FARMAKOLOGIA wykład 15 (25 II 02) LECZENIE CHOROBY WIEŃCOWEJ c.d.

LEKI β-ADRENOLITYCZNE (LBA)

Rozmieszczenie receptorów:

mięsień sercowy β₁ β₂

erytrocyty β₁ β₂

mięśnie gładkie naczyń β₁ β₂ α_1, α₂

nerki β₁ –

OUN β₁ β₂ α₂

tkanka tłuszczowa β₁ β₂

oko, limf. – β₂

mięśniówka oskrzeli – β₂

mięśnie szkieletowe – β₂

drogi moczowo-płciowe – β₂ α₁

wątroba – β₂ α₂

trzustka – β₂ α₂

płytki – – α₂

Kliniczne objawy niepożądane blokady receptorów β: Biochemiczne objawy niepożądane blokady receptorów β:

β₁ β₂ β₁ β₂

bradykardia, blok SA, AV ++ – K⁺ w surowicy ↑ ↑↑

zmęczenie + + kwas moczowy ↑ ↑↑

„suche oczy” +- + glikemia ↑ ↑↑

zimne kończyny +- + TG, LDL ↑ ↑↑

niewydolność krążenia + – HDL ↓ ↓↓

tolerancja wysiłku ↓ ↓↓

skurcz oskrzeli + ++

↑RR w pheochromocytoma

Farmakokinetyka:

	aktywność wobec β1	aktywność agonistyczna ISA	działanie błonowe MSA
LBA nieselektywne
propranolol nadolol sotalol oksyprenolol pindolol timolol	– – – – – –	– – – ++ +++ +-	++ – – +- + –
β1-selektywne
acebutolol metoprolol esmolol atenolol betaksolol bisoprolol	+ + ++ ++ +++ +++	– – – – – –	+- +- – – – –

działanie błonowe tylko propranolol

i to w dawkach większych niż terapeutyczne

najbardziej rozpuszczalny w wodzie atenolol

najbardziej rozpuszczalny w tłuszczach propranolol

betaksolol i bisoprolol najbardziej selektywne

LBA z komponentą naczyniorozszerzającą:

	akt. wobec β1	ISA	MSA	blokada α1
labetalol celiprolol karwedilol nebiwolol	– ++ +- +++	+- + – –	+ – – –	++ +- + +

Wskazania do stosowania LBA:

• β₁-selektywne:

  • choroba niedokrwienna serca (stabilna, niestabilna, w czasie zawału i po nim)

    • antagonistyczne wobec katecholamin, ↓ konsumpcję O₂, ↓HR, wydłużają okres rozkurczu

  • nadciśnienie tętnicze (pierwotne, wtórne)

    • hamują wydzielanie reniny, hamują wpływ presyjny katecholamin

  • arytmia serca nadkomorowa i komorowa

    • zwalniają przewodnictwo węzła AV i wydłużają refrakcję komór

  • kardiomiopatia przerostowa

  • zespół serca hiperkinetycznego

    • hamują konwersję T₄ do T₃

  • niewydolność krążenia

  • nadciśnienie wrotne

• nieselektywne:

  • tyreotoksykoza

  • uraz głowy

  • schizofrenia

  • migrena

  • jaskra

  • tremor

  • niewydolność krążenia (LBA naczyniorozszerzające, np.karwedilol)

LBA możemy łączyć z blokerami kanału Ca²⁺ i z lekami moczopędnymi.

Sotalol blokuje też kanały potasowe.

Dodatkowe wskazania do LBA:

• zespół wydłużonego QT

• tetralogia Fallota (↓ częstości omdleń)

• rozwarstwiający tętniak aorty (faza ostra i przygotowanie do operacji)

• niedomykalność i prolaps mitralny

• stenoza mitralna (↑ napełniania LK)

• pheochromocytoma – tylko razem z α blokadą!

W starych podręcznikach jest to przeciwwskazanie, ale teraz można zwłaszcza w fazie II i III podać karwedilol, celiprolol (te z rozszerzaniem naczyń), bo upośledzenie kurczliwości → za mało krwi na obwodzie → ↑afterload → ↑ praca serca.

Podając te leki przerywamy błędne koło.

Przeciwwskazania:

• bloki AV, S.A.

• bradykardia

• jawna ostra niewydolność LK

• zespół Raynaud

• astma

• POChP

• zaburzenia krążenia obwodowego – chromanie przestankowe

• cukrzyca (upośledzenie tolerancji glukozy, maskują objawy hipoglikemii)

• naczynioskurczowa odmiana dusznicy Prinzmetala

LEKI CYTOPROTEKCYJNE – Trimetazydyna (Preductal)

EDHF = śródbłonkowy czynnik hiperpolaryzujący – blokuje kanały Ca²⁺, hiperpolaryzacja i rozkurcz komórki

lek otwierający kanał potasowy, działający przez EDHF = nikorandil

Działanie przeciwdusznicowe nikorandilu:

• ↓ preload

• ↓ afterload

• ↓↓ skurcz tętnic wieńcowych

• ↓ napięcie ściany

• ↑↑ przepływ podwsierdziowy

• (–) przepływ podnasierdziowy

• ↑↑ redystrybucja krwi w kierunku wsierdzia i ognisk niedokrwienia

Ochronny wpływ na serce:

• ↓ kurczliwość ogniska niedokrwiennego

• ↓ wielkość zawału

• ↑ ATP w komórkach

• ↓ wolne rodniki

LEKI BLOKUJĄCE KANAŁY WAPNIOWE

1. pochodne dihydropirydyny

   • najstarszy = nifedipina (Cordafen)

   • nowsze

     • nitrendypina

     • nikardypina

     • nimodypina

     • isradypina

     • fellodypina

     • amlodypina

2. pochodne fenyloalkiloaminy

   • werapamil

3. pochodne benzotiazepiny

   • diltiazem

Wskazania:

• dusznica bolesna stabilna

• nadciśnienie tętnicze

• zaburzenie rytmu serca

• bolesny kurcz przełyku

• zaburzenie krążenia obwodowego

• po zawale mięśnia sercowego

• serce płucne

• wylew podpajęczynówkowy

• stany kurczowe naczyń mózgowych

• niektóre choroby przewodu pokarmowego

• niektóre choroby układu oddechowego

• próby zastosowania w onkologii