Wybieramy baterie oszczędzające wodę

Rosnące ceny wody skutecznie mobilizują nas do jej oszczędzania. Niezwykle pomoce w tym mogą okazać się baterie i urządzenia, które racjonalizują jej zużycie, na czym korzysta nie tylko domowy budżet, ale i środowisko.

Decyzję o oszczędzaniu wody najlepiej zacząć od lustracji dostępnych na rynku rozwiązań i możliwości, jakie nam one oferują. Pora uświadomić sobie, że tak popularne niegdyś baterie dwuuchwytowe to już relikty przeszłości. Dziś wybieramy jednouchwytowe, bo te są po prostu ekonomiczne. Nie dość, że pozwalają zaoszczędzić wodę o dobre 30 procent w porównaniu do dwuuchwytowych, to jeszcze ich uruchomienie jest mniej skomplikowane i trwa krócej: za pomocą jednej dźwigni ustawiamy zarówno siłę strumienia, jak i temperaturę.
                                            
                                                                                     Fot. Ferro
Perlator
Stosunkowo najszybszym i najprostszym rozwiązaniem oszczędzającym wodę jest zakup perlatora. Ten element, w postaci sitka o drobnych oczkach, mocuje się na końcu wylewki baterii w celu zwiększenia strumienia wody przez jego napowietrzenie. Dzięki temu następuje ograniczenie jej zużycia nawet o 50%, mimo że wydaje się, iż z baterii wypływa jej tyle samo. Co ważne, taka zamiana nie zmniejsza skuteczności mycia, a napowietrzony strumień nie powoduje rozchlapywania wody po "zderzeniu się" z ręką lub umywalką. Jednak rozwiązanie to ma swoje słabe strony. Perlator, mimo swej niewątpliwej użyteczności, jest tym elementem baterii, który dość szybko ulega rozmaitym uszkodzeniom na skutek złej jakości wody w instalacji. Osadzające się na nim zanieczyszczenia powodują jego zatykanie, utrudniając tym samym wypływ wody z wylewki. Łatwo jednak go wymienić.

                                                

Ograniczniki wypływu wody
Innym skutecznym pomysłem są rozmaite ograniczniki wypływu wody, w które często bywają wyposażone baterie jednouchwytowe. Pozwalają one na redukcję zużycia o około 40-50 proc.

Funkcję taką spełniać znakomicie może dwustopniowa dźwignia baterii, której pierwszy stopień pozwala na uzyskanie jedynie połowy wielkości strumienia. Wybierając jednak to rozwiązanie liczyć się trzeba z tym, że z upływem czasu (3-5 lat) opór potrzebny do uruchomienia pełnego wypływu maleje, więc oszczędności wynikające z użytkowania takiej baterii są coraz mniejsze.

                                       
                                                                                        Foto: GROHE

Często redukcję zużycia wody osiągamy dzięki blokadzie mechanicznej, która umożliwia stałe ograniczenie siły strumienia, a także jego maksymalnej temperatury. Blokada w postaci pierścienia lub regulacyjnej śruby zakładana jest w momencie montażu baterii przez instalatora.

Kolejnym rozwiązaniem są baterie z ekoprzyciskiem umieszczanym na dźwigni. Maksymalny strumień wody (13-14 l/min) otrzymujemy po jego wciśnięciu. Po zamknięciu przycisk powraca do wyjściowego położeniu, nie musimy więc pamiętać o jego wyłączeniu. Po ponownym odkręceniu wody z wylewki wypływa 5-7 l/min. W ten sposób ograniczamy strumień około 50%.

                                            
                                                               Przykładowa bateria z eko-przyciskiem

Bardzo często w ograniczniki przepływu wody wyposażane są słuchawki prysznicowe. Przez standardową rączkę prysznicową przy ciśnieniu trzech barów może przepłynąć 18-20 i więcej litrów wody w ciągu minuty. Oznacza to, że biorąc dziesięciominutowy prysznic, zużyjemy nawet 200 litrów. Natomiast stosując słuchawki z ogranicznikiem, uzyskujemy taki sam komfort jak w standardowej rączce, podczas gdy wody wypłynie tylko 9 l/min, czyli o ponad połowę mniej (10 min×9 l = 90 l wody). W ten sposób jedna osoba w domu może zaoszczędzić ponad 40 tys. litrów wody rocznie!

Elektroniczne baterie bezdotykowe
Ciekawym rozwiązaniem są baterie, z których woda wypływa, kiedy pod wylewkę podsunie się ręce, a jej wyłączenie następuje po zabraniu dłoni. Wielkość strumienia jest ustawiona fabrycznie: zwykle nie przekracza 6 l/min. To pozwala na redukcję zużycia wody o około 40-50 proc. Poza tym dzięki ich zastosowaniu nie musimy pamiętać o zakręcaniu wody, co istotne zwłaszcza, gdy w domu są dzieci. Wadą tego rozwiązania jest zdecydowanie wysoka cena.

                                 
                                                                                    Foto: ORAS

Baterie z samoczynnie zamykającym się zaworem
Dużo tańszym rozwiązaniem są już baterie, które uruchamia się ręcznie przez przyciśnięcie oznaczonego miejsca na korpusie. W tym przypadku odcięcie wody odbywa się automatycznie, po upływie określonego czasu (np. 15 s). Redukcja zużycia wody jest wprawdzie mniejsza niż w przypadku baterii elektronicznych, ale te są znacznie tańsze.
                                        
                                                                                    Foto: Ferro

Baterie termostatyczne
Ten rodzaj baterii przestaje być luksusem. Mimo, że są one wciąż drogie, doceniać zaczynamy fakt, iż dzięki nim oszczędzamy czas potrzebny na ustawienie właściwej temperatury strumienia, a tym samym kilkanaście litrów wody, które tracimy właśnie podczas ustawiania temperatury. Tymczasem baterie termostatyczne wyposażone są w blokadę, która uniemożliwia wypływ wody o temperaturze niższej niż ustawiona na termostacie. W przeciwieństwie do baterii tradycyjnych czas potrzebny na ustawienie właściwej, nastawionej przez użytkownika temperatury wody skrócony jest do minimum, zaledwie kilku sekund. W dodatku baterie termostatyczne posiadają zdolność jej utrzymania niezależnie od zmian temperatury i ciśnienia wody zasilającej baterię. Zwykle są też wyposażone w przycisk oszczędnościowy ograniczający zużycie wody.

To wszystko sprawia, że chociaż baterie termostatyczne są droższe od zwykłych, to pieniądze wydane na ich zakup szybko się zwracają. Obsługa baterii termostatycznych jest bardzo prosta. Polega na jednorazowym ustawieniu optymalnej temperatury wody i oczywiście każdorazowej regulacji wielkości strumienia. Służą do tego dwa pokrętła: jedno  do ustawiania temperatury wody, drugie do ustawiania wielkości strumienia. Baterie termostatyczne utrzymują stałą temperaturę wody, zgodnie z ustawieniami użytkownika, w zakresie od 15 do 60°C, z dokładnością do 1°C. Umożliwia to specjalna wkładka termostatowa, która reguluje temperaturę wypływającej wody, reagując natychmiast na jej zmianę.

                                     
                                                                                         Foto: GROHE

Baterie termostatyczne często znajdują swoje przeznaczenie w łazienkach jako baterie prysznicowe. Większość z nich wyposażona jest w blokadę temperatury (38°C) i ogranicznik strumienia wody. Nie bez znaczenia jest też i to, że termostat zablokuje wypływ gorącej wody, nie dopuszczając do poparzenia, gdy na skutek awarii instalacji nie będzie w niej zimnej wody.

Warto pamiętać, że na bateriach termostatycznych nie należy oszczędzać, próbując zaoszczędzić przy zakupie. Często tańsze nie mają nic wspólnego z regulacją temperatury, a termostat mają tylko w nazwie.

Na koniec za miesięcznikiem Ładny Dom publikujemy tabelaryczne zestawienie opłacalności wybranych rozwiązań, które mamy nadzieję, pomoże w podjęciu decyzji.

Rodzaj baterii	dwu- uchwytowa	jedno- uchwytowa	jedno- uchwytowa z blokadą	przyciskowa	bezdotykowa
Miesięczne zużycie wody	17,8 m3	16,4 m3	8,2 m3	2,8 m3	3,4 m3
Miesięczny koszt wody i ścieków	225 zł	205 zł	103 zł	35 zł	43 zł*)
Miesięczna oszczędność kosztów eksploatacji**)	-	20 zł	122 zł	190 zł	182 zł
Przeciętna cena baterii	180 zł	200 zł	350 zł	450 zł	1200 zł
Czas zwrotu kosztów	-	1 mies.	1,3 mies.	1,4 mies.	5,6 mies.

Tab. 1 Ilość wody zużywana przez czteroosobową rodzinę przy umywalce w zależności od zamontowanej baterii oraz wynikające z tego koszty. Założono, że podczas mycia zębów i golenia się nie zakręca się wody.

*) woda ogrzewana gazem ziemnym
**) w porównaniu z tradycyjną baterią dwuuchwytową

Rodzaj baterii	dwu- uchwytowa	jedno- uchwytowa	jedno- uchwytowa z blokadą	termostatyczna	bezdotykowa	przyciskowa
Miesięczne zużycie wody	18 m3	17 m3	7,6 m3	7,6 m3	4,8 m3	1,6 m3
Miesięczny koszt wody i ścieków	225 zł	212 zł	95 zł	95 zł	60 zł	20 zł
Miesięczna oszczędność kosztów	-	13 zł	130 zł	130 zł	165 zł	205 zł
Cena baterii	200 zł	300 zł	600 zł	900 zł	1500 zł	1300 zł
Czas zwrotu kosztów baterii*)	-	7,5 mies.	3 mies.	5,3 mies.	7,8 mies.	5,3 mies.

*) w porównaniu z tradycyjną baterią dwuuchwytową

I pewnie niejednego w osłupienie wprowadzi nie tyle design nowoczesnych baterii, co ich cena. Warto jednak, podejmując decyzję o zakupie, wybrać lagodny kompromis między jakością, ceną a oferowaną funkcjonalnością.