwzględne i względne
Porównanie w czasie – punkt odniesienia – ceny bieżące i porównywalne
Wzorcowe układy nierówności wskaźników ekonomicznych
Odchylenia bezwzględne i względne
Metody porównań – ceny bieżące
Metoda porównań – ceny porównywalne
Wybór okresu:
– jeżeli rok I - to wartości z następnych lat są przeliczane wg cen roku I przy uwzględnieniu wskaźnika wzrostu cen (dzielenie)
Rok II – 56 000 / 1,05 = 53 333
Rok III – 63 200 / 1,10 / 1,05 = 54 719
jeżeli rok III – to wartości z poprzedzających lat są przeliczane wg cen roku III przy uwzględnieniu wskaźnika wzrostu cen (mnożenie)
Rok II – 56 000 * 1,10 = 61 600
Rok I – 50 000 * 10,05 * 1,10 = 57 750
Metoda porównań – ceny porównywalne
Metody porównań – ceny porównywalne
Wzorcowy układ nierówności wskaźników ekonomicznych - przykład
WDZ > WDS > WDM > WDP
WDZ – wskaźnik dynamiki zysku
WDS – wskaźnik dynamiki sprzedaży
WDM – wskaźnik dynamiki majątku
WDP – wskaźnik dynamiki liczby pracowników
Metody deterministyczne – najważniejsze cechy:
Analiza zależności przyczynowo-skutkowych
Procedura tych metod składa się z:
określenia czynników wpływających na odchylenie bezwzględne,
ustalenia zmian rozpatrywanych czynników,
obliczenia wpływu każdego z czynników na odchylenie bezwzględne,
zsumowania wpływów cząstkowych
Podział metod deterministycznych wg charakteru wpływu analizowanych czynników na wielkość odchylenia bezwzględnego
Metody służące do ustalania wpływu czynników indywidualnych – metoda podstawień łańcuchowych
Metody pozwalające na ustalenie zarówno wpływów indywidualnych czynników, jak i czynników grupowych – metoda różnic cząstkowych i metoda wskaźnikowa
Metody badania wpływów indywidualnych czynników skorygowanych wpływami łącznymi – metoda podstawień krzyżowych i metoda funkcyjna
Metoda podstawień łańcuchowych
Istota metody sprowadza się do kolejnego podstawiania czynników oddziaływujących na odchylenie bezwzględne i obliczania wpływu każdego z nich z osobna, przy założeniu, że pozostałe czynniki nie ulegają zmianie
Podobną metodą jest metoda różnicowania – wówczas wpływ poszczególnych czynników rozpatrywany jest przez jego różnicę między analizowanymi okresami
Metoda podstawień łańcuchowych
Metoda podstawień łańcuchowych
Ustalenie zmiennej objaśnianej – np. przyczynowa zmiana zysku
Odchylenie bezwzględne zmiennej objaśnianej
+ 10 000
Analiza wpływu poszczególnych czynników
Zmiana liczby sprzedanych produktów
600 szt. * (260 zł – 220 zł) = 24 000
500 szt. * (260 zł – 220 zł) = 20 000
Wpływ + 4 000
Metoda podstawień łańcuchowych
Zmiana ceny sprzedaży (kolejne podstawienia uwzględniają wcześniejsze podstawienia i ich obliczenia)
600 szt. * (300 zł – 220 zł) = 48 000 zł
600 szt. * (260 zł – 220 zł) = 24 000 zł
Wpływ + 24 000 zł
Zmiana kosztu jednostkowego
600 szt. * (300 zł – 250 zł) = 30 000 zł
600 szt. * (300 zł – 220 zł) = 48 000 zł
Wpływ – 18 000 zł
Zmiana łączna, tj. suma zmian wynosi + 10 000 zł
Metoda różnic cząstkowych
Polega na jednoczesnym wyodrębnieniu cząstkowych odchyleń indywidualnych i cząstkowych odchyleń wyrażających łączny wpływ analizowanych czynników oraz traktowaniu ich jako odrębnych elementów badania empirycznego
Etapy postępowania:
obliczanie wpływu czynnika pierwszego, przy założeniu niezmienności drugiego,
obliczanie wpływu czynnika drugiego, przy założeniu niezmienności pierwszego itd.,
obliczanie łącznego wpływu czynników.
WYKŁAD II
ANALIZA ZYSKU I RENTOWNOŚCI
Analiza zysku
Dlaczego jest istotny:
scala wszystkie przejawy działalności gospodarczej przedsiębiorstwa w przyjętym okresie
jest jednym z głównych celów jednostek prowadzących działalność gospodarczą
jest motorem napędzającym działalność gospodarczą, pozwala bowiem inwestować i rozwijać przedsiębiorstwo
motyw osiągania zysku prowadzi do racjonalizacji działań
Szczególne miejsce zysku w działalności wynika z tego, że:
jest źródłem kapitałów własnych
jest źródłem rozwoju przedsiębiorstwa i wzrostu jego wartości
jest przeznaczany na wynagrodzenia właścicieli kapitału
jest źródłem zasilania budżetu państwa – poprzez podatek dochodowy
Obszary (poziomy) analizy zysku:
zysk ze sprzedaży
zysk z działalności operacyjnej
zysk brutto z działalności gospodarczej
zysk brutto
zysk netto
Dane w tys. Zł
nadwyżka finansowa
EBITDA
zysk podstawowy
Analiza porównawcza zysku
W wartościach bezwzględnych (tylko w skali mikro) oraz względnych (wskaźniki rentowności)
Porównanie w czasie (ceny porównawcze) oraz do planu, rynku itp.
Wzorcowe układy nierówności (często oparte na zasadach następstwa szeregowego):
WDZ > WDS > WDK
WDZ > WDS > WDK > WDM > WDR
Definicja i istota rentowności
Obszar rentowności i zyskowności zajmuje się oceną efektywności wykorzystania zasobów (wtedy mówi się o rentowności) i sprzedaży (wówczas mówi się o zyskowności).
O zyskowności, bądź rentowności mówi się, jeżeli obliczone wartości i wskaźniki nie są niższe od zera, jeżeli wystąpi taka sytuacja wówczas do czynienia mamy z deficytowością
Analiza rentowności
Analiza względna – branża, trend, plan, norma, postulat
Analiza rentowności to ocena relacji zysku do „bazy”
Wskaźniki rentowności i zyskowności
Analiza rentowności może dotyczyć różnych kategorii zysku i różnych podstaw
zyskowność handlowa – baza = sprzedaż
rentowność ekonomiczna – baza = majątek
rentowność finansowa – baza = kapitały
Zyskowność handlowa
Relacja zysku do sprzedaży – wskaźniki zyskowności; zastąpienie sprzedaży kosztami – wskaźniki rentowności (czasami odpowiednio: rentowność brutto, netto)
Generalna zasada – uwzględnianie tego rodzaju zysku w liczniku, któremu odpowiadają wszystkie przychody na ten zysk wpływające
Przykładowe wskaźniki:
Zyskowność sprzedaży
Zyskowność operacyjna sprzedaży
Zyskowność działalności gospodarczej
Zyskowność brutto
Zyskowność netto
Rentowność ekonomiczna
Zdolność generowania zysku przez majątek
Generalna zasada konstrukcji wskaźników - zysk do majątku (aktywów)
Pamiętać należy, że wskaźniki tej grupy należą do mieszanych, czyli, że wartości bilansowe należałoby uśredniać
Kluczowe wskaźniki – ROA, rentowność operacyjna kapitału całkowitego, rentowność operacyjna majątku trwałego, rentowność operacyjna aktywów obrotowych itp.
Rentowność finansowa
Zdolność do generowania zysku przez jednostkę kapitału
Ocena efektywności inwestycji
Generalna zasada konstrukcji wskaźników – zysk do kapitałów (też wskaźniki mieszane)
Kluczowe wskaźniki – ROE, rentowność kapitału podstawowego, rentowność kapitału stałego itp.
Zależność między sprzedażą, kosztami i zyskiem
Próg rentowności – sytuacja, w której przychody zrównują się z kosztami całkowitymi (sumą zmiennych i stałych)
Próg rentowności (BEP):
- w ujęciu księgowym
- w ujęciu kasowym
„…lubię mieć margines…”
RZIS
Rachunek Wyników (układ porównawczy) | |||||
Nr wiersza | rok 1 | rok 2 | rok 3 | ||
A. | Przychody ze sprzedaży i zrównane z nimi (I+II+III+IV) | w1 | 29 026,49 | 31 276,22 | 32 001,00 |
w tym od jednostek powiązanych | w2 | 18,43 | 26,85 | 20,00 | |
I. | Przychód ze sprzedaży produktów | w3 | 29 026,49 | 31 276,22 | 32 001,00 |
II. | Zmiana stanu produktów | w4 | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
III. | Koszt wytworzenia produktów na włsne potrzeby | w5 | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
IV. | Przychody ze sprzedaży towarów i materiałów | w6 | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
B. | Koszty działalności operacyjnej (I+II+III+IV+V+VI+VII+VIII) | w7 | 28 926,12 | 31 085,70 | 31 403,75 |
I. | Amortyzacja | w8 | 639,30 | 948,96 | 1 015,00 |
II. | Zużycie materiałów i energii | w9 | 1 465,94 | 1 357,12 | 1 512,00 |
III. | Usługi obce | w10 | 3 930,45 | 4 161,66 | 4 803,75 |
IV. | Podatki i opłaty | w11 | 95,95 | 41,20 | 40,00 |
V. | Wynagrodzenia | w12 | 15 587,36 | 16 480,67 | 15 897,00 |
VI. | Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia | w13 | 1 933,71 | 1 983,61 | 1 911,00 |
VII. | Pozostałe | w14 | 5 273,41 | 6 112,48 | 6 225,00 |
VIII. | Wartość sprzedanych towarów i materiałów | w15 | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
C. | Zysk/Strata ze sprzedaży (A-B) | w16 | 100,37 | 190,52 | 597,25 |
D. | Pozostałe przychody operacyjne (I+II+III) | w17 | 185,20 | 202,54 | 98,79 |
I. | Zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych | w18 | 0,00 | 0,00 | 60,00 |
II. | Dotacje | w19 | 66,29 | 62,35 | 35,00 |
III. | Pozostałe przychody operacyjne | w20 | 118,91 | 140,19 | 3,79 |
E. | Pozostałe koszty operacyjne (I+II+III) | w21 | 46,90 | 66,15 | 22,01 |
I. | Strata ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych | w22 | 0,00 | 0,00 | 0,05 |
II. | Aktualizacja wartości aktywów niefinansowych | w23 | 0,00 | 0,00 | 10,00 |
III. | Pozostałe koszty operacyjne | w24 | 46,90 | 66,15 | 11,96 |
F. | Zysk/Strata na działalności operacyjnej (C+D-E) | w25 | 238,67 | 326,91 | 674,03 |
G. | Przychody finansowe (I+II+III+IV+V) | w26 | 68,19 | 381,43 | 7,00 |
I. | Dywidendy i udziały w zyskach | w27 | 0,00 | 0,00 | 0,10 |
w tym od jednostek powiązanych | w28 | 0,00 | 0,00 | 0,10 | |
II. | Odsetki uzyskane | w29 | 14,24 | 16,77 | 0,00 |
w tym od jednostek powiązanych | w30 | 9,93 | 11,55 | 0,00 | |
III. | Zysk ze zbycia inwestycji | w31 | 0,00 | 15,00 | 0,00 |
IV. | Aktualizacja wartości inwestycji | w32 | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
V. | Inne | w33 | 53,95 | 349,66 | 6,90 |
H. | Koszty finansowe (I+II+III+IV) | w34 | 215,50 | 200,88 | 195,82 |
I. | Odsetki zapłacone | w35 | 187,96 | 182,59 | 167,10 |
w tym dla jednostek powiązanych | w36 | 1,38 | 0,00 | 0,00 | |
II. | Strata ze zbycia inwestycji | w37 | 0,00 | 0,00 | 20,00 |
III. | Aktualizacja wartości inwestycji | w38 | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
IV. | Inne | w39 | 27,54 | 18,29 | 8,72 |
I. | Zysk/Strata brutto na działal. gosp. (F+G-H) | w40 | 91,36 | 507,46 | 485,21 |
J. | Wynik zdarzeń nadzwyczajnych | w41 | -9,70 | 0,00 | -10,00 |
I. | Zyski nadzwyczajne | w42 | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
II. | Straty nadzwyczajne | w43 | 9,70 | 0,00 | 10,00 |
K | Zysk/Strata brutto (I+J) | w44 | 81,66 | 507,46 | 475,21 |
L. | Podatek dochodowy | w45 | 12,88 | 8,76 | 65,00 |
M. | Pozostałe obowiązkowe obciążenia | w46 | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
N. | Zysk/Strata netto (K-L-M) | w47 | 68,78 | 498,70 | 410,21 |
AKTYWA
Bilans (AKTYWA) | |||||
---|---|---|---|---|---|
A K T Y W A | Nr wiersza | XII rok 1 | XII rok 2 | XII rok 3 | |
A. | AKTYWA TRWAŁE (I+II+III+IV+V) | b1 | 9 673,46 | 10 402,32 | 10 834,27 |
I. | Wartości Niematerialne i Prawne | b2 | 289,54 | 260,63 | 201,10 |
1. | Wartość firmy | b3 | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
2. | Inne wartości niematerialne i prawne | b4 | 289,54 | 260,63 | 201,10 |
II. | Rzeczowe Aktywa Trwałe (1+2+3) | b5 | 8 922,04 | 9 682,48 | 10 270,46 |
1. | Środki trwałe | b6 | 7 144,58 | 8 559,07 | 9 019,46 |
a) | Grunty własne | b7 | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
b) | Budynki i budowle | b8 | 6 198,65 | 7 678,26 | 8 205,46 |
c) | Urządzenia techniczne i maszyny | b9 | 849,74 | 801,92 | 764,00 |
d) | Środki transportu | b10 | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
e) | Pozostałe środki trwałe | b11 | 96,19 | 78,89 | 50,00 |
2. | Środki trwałe w budowie | b12 | 1 777,46 | 1 123,41 | 1 251,00 |
3. | Zaliczki na środki trwałe w budowie | b13 | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
III. | Należności długoterminowe (1+2) | b14 | 190,18 | 187,51 | 187,51 |
1. | Od jednostek powiązanych | b15 | 187,51 | 187,51 | 187,51 |
2. | Od pozostałych jednostek | b16 | 2,67 | 0,00 | 0,00 |
IV. | Inwestycje długoterminowe (1+2+3+4) | b17 | 271,70 | 271,70 | 175,20 |
1. | Nieruchomości | b18 | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
2. | Wartości Niematerialne i Prawne | b19 | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
3. | Długoterminowe aktywa finansowe | b20 | 271,70 | 271,70 | 175,20 |
w jednostakach powiązanych | b21 | 271,20 | 271,20 | 174,70 | |
w pozostałych jednotkach | b22 | 0,50 | 0,50 | 0,50 | |
4. | Inne | b23 | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
V. | Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe | b24 | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
B. | AKTYWA OBROTOWE (I+II+III+IV) | b25 | 2 748,12 | 7 031,29 | 5 147,84 |
I. | Zapasy (1+2+3+4+5) | b26 | 154,41 | 304,39 | 300,00 |
1. | Materiały | b27 | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
2. | Półprodukty i produkty w toku | b28 | 0,00 | 55,40 | 0,00 |
3. | Produkty gotowe | b29 | 154,41 | 248,99 | 300,00 |
4. | Towary | b30 | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
5. | Zaliczki na dostawy | b31 | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
II. | Należności krótkoterminowe (1+2) | b32 | 319,96 | 324,50 | 320,00 |
1. | Od jednostek powiązanych | b33 | 38,39 | 22,51 | 10,00 |
a) | Należności z tyt.dostaw i usług | b34 | 28,46 | 10,96 | 0,00 |
b) | Inne | b35 | 9,93 | 11,55 | 10,00 |
2. | Od pozostałych jednostek | b36 | 281,57 | 301,99 | 310,00 |
a) | Należności z tyt.dostaw i usług | b37 | 158,44 | 191,30 | 200,00 |
b) | Należności z tytułu podatków, dotacji, ceł itd.. | b38 | 0,00 | 0,01 | 0,00 |
c) | Pozostałe należności | b39 | 123,13 | 110,68 | 110,00 |
d) | Należności dochodzone na drodze sądowej | b40 | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
III. | Inwestycje krótkoterminowe (1+2) | b41 | 998,29 | 4 627,86 | 3 300,84 |
1. | Krótkoterminowe aktywa finansowe | b42 | 998,29 | 4 627,86 | 3 300,84 |
a) | w jednostkach powiązanych | b43 | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
b) | w pozostałych jednostach | b44 | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
c) | środki pieniężne | b45 | 998,29 | 4 627,86 | 3 300,84 |
2. | Inne | b46 | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
IV. | Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe | b47 | 1 275,46 | 1 774,54 | 1 227,00 |
Suma aktywów (A+B) | b48 | 12 421,58 | 17 433,61 | 15 982,11 |
PASYWA
Bilans (PASYWA) | |||||
---|---|---|---|---|---|
P A S Y W A | Nr wiersza | XII rok 1 | XII rok 2 | XII rok 3 | |
A. | KAPITAŁ WŁASNY (I+II+III+IV+V+VI+VII+VIII) | b49 | 2 226,10 | 2 724,80 | 3 046,31 |
I. | Kapitał ( fundusz ) podstawowy | b50 | 2 157,32 | 2 226,10 | 2 626,10 |
II. | Należne wpłaty na kapitał podstawowy (ujemna wielkość) | b51 | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
III. | Udziały (akcje) własne | b52 | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
IV. | Kapitał (fundusz) zapasowy | b53 | 0,00 | 0,00 | 10,00 |
V. | Kapitał (fundusz) rezerwowy z aktualizacji wyceny | b54 | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
VI. | Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe | b55 | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
VII. | Nie podzielony wynik finansowy z lat ubiegłych | b56 | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
VIII. | Zysk (strata) netto | b57 | 68,78 | 498,70 | 410,21 |
B. | ZOBOWIĄZANIA I REZERWY (I+II+III+IV) | b58 | 10 195,48 | 14 708,81 | 12 935,80 |
I. | Rezerwy na zobowiązania | b59 | 0,00 | 0,00 | 25,00 |
II. | Zobowiązania długoterminowe (1+2) | b60 | 360,00 | 1 632,00 | 1 440,00 |
1. | Wobec jednostek powiązanych | b61 | 340,00 | 340,00 | 340,00 |
2. | Wobec pozostałych jednostek | b62 | 20,00 | 1 292,00 | 1 100,00 |
a) | Długoterminowe kredyty bankowe i pożyczki | b63 | 0,00 | 1 280,00 | 1 100,00 |
b) | Emisja dłużnych papierów wartościowych | b64 | 20,00 | 12,00 | 0,00 |
c) | Inne zobowiązania | b65 | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
III. | Zobowiązania krótkoterminowe (1+2+3) | b66 | 7 223,05 | 8 580,84 | 8 053,60 |
1. | Wobec jednostek powiązanych | b67 | 521,16 | 811,43 | 720,00 |
a) | z tytułu dostaw i usług | b68 | 369,78 | 811,43 | 600,00 |
b) | pożyczki i kredyty | b69 | 0,00 | 0,00 | 120,00 |
c) | dłużne papiery wartościowe | b70 | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
d) | inne | b71 | 151,38 | 0,00 | 0,00 |
2. | Wobec pozostałych jednostek | b7 | 6 254,43 | 4 309,33 | 4 113,60 |
a) | Kredyty bankowe i pożyczki | b73 | 1 595,50 | 620,00 | 535,00 |
b) | Emisja dłużnych papierów wartościowych | b74 | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
c) | Zobowiązania z tytułu dostaw i usług | b75 | 2 454,10 | 1 762,54 | 1 650,00 |
d) | Zobowiązania wekslowe | b76 | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
e) | Zobowiązania z tytułu podatków, ceł, ubez. społecznych | b77 | 1 076,58 | 991,29 | 1 000,00 |
f) | Zobowiązania z tytułu wynagrodzeń | b78 | 1 127,20 | 891,26 | 925,00 |
g) | Inne | b79 | 1,05 | 44,24 | 3,60 |
3. | Fundusze specjalne | b80 | 447,46 | 3 460,08 | 3 220,00 |
IV. | Rozliczenia międzyokresowe i przychody przyszłych okresów | b81 | 2 612,43 | 4 495,97 | 3 417,20 |
1. | Ujemna wartość firmy | b82 | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
2. | Inne | b83 | 2 612,43 | 4 495,97 | 3 417,20 |
Suma pasywów (A+B) | b84 | 12 421,58 | 17 433,61 | 15 982,11 | |
SUMA KONTROLNA (AKTYWA - PASYWA) | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
Analiza wskaźnikowa | |||||
---|---|---|---|---|---|
Nr wiersza | Wzór | rok 1 | rok 2 | rok 3 | |
Wskaźniki rentowności/zyskowności | |||||
zyskowność brutto | r1 | w44*100/(w1+w17+w26) | |||
zyskowność netto | r2 | w47*100/(w1+w17+w26) | |||
zyskowność sprzedaży | r3 | w16*100/w1 | |||
zyskowność operacyjna | r4 | w25*100/(w1+w17) | |||
EBITDA | r5 | ||||
zyskowność operacyjna EBITDA | r6 | ||||
ROA | r7 | w47*100/b48 | |||
rentowność operacyjna majątku | r8 | w25*100/b48 | |||
ROE | r9 | w47*100/b49 |
WYKŁAD III
ANALIZA PŁYNNOŚCI FINANSOWEJ
Istota płynności
Definicje płynności:
aspekt majątkowy – „zamienność” składników majątku na gotówkę
aspekt majątkowo-kapitałowy – występuje powiązanie z krótkoterminowymi zobowiązaniami
Płynność – zdolność do terminowego regulowania zobowiązań bieżących w toku normalnej działalności lub w warunkach, które można było przewidzieć
Płynność finansowa
Płynność płatnicza – zasób środków pieniężnych niezbędny do zakupu towarów i usług i do regulowania bieżących zobowiązań
Płynność strukturalna – właściwe relacje między składnikami majątku i zobowiązaniami
Płynność potencjalna (utajona) – możliwość szybkiego pozyskania środków pieniężnych
Ujęcie płynności finansowej
Statyczne (bilans)
Dynamiczne (przepływy pieniężne)
Metody statyczne
Wskaźniki oparte na bilansie wykorzystują relację aktywów bieżących do zobowiązań bieżących
Aktywa bieżące – ich zakres jest różnie definiowany i te różnice powodują, że w praktyce wyróżnia się kilka wskaźników płynności
- wskaźnik bieżący (III stopnia) – aktywa bieżące ujmowane są najszerzej, najczęściej jako aktywa obrotowe czasem bez rozliczeń międzyokresowych
- wskaźnik szybki (wysokiej płynności lub II stopnia) – korekta aktywów bieżących o aktywa o niższej płynności, do aktywów bieżących zalicza się należności i inwestycje krótkoterminowe
- wskaźnik środków pieniężnych – aktywa bieżące zawężane są do inwestycji krótkoterminowych
Zobowiązania bieżące – krótkoterminowe wymagalne i oczekiwane wydatki pieniężne
Licznik przy każdym ze wzorów pozostaje taki sam i obejmuje zobowiązania krótkoterminowe oraz (i tutaj zgodności nie ma) rezerwy krótkoterminowe i przychody przyszłych okresów
Wskaźniki płynności statycznej
Korekty wskaźników
Zapasy trudnozbywalne
Należności nieściągalne, rezerwy na należności, należności netto
Co z rozliczeniami międzyokresowymi i przychodami przyszłych okresów?
Rezerwy krótko- i długoterminowe
Płynność a zysk
Czy płynność zależy od zysku?
krótkookresowo
długookresowo
Strategie zarządzania płynnością:
agresywna – minimalizowanie płynności w celu zwiększenia efektywności
konserwatywna – odwrotnie, maksymalizowanie płynności kosztem zysku
umiarkowana – mieszana
Przepływy pieniężne
Sprawozdanie z przepływów środków pieniężnych ilustruje ten ruch w trzech obszarach
Sposób prezentacji przepływów w segmencie operacyjnym może odbyć się metodą bezpośrednią i pośrednią
W segmentach przepływów inwestycyjnych i finansowych obowiązuje metoda bezpośrednia
OCF – metoda bezpośrednia
Wpływy:
sprzedaż
inne wpływy
Wydatki
dostawy i usługi
wynagrodzenia
ubezpieczenia społeczne i zdrowotne
podatki i opłaty
inne
OCF – metoda pośrednia
Zysk (strata) netto
Korekty, które polegają na:
uwzględnieniu pozycji niepieniężnych
wyłączeniu przychodów i kosztów dotyczących innych obszarów
uwzględnieniu zmiany stanu aktywów związanych z działalnością operacyjną
OCF - korekty
Amortyzacja
Różnice kursowe
Odsetki i dywidendy
Wynik na działalności inwestycyjnej
Zmiana stanu rezerw
Zmiana stanu zapasów
Zmiana stanu należności
Zmiana stanu zobowiązań (poza finansowymi)
Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych
Inne
Metoda znaków (8 przypadków)
Analiza wskaźnikowa przepływów
Wg sprawozdawczych segmentów przepływów (nadwyżka finansowa do OCF, samowystarczalność finansowa)
Zdolność do generowania środków pieniężnych (wydajność sprzedaży, wydajność aktywów czy kapitałów)
Pieniężna ocena działalności gospodarczej (pokrycie wydatków inwestycyjnych, obsługa zadłużenia)
Wskaźniki wg segmentów przepływów pieniężnych
Zdolność do generowania środków pieniężnych
Pieniężna ocena działalności
PRZEPŁYWY PIENIĘŻNE | rok 2 | rok 3 | ||
---|---|---|---|---|
PRZEPŁYWY ŚRODKÓW PIEN. Z DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ | ||||
I. | Wynik finansowy netto | c1 | 498,70 | 410,21 |
II. | Korekty | c2 | 4 603,33 | 57,47 |
1 | Amortyzacja | c3 | 948,96 | 1 015,00 |
2 | Różnice kursowe | c4 | ||
3 | Odsetki i udziały w zyskach (dywidendy) | c5 | 165,82 | 167,00 |
4 | Zysk (strata) z działalności inwestycyjnej | c6 | -77,35 | -64,95 |
5 | Zmiana stanu rezerw | c7 | 0,00 | 25,00 |
6 | Zmiana stanu zapasów | c8 | -149,98 | 4,39 |
7 | Zmiana stanu należności | c9 | -1,87 | 4,50 |
8 | Zmiana zobowiązań krótkoterminowych, z wyłączeniem kredytów i dłużnych papierów wartościowych | c10 | 2 333,29 | -562,24 |
9 | Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych | c11 | 1 384,46 | -531,23 |
10 | Inne korekty | c12 | ||
A. | Środki pieniężne z działalności operacyjnej | c13 | 5 102,03 | 467,68 |
PRZEPŁYWY ŚRODKÓW PIEN. Z DZIAŁALNOŚCI INWESTYCYJNEJ | ||||
I. | Wpływy | c14 | 31,77 | 156,60 |
Zbycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów | c15 | 0,00 | 60,00 | |
2 | Zbycie inwestycji w nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne | c16 | 15,00 | 0,00 |
3 | Z aktywów finansowych | c17 | 16,77 | 96,60 |
3.1 | w jednostkach powiązanych | c18 | 11,55 | 96,60 |
3.2 | w pozostałych jednostkach | c19 | 5,22 | 0,00 |
4 | Inne wpływy inwestycyjne | c20 | 0,00 | 0,00 |
II. | Wydatki | c21 | 1 680,49 | 1 573,50 |
1 | Nabycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych | c22 | 1 680,49 | 1 543,50 |
2 | Inwestycje w nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne | c23 | 0,00 | 20,00 |
3 | Na aktywa finansowe | c24 | 0,00 | 0,00 |
3.1. | w jednostkach powiązanych | c25 | 0,00 | 0,00 |
3.2 | w pozostałych jednostkach | c26 | 0,00 | 0,00 |
4 | Inne wydatki inwestycyjne | c27 | 0,00 | 10,00 |
B. | Środki pieniężne z działalności inwestycyjnej | c28 | -1 648,72 | -1 416,90 |
PRZEPŁYWY ŚRODKÓW PIEN. Z DZIAŁALNOŚCI FINANSOWEJ | ||||
I. | Wpływy | c29 | 366,85 | 35,00 |
1 | Z wydania udziałów (emisji akcji) oraz dopłat do kapitału | c30 | 0,00 | 0,00 |
2 | Kredyty i pożyczki | c31 | 304,50 | 0,00 |
3 | Emisja dłuznych papierów wartościowych | c32 | 0,00 | 0,00 |
4 | Inne wpływy finansowe | c33 | 62,35 | 35,00 |
II. | Wydatki | c34 | 190,59 | 412,80 |
1 | Nabycie udziałów (akcji) własnych | c35 | ||
2 | Dywidendy i inne wypłaty | c36 | 0,00 | 88,70 |
3 | Spłaty kredytów i pożyczek | c37 | 0,00 | 145,00 |
4 | Wykup dłużnych papierów wartościowych | c38 | 8,00 | 12,00 |
5 | Z tytułu innych zobowiązań finansowych | c39 | ||
6 | Odsetki | c40 | 182,59 | 167,10 |
7 | Inne wydatki finansowe | c41 | 0,00 | 0,00 |
C. | Środki pieniężne netto z działalności finansowej | c42 | 176,26 | -377,80 |
D. | Zmiana stanu środków pieniężnych netto (A+B+C) | c43 | 3 629,57 | -1 327,02 |
E. | Środki pieniężne na początek roku obrotowego | c44 | 998,29 | 4 627,86 |
F. | Środki pieniężne na koniec roku obr. /D+E/ | c45 | 4 627,86 | 3 300,84 |
Gotówka bilansowa | c46 | 4 627,86 | 3 300,84 | |
suma kontrolna | c47 | 0,00 | 0,00 |
Analiza wskaźnikowa | |||||
---|---|---|---|---|---|
Nr wiersza | Wzór | rok 1 | rok 2 | rok 3 | |
Wskaźniki rentowności/zyskowności | |||||
zyskowność brutto | r1 | w44*100/(w1+w17+w26) | |||
zyskowność netto | r2 | w47*100/(w1+w17+w26) | |||
zyskowność sprzedaży | r3 | w16*100/w1 | |||
zyskowność operacyjna | r4 | w25*100/(w1+w17) | |||
EBITDA | r5 | ||||
zyskowność operacyjna EBITDA | r6 | ||||
ROA | r7 | w47*100/b48 | |||
rentowność operacyjna majątku | r8 | w25*100/b48 | |||
ROE | r9 | w47*100/b49 | |||
Wskaźniki płynności | |||||
płynność bieżąca | r10 | b25/(b66+b81) | |||
płynność wysoka | r11 | (b32+b41)/(b66+b81) | |||
środków pieniężnych | r12 | b41/(b66+b81) | |||
nadwyżka finansowa do ocf | r13 | (c1+c3)/c13 | |||
samowystarczalność finansowa | r14 | c29/c34 | |||
wydajność sprzedaży | r15 | c13*100/w1 | |||
wydajność aktywów | r16 | c13*100/b48 | |||
wydajność kapitałów | r17 | c13*100/b49 | |||
pokrycie wydatków inwestycyjnych | r18 | c13/c21 | |||
obsługa zadłużenia | r19 | ||||
Wskaźniki sprawności | |||||
produktywność aktywów | r20 | w1/b48 | |||
produktywność majątku trwałego | r21 | w1/b1 | |||
produktywność majątku obrotowego | r22 | w1/b25 | |||
rotacja należności w dniach | r23 | b32*t/w1 | |||
rotacja zapasów w dniach | r24 | b26*t/w7 | |||
rotacja zobowiązań w dniach | r25 | b66*t/(w7-w8) | |||
OKG (okres konwersji gotówki) | r26 | r23+r24-r25 | |||
unieruchomienie majątku (I) | r27 | b1/b48 | |||
unieruchomienie majątku (II) | r28 | b1/b25 |
WYKŁAD IV
ANALIZA SPRAWNOŚCI
Istota oceny sprawności działania
Ocena sprawności działania koncentruje się na skuteczności zarządzania krótkoterminowymi składnikami bilansu, od czego zależy m.in. płynność podmiotu gospodarczego i jego rentowność
Obejmuje trzy podstawowe obszary:
produktywność (obrotowość)
rotację w dniach
unieruchomienie majątku
Produktywność majątku
Opisuje krotność obrotu majątkiem przedsiębiorstwa w ciągu okresu obrachunkowego – generalnie im większa liczba cyklów w wciągu okresu obrachunkowego, tym korzystniej dla przedsiębiorcy
Zasada konstrukcji opiera się na relacji przychodów (najczęściej ze sprzedaży) do majątku (całkowitego, czy jego wyodrębnionych części, np. trwałego)
Wskaźniki produktywności
Wskaźniki rotacji w dniach
Wskaźniki z tego obszaru informują o liczbie dni związanych z zamianą określonego składnika majątkowego w inny
Rotacja w dniach najczęściej obliczana w przypadku należności, zapasów i zobowiązań
Generalnie wskaźniki w swej konstrukcji wykorzystują krótkoterminowe składniki bilansu oraz rachunku zysków i strat, co powoduje, że wielkości bilansowe winny być uśredniane
Rotacja należności
Rotacja należności – ilustruje przeciętną liczbę dni, po której należności są przez przedsiębiorstwo odzyskiwane
Im niższa wartość wskaźnika tym szybciej odzyskiwane należności, co jest pozytywnym sygnałem
Rotacja należności obliczana jest jako relacja należności i sprzedaży
Można, w zależności od możliwości ewidencyjnych przedsiębiorstwa, analizować oddzielnie rotację poszczególnych grup produktów/towarów
Rotacja zapasów
Informuje o przeciętnej liczbie, po której zapasy są odnawiane, inaczej można powiedzieć, że jest to przeciętna liczba dni, po której zapas zostaje sprzedany (nie koniecznie oznacza to odzyskanie gotówki)
Im mniejsza wartość wskaźnika tym na mniejsza liczbę dni przedsiębiorstwo zamraża środki pieniężne
Wartość wskaźników rotacji zapasów bardzo silnie zależy od branży, w której przedsiębiorstw występuje
Wskaźnik opiera się na relacji zapasów i kosztów ich pozyskania i utrzymywania (często w praktyce jest to suma kosztów operacyjnych)
W zalezności od możliwości ewidencyjnych można ustalać rotację oddzielnie dla poszczególnych składników zapasów
Rotacja zobowiązań
Informuje o przeciętnej liczbie dni, po której przedsiębiorca reguluje swoje płatności
Z jednej strony im większa wartość wskaźnika, tym dla przedsiębiorcy korzystniej, bo później płaci np. dostawcom, z drugiej strony może to świadczyć o problemach z terminowym regulowaniem zobowiązań i tego konsekwencjami (np. zajęcia komornicze)
Konstrukcja wskaźnika opiera się na relacji zobowiązań i kosztów operacyjnych (bez amortyzacji)
Wskaźniki rotacji w dniach
Obieg gotówki w przedsiębiorstwie
Gotówka przez przedsiębiorcę jest zamrażana m.in. w zapasach czy należnościach – suma rotacji w dniach zapasów i należności to cykl operacyjny
Część zobowiązań regulowana jest z opóźnieniem, w ten sposób przedsiębiorca ma dodatkowe (jeszcze nie oddane) środki pieniężne do dyspozycji – na ile dni, o tym mówi rotacja zobowiązań
Okres konwersji gotówki to różnica między cyklem operacyjnym a okresem rotacji zobowiązań
Ujemna wartość okresu konwersji gotówki wskazuje, że przedsiębiorca odzyskuje pieniądze z obrotu zanim musi płacić dostawcom
Liczba ujemnych dni pokazuje na ile mogą być reinwestowane przynosząc dodatkowy dochód
Wartość dostania wskaźnika informuje, że przedsiębiorca szybciej musi płacić dostawcom niż odzyskuje pieniądze z obrotu, co oznacza, ze musi skorzystać z dodatkowych źródeł finansowania np. kredytu bankowego
Liczna dni pokazuje na jaki czas potrzebne są kredyty krótkoterminowe, a mnożąć tę
Okres konwersji gotówki (OKG)
=
rotacja należności w dniach
+
rotacja zapasów w dniach
-
rotacja zobowiązań w dniach
Unieruchomienie majątku
Opisuje bezpieczeństwo i elastyczność przedsiębiorstwa z punktu widzenia majątku
Im większa wartość wskaźnika tym większe bezpieczeństwo, bo więcej jest majątku długoterminowego, przeznaczonego do wielokrotnego wykorzystania w działalności gospodarczej
Z drugiej strony, im większa wartość wskaźnika tym większa nieelastyczność, bo składniki majątku trwałego zwykle trudniej konwertować
Wartości wskaźników mogą się znacznie różnic między branżami
Unieruchomienie majątku
WYKŁAD V
ANALIZA ZADŁUŻENIA
Istota analizy zadłużenia
Ten obszar analityczny wyraźnie można podzielić na dwie jego integralne części:
bezpieczeństwo finansowe (długoterminowe) w kontekście wypłacalności
zdolność płatnicza – zdolność do obsługi zadłużenia
Analiza zadłużenia – bezpieczeństwo
Ocenia się strukturę finansowania, w tym:
udział kapitału własnego oraz kapitału obcego, a także relacje między nimi – nie można pominąć efektu dźwigni finansowej
strukturę kapitału własnego
strukturę zobowiązań
relację – ze względu na aspekt czasu - między aktywami i pasywami
Wskaźniki bezpieczeństwa finansowego – pasywa
Struktura kapitałów własnych
Kapitał trwały = kapitały własne – wynik roku bieżącego – niepodzielony zysk z roku poprzedniego
Udział kapitału trwałego w kapitałach własnych
Kapitał stały – bezterminowe źródła finansowania (kapitały własne) + długoterminowe zobowiązania
Udział kapitału stałego w sumie pasywów
Dźwignia finansowa
Działanie dźwigni finansowej opiera się na wprowadzeniu kapitału obcego do przedsiębiorstwa celem zwiększenia rentowności kapitałów własnych
„Pułapka zadłużenia” – czyli jak kontrolować działanie dźwigni finansowej
Co kontrolować – rentowność operacyjna kapitału całkowitego o koszt pozyskania pieniądza (szczególnie dodatkowego, obcego)
Dźwignia finansowa – przykład
Relacja: majątek – kapitał
Zdolność płatnicza
Wyróżnia się dwie grupy wskaźników:
księgowe – opierają się na relacji wyniku finansowego (często korygowanego o amortyzację, czy koszty odsetkowe) do wydatków związanych z obsługą zadłużenia
kasowe – w miejsce wyniku memoriałowego wykorzystuje się przepływy pieniężne z działalności operacyjnej
Wskaźniki księgowe
Wskaźniki kasowe
Dług netto
Dług netto – suma zobowiązań (najczęściej finansowych) pomniejszona o inwestycje krótkoterminowe
Dług netto informuje o czasie powadzenia działalności na dotychczasowym poziomie, by w pełni oddać zaciągnięte zobowiązania
W ujęciu kasowym kwotę zobowiązań dzieli się przez OCF (operacyjne przepływy pieniężne)