Włos składa się z:

• łodygi,

• korzenia,

• opuszka (cebulki),

• ujścia torebki włosowej (por skórny),

• gruczołu łojowego,

• otoczki włosa,

• mięśnia przywłośnego,

• część łączno-tkankowa torebki włosowej,

• brodawki włosa.

Podstawowym składnikiem włosa jest keratyna; w pigmencie włosa znajduje się barwnik zwany melaniną, który nadaje kolor naszym włosom, tłuszcze oraz związki mineralne.

Keratyna wytwarzana jest w naskórku i zbudowana m.in. ze związków siarki i azotu. Chroni naskórek przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi. Melanina nadaje kolor włosom i skórze. Rozróżniamy dwa rodzaje barwnika: ziarnisty i rozproszony. Ziarnisty nadaje naszym włosom ciemny odcień, a rozproszony jasny. Im więcej we włosach barwnika rozproszonego tym włosy są jaśniejsze. Melanina nie rozpuszcza się w wodzie, natomiast rozpuszcza się w stężonych kwasach i zasadach.

Zdrowy włos składa się w około 80% z protein, 10-15% z wody, w 5-10 % z pigmentówwKonstrukcja włosa i jej budulec

Przyjrzyjmy się najbardziej okazałej części włosa - wyrastającej ponad powierzchnię skóry łodydze. Łodyga składa się z 3 warstw. Pierwsza to rdzeń włosa. Drugą warstwą jest tzw. warstwa korowa, która stanowi trzon konstrukcyjny łodygi.  Ta warstwa składa się z silnych włókien keratynowych, które pionowo ułożone -  koncentrycznie otaczają rdzeń włosa. Włókna są podstawą wytrzymałości, sprężystości i elastyczności łodygi. Składają się wydłużonych komórek zbudowanych z wytrzymałego białka - keratyny Keratyna cechuje się tym, że jest nierozpuszczalna w wodzie oraz w dużym stopniu jest odporna na uszkadzające inne białka czynniki fizyczne i chemiczne środowiska (kwasy organiczne, temperaturę, itp.), a także na działanie typowych enzymów trawiących białka (proteolitycznych). Unikalne własności wytrzymałościowe keratyny wynikają z zawartości dwóch aminokwasów siarkowych: cysteiny (17%) i metioniny (0,5%).  Ponadto w warstwie korowej znajduje się o pewna ilość wody oraz ziarna pigmentu – melaniny – od których ilości i barwy zależy kolor włosów.

Keratynowe osłony fizjologiczne włosa  
Keratynowa osłonka włosa – to najbardziej zewnętrzna warstwa jego łodygi -  zbudowana jest z zrogowaciałych komórek spłaszczonych jak rybie łuski. Łuskowate komórki osłonki są poukładane wokół łodygi jak dachówki na dachu. Tych bardzo cienkich, półprzezroczystych łusek jest zwykle od 5 do 10 warstw. Keratynowa osłonka chroni rdzeń i warstwę korową włosa - jak dach dom przez niekorzystnymi czynnikami atmosferycznymi - deszczem, kurzem, słońcem, wiatrem, czynnikami chemicznymi, itp. Łuski osłonki są sklejone ze sobą i z warstwą korową przy pomocy specjalnych substancji tłuszczowych tworzących tzw. spoiwo międzykomórkowe. Podstawowymi składnikami tego spoiwa decydującymi o jego własnościach są lipidy, w tym ceramidy, cholesterol, trójglicerydy, wolne kwasy tłuszczowe, itp.


Ceramidy - lepiszcze spoiwa międzykomórkowego

Ceramidy choć różnią się budową zbudowane są głównie z niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT). Mają strukturę podobną do ciekłych kryształów. Tłuszczowy kompleks ceramidowy ma bowiem zdolność wchłaniania licznych cząsteczek wody. Jest to tzw. własność hydrofilowa. Dzięki temu  ciekło-krystaliczna tłuszczowa struktura ceramidów zapewnia im elastyczność i kleistość. Ponadto ceramidy w warstwie rogowej ściśle do siebie przylegają, zapewniając nieprzepuszczalną powłokę dla wody.


Ceramidy muszą być dobrze uwodnione, gdyż bez wody tracą swe własności

Wnętrze zdrowego włosa powinno zawierać około 10 % wody i tę ilość wody dobrze jest stale utrzymać. Taki odsetek zawartości wody jest niezbędny dla utrzymania fizjologicznych własności ceramidów. Dzięki temu uwodnieniu ceramidy są elastyczne, czym nadają sprężystość łodydze włosa (i plastyczność skórze, gdzie też są obecne). Nadmierne wyparowanie wody ze spoiwa międzykomórkowego spowoduje degradację własności konstrukcyjnych ciekło krystalicznych struktur ceramidowych. Konsekwencją tego, a zarazem obrazem skutków utraty wody - jest sztywność, łamliwość i rozczepianie się końcówek włosów. 


Osłonowe substancje tłuszczowe konserwujące włosy  

Ważną rolę w konserwacji osłonki włosa odgrywa tłuszczowo-woskowa wydzielina gruczołów łojowych tzw. sebum. W jej skład wchodzą: glicerydy, woski, wolne kwasy tłuszczowe, węglowodory (np. skwalen), sterole i estry steroli, itp. Sebum chroni włosy poprzez swój specyficzny skład. Charakterystyczny jest mechanizm jego wydzielania przez gruczoł łojowy, który wstrzykuje swą wydzielinę wprost do mieszka włosowego. Stamtąd wydzielina wydalana jest w odpowiednich ilościach na zewnątrz mieszka, tak aby dobrze nawilżyć nią łodygę włosa.  
W pewnym stopniu konserwujacą rolę dla włosów dogrywa również film hydrofilowo-lipofilowy, czyli zwykły pot. Film ten ma budowę emulsji, w której fazę olejową stanowi łój skórny, a fazę wodną – woda wydzielana przez gruczoły potowe w procesach perspiracji i transpiracji. Film hydrofilowo-lipofilowy zawiera duże ilości kwasów tłuszczowych (palmitynowego, stearynowego i oleinowego) oraz związków steroidowych (w tym cholesterolu i jego estrów), co do pewnego stopnia chroni warstwę osłonową włosów przed wysychaniem i pękaniem. /4/ włosom elastycz

ność. Budowa włosa

Włosy zbudowane są w głównie z alfa-keratyny. Keratyna jest polimerem – polipeptydem, składającym się z aminokwasów. Cechą wyróżniającą łańcuch keratynowy jest duża ilość aminokwasów, zawierających atom siarki w strukturze - cysteiny.

W strukturze keratyny mogą powstawać różne wiązania wpływające na właściwości włosów. Są to m.in. oddziaływania wodorowe, jonowe. W odpowiednich warunkach możliwe jest powstanie oddziaływań hydrofobowych. Ważnym oddziaływaniem pomiędzy łańcuchami keratynowymi są wiązania disiarczkowe, utworzone między dwoma cząsteczkami aminokwasu– cysteiny. Łańcuch o dużej zawartości cysteiny zwiększa stabilność włókien alfa-keratyny. Dzięki temu włos jest odporny na negatywne czynniki środowiskowe takie jak ciepło, zimno, światło, wodę, czy atak czynników biologicznych.

Włos ma budowę warstwową. Najbardziej zewnętrzna – osłonka (kutikula) składa się z ułożonych warstwowo łusek. Są one ułożone „na zakładkę”, podobnie jak dachówki. Powoduje to, że włos jest gładki w kierunku wzrostu, czyli od nasady ku końcowi. Ta cześć łodygi zbudowana jest z keratyny o dużej zawartości cysteiny.

Ilość siarki zawarta w materiale wiążącym zdrowego włosa stanowi około 25% w trzonie włóknistym około 7%.