Zajęcia nr 4 07.05.2016 r.

Metody kosztowe ustalania cen

Można wyróżnić następujące rodzaje decyzji cenowych:

1. Ustalanie ceny normalnej (standardowej) dla planowanych rozmiarów działalności w długim horyzoncie czasowym.

2. Ustalanie cen specjalnych dla dodatkowych zamówień (zamówienia takie pozwalają na lepsze wykorzystanie mocy wytwórczych, jednak oferenci oczekują z reguły znacznych upustów cenowych).

Punktem wyjścia dla podejmowania długoterminowych decyzji cenowych może być:
1) rynek
W przypadku, gdy decyzje cenowe są oparte na przesłankach rynkowych procedury ustalania ceny wymaga gruntowej analizy rynku w celu określenia jakie są potrzeby klientów oraz ich gotowość do zapłaty za oferowane im produkty.
2) koszty
W przypadku, gdy podstawą ustalania ceny są koszty należy najpierw określić poziom kosztów związanych z wytworzeniem produktu, a następnie ustalić cenę tak, aby pokryła ona wszystkie koszty operacyjne (produkcyjne i nieprodukcyjne) oraz zapewniła osiągnięcie pożądanego zysku

W obu podejściach należy również brać pod uwagę takie czynniki jak: koniunktura oraz konkurencja

Do najpowszechniej wykorzystywanych metod kosztowych ustalania ceny (tzw. metody „koszt plus”) należą:
1. Metoda marży brutto
2. Metoda marży netto
3. Metoda marży na pokrycie
4. Metoda oparta na stopie zwrotu z aktywów

Formuła cen w ramach tych metod jest następująca:
cena sprzedaży= podstawa kosztowa+ marża jednostkowa
marża jednostkowa= procedurowy narzut marży* podstawa kosztowa

Różnice pomiędzy poszczególnymi metodami dotyczą podstawy kosztowej oraz ujęcia marży.

Wielkość produkcji 14 750 szt.	Koszty całkowite (zł)	Koszt jednostkowy (zł)
Zmienne koszty produkcji
Materiały i surowce	88 500	6,00
Płace bezpośrednie	66 375	4,50
Zmienne pośrednie koszty produkcji	44 250	3,00
Razem zmienne koszty produkcji	199 125	13,50
Razem pośrednie koszty produkcji	154 875	10,50
Koszty ogólnego zarządu i sprzedaży
stałe	88 500	6,00
zmienne	44 250	3,00
Razem koszty całkowite	486 750	33,00

Pożądany zysk w tym okresie wyniesie 110 625 zł
W produkcji odkurzaczy zaangażowano aktywa operacyjne o wartości 921 875 zł
Zarządzający zakłada uzyskanie stopy zwrotu z tych aktywów na poziomie 12%

Zad. 1
Ustal cenę sprzedaży odkurzacza za pomocą metod kosztowych

1. Metoda marży brutto

Narzut marży brutto= $\frac{pozadany\ zysk + calkowite\ koszty\ ogolnego\ zarzadzania\ i\ sprzedazy}{calkowite\ koszty\ produkcyjne}$

Narzut marży brutto= $\frac{110\ 625 + 132\ 750}{199\ 125 + 154\ 875}$ *100= 68,75 %

Cena sprzedaży= jednostkowy koszt produkcji + % narzutu marży brutto * jednostkowy koszt produkcyjny

Cena sprzedaży= 13,50 + 10,50 + 24,00*68,75%= 40,50 zł

Jednostkowa marża brutto wynosi 16,50 zł

Podstawa kosztowa jest równa jednostkowemu kosztowi produkcji
(koszty zmienne produkcji + stałe pośrednie koszty produkcji),
czyli 24 zł (13,50+10,50)


2. Metoda marży netto

Narzut marży netto= $\frac{pozadany\ zysk\ na\ sprzedazy}{calkowite\ koszty}$ *100

Narzut marży netto= $\frac{110\ 625}{486\ 750}$ *100= 22,73%

Cena sprzedaży= jednostkowy koszt całkowity + % narzutu marży netto* jednostkowy koszt całkowity

Cena sprzedaży= 33+ 33*22,73%= 33+7,50= 40,50 zł

Jednostkowa marża netto wynosi 7,50 zł

3. Metoda marży na pokrycie

Narzut marży na pokrycie= $\frac{pozadany\ zysk\ na\ sprzedazy + koszty\ stale}{ilosc\ produktow*jednostkowe\ koszty\ zmienne}$ *100

Narzut marży na pokrycie= $\frac{110\ 625 + 88\ 500 + 154\ 875}{14\ 750*16,50}$ * 100= 145,45 %

Cena sprzedaży= jednostkowy koszt zmienny+ % narzutu marży na pokrycie * jednostkowy koszt zmienny

Cena sprzedaży= 16,50 + 16,50* 145,45%= 40,50 zł

Jednostkowa marża na pokrycie wynosi 24 zł (16,50+145,45%)

4. Metoda oparta na stopie z aktywów

Metody te są rozwinięciem tradycyjnych metod „koszt plus”. Pożądany zysk ze sprzedaży został w nich zastąpiony pożądanym przez inwestora zyskiem z aktywów (podstawy kosztowe pozostają takie same jak w metodach tradycyjnych). To sprawia, że metody te są najbardziej przydatne niż tradycyjne w ustalaniu cen dla planowanych przedsięwzięć gospodarczych.

Przy zastosowaniu wskaźnika RIO formuły obliczania ceny są następujące:

przy wykorzystaniu kosztu całkowitego
cena sprzedaży oparta na ROI= jednostkowy koszt całkowity + $\frac{stopa\ zwrotu + aktywa\ operacyjne}{\text{rozmiary\ produkcji}}$
cena sprzedaży= 13,50+ 10,50+ $\frac{0,12*921\ 875}{14\ 750}$ = 40,50 zł

Metoda ta jest rozwinięciem metody marży netto

• przy wykorzystaniu jednostkowego kosztu wytworzenia
  cena sprzedaży oparta na ROI=
  jednostkowy koszt produkcji+ $\frac{stopa\ zwrotu*aktywa\ operacyjne + koszty\ ogolnego\ zarzadzania\ i\ sprzedazy}{\text{rozmiary\ produkcji}}$

cena sprzedaży= 13,50+10,50+ $\frac{0,12*921\ 875 + 132\ 750}{14\ 750}$ = 24+ 16,50= 40,50 zł

Metoda ta jest rozwinięciem metody marży brutto

• przy wykorzystaniu jednostkowego kosztu zmiennego
  cena oparta na ROI= jednostkowy koszt zmienny + $\frac{stopa\ zwrotu + aktywa\ operacyjne + koszty\ stale}{\text{rozmiry\ produkcji}}$
  
  cena sprzedaży= 13,50+3,00+ $\frac{0,12*921\ 875 + 243\ 375}{14\ 750}$ = 16,50+ 24= 40,50 zł

Metoda ta jest rozwinięciem metody marży na pokrycie

PODSUMOWUJĄC należy stwierdzić, że w przypadku wszystkich metod ustalona normalna (standardowa) cena sprzedaży będzie kształtować się na tym samym poziomie, natomiast różnice wynikają z wysokości zastosowania podstawy kosztowej oraz marży.

Parametr	Metoda marży brutto	Metoda marży netto	Metoda marży na pokrycie
Podstawa kosztowa (zł)	Koszt wytworzenia 24 zł	Koszt całkowity 33,00 zł	Koszt zmienny 16,50 zł
Narzut marży	16,50 zł (68,75 % * 24)	7,50 zł (22,73% * 33)	24 zł (145,45% * 16,50)
Cena sprzdaży	40,50 zł	40,50 zł	40,50 zł