Badania i opieka lekarska w ciąży

Podczas ciąży Kobiecie przysługuje wyjątkowa opieka lekarska. Oprócz standardowych wizyt ginekologicznych kobieta ma prawo zgłosić się do lekarza w każdej chwili, w każdym momencie, kiedy tylko odczuwa niepokój bądź też coś się dzieje. Jeśli podczas ciąży wydarzy się coś niebezpiecznego (bóle, krwawienia itp), należy natychmiast udać się do najbliższego szpitala oraz skontaktować się ze swoim lekarzem ginekologiem, nie czekając na termin następnej wizyty.

       Standardowo przewidziane są badania średnio co 4 tygodnie. Należy przestrzegać terminów ustalanych przez lekarza nawet jeśli nic złego się nie dzieje. Wizyty u lekarza mają na celu zmniejszenie do minimum możliwości komplikacji podczas całego okresu ciąży oraz wczesne wykrycie nieprawidłowego przebiegu ciąży co daje możliwość szybkiemu przeciwdziałaniu.

Pierwsza wizyta u lekarza powinna odbyć się zaraz po stwierdzeniu przez kobietę faktu bycia w ciąży najpóźniej do 10 tygodnia. Podczas pierwszej wizyty lekarz zada szereg pytań (wywiad położniczy) dotyczących przebytych chorób, uwarunkowań genetycznych w rodzinie, warunków socjalnych. Zostanie przeprowadzone badanie USG przy pomocy którego lekarz określi aktualny tydzień ciąży, prawdopodobny termin porodu oraz stwierdzi prawidłowość rozwoju ciąży. Ciężarna kobieta zostanie dokładnie zbadana (waga, ciśnienie, wzrost, kontrola piersi oraz nóg). Podczas badania USG zostanie pobrany wymaz z pochwy do badań bakteriologicznych i cytologii. Ponadto zostanie wykonane dokładne badanie krwi i moczu.

W całym cyklu wizyt (średnio co 4 tygodnie a od ósmego miesiąca co 2 tygodnie) przewidziane są badania:

• Podczas każdej wizyty: badanie przez pochwę, badanie ogólne moczu, pomiar wagi i ciśnienia krwi, badanie pracy serca płodu (od mniej więcej 12 - 14 tygodnia ciąży)

• na początku ciąży - oznaczenie grupy krwi, badania serologiczne, cytologia, badanie poziomu glukozy, badanie na obecność żółtaczki zakaźnej typu B

• badanie krwi przed 16 tygodniem, 17 - 20 tydzień, 25 - 28 tydzień

• badanie USG 16 - 20 tydzień, 30 - 34 tydzień, 38 tydzień

• badania internistyczne (17 - 20 tydzień)

• w 7 miesiącu - badanie w kierunku cukrzycy u ciężarnej kobiety (tzw. test obciążenia glukozą)

• pod koniec okresu ciąży - badanie kardiotokograficzne

Szczegółowy opis rodzajów badań można znaleźć na stronie www.narodziny.spsk1.pl. Lekarz ginekolog podczas każdej wizyty może zlecić wykonanie dodatkowych badań lub przeprowadzić dodatkowe badanie USG.

       W przypadku stwierdzenia lub podejrzenia lekarza o możliwości wystąpienia wad rozwojowych lub chorób płodu, lekarz może zaproponować dodatkowe badania. Są to badania inwazyjne i przed podjęciem decyzji należy pamiętać, że statystycznie 1% badań inwazyjnych jest przyczyną poronień. Do badań inwazyjnych należą:

• Biopsja kosmówki - badanie to można przeprowadzić już od 6 - 7 tygodnia ciąży. Na podstawie badania można uzyskać informację na temat zdrowia dziecka, na temat anomalii chromosomowych, chorób krwi, defektów enzymatycznych i płci dziecka. Ryzyko poronienia w tym badaniu jest wyższe niż przy amniocentezie.

• Amniocenteza - badanie wykonywane może być pomiędzy 17 a 26 tygodniem ciąży. Badanie wód płodowych pozwala stwierdzić (lub wykluczyć) zaburzenia chromosomów. W ten sposób można sprawdzić czy badany płód nie cierpi na tzw. zespół Downa oraz inne choroby genetyczne lub defekty wrodzone, wrodzony rozszczep kręgosłupa lub niedorozwój głowy.

•    Ponieważ badania inwazyjne niosą ze sobą ryzyko poronienia, należy zawsze zastanowić się nad zaletami i wadami podjętej decyzji. Może się zdarzyć, że badanie nie wykaże anomalii genetycznych ale konsekwencją badania będzie poronienie zdrowego dziecka. Z drugiej strony jeśli przyszli rodzice obawiają się o stan zdrowia swojego dziecka muszą koniecznie porozmawiać z lekarzem ginekologiem. On przedstawi w jasny sposób przyszłym rodzicom ich sytuację oraz ryzyko jakie niesie ze sobą badanie prenatalne.

Schemat wizyt i badań podczas ciąży fizjologicznej
według broszurki dziewięc miesięcy - troski i radości, poradnik dla rodziców

Tydzień ciąży	5-8	10-14	16-18	20-22	24-26	28-30	32-34	36-37	38	39	40	41	42
Grupa krwi i Rh	o
Przeciwciała anty RH	+		+			+		+
Badania cytologiczne	o
Ocena wydzieliny pochwowej (pH, mikroskopowa, test z KOH)	+							+
Morfologia krwi	+		+			+		+
Badanie moczu	+		+			+		+	+		+
Badanie poziomu cukru we krwi na czczo	+
Badanie poziomu cukru we krwi po podaniu doustnym 50 g glukozy					+
WR	+							+
Przeciwciała różyczki IgG IgM	o
Przeciwciała toksoplazmozy IgG IgM	o			+				+
Przeciwciała anty-HIV	+
HBs			+
Pomiar ciśnienia tętniczego	+	+	+	+	+	+	+	+	+	+	+	+	+
Badanie ogólne	+
Badanie ginekologiczne przez pochwę (we wzierniku i dwuręcznie)	+	+		+		+		+			+
Badanie piersi	+							+
Wzrost	+
Masa ciała	+	+	+	+	+	+	+	+	+	+	+	+	+
Indeks masy ciała	+
Badanie czynności serca płodu			+	+	+	+	+	+	+	+	+	+	+
Badanie położnicze zewnętrzne (w tym wysokość dna macicy)			+	+	+	+	+	+	+	+	+	+	+
Ocena wymiarów miednicy								+
Badanie ultrasonograficzne		+		+			+					+	+
Ocena ruchliwości płodu przez ciężarną								+	+	+	+	+	+
Badanie kardiotokograficzne									+	+	+	+	+
Konsultacja internistyczna	+
konsultacja stomatologiczna	+
Skierowanie ciężarnej do odziału położniczego (kliniki)												+

o - jeżeli nie wykonano przed ciążą