Prawo Gospodarcze
PRAWO GOSPODARCZE
Jedno z najstarszych i najpóźniej usystematyzowanych dziedzin prawa dzielących się na dwie gałęzie, dziedziny prawa gospodarczego administracyjnego oraz prawa gospodarczego cywilno-handlowego. Jako dziedzina prawa niemal wszystkie zapisy prawa gospodarczego opierają się na zasadzie swobody zawierania umów oraz wolności prowadzenia działalności gospodarczej.
Definicja prawa gospodarczego
Prawo gospodarcze to zespół norm prawnych z natury przypisanych do różnych gałęzi i dyscyplin prawnych regulujący organizacje (ustrój) przedsiębiorców, stosunki zobowiązaniowe powstające między nimi oraz między innymi podmiotami zarówno w obrocie wewnętrznym (krajowym) jak i międzynarodowym.
Obrót gospodarczy to odbywająca się z reguły za pośrednictwem pieniądza wymiana dóbr i usług oraz towarzyszące tej wymianie i powstające w jej toku stosunki prawne między jej podmiotami.
Podmiot gospodarczy – to każda osoba fizyczna lub prawna jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej, która w swoim imieniu lub na cudzy rachunek prowadzi w sposób profesjonalny działalność gospodarczą.
ŹRÓDŁA PRAWA GOSPODARCZEGO
Normatywne Nienormatywne
system prawa pisanego
system anglosaski
Źródła prawa gospodarczego dzielimy na źródła normatywne i nienormatywne. W grupie źródeł normatywnych najważniejszą jest ustawa konstytucyjna, przewidująca dwa fundamentalne zapisy gwarantujące:
swobodę prowadzenia działalności gospodarczej (art. 20)
swobodę zawierania umów (art. 22)
Innym aktem normatywnym są ustawy. Szczególną grupę w gronie ustaw zajmują kodeksy:
kodeks spółek handlowych
kodeks cywilny
kodeks postępowania administracyjnego
Jeszcze niżej w hierarchii źródeł normatywnych stoją:
rozporządzenia
zarządzenia wykonawcze
Te wszystkie źródła mają jedną cechę – są to źródła prawa krajowego.
Umowy międzynarodowe (konwencje) ratyfikowane przez parlament i prezydenta RP. Stają się źródłem dominującego prawa.
Źródła normatywne – to przede wszystkim zwyczaj oraz ogólne warunki i wzory zawierania umów.
Działalność gospodarcza w Polsce:
Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej z 02.07.2004r. Dziennik ustaw nr 173 pozycja 1807 z późniejszymi zmianami.
Kodeks cywilny z 23.04.1964r. Dziennik ustaw nr 16 pozycja 93 z późniejszymi zmianami.
Kodeks spółek handlowych z 15.09.2000r. Dziennik ustaw nr 94 pozycja 1037.
Ustawa o krajowym rejestrze sądowym 20.08.1997r. Dziennik ustaw nr 17 pozycja 209 z późniejszymi zmianami.
Ustawa o swobodzie działalności weszła w życie 31.08.2004r. nazywana jest ona konstytucją przedsiębiorczości oraz ustawą wiodącą. W stosunku do swojej poprzedniczki wprowadziła ona następujące zmiany:
wprowadziła centralną informację ewidencji działalności gospodarczej
zamiast zezwoleń wprowadziła zasadę wpisu przedsiębiorcy do właściwego rejestru na podstawie oświadczenia o spełnieniu wymogów przewidzianych przez prawo do wykonywania wskazanego rodzaju działalności
wprowadziła definicję mikroprzedsiębiorcy oraz zmieniła definicję małego i średniego przedsiębiorcy, ponadto wprowadziła „trybunał” (chyba bo nie mogłem rozczytać) kontroli nad prowadzeniem działalności gospodarczej
DEFINICJA PRZEDSIĘBIORCY
Przedsiębiorcą jest każda osoba fizyczna, osoba prawna, jednostka organizacyjna nie będąca osobą prawną, która we własnym imieniu prowadzi działalność gospodarczą. Za przedsiębiorców rozumie się także wspólników spółki cywilnej w zakresie prowadzonej przez nią dzielności.
W świetle definicji ustawy o swobodzie działalności gospodarczej definicja przedsiębiorcy zrównana została z definicją przedsiębiorcy podaną w kodeksie cywilnym, na mocy którego to pojęcia, przedsiębiorcą jest każda osoba fizyczna , osoba prawna, jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej prowadząca we własnym imieniu działalność zarobkową lub zawodową.
DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA
W rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórca, budowlana, handlowa, usługowa, poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalniane złóż, a także działalność zawodowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.
zarobkowy ≠ zyskowny
ciągły ≠ nieoznaczony czasowo
Wyjątek:
Przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nie stosuje się do:
działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych, chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa, rybołówstwa śródlądowego.
a także wynajmowania przez rolników pokoi i miejsc na ustawianie namiotów, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów
EDG – Ewidencja Działalności Gospodarczej
KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
RDR – Rejestr Działalności Regulowanej
Wpis do EDG czasami będzie rodził dodatkowo konieczność uzyskania wpisu do KRS. Jeżeli zaś planowana działalność będzie wymagała dodatkowo pozyskania pozwolenia – koncesji – to po jej wyjednaniu właściwy przedsiębiorca wpisany zostanie do rejestru działalności Regulowanej (RDR) prowadzonego zazwyczaj przez ministra właściwego do wydania koncesji. Na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, każdy przedsiębiorstwa powinien identyfikować się NIP-em, firmą oraz siedzibą.
Abecadło
Uzyskać wpis do EDG, KRS lub RDR
Uzyskać REGON
Uzyskać NIP przedsiębiorcy
Zgłosić działalność do ZUS-u
Założyć rachunek bankowy
Ewidencje Działalności Gospodarczej prowadzi gmina właściwa dla miejsca zamieszkania przedsiębiorcy jako zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej.
EDG prowadzi wójt, burmistrz, prezydent. Ewidencje prowadzi się w systemie informatycznym.
Wydawanie, odmowa wydania, zmiana i wykreślenie z EDG następuje w drodze decyzji administracyjnej. Wszystkie te decyzje są natychmiast wykonane z wyjątkiem wykreślenia. Decyzja o wpisie do EDG wydawana jest w terminie 3 dni. Decyzję o wpisie do EDG wydaje się na czas nieoznaczony i bezterminowo. Wpis do EGD polega na wprowadzeniu danych przedsiębiorcy do systemu informatycznego, w którym zamieszcza się:
firmę przedsiębiorcy i jego pesel
NIP
Oznaczenie miejsca zamieszkania, adres do doręczeń, adresu pod którym wykonywana jest działalność gospodarcza, a jeżeli działalność wykonywana jest poza miejscem zamieszkania ?????????
Przedmiot działalności według klasyfikacji PKD (Polska Klasyfikacja Działalności gospodarczej)
Przedsiębiorca ma siedem dni na zgłoszenie zmiany bądź wykreślenie z EDG. Co do zasady przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą deklarowaną w EDG po dacie, którą tam wskazał, jednakże może wykonywać czynności, które prowadzą do organizacji prowadzącego przez niego przedsiębiorstwa. Nie może on jednak prowadzić sensu striktu jeżeli działalność ta jest typem działalności koncesyjnej.
Niektóre z dziedzin działalności gospodarczej wymagają uzyskania zgody organu kompetentnego, najczęściej ministra na prowadzenie określonego typu działalności.
Na podstawie przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, uzyskanie koncesji wymaga:
poszukiwanie, rozpoznawanie złóż kopalnianych, wydobywanie, bez zbiornikowe magazynowanie substancji oraz składowanie odpadów w górotworach, w tym podziemnych wyrąbiskach górniczych
wytwarzanie i obrót materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym
wytwarzanie, przetwarzanie, magazynowanie, przesyłanie, dystrybucja, obrót paliwami i energią
ochrona osób i mienia
rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych
przewozów lotniczych
inne określone odrębnymi prawami
Jeżeli przepisy szczegółowe stanowią inaczej udzielania, omowa udzielenia, zmiana i cofnięcie koncesji należy do ministra właściwego ze względu ma przedmiot działalności gospodarczej podlegającej koncesjonowaniu.
Decyzja ministra lub innego organu ma postać decyzji organizacyjnej. Koncesja udzielana jest na czas oznaczony nie krótszy niż 2 lata i nie dłuższy niż 50 lat.
Wniosek o udzielenie koncesji powinien zawierać:
firmę przedsiębiorcy (nazwę)
oznaczenie jego siedziby
adres jego miejsca zamieszkania
adres głównego miejsca wykonywania działalności gospodarczej
nr w rejestrze przedsiębiorstw (KRS lub EDG)
NIP
Określenie rodzaju i zakresu wykonywania działalności gospodarczej, na którą ma być udzielona koncesja
Przedsiębiorca jest zobowiązany zgłaszać organowi koncesyjnemu wszelkie zmiany danych, o których wyżej, w terminie 14 dni od dnia ich powstania.
Przedsiębiorca, który zamierza podjąć działalność gospodarczą w dziedzinie podlegającej koncesjonowaniu może ubiegać się o przyrzeczenie wydania koncesji zwane promesą.
W promesie może organ koncesyjny uzależnić wydanie koncesji od spełnienia warunków, wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją. W postępowaniu o udzielenie promesy stosuje się odpowiednio wszystkie przepisy dotyczące udzielania koncesji. W promesie ustala się okres jej ważności przy czym nie może być on krótszy niż 6 miesięcy.
OSBY PRAWNE
Osobami prawnymi są Skarb Państwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną.
Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych osób prawnych jest w zasadzie nieograniczona, jednakże węższa niż w przypadku osób fizycznych (np. osoba prawna nie może być w pełni podmiotem stosunków spadkowych, rodzinnych, zobowiązaniowych).
Należy pamiętać, że w obrocie gospodarczym oprócz osób fizycznych, osób prawnych funkcjonują jeszcze jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, które mogą być podmiotami obrotu gospodarczego. Ich powstanie, ustrój i zakończenie bytu prawnego określają odrębne przepisy (np. wspólnoty mieszkaniowe i spółki osobowe). Jednostka organizacyjna uzyskuje osobowość prawną z chwilą wpisu do właściwego rejestru, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej.
KRS
Jeden rejestr sądowy prowadzony w systemie informatycznym przez sądy rejonowe, mające siedzibę w miastach będących siedzibą wojewody i obejmujący swój właściwy obszar województwa.
KRS składa się z trzech części:
rejestr przedsiębiorców
rejestr stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej
rejestr dłużników niewypłacalnych
Osoba prawna działa przez swoje organy w sposób przewidziany w ustawie i opartym na niej statusie. Będą to różne organy, w zależności od tego jak definiuje je ustawa. Należy pamiętać, że dobra osoby prawnej także jak dobra osobiste korzystają z podobnej ochrony prawnej jak dobra osobiste osób fizycznych.
Dobra osobiste na zasadzie przykładu, wymienione są w Art. 23 K.C. W jego świetle dobrami osobistymi są:
zdrowie
wolność
cześć
swoboda rozumienia
nazwisko lub pseudonim
wizerunek
tajemnica korespondencji
nietykalność mieszkaniowa
twórczość naukowa
artystyczna twórczość, wynalazcza, racjonalizatorska
Dobra osobiste podlegają szczególnej ochronie. Ten czy jego dobro zostało naruszone cudzym działaniem może żądać:
zaniechania takiego działania
usunięcia jego skutków
zadość uczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniędzy
naprawienia szkody na zasadach ogólnych
Cechą wspólną dóbr osobistych jest to, że są to prawa niemajątkowe, prawa tak ściśle związane z uprawnionym, że z nim powstają i z nim wygasają. Nie mogą być przeniesione na inny podmiot, mają charakter bezwzględny, są skuteczne przeciwko wszystkim osobom fizycznym i prawnym.
Czynności prawne są określonymi zdarzeniami z zaistnieniem których prawo, w szczególności prawo gospodarcze wiąże określone skutki prawne. W gronie czynności prawnych szczególne znaczenie mają czynności jednostronne i dwustronne oraz czynności rozporządzające i zobowiązujące.
Jednostronne – wykonywane przez 1 osobę
Dwustronne – wykonywane przez 2 osoby
Rozporządzające –
Zobowiązujące –
Ponadto czynności prawne możemy podzielić na:
odpłatne i nieodpłatne
czynności konsensualne (sprzedaż)
czynności realne (np. umowa przechowania, przewozu)
czynności między żyjącymi :]
czynności na wypadek śmierci
czynności przyczynowe
czynności oderwane (abstrakcyjne)
Forma czynności prawnych:
podstawowe
szczególne
Przez formę czynności prawnej uznaje się każde zachowanie podmiotu obrotu gospodarczego, z którym związane są określone konsekwencje prawne. Formą czynności prawnej jest nawet milczenie. W obrocie gospodarczym najczęstszymi formami zawarcia umowy obrotu gospodarczego jest forma ustna i forma pisemna.
W gronie form pisemnych występują formy szczególne tj. forma aktu notarialnego.
WYKŁADNIA CZYNNOŚCI PRAWNEJ
Oświadczenia woli należy tłumaczyć jak tego wymagają ze względu na okoliczności, których zostało złożone zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje. W umowach należy raczej badać jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu.
Wady oświadczeń woli:
brak świadomości lub swobody wypowiedzi (nieważność)
pozorność (nieważność)
błąd (uchylenie od skutków prawnych)
groźba (uchylenie od skutków prawnych)
PRZEDSTAWICIELSTWO
Przedstawicielstwo to działanie w cudzym imieniu na podstawie odpowiedniego upoważnienia i ze skutkami bezpośrednio dla reprezentowanego. W pojęciu przedstawicielstwa nie mieści się działanie w imieniu osoby prawnej ani komis lub zlecenie.
Przedstawicielstwo ma swoje oparcie najczęściej w ustawie lub oświadczeniu woli mocodawcy, czyli pełnomocnictwie.
Udzielenie pełnomocnictwa – to jednostronne oświadczenie woli mocodawcy o powołaniu pełnomocnika.
Ustanowienie pełnomocnictwa – to jednostronne oświadczenie woli mocodawcy o powołaniu pełnomocnika połączone z przyjęciem umocowania.
Wygaśnięcie stosunków pełnomocnictwa – dokonuje się ono:
przez odwołanie
śmierć mocodawcy
śmierć pełnomocnika (przedstawiciela)
PROKURA
Prokura jako szczególny rodzaj przedstawicielstwa
Prokury może udzielić spółka tylko osobie fizycznej. Spółka taka nie może być w likwidacji ani w upadłości. Zakres prokury ustalony jest ustawowo i nie może być ograniczony ze skutkiem dla osób trzecich. Zakres prokury jest bardzo szeroki, upoważnienia do niemal wszystkich czynności sądowych i pozasądowych, z wyjątkiem:
zbycia przedsiębiorstwa
wydzierżawienia przedsiębiorstwa
ustanowienie prawa użytkowania na przedsiębiorstwie
zbycia nieruchomości
obciążenia nieruchomości
Prokury nie można przenieść.
PRZEDAWNIENIE
Przedawnienie roszczeń sprowadza się do tego, że po upływie terminu przedawnienia ten przeciwko komu przysługuje roszczenie może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się z zarzutu przedawnienia. Jednakże zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne. Jeżeli przepis szczególny danej ustawy nie stanowi inaczej termin przedawnienia wynosi lat 10. Dla roszczeń oświadczenia okresowe i roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej wynosi lat 3.
Terminy przedawnień nie mogą być skracane ani przedłużane przez czynność prawną. Wiek przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagane. Wiek przedawnienia przerywa się:
przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju
przed sądem polubownym przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia, ustalenia, zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia
przez uznanie roszczenia przez osobę przeciwko której roszczenie przysługuje
Po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo.
Rzeczy – przedmioty materialne, istniejące realnie (nie są to rzeczy przyszłe) oraz przedmioty zindywidualizowane co najmniej ilościowo lub jakościowo.
Rzeczy dzielimy na:
ruchome
nieruchomości
indywidualne
oznaczone co do gatunku (np. sztućce, talerze, rowery)
Przedsiębiorstwo – to zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych a obejmujących w szczególności:
firmę - nazwę, znaki towarowe, inne oznaczenia indywidualizujące przedsiębiorstwo, księgi handlowe, nieruchomości i ruchomości, produkty i materiały, patenty, wzory użytkowe, wzory zdobione, zobowiązania i obciążenia związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, prawa wynikające z najmu i dzierżawy lokali zajmowanych przez przedsiębiorstwa
własność - najpełniejsze w swej istocie niczym nieograniczone prawo rzeczowe do wyłącznego korzystania z rzeczy i dysponowania nimi. Z prawem własności wiążą się atrybuty korzystania i dysponowania.
Atrybuty prawa własności dotyczące korzystania i dysponowania rzeczą przy korzystaniu z rzeczy sprawdzają się do możliwości używania rzeczy, pobierania z niej użytku, posiadania, dzierżenia. Jeżeli zaś chodzi o możliwości związane z dysponowaniem rzeczą sprawdzają się od możliwości ich odciążenia przez uszkodzenie , zniszczenie aż do ich wyzbycia się.
2 atrybuty prawa własności:
korzystanie z rzeczy
dysponowanie rzeczą
Prawo własności doznaje ograniczeń tylko w wypadkach wskazanych w ustawie oraz w związku z funkcjonowaniem zasad życia społecznego (np. obrona konieczna stan wyższej konieczności)
UŻYTKOWANIE WIECZYSTE
Użytkowanie wieczyste jest prawem na rzeczy cudzej do wyłącznego korzystania z gruntu i dysponowania nim w określonym przedziale czasu o ile grunt ten stanowi własność skarbu państwa, jednostek samorządu terytorialnego, lub ich związków.
Uprawnienia użytkowania wieczystego w zasadzie niczym nie różnią się od uprawnień realizowanych przez właściciela. Oddanie gruntu Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego lub związków w użytkowanie wieczyste następuje co do zasady na okres lat 99. Możliwe też jest oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste na krótszy przydział czasu, nie krótszy jednak niż lat 40. Prawo użytkowania wieczystego podobnie jak prawo własności doznaje ograniczeń, w tym wypadku oprócz ustawy zasad współżycia społecznego ograniczenia w prawach użytkowania wieczystego mogą wynikać także z ustawy. Budynki i inne urządzenia wzniesione na gruncie oddanym w użytkowanie wieczyste stanowią własność wieczystego użytkowania.
Wieczysty użytkownik uiszcza przez czas trwania swego prawa opłatę roczną.
Ograniczonymi prawami rzeczowymi są:
użytkowanie
służebność
zastaw
hipoteka
własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego
spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego
prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej
Zastaw i hipoteka są skuteczne przeciwko wszystkim osobom chcącym zaspokoić roszczenia z rzeczy ruchomych (zastaw) lub nieruchomości (hipoteka). Ich cechą wspólną jest brak władania przez osobę, której to uprawnienie przysługuje.
Zastaw – treścią prawa zastaw jest uprawnienie wierzyciela do dochodzenia zaspokojenia z rzeczy ruchomej, bez względu na to czyją ta rzecz stała się własnością. Do ustanowienia zastawu potrzebna jest umowa. Jeżeli w chwili ustanowienia zastawu rzecz jest obciążona innym prawem rzeczowym , zastaw powstały później ma pierwszeństwo przed prawem powstałym wcześniej, chyba że zastawnik działał w złej wierze.
Hipoteka – ograniczone prawo rzeczowe na nieruchomości. Instytucję tę realizuje ustawa z 06.07.1982r. o Księga wieczystych i hipotece.
Hipoteka – w celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności można nieruchomość obciążyć prawem na mocy, którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to czyją stała się własnością i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości.
Przedmiotem hipoteki oprócz własności i użytkowania wieczystego może być:
własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkaniowego
spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego
prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej
wierzytelność
RĘKOJMIA WIARY PUBLICZNEJ KSIĄG WIECZYSTYCH
W razie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionej w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym treść księgi rozstrzyga na korzyśc tego kto przez czynność prawną z osobą uprawnioną według księgi nabył własność lub inne prawo rzeczowe. Rękojmia wiary publicznej nie chroni jednak rozporządzeń nieodpłatnych albo dokonanych na rzecz nabywcy działającego w złej wierze.
UMOWA OBROTU GOSPODARCZEGO
Umowa obrotu gospodarczego to zgodne oświadczenie woli stron stosunku prawnego na podstawie, którego podmioty obrotu gospodarczego kształtują w wzajemnych relacjach istotne uprawnienia i obowiązki a także określają istotne elementy samego świadczenia oraz zasady jego wykonania.
Sprzedawca zobowiązany jest udzielić kupującemu potrzebnych wyjaśnień o stosunkach prawnych i faktycznych dotyczących rzeczy sprzedanej oraz wydać posiadane przez siebie dokumenty, które jej dotyczą. Jeżeli jest to potrzebne do należytego korzystania z rzeczy zgodnie z jej przeznaczeniem sprzedawca winien załączyć instrukcję dotyczącą sposobu korzystania z rzeczy. W razie niedopełnienia powyższego warunku, kupujący może podnieść zarzuty niekompletności wydania, nieprawidłowości wydania, a nawet niewykonania umowy.
RĘKOJMIA ZAWADY FIZYCZNEJ – REKLAMACJA
Sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego jeżeli rzecz sprzedana ma wadę zmniejszającą jej wartość lub użyteczność ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub z przeznaczenia rzeczy. Jeżeli rzecz nie ma właściwości, o których istnieniu zapewnił kupującego albo jeżeli rzecz została wydana w stanie niezupełnym.
Sprzedawca będzie jednak zwolniony z odpowiedzialności z tytułu rękojmi jeżeli kupujący wiedział o wadzie w chwili zawarcia umowy, odpowiedzialność z tytułu rękojmi ma charakter absolutny nie doznający innych ograniczeń jak tylko ograniczeń czasowych. Rękojmia przedawnia się z upływem terminu jednego roku od zakupu rzeczy i z upływem w tym okresie terminu jednego miesiąca od wykrycia wady. Chyba że rzecz dotyczy budynku to termin przedawnienia upływa z okresem lat trzech. Rękojmia nie przedawni się jednak gdy sprzedający wadę podstępnie zataił.
GWARANCJA JAKOŚCI
W wypadku gdy kupujący otrzymał od sprzedawcy dokument gwarancyjny co do jakości rzeczy sprzedanej poczytuje się w razie wątpliwości, że wystawca dokumentu – gwarant- jest zobowiązany do usunięcia wady fizycznej rzeczy lub do dostarczenia rzeczy wolnej od wad, jeżeli wady te ujawnia się w ciągu terminu określonego w gwarancji.
Jeżeli w gwarancji nie zastrzeżono inaczej termin jej wynosi jeden rok licząc od dnia kiedy rzecz została kupującemu wydana.
Wykonanie uprawnień z tytułu gwarancji nie stoi w żaden sposób na przeszkodzie wykonywaniu uprawnień z tytułu rękojmi, należy jednak pamiętać że gwarancja jest zazwyczaj dłuższa.
UMOWA DOSTAWY
Przez umowę dostawy, dostawca zobowiązuje się wytworzyć rzecz oznaczoną co do gatunku i dostarczyć ją częściami lub periodycznie a odbiorca zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić umówioną cenę.
Umowa dostawy winna być pod rygorem nieważności stwierdzona pisemnie.
UMOWA KOMISU
Przez umowę komisu przyjmujący zlecenie komisant zobowiązuje się w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa do kupna lub sprzedaży rzeczy ruchomych za wynagrodzeniem – prowizją – na rachunek dającego zlecenie komitenta lecz we własnym imieniu.
CECHY UMOWY KOMISU
Komisant działa na rachunek zleceniodawcy ale we własnym imieniu.
W konsekwencji to komitentowi przysługuje prawa i ciążą na nim zobowiązania w związku z umową komisu.
Komisantem jest przedsiębiorca, który czynności komisowe wykonuje w sposób profesjonalny.
Przedmiotem umowy komisu są tylko rzeczy ruchome zaś formy umowy jest w zasadzie dowolna.
Jeżeli komisant zawarł umowę na warunkach korzystniejszych oznaczonych przez komitenta uzyskana korzyść należy się komitentowi, jeżeli zaś komisant sprzeda oddaną mu do sprzedaży rzecz za cenę niższą od ceny oznaczonej przez komitenta zobowiązany jest zapłacić komitentowi różnicę.
Komisant co do zasady nie ponosi odpowiedzialności za ukryte wady fizyczne i prawne rzeczy jeżeli przed zawarciem umowy podał go do wiadomości kupującego. Jednakże wyłączenie odpowiedzialności nie dotyczy wad o których komisant wiedział lub z łatwością mógł się dowiedzieć.
W uregulowaniach ustawowych stosunek komisu nie stwarza jakichkolwiek roszczeń między osobą trzecią (kupującym) a komitentem.
UMOWA NAJMU
Przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Czynsz może być wyrażony w pieniądzach lub świadczeniach innego rodzaju. W umowie najmu obligatoryjnie muszą być określone przedmiot najmu, wielkość czynszu zaś fakultatywnie czas na jaki najem został zawarty. Dla zawarcia umowy najmu wystarczająca jest każda forma przy czym umowa najmu nieruchomości lub pomieszczeń na czas dłuższy niż rok powinna być zawarta na piśmie. W razie nie zachowania tej formy poczytuje się, że umowa najmu nieruchomości lub pomieszczeń zawarta został na czas nieoznaczony.
Najem zawarty na czas dłuższy niż lat 10 poczytuje się po upływie terminu że zawarty został na czas nieoznaczony.
Wynajmujący powinien wydać najemcy rzecz w stanie przydatnym do umówionego użytku i utrzymywać go w takim stanie przez czas trwania najmu, jednak drobne nakłady połączone ze zwykłym używaniem rzeczy obciążają najemcy, w szczególności są drobne naprawy podłóg, drzwi i okien, malowanie ścian, malowaniem podłóg, malowanie od wewnętrznej strony drzwi wejściowych jak również drobne naprawy instalacji i urządzeń technicznych zapewniając korzystanie ze światła, odpływu i dopływu wody.
Jeżeli rzecz najęta uległa zniszczeniu z powodu okoliczności za które wynajmujący odpowiedzialności nie ponosi wynajmujący nie ma obowiązku przywrócenia stanu poprzedniego.
Jeżeli w czasie trwania najmu rzecz wymaga napraw, które obciążają wynajmującego a bez których rzecz nie jest przydatna do umówionego użytku najemca może wyznaczyć wynajmującemu odpowiedni termin do wykonania napraw. Po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu najemca może dokonać koniecznych napraw na koszt wynajmującego.
UMOWA NAJMU
Przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz. Czynsz może być wyrażony w pieniądzach, świadczeniach innego rodzaju lub ułamkowej części pożytków. Do dzierżawy w sprawach nieuregulowanych stosuje się przepisy o najm. W przypadku dzierżawy nie jest możliwe bez zgody wydzierżawiającego oddanie przedmiotu dzierżawy osobie trzeciej (jest to odwrotne rozwiązanie niż w przypadku umowy najmu).
Dzierżawa zawarta na czas dłuższy niż lat 30 uznawana jest po upływie takiego terminu jako zawarta na czas nieoznaczony jeżeli przedmiotem dzierżawy była nieruchomość rolna a okres dzierżawy (okres umowy) był dłuższy niż 3 lata lub dzierżawa trwa faktycznie przez okres co najmniej 10 lat dzierżawcy przysługuje z mocy prawa ustawowe prawo pierwokupu w razie sprzedaży tej nieruchomości.
UMOWA UŻYCZENIA
Przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu przez czas oznaczony lub nieoznaczony na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy. Przedmiotem użyczenia mogą być zarówno rzeczy indywidualne jak i oznaczone co do gatunku, nie mogą nimi być pieniądze. Co do zasady możliwość zawarcia umowy użyczenia istnieje zawsze i w tym zakresie forma takiej umowy jest dowolna, chyba , że co innego wynika z ustaw szczególnych lub właściwości stosunku.
Wyjątek od nieodpłatności umowy użyczenia to PREKARIUM.
UMOWA POŻYCZKI
Przez umowę pożyczki dający pożyczkę (pożyczkodawca) zobowiązuje się przenieść na własność biorącego (pożyczkobiorcy) określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy oznaczonych co do gatunku i tej samej jakości. Umowa pożyczki zaliczana jest do umów odpłatnych.
Umowa pożyczki, której wartość jest wyższa niż 500 PLN powinna być stwierdzona pismem. Istnieje możliwość zawarcia nieodpłatnej umowy pożyczki ale tylko na zasadzie wyjątku. Przedmiotem pożyczki mogą być tylko pieniądze lub tylko rzeczy oznaczone co do gatunku zaś istotą pożyczki jest przeniesienie własności rzeczy z pożyczkodawcy na pożyczkobiorcę wraz z wydaniem posiadania.
Umowa pożyczki przedawnia się z upływem 6 miesięcy od daty kiedy przedmiot pożyczki miał być zwrotnie wydany.
UMOWA O DZIEŁO
Przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie (zamówienie nie zlecenie) zobowiązuje się do wykonania określonego dzieła zaś zamawiający do jego odbioru i zapłaty wynagrodzenia.
Dzieło to uzgodniony przez strony rezultat (może mieś charakter materialny lub niematerialny) na tyle skonkretyzowany że przysługuje od niego rękojmia zawady fizycznej rzeczy. W przypadku umowy o dzieło chodzi o wykonanie rzeczy przyszłej. Forma umowy jest w zasadzie dowolna.
Różnice między umową o dzieło a innymi umowami prawa:
Dzieło a umowa o pracę
W przypadku umowy o pracę najważniejszy jest stosunek władztwa pracodawca pracownik, nie jest ważny skutek pracy.
Dzieło a umowa zlecenie
W umowie zlecenia chodzi o jednorazową czynność prawną i staranność przy jej wykonaniu.
Dzieło a umowa świadczenia usług
W umowie o świadczeniu usług wynagrodzenie całkowicie oderwane jest od skutków świadczonej usługi.
Umowa o dzieło, którego wykonanie zależy od przymiotów osobistych przyjmującego zamówienie rozwiązuje się tylko w wypadku jego braku możliwości wykonania zamówienia, lub śmierci.
UMOWA ZLECENIE
Przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie (zleceniobiorca) zobowiązuje się do wykonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie (zleceniodawcy). Jeżeli z umowy ani z okoliczności zlecenia nie wynika, że przyjmujący zlecenie zobowiązał się działać nieodpłatnie przyjmuje się, że za wykonane zlecenie należy mu się wynagrodzenie. W przypadku umowy zlecenia odmiennie niż w przypadku umowy o dzieło możliwe powierzenie jest wykonania czynności osobie trzeciej chyba, że sprzeciwia się temu umowa zwyczaj lub okoliczności samego zlecenia.
UMOWA RACHUNKU BANKOWEGO
Przez umowę rachunku bankowego bank zobowiązuje się względem posiadacza rachunku (nie właściciela) na czas oznaczony lub nieoznaczony do przechowywania jego środków pieniężnych oraz do przeprowadzania na jego zlecenie rozliczeń pieniężnych. Rozróżniamy 5 rodzajów umów rachunku bankowego:
Bieżący
Pomocniczy
Lokat terminowych
Oszczędnościowy
Powierniczy
W umowie rachunku bankowego występować muszą co najmniej dwie strony. Jedna z nich jest osoba fizyczna bądź osoba prawna, względnie jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej, zaś z drugiej strony bank czyli spółka akcyjna posiadająca koncesję to jest zezwolenie na prowadzenie działalności bankowej. Bank może odmówić posiadaczowi rachunku wykonania określonego zlecenia tylko w wypadkach przewidzianych w przepisach szczególnych. Bank zobowiązany jest przy każdej zmianie stanu rachunku przesyłać jego posiadaczowi wyciąg z rachunku z ustaleniem salda. Posiadacz rachunku bankowego obowiązany jest zaś zawiadomić bank o niezgodności salda w ciągi 14 dni od dnia otrzymania wyciągu z rachunku.
Roszczenia wynikające ze stosunku rachunku bankowego przedawniają się z upływem 2 lat. Nie dotyczy to tylko roszczeń o zwrot wkładów oszczędnościowych.
UMOWA KREDYTU BANKOWEGO
Prze umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w wyznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
strony umowy
kwotę i walutę kredytu
cel na który kredyt został wzięty
zasady i termin spłaty kredytu
wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany
sposób zabezpieczenia spłaty kredytu
zakres uprawnień banku w zakresie kontroli wykorzystania i spłaty kredytu
terminy i sposób postawienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych
wysokość prowizji o ile umowa ją przewiduje
warunki dokonania zmian
rozwiązanie umowy
Zdolność kredytowa to zdolność do spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami w terminach określonych w umowie.
Osobie fizycznej, osobie prawnej lub jednostce organizacyjnej nie posiadającej osobowości prawnej może być udzielony kredyt nawet gdy nie posiadają zdolności kredytowej pod warunkiem:
Ustanowienia szczególnego sposobu zabezpieczenia spłaty kredytu.
Przedstawienia programu naprawy gospodarki podmiotu, którego realizacja według oceny banku zapewni uzyskanie zdolności kredytowej w określonym przedziale czasu.
UMOWA LEASINGU
Przez umowę leasingu finansujący leasingodawca zobowiązuje się w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w umowie i oddać tę rzecz korzystającemu leasingobiorcy do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgonionych ratach wynagrodzenie pieniężne równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującemu.
Rozróżniamy dwa rodzaje leasingu to jest:
Leasing kapitałowy-finansowy (długo terminowy) przewidujący możliwość amortyzacji kasztów
Leasing operacyjny - bieżący (krótko terminowy) bez możliwości amortyzacji naliczenia sobie kosztów uzyskania przychodów.
Cechą wspólną Lessingów jest korzystanie z cudzej rzeczy w sposób oznaczony za są rzeczy ruchomo lub też mogą być nieruchomości. Przedmiotem leasingu nie mogą być prawa. Warunki konieczne umowy leasingu to oprócz określenia stron umowy, oznaczenie czasu trwania leasingu, oznaczenie wysokości wynagrodzenia leasingodawcy.
Umowa leasingu pod rygorem nieważności winna być zawarta na piśmie.
FRANCHISING
Przez umowę franchisingu, franchising-dawca zobowiązuje się w zakresie działalności swojego przedsiębiorca do z reguły nieodpłatnego przekazania franchising-biorcy koncepcji prowadzenia określonej działalności gospodarczej z wszelkimi prawami do rzeczy materialnej i niematerialnej w jakie wyposaża jednostkę utworzoną przez franchising-biorcę, który prowadząc tak powstały podmiot na własny rachunek zobowiązany jest do ponoszenia stałych opłat licencyjnych.
FACTORING
Przez umowę factoringu, factor zobowiązuje się w zakresie działalności swoje przedsiębiorstwa do odpłatnego nabycia lub wykupywania w przyszłości od factoranta przysługujących mu wierzytelności względem dłużnika dla ich egzekwowania od tego ostatniego, względnie obciążania w późniejszym terminie rachunku sprzedającego.
SPÓŁKA !!!!
Spółka wywodzi się z prawa antycznego i pierwotnie nazywana była consorcium czyli wspólnoty majątkowe spadkobierców. Z czasem przekształciła się w formę współdziałania dostępną dla wszystkich nazywaną societas, która jest odpowiednikiem dzisiejszej spółki.
Definicja spółki
To związek dwóch lub większej ilości wspólników, którzy zobowiązali się dążyć do wspólnego celu z reguły zarobkowego przy pomocy połączonych środków osobowych i rzeczowych.
Spółki wymienione w kodeksie spółek handlowych dzielą się na spółki osobowe oraz spółki kapitałowe.
Spółki osobowe:
Jawna
Komandytowa
Partnerska
Komandytowo akcyjna
Spółki kapitałowe:
Z ograniczoną odpowiedzialnością – z o.o.
Akcyjna - S.A.
W obrocie gospodarczym funkcjonuje także spółka cywilna, która spółką nie jest. Jest ona umową cywilno prawną.
Firma to nazwa, pod którą przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą.
UMOWA SPÓŁKI CYWILNEJ
Przez umowę s. cywilnej wspólnicy zobowiązują się do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego w sposób oznaczony w szczególności przez wniesienie wpłat. Umowa spółki winna być stwierdzona pismem.
Cechy umowy spółki cywilnej:
„spółka cywilna nie jest odrębnym podmiotem prawa, nie może działać sama we własnym imieniu”
„spółka nie jest przedsiębiorcom w rozumieniu ustawy o działalności gospodarczej”
Przedsiębiorcami są z osobna, każdy ze wspólników.
Pomimo braku podmiotowości prawnej spółka ma swój NIP i REGON oraz może być płatnikiem podatku VAT.
Płatnikami podatku dochodowego od osób fizycznych jest z osobna każdy ze wspólników, wspólnicy nie płacą odrębnego podatku dochodowego ze spółki.
Umowa spółki jest umową cywilno prawną i w takich rygorach należy ją oceniać
Dla założenia spółki wystarczy najdrobniejszy kapitał.
Wkład wspólnika umowy spółki cywilnej może polegać na wniesieniu do spółki własności lub innych praw albo na świadczeniu usług. W tym zakresie istnieje domniemanie prawne że wkłady wspólników są równe.
Wkłady oraz aktywa osiągane w toku działalności spółki tworzą majątek spółki. Majątek ten objęty jest tzw. Współwłasnością łączną co oznacza że jest niepodzielny aż do czasu rozwiązania spółki wspólnicy mogą z niego korzystać tylko razem i tylko dla celów spółki.
Warunki konieczne umowy spółki cywilnej to:
Określenie stron umowy
Określenie wspólnego celu
Określenie wielkości wpłat
Za zobowiązania spółki wspólnicy odpowiadają solidarnie.
PRAWA I OBOWIĄZKI WSPÓLNIKÓW
MAJĄTKOWE Prawo żądania podziału i wypłaty zysku (Prawo to w zasadzie przysługuje po zakończeniu roku obrotowego o ile istnieje zysk. Jeżeli sama umowa nie stanowi jak wspólnicy dzielą się zyskiem to dzielą się po równo.) Prawo do części majątku spółki w razie do wystąpienia ze spółki lub jej rozwiązania (W przypadku rozwiązania umowy spółki o ile pozostanie jakiś jej majątek zasadą jest równy podziała takiego majątku gdy umowa spółki milczy w tym zakresie.) Obowiązek wniesienia wkładu (Obowiązek jednorazowy lub ciągły) Obowiązek udziału w stratach (Jeżeli umowa określa jak dzielą się zyski to w przypadku jej milczenia na temat udziału w stratach wspólnik w nich partycypuje tak jak uczestniczy w zyskach. Podobnie jak w przypadku zysków wspólnik uczestniczy w stratach bez względu na wielkość wkładów gdy w tym zakresie umowa nic nie stanowi. Można zwolnić wspólnika w obowiązku uczestniczenia w stratach, nigdy nie można wyłączyć umową prawa do partycypowania w zyskach.) |
NIEMAJĄTKOWE Prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki
Prawo do reprezentowania spółki (Przysługuje każdemu ze wspólników) Prawo do wystąpienia ze spółki (Prawo to realizuje się poprzez wypowiedzenie udziałów a nie umowy !!!!!!) Prawo żądania rozwiązania spółki przez sąd |
|---|
Odpowiedzialność za zobowiązania
Za odpowiedzialność spółki nie odpowiada ona sama, ale wspólnicy całym swoim majątkiem osobiście. Odpowiedzialność wspólników ma charakter solidarny. Odpowiedzialność ta nie ustaje nawet po wystąpieniu wspólnika ze spółki o ile zobowiązanie powstało w okresie jego działalności w spółce.
Rozwiązanie umowy spółki
Utrata bytu prawnego spółki z mocy samego prawa (np. upływ czasu, śmierć wspólników, wspólnika, w drodze porozumienia wspólników na podstawie orzeczenia sądu)
SPÓŁKA JAWNA
To najprostsza spółka prawa handlowego. W przeciwieństwie do spółki cywilnej posiada umowną podmiotowość prawną oraz przysługuje jej status przedsiębiorcy. Spółka jawna nie jest płatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych, obowiązek ten spoczywa na wspólnikach. Jest podatnikiem podatku VAT. Posiada NIP i REGON.
Tworzenie spółki
Nie odmowna jest forma pisemna pod rygorem nieważności. Elementy obligatoryjne takiej umowy to oznaczenia: firmy, siedziby, wkładów, przedmiotu działalności oraz samych wspólników. Wniosek do KRS’u powinien zawierać wyżej wymienione elementy obligatoryjne plus wskazanie osób uprawnionych do reprezentacji. Umowa spółki jawnej podobnie jak cywilnej podlega opodatkowaniu. Wysokość podatku zależy od wielkości wpłaty.
Forma spółki jawnej jest dla wspólników korzystniejsza niż umowa spółki cywilnej. Spółka jawna bowiem posiada umowną podmiotowość prawną tj. może we własnym imieniu nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, wierzyciel spółki jawnej będzie mógł zaspokoić z majątku osobistego wspólnika jeżeli bezskuteczna okaże się egzekucja z majątku spółki. Ponadto lepiej chronieni są wierzyciele spółki jawnej albowiem przystępujący do spółki jawnej wspólnik odpowiada za zobowiązania powstałe przed przystąpieniem do spółki.
W jednym wypadku obligatoryjnie spółka cywilna będzie musiała przekształcić się w spółkę jawną. Będzie to miało miejsce wówczas jeżeli w ciągu 2 następujących po sobie lat jej przychody netto liczone w ciągu roku przekraczają 400 tys. EURO.
Prawa i obowiązki wspólników spółki jawnej
Majątkowe
Tak jak w spółce cywilnej +
Ogół prawa i zobowiązań może być przeniesiony na inną osobę (tutaj potrzebna jest zgoda wszystkich wspólników) a wstępujący i występujący wspólnicy odpowiadają solidarnie.
Prawo żądania podziału i wypłaty zysku. Prawo do wypłacenia odsetek od udziałów kapitałowych (wkładów) bez względu na to czy spółka poniosła straty (przy czym odsetki nie mogą być większe niż 5% i nie dotyczy to wkładów o charakterze niemajątkowym)
Niemajątkowe
Tak jak w spółce cywilnej.
Rozwiązanie spółki jawnej
Z przyczyn określonych w samej umowie.
Jednomyślne uchwały.
Ogłoszenie upadłości.
Śmierć wspólnika, wspólników.
Wypowiedzenie umowy i pozostanie w spółce tylko jednego wspólnika
Na mocy prawomocnego orzeczenia sądu.
SPÓŁKA PARTNERSKA
Tworzenie spółki partnerskiej
Spółka partnerska może być tworzona wyłącznie przez osoby fizyczne uprawnione do wykorzystywania określonego zawodu np. architekta, geodety, rewidenta, brokera ubezpieczającego, doradcy podatkowego.
Jej celem jest wykorzystanie zawodu w ramach przedsiębiorstwa w postaci spółki co oznacza, że spółka ta nie ma charakteru powszedniego, a może być założona tylko przez podmioty kwalifikowane.
Spółka nie posiada osobowości prawnej, nie jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych. Podobnie jak w spółce jawnej ma umowną podmiotowość i jest przedsiębiorcą.
Spółkę tę tworzy się przez sporządzenie aktu notarialnego. Akt ten zawiera
Określenie wspólników
Określenie wykonywanego przez nich zawodu w ramach działalności jaką mają prowadzić
Nazwiska i imiona partnerów uprawnionych do reprezentacji
Firmę spółki, która musi składać się z nazwiska co najmniej jednego partnera określenia wolnego zawodu z dodatkiem partnerem/partnerzy
Oznaczenie siedziby, przedmiot wkładów oraz ich wartość
Czas o ile spółka ma działać przez czas oznaczony
Umowa spółki partnerskiej podlega zgłoszeniu do KRS i dopiero z chwilą wpisu tak naprawdę powstaje. Do wniosku o wpis potrzebne jest przedłożenie dokumentu potwierdzającego prawo wykorzystania wolnego zawodu.
Odpowiedzialność za zobowiązania
Jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej odpowiedzialność wspólników jest ograniczona. Partner nie odpowiada swoim majątkiem osobistym za zobowiązania związane z działalnością pozostałych partnerów i osób im podległych. Każdy partner ponosi nieograniczoną odpowiedzialność za własne błędy i podległy mu personel partnera.
Ograniczenie odpowiedzialności na takiej zasadzie nie rozciąga się na zobowiązania nie związane z wykonywaniem wolnego zawodu (np. za kredyt będą odpowiadać wszyscy partnerzy bez ograniczeń).
Reprezentacja
Co do zasady każdy partner może reprezentować spółkę, ale w spółce partnerskiej istnieje możliwość wyodrębnienia zarządu oraz szczególnego trybu pozbawienia prawa reprezentacji partnera lub partnerów. Z ważnych powodów wspólnicy mogą uchwałę podjętą większością ¾ głosów obecności 2/3 ogólnej liczby partnerów wyłączyć od reprezentacji jednego lub wielu wspólników (umowa spółki, rygory głosów i quorum może określać jeszcze surowiej , ale nigdy łagodniej). Jeżeli chodzi o zarząd to w tym zakresie w przypadku jego ukonstytuowania w jego skład mogą wejść partnerzy jak i osoby drugie. W przypadku uformowania się zarządu tylko on ma prawo reprezentacji spółki, a wyłączeni są od niej wspólnicy – partnerzy.
Rozwiązanie spółki partnerskiej
Tak samo jak w spółce jawnej plus:
Utrata prawa wykonywania zawodu przez wszystkich partnerów lub pozostanie w spółce jednego partnera z takimi uprawnieniami.
Udział w zyskach i stratach jest proporcjonalny do wniesionego wkładu.
SPÓŁKA KOMANDYTOWA
Istota spółki komandytowej sprowadza się do tego, że jeden ze wspólników będzie prowadził działalność gospodarczą odpowiadając za jej skutki całym swoim majątkiem (komplementariusz) zaś co najmniej jeden będzie lokował dla czerpania zysków kapitał mając ograniczoną odpowiedzialność do konkretnej sumy pieniężnej (komandytariusz). Wspólnikami spółki komandytowej mogą być: osoby fizyczne, prawne, jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej.
Tworzenie spółki komandytowej
Niezbędne jest zawarcie umowy spółki w formie aktu notarialnego.
Firma spółki musi zawierać nazwisko co najmniej jednego komplementariusza + dodatek spółkę komandytową
Oznaczenie siedziby
Przedmioty działalności, przedmioty wkładów oraz ich wartości
Oznaczenie sumy komandytowej każdego komandytariusza (suma komandytowa to suma oznaczająca górną granicę odpowiedzialności komandytariusza za zobowiązania spółki)
Spółka ta powstaje z chwilą wpisu do KRS’u
Status prawny komplementariusza
Identycznie jak w spółce jawnej. Prawa i obowiązki o charakterze majątkowym i niemajątkowym (czynności zwykłego zarządu z odmiennościami iż istnieje możność powierzenia prowadzenia spraw spółki niektórym wspólnikom lub tylko jednemu z komplementariuszy).
Prawo do wystąpienia ze spółki
Następuje poprzez wypowiedzenie umowy
Prawo do informacji i obowiązek lojalności
Status prawny komandytariusza
Komandytariusz odpowiada za zobowiązania spółki tylko w wysokości sumy komandytowej, która musi być ustalona w umowie spółki. Odpowiedzialność jednak komandytariusza ma charakter subsydialny (czyli trzeba sięgnąć najpierw do majątku spółki, później do komandytariusza).
Komandytariusz ma obowiązek wniesienia wkładów, jeżeli wkładem nie są pieniądze to może być nim aport (świadczenie niepieniężne) przy czym aportem nie może być zobowiązanie na świadczenia pracy lub usług ani wynagrodzenie za usługi świadczone przy powstaniu spółki.
Wkład komandytariusza może być mniejszy niż suma komandytowa , ale nie odwrotnie. Komandytariusz odpowiada za zobowiązania powstałe przed przystąpieniem do spółki nawet wówczas gdy ta powstaje w wyniku przekształcenia jednoosobowego przedsiębiorstwa. W dwóch sytuacjach komandytariusz będzie odpowiadał jak komplementariusz:
Gdy zostanie wpisany w firmę spółki
Gdy dokona czynności prawnej w imieniu spółki z przekroczeniem zakresu pełnomocnictwa lub bez jego ujawnienia.
Co do zasady komandytariusz nie ma prawa reprezentacji spółki, ale będzie mógł ją reprezentować jeżeli ujawni pełnomocnictwo na podstawie którego działa.
Prowadzić może sprawy spółki tylko wówczas jeżeli przewiduje to umowa spółki. Na komandytariuszach nie ciąży obowiązek odpowiedzialności. Potrzebna jest zgoda komandytariuszy w przypadku dokonywania czynności przez prowadzących sprawy spółki komplementariuszy gdy czynności te przekraczają zwykły zarząd w stratach i zyskach. Komandytariusz uczestniczy proporcjonalnie do wniesionego wkładu. Rozwiązanie identyczne jak spółka jawna.
SPÓŁKA KOMANDYTOWO – AKCYJNA
Spółka komandytowo-akcyjna pomyślana została dla podmiotów, które chcą podwyższyć kapitał przez emisję akcji bez ryzyka przejęcia takiej spółki przez inną osobę. Spółka ta zaliczana jest do spółek osobowych, ale posiada wiele odmienności upodabniających ją do spółek kapitałowych. Przez to jednak, że nie posiada osobowości prawnej zaliczana jest do spółek osobowych. W kwestiach nienormowanych dotyczących spółki komandytowo-akcyjnej kodeks spółek handlowych przyjął rozwiązanie, iż stosuje się przypisy o spółce komandytowej w kwestiach dotyczących komplementariuszy zaś przypisy o spółce akcyjnej w pozostałych sprawach.