Projektowanie Magazynów

Magazyn wyrobów farmaceutycznych

Politechnika Poznańska

Wydział Inżynierii Zarządzania

Kierunek Logistyka

Prowadzący: dr hab. inż. M. Fertsch

Wykonanie: Hubert Dymnicki, Mikołaj Dramowicz

Wstęp

„Magazyn jest elementem systemu logistycznego. Występuje jednocześnie, jako ogniwo łańcucha, jak i sieć dostaw. W magazynie towary są tymczasowo przechowywane i kierowane do kolejnych ogniw. Strumienie towarów są dla magazynu przedmiotem zarówno dostaw, jak i odbioru, ulegają koncentracji lub rozdziałowi. Funkcje, które powinien spełniać magazyn, wpływają na jego lokalizację, stosowaną technologię i organizację prac.”[1]

Niniejszy projekt ma na celu przedstawienie wyników prac prowadzonych nad projektowaniem magazynu wyrobów farmaceutycznych.

Asortyment

2.1 Nazwa i wymiary

Produkty składowane w magazynie są wyrobami farmaceutycznymi. Są to różnego rodzaju tabletki, maści, syropy i inne pozycje, które można odnaleźć w większości polskich domów. Odbiorcami (klientami) magazynu są apteki oraz mniejsze hurtownie. 2.1 Nazwa i Wymiary

		wymiary opakowania [mm]
nazwa	l.p.	szerokość
tabletki musujące	1	30
krople do oczu	2	30
syrop na kaszel suchy	3	30
syrop na kaszel mokry	4	40
antybiotyki	5	30
bandaże	6	70
maść na blizny	7	60
plastry	8	35
proszki na grypę	9	40
maść na oparzenia	10	50

Tabela 1. Asortyment

2.2 Opakowania Zbiorcze

Towar dostarczany/składowany/wydawany jest w postaci opakowań zbiorczych (tekturowych). Istnieją trzy rodzaje opakowań o różnych wymiarach. Zostały tak dobrane do poszczególnych produktów, aby wykorzystanie ich objętości było najbardziej korzystne.

op. zb.	wymairy [mm]
nazwa	szerokość
A	180
B	200
C	140

Tabela 2.Opakowania Zbiorcze

2.3 Wskaźnik Rotacji

„Wskaźnik używany do oceny poziomu zapasu, wyrażany w „razach” (cyklach) i wskazujący, ile obrotów wykonuje utrzymywany zapas w przyjętej jednostce czasu.” [2]

obrót roczny	50000	kg
asortyment	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
udział	15%	15%	15%	15%	10%	10%	5%	5%	5%	5%
udział [kg]	7500	7500	7500	7500	5000	5000	2500	2500	2500	2500
wsk. rotacji	2	2	2	2	2	1	1	1	1	1

Tabela 3. Obrót Roczny i Udział Procentowy

Zapas Średni

Na podstawie wielkości obrotu rocznego oraz procentowego udziału poszczególnych grup asortymentowych obliczono zapas średni wyrażony w [kg] (dzieląc udział procentowy przez wskaźnik rotacji). Znając wagę poszczególnych towarów wyznaczono zapas średni w odniesieniu do ilości sztuk. Następnym krokiem było obliczenie na podstawie wymiarów ile sztuk danego produktu zmieści się w odpowiednio dobranym opakowaniu zbiorczym (wyniki działań na poszczególnych wymiarach zaokrąglono w dół). Kolejnym działaniem było wyliczenie ile potrzeba opakowań zbiorczych dla danej ilości asortymentu (wynik zaokrąglono do góry).

	ZŚ	waga [1szt.]	ZŚ			ZŚ
l.p.	kg	[kg]	szt.	rodzaj op. zb.	ilość szt./op.zb.	op. zb.
1	3750	0,05	75000	A	72	1042
2	3750	0,1	37500	A	108	348
3	3750	0,15	25000	A	72	348
4	3750	0,2	18750	B	60	313
5	2500	0,04	62500	A	18	3473
6	5000	0,1	50000	C	12	4167
7	2500	0,25	10000	C	12	834
8	2500	0,08	31250	C	24	1303
9	2500	0,04	62500	B	48	1303
10	2500	0,2	12500	B	24	521

Tabela 3. Zapas Średni

3. Technologia Magazynowania

   1. Charakterystyka Magazynu

Magazyn rezerwowy - towary w nim się znajdujące przechowywane są przez długi czas - są traktowane, jako rezerwy, zapas strategiczny.

Magazyn materiałów sztukowych – produkty dostarczane, przechowywane (piętrowane) i wydawane są w opakowaniach zbiorczych.

Składowanie nieselektywne – brak dostępu do wszystkich jednostek ładunkowych. Zdecydowano się na ten sposób składowania ze względu na stosunkowo niewielką ilość przyjęć/wydań oraz oszczędność powierzchni. Oznacza to, iż z każdego asortymentu w magazynie otwarte (niepełne) pozostaje tylko jedno opakowanie zbiorcze.

Warunki składowania – należy spełnić kilka wymogów, np.:

1. Odizolowanie pomieszczenia od warunków zewnętrznych

2. Zainstalowanie urządzeń wentylacyjnych

3. Zainstalowanie urządzeń termoregulujących

Składowane dobra nie stwarzają zagrożeń.

Kierunek przepływu dóbr – układ workowy. Ze względu na stosunkowo niski wskaźnik rotacji zastosowano tego typu układ, w celu oszczędności powierzchni.

Stałe miejsca składowania – Każda pozycja asortymentowa posiada określone miejsce składowania. Wybrano takie zastosowanie dążąc do uproszczenia procedur związanych z czynnościami magazynowymi.

FIFO (First In First Out) – ze względu na charakter wyrobów farmaceutycznych przestrzeganie zasady FIFO jest bezwzględną koniecznością. Przestrzeganie dat ważności tych produktów jest nie tylko istotne z ekonomicznego punktu widzenia (straty towaru), ale również ze względu na zdrowie użytkowników (sprzedaż i zażycie przeterminowanych środków).

4.2 Proces magazynowy

Proces magazynowy – to zespół działań operacyjnych związanych z przyjmowaniem, składowaniem, kompletacją i wydawaniem dóbr materialnych w odpowiednio przystosowanych do tego miejscach i przy spełnieniu określonych warunków organizacyjnych i technologicznych. Proces magazynowy składa się z przepływu materiałów i informacji.[3]

4.2.1 Przyjmowanie

Opakowania zbiorcze poukładane w skrzyniopaletach (wraz z dokumentacją) zostają dostarczone za pomocą ręcznego wózka paletowego do strefy przyjęć. Tam zostają przeładowane na wózek wielofunkcyjny (odbywa się również kontrola ilości), za pomocą którego zostają rozwiezione na określone lokalizacje.

4.2.2 Składowanie

Produkty składowane są w opakowaniach zbiorczych na regałach półkowych. Składowanie jest nieselektywne, przy określonych miejscach sklarowania. Pomieszczenie, w którym towar jest przechowywany jest do tego odpowiednio przygotowane (wentylacja, termoregulacja). Dodatkowo jedna półka w magazynie przeznaczona jest na przechowywanie opakowań (kartonów) zbiorczych – nie wpływa to na ilość niezbędnych regałów, gdyż ilość wynik wyliczonej ilości regałów został zaokrąglony do góry.

4.2.3 Kompletacja

W magazynie nie wydzielono oddzielnej strefy kompletacji. Kompletacja odbywa się na wózku wielofunkcyjnym, na którym pracownik umieszcza zdjęty z półek towar (zgodnie z zamówieniem).

4.2.4 Wydawanie

Skompletowanie na wózku wielofunkcyjnym zamówienie kieruje się do strefy przeładunkowej, gdzie umieszczone zostaje w skrzyniopalecie. Skrzyniopaleta (wraz z dokumentacją) zostaje wywieziona z magazynu za pomocą ręcznego wózka paletowego.

Program Magazynowania

Wielkości: obrót roczny, procentowy udział poszczególnych asortymentów oraz wskaźnik rotacji przedstawiono w pkt. 2.3. niniejszej pracy.

	dostawy	przechowywanie	wydania
l.p.	skrzyniopalety	opakowania zbiorcze	opakowania zbiorcze
1	10	1042	2084
2	4	348	695
3	4	348	695
4	3	313	625
5	33	3473	6945
6	15	4167	4167
7	3	834	834
8	5	1303	1303
9	7	1303	1303
10	3	521	521

Tabela 4. Program Magazynowania

Wielkość „dostawy” wyrażono w skrzyniopaletach, ze względu na to, iż każda dostawa obejmuje tylko jeden, wybrany asortyment.

Wielkość „wydania” wyrażono w opakowaniach zbiorczych, ze względu na to, iż pojedyncze zamówienia składają się z większej ilości asortymentów i towar różnych grup łączy się w poszczególnych skrzyniopaletach.

Dobór wyposażenia

6.1 Składowanie asortymentu

W naszym magazynie zostały zastosowane regały metalowe z pólkami wykonanymi z utwardzonego tworzywa sztucznego. Wytrzymałe tworzywo polimerowe zapewnia dopuszczalne obciążenie półki do 150 kg, wiec wszystkie nasze asortymenty mogą być na nich składowane bez ich nadmiernego obciążenia. Dzięki zastosowaniu półek z tworzywa mogą być szybko demontowane i myte, co pozwoli na łatwiejsze utrzymanie higieny, tak ważnej w magazynie leków.

Regały wykorzystywane w naszym magazynie mają wymiary 915/610/1900mm (szer./głęb/wys.). Są one podzielone na osiem półek o wysokości 225mm. Z przeprowadzonych wyliczeń wynika, że do zapewnienia możliwości składowania niezbędnej ilości asortymentu konieczne jest zastosowania 56 takich regałów.

W tabeli przedstawiona jest liczba półek, jaka jest potrzebna do składowania wszystkich leków.

Lp.	Nazwa asortymentu	Liczba potrzebnych półek
1.	tabletki musujące	35
2.	krople do oczu	12
3.	syrop na kaszel suchy	12
4.	syrop na kaszel mokry	14
5.	Antybiotyki	116
6.	Bandaże	116
7.	maść na blizny	24
8.	Plastry	37
9.	proszki na grypę	55
10	maść na oparzenia	22

6.2 Rozładunek leków

Podczas rozładunku leków znajdują się one na skrzyniopaletach, na których są one przywożone od dostawców. Skrzyniopalety są to pojemniki wielkogabarytowe przystosowane do operowania wózkiem widłowym i piętrowania w stabilnych stosach. Wytrzymałe na uszkodzenia mechaniczne dzięki wysokogatunkowemu tworzywu sztucznemu. Pozwalają na eksploatację w szerokim przedziale temperatur. Są one dopuszczone do kontaktu z żywnością oraz z środkami farmaceutycznymi (atest PZH i certyfikaty wymagane w Unii Europejskiej). Wykonane z materiału odpornego na większość substancji chemicznych - umożliwiają ekologiczne przechowywanie materiałów i odpadów niebezpiecznych. Wymiary skrzynionapalety to: 1200/800/960mm.

Dzięki temu, że mają one wymiary podstawy takie same jak palety typu EUR, mogą być one przewożone bez problemu przez wózki paletowe. Z powodu, że w magazynie środków farmaceutycznych muszą być zachowane szczególne środki czystości, wykorzystywane mogą być ręczne wózki paletowe. W naszym magazynie, z powodu jest on dość niewielki będzie potrzebny tylko jeden taki wózek.

6.3 Kompletacja

Do kompletacji zamówionego asortymentu wykorzystywany jest wózek transportowy podobny do tych, które są w sklepach samoobsługowych. Dzięki temu, że jest on wyposażony w kosz można załadować na niego większą liczbę opakowań zbiorczych. Gdy zamówienie jest większe można również opakowania złożyć na dolnej platformie. W magazynie znajduje się jeden taki wózek.

6.4 Wyposażenie dodatkowe

W celu ułatwienia rozładunku i kompletacji leków wykorzystywana jest niewielka drabinka. Ułatwia ona dostanie się do półek, które są najwyżej umieszczone.

System Regałów Przesuwnych

Zastanawiając się nad możliwościami rozwoju przeprowadzono analizę dotyczącą przyszłego zagospodarowania powierzchni magazynu. Wzięto pod uwagę zastosowanie regałów przesuwnych. Biorąc pod uwagę kształt pomieszczenia oraz jego powierzchnię obliczono, iż jedynym rozwiązaniem gwarantującym zwiększenie ilości posiadanych regałów jest zamontowanie czterech równoległych rzędów regałów. Wymiary regałów w odniesieniu do pierwotnych pozostają niezmienne.

Jednakże maksymalne dopuszczalne obciążenie regałów przesuwnych wynosi 400kg i jest mniejsze od pierwotnie zastosowanych regałów stojących. Obliczając obciążenie przypadające na metr kwadratowy powierzchni okazało się, iż zmiana ta – pomimo większej liczby regałów – jest niekorzystna ze względu na zmniejszoną przepustowość magazynu oraz utrudniony dostęp do towarów w stosunku do wersji pierwotnej.

	pierwotnie	po zamianach	jednostka
ilość regałów	56	64	[szt.]
max. obciążenie / regał	1200	400	[kg]
obciążenie / metr pow.	0,295	0,232	[t]
przepustowość	50	39,38	[t]

Tabela 5. Porównanie Systemów Regałowych

Wzięto również pod uwagę zastosowanie regałów przesuwnych o zwiększonej szerokości półki (1830mm). Ich zastosowanie zwiększa powierzchnię składowania, nie zwiększa się jednak maksymalne dopuszczalne obciążenia pojedynczego regału. Większe rozmiary regałów powodują natomiast zmniejszenie ilości umieszczonych w pomieszczeniu rzędów regałów z czterech do trzech, co jest negatywną cechą z punktu widzenia przepustowości magazynu.

8. Projekt zagospodarowania powierzchni

8.1 Projekt magazynu

Na poniższym rysunku jest przedstawione przewidywane rozmieszczenie regałów wraz z wymiarami magazynu. Wymiary są podane w cm.

A – Strefa przyjęć kompletacji

B – Strefa składowania

8.2 Obliczenie powierzchni

Aby poznać potrzebną powierzchnię, musieliśmy najpierw obliczyć ile potrzeba poszczególnych leków i ile będę zajmować miejsca poszczególne opakowania. Pozwoliło to na dokładne określenie potrzebnych półek, a co za tym idzie regałów. Drogi (jednokierunkowe) w magazynie zostały tak zaprojektowane, aby można było bez problemu dojechać do każdego regału wózkiem paletowym.

• Całkowita powierzchnia magazyny

110,00m²

• Powierzchnia użytkowa magazynu

31,26m²

• Powierzchnia pomocnicza

78,74m²

• Pow. Przeznaczona na przyjęcie, sortowanie i wydawanie materiałów

34,70m²

• Powierzchnia zajęta na przejścia i przejazdy

42,12m²

• Stosunek powierzchni

  • Powierzchnia użytkowa magazynu/Całkowita powierzchnia magazyny

0,29

• Powierzchnia użytkowa magazynu/ Powierzchnia pomocnicza

0,40

Literatura

[1], [3]	Aleksander Niemczyk (red. Danuta Kisperska-Moroń i Stanisław Krzyżaniak), Logistyka, Biblioteka Logistyka, Poznań 2009.
[2]	Stanisław Krzyżaniak, Piotr Cyplik, Zapasy i Magazynowanie, Tom I, Biblioteka Logistyka, Poznań 2008.