RÓŻOWE

 

1. 1/4 okrytozalążkowych, 1/3 dwuliściennych

2. Drzewa, krzewy, zielne, sukulenty

3. Liście: o blaszkach całych lub podzielonych (pierzastozłożone)

4. Kwiat: okwiat zróżnicowany, ale niekiedy staje się pojedynczy lub zanika. Korona prawie zawsze wolnopłatkowa. U form prymitywnych kwiaty *, u złożonych ↓- związane jest to z owadopylnością. Słupkowie apokarpiczne u wielu rodzin, jednak zwykle słupek jest 1, zbudowany z różnej ilości owocolistków. Przeważnie górny, ale u wielu wyspecjalizowanych form zalążnia zrasta się z dnem kwiatowym, stając się dolną

5. Uproszczenie budowy kwiatów, zmniejszenie ich rozmiarów, zwiększenie ilości- gęste kwiatostany spełniają funkcję 1 kwiatu

6. Miodniki- często w postaci krążka wokół słupka, wydzielają nektar i wabią owady

RÓŻOWCE

 

1. 5000 gat.- drzewa, krzewy, zielne

2. Liście: skrętoległe, piłkowane

3. Kwiat: okwiat zróżnicowany, przeważnie 5-ciokrotny. Słupkowie apokarpiczne, tendencja do zrastania się słupków w 1, który z kolei zrasta się z dnem kwiatowym

RÓŻOWATE

 

1. W PL 150 gatunków, drzewa, krzewy, zielne

2. Liście: pojedyncze lub złożone, skrętoległe, zwykle z przylistkami

3. Kwiaty: *, obupłciowe, wolnopłatkowe, liczba pręcików najczęściej wielokrotnością 5

4. Owoc: zbiorowy, nasiona bezbielmowe, pestkowiec, orzeszek, mieszek, jabłkowiec

5. Często kieliszek

6. Słupkowie apokarpiczne, słupek dolny i górny

Nazwa	Rosoideae	Pomoideae	Prunoideae
Symetria	*	*	*
Wzór
Układ słupków	Liczne pojedyncze, przekształcające się w jednonasienne owocki	Słupek dolny, zrośnięty z 5, rzadziej 2-3, szyjki wolne	Jeden wolny słupek
Dno kwiatowe	Rozrośnięte, wklęsłe/ wypukłe, bierze udział w budowie owoców	Obrasta zalążnią słupka	Rozrośnięte kubkowato, ze słupkiem stojącym swobodnie w zagłębieniu
Owoc	Zbiorowy: wielopestkowiec, wieloorzeszkowiec, owoc pozorny	Pojedynczy, mięsisty, typu jabłkowiec (owoc pozorny) Endokarp z zarodni, pergaminowy Mezokarp mięsisty, wraz z egzokarpem z dna kwiatowego	Pojedynczy, mięsisty, typu pestkowiec
Inne		Kwiaty w baldachogronach	Kwiaty w baldachach, w nasionach kwas pruski

STRĄCZKOWCE

MOTYLKOWATE / BOBOWATE

1. 18 000 gatunków, w PL 100, rośliny o zdrewniałych łodygach lub zielne

2. Liście: skrętoległe, pierzastozłożone

3. Kwiaty: 5-ciokrotne, o kielichu zrosło działkowym, koronie wolnopłatkowej, zwykle o 10 pręcikach zrośniętych nitkami w rurkę otaczająca słupek. Słupek jeden, górny, z 1 owocolistka

4. Owoc: charakterystyczny strąk

5. Większość należy do podrodziny motylkowatych właściwych

- korona: łódeczka- dwa płatki, czasem zrośnięte i otaczające słupek i pręciki

skrzydełka- dwa wolne płatki boczne

żagielek- duży płatek górny

BALDACHOKWIATOWCE

1. 4000 gatunków, gł. zielne

2. Liście: skrętoległe, blaszki przeważnie podzielone

3. Kwiaty: drobne, przeważnie 5-ciokrotne, *, zebrane w baldachy. Kielich zredukowany, słupek dolny, z 2 owocolistków

4. Owoc: rozłupnia, pestkowiec lub jagoda

BALDASZKOWATE

1. 3000 gatunków, w PL 70, zielne

2. Liście: pierzastozłożone

3. Kwiaty drobne, w baldachach

4. Owoc: sucha rozłupnia rozpadająca się na 2 części

JASNOTOWE

1. 40 000 gatunków, przede wszystkim zielne; powstałe z prymitywnych Rosidae

2. Główna tendencja ewolucyjna: rozwinięcie pojedynczych kwiatów w związku z rosnącą zależnością od określonych owadów zapylających

3. Liście: często naprzeciwległe

4. Kwiaty: duże, efektownie zabarwione, o zrosłych płatkach korony. Słupek przeważnie górny, zbudowany z dwóch owocolistków

PSIANKOWCE i PSIANKOWATE

1. Zielne o skrętoległych liściach

2. Kwiaty *, o koronie zrosłopłatkowej, 5-ciokrotnej. Nitki pięciu pręcików przyrastają do rurki korony, a słupek jest górny i dwukrotny

3. Owoc: jagoda lub torebka

JASNOTOWCE

1. Łodygi zielne lub zdrewniałe

2. Liście: najczęściej naprzeciwległe

3. Kwiaty: korona zrosłopłatkowa, z reguły grzbieciste. Okwiat pięciokrotny, ale płatki mogą zrosnąć się tak silne, że widoczne są dwie wargi. Liczba pręcików też może redukować się z 5 do 4 lub 2.

4. Owoc: pestkowiec lub rozłupnia, rzadziej torebki.

WARGOWATE

1. 3500 gatunków, w PL 75, zielne, przeważające w klimacie ciepłym

2. Kwiaty: najczęściej dwuwargowe z 4 pręcikami dwusilnymi. Istnieją także kwiaty o koronie pięciopłatkowej, słabo grzbiecistej

3. Owoc: rozłupnia rozpadająca się na 4 części

4. często zawierają olejki eteryczne i różne alkaloidy, wobec czego są przyprawami

SZORSTKOLISTNE

1. W PL: 30 gatunków zielnych

2. Liście: szorstko owłosione, tak jak i łodygi

3. Kwiaty: zebrane w spiralne sierpiki lub skrętki. W koronie występują osklepki: wyrostki płatków, zabezpieczające przed deszczem pręciki i miodniki ukryte w rurce korony

4. Owoc: rozłupnia, rozpadająca się na 4 części

ASTROWE

ASTROWCE i ASTROWATE (ZŁOŻONE)

1. 25 000 gatunków zielnych

2. Liście: skrętoległe, rzadziej naprzeciwległe

3. Kwiaty: drobne, o grzbiecistej lub promienistej koronie umieszczone najczęściej na talerzykowatym lub kubeczkowatym rozszerzeniu osi łodygi = osadniku. 5 pręcików, zrośniętych pylnikami wokół szyjki dolnego, dwukrotnego słupka

4. Kwiaty promieniste nazywamy rurkowatymi, grzbieciste- języczkowatymi

5. Grupa kwiatów promienistych skupionych ściśle obok siebie jest otoczona zwykle okółkiem płonnych kwiatów języczkowych, stanowiących właściwą powabnię- taki kwiatostan to koszyczek.

6. Pojedynczy kwiat ma zredukowany kielich, przekształcony najczęściej w wieniec włosków, tworzący puch kielichowy

7. Owoc: niełupka z włoskami na szczycie lub szczecinek powstały z przekształconego puchu kielichowego.

8. Przedprątność, zwiększająca szanse krzyżowego zapylenia

MAGNOLIOWE

1. Wyraźna heterobatmia- zróżnicowanie tempa zmian ewolucyjnych, świadcząca o reliktowości gatunków. (Jedne organy są wyspecjalizowane, inne prymitywne)

MAGNOLIOWCE i MAGNOLIOWATE

1. Krzewy lub niewielkie drzewa, dziko jedynie we wschodniej Azji i na wschodnim wybrzeżu Ameryki N.

2. Liście: o niepodzielonych blaszkach, duże, skrętoległe, z przylistkami

3. Kwiaty: wiele słupków i pręcików, ułożonych nie w okółkach, lecz spiralnie, na silnie wydłużonym dnie kwiatowym. Okwiat u wielu wykształcony jest w formie trójkrotnych okółków. Kwiaty umieszczone najczęściej na szczytach odgałęzień. Mało widoczne różnice między płatkami korony a działkami kielicha. Płaskie, liściokształtne pręciki o pylnikach umieszczonych powierzchniowo.

4. Drewno zbudowane z naczyń.

GRZYBIENIOWCE

1. ok. 100 gatunków zielnych roślin wodnych

2. Wiele prymitywnych cech: brak naczyń w drewnie, skrętoległe ułożenie części kwiatu, duża i nieustalona ich liczba, brak ostrej różnicy między działkami kielicha, płatkami korony i pręcikami; pręciki o łuskowatym kształcie, apokarpiczne słupkowie, łódeczkowate ziarnka pyłku (opatrzone jedną głęboką bruzdą); okwiat trójlistkowy.

3. Widoczna heterobatmia.

GRZYBIENIOWATE

1. Kłącza: grube, pogrążone na dnie zbiorników wodnych

2. Liście: duże, pływające, tarczowate

3. Kwiaty: prymitywne, słabo zróżnicowane, o licznych skrętoległych działkach i płatkach oraz licznych łuskowatych pręcikach. Słupek jeden, górny lub dolny, z wielu owocolistków.

JASKROWE

JASKROWATE

1. 2500 gat., w PL 75. Rośliny wytwarzające naczynia, gł. zielne, rzadziej pnącza i krzewy

Nazwa	Jaskry	Sasanki	Tojady	Zawilce	Rutewki
Symetria	*	*	↓	*	*
Wzór
Liście	skrętoległe, dłoniastozłożone	Dzielone, pokryte włoskami	Dłoniastozłożone	Pojedyncze lub złożone, ogonkowe	Pierzastozłożone
Kwiaty	Promieniste, pięciokrotne, okwiat zróżnicowany, liczne jednokrotne słupki	Okwiat niezróżnicowany	Fioletowe, grzbieciste	Pojedynczy lub zebrany w kwiatostan po 2-9. Pręcików 10 i więcej, słupki pojedyncze	Liczne, małe, okwiat pojedynczy
Owoc	Orzeszki tworzą owoc zbiorowy- wieloniełupkę	Niełupka	Wielonasienny mieszek	Niełupka	Niełupka
Inne	Olejek anemonowy- trujący na świeżo, po wysuszeniu już nie	Czasem zaliczana do zawilców	Silnie trujący, inna nazwa: mordownik	Np. zawilec gajowy	Zawierają kwas pruski

1. Kwiaty: listki okwiatu wolne, niezrośnięte. Okwiat zróżnicowany lub pojedynczy: działki okwiatu. 1 lub wiele pojedynczych słupków. 5 płatków korony, symetria promienista, rzadko grzbiecista. Często pręciki przekształcają się w miodniki. Dno kwiatowe silnie wypukłe

2. Owoc: mieszki, jagody lub niełupki o charakterze orzeszka

UKĘŚLOWE

KAPAROWCE

KAPUSTOWATE / KRZYŻOWE

1. Liście: skrętoległe, o zróżnicowanych blaszkach

2. Kwiaty: drobne, okwiat zróżnicowany, 4 działki i 4 wolne płatki. Pręciki czterosilne (4 dłuższe i 2 krótsze). Słupek górny, dwukrotny.

3. Owoc: pękający dwoma klapami, z fałszywą przegrodą, tzn. nie utworzoną z owocolistków, lecz przez wtórne bujanie ich tkanki = łuszczynka lub łuszczyna (5 x tak długa jak szeroka)

GOŹDZIKOWE

RDESTOWCE i RDESTOWE

1. Zwarta, jednolita grupa 900 roślin zielnych, w PL 30

2. Liście: skrętoległe, opatrzone u nasady gatką- pochwą ze zrośniętych przylistków

3. Kwiaty: drobne, o okwiecie przeważnie trójkrotnym, dwukółkowym, lecz niezróżnicowanym. Pręcików tyle, co listków okwiatu. Słupek 1, górny, z trzech owocolistków

4. Owoc: orzeszek, otoczony często rozrośniętymi listkami wewnętrznego okółka okwiatu, ważnymi przy rozsiewaniu