Kruszywo- ziarnisty materiał stosowany w budownictwie. Kruszywo może być naturalne, sztuczne lub z recyklingu.

Kruszywo naturalne- kruszywo pochodzenia naturalnego, które poza obróbką mechaniczną nie zostało poddane żadnej innej obróbce.

Kruszywo o ciągłym uziarnieniu- kruszywo będące mieszanką kruszyw grubych i drobnych

Kruszywo sztuczne- kruszywo pochodzenia mineralnego, uzyskane w wyniku procesu przemysłowego obejmującego termiczną lub inną modyfikację

Kruszywo z recykligu- kruszywo powstałe w wyniku przeróbki nieorganicznego materiału zastosowanego uprzednio w budownictwie

Kruszywo wypełniające- kruszywo, którego większość przechodzi przez sito 0,063 mm, które może być dodawane do materiałów budowlanych w celu uzyskania pewnych właściwości

Wymiar kruszywa- oznaczenie kruszywa poprzez określenie dolnego d i górnego D wymiaru sita jako d/D

Kruszywo drobne- określenie drobniejszego kruszywa o wymiarach ziaren D równych 4 mm lub mniejszych

Kruszywo grube- oznaczenie kruszywa grubszego o wymiarach ziaren D równych 4 mm lub większych oraz d równych 2 mm lub większych

Kruszywa naturalne 0/8 mm- określenie kruszywa naturalnego pochodzenia lodowcowego i/lub rzecznego, mającego D równe 8 mm lub mniejsze

Partia- ilość wyprodukowana lub dostarczona, część dostawy (wagon, ciężarówka, barka) lub pryzma wyprodukowana w tym samym czasie, w warunkach przyjmowanych za jednakowe

Pyły- frakcja kruszywa o wymiarach ziaren przechodzących przez sito 0,063 mm

Kategoria- poziom właściwości kruszywa wyrażony jako przedział wartości lyb wartość graniczna

PRÓBKA PIERWOTNA – ilość materiału pobrana z partii jednorazowo przez urządzenie do pobierania próbek..

PRÓBKA OGÓLNA – połączenie próbek pierwotnych

PRÓBKA REPREZENTACYJNA – próbka ogólna utworzona z próbek pierwotnych pobranych zgodnie z planem pobierania próbek, których jakość odpowiada jakości partii.

PODPRÓBKA – próbka otrzymana z próbek pierwotnych lub z próbki ogólnej w wyniku pomniejszenia.

PRÓBKA LABORATORYJNA – pomniejszona próbka uzyskana z próbki ogólnej przeznaczona do badań laboratoryjnych.

PRÓBKA ANALITYCZNA – próbka kruszywa w całości wykorzystana w danym badaniu.

WYSUSZENIE PRÓBKI DO STAŁEJ MASY – przyjmujemy wtedy, gdy przy kolejnych ważeniach (np. co 24godz.) próbka utrzymuje tą samą masę.

MIEJSCE POBIERANIA PRÓBEK KRUSZYWA

Próbki kruszywa mogą być pobrane ze :

a) stacjonarnych przenośników taśmowych

b) taśm i rynien zsypowych,

c) urządzeń transportujących kruszywo pneumatycznie

d) pojemników (kontenerów)

e) przenośników kubełkowych, ładowarek jednonaczyniowych lub chwytaków

f) zbiorników, składowisk,

g) wagonów kolejiwych, wywrotek, barek.

SPRZĘT DO POBIERANIA PRÓBEK PIERWOTNYCH.

a) czerpak (szufelka),

b) łopata

c) ramka do pobierania próbek z taśmociągu,

d) próbnik rurowy,

e) próbnik iglicowy.

Uwaga: szerokość otworu wlotowego aparatu stosowanego do pobierania próbek nie powinna być mniejsza niż trzykrotna wartość największego wymiaru ziarna kruszywa w partii lecz nie mniejsza niż 10 mm.

WIELKOŚĆ PRÓBKI PIERWOTNEJ

Wielość próbki pierwotnej zależy od pojemności urządzenia służącego do pobierania

próbek. Próbki te winny być pobierane losowo ze wszystkich części partii ocenianego

kruszywa.

WIELKOŚĆ PRÓBKI OGÓLNEJ.

Przy ustalaniu wielkości próbki ogólnej należy uwzględnić:

a) typ kruszywa,

b) urządzenia jakimi będą pobierane próbki pierwotne,

c) przybliżoną masę próbek pierwotnych,

d) ilość oznaczeń jakie będą przeprowadzane,

e) liczbę próbek pierwotnych,

f) metodę pobierania próbek.

Najmniejsza masa próbki ogólnej nie powinna być mniejsza niż wielkość wyrażona poniższym wzorem: M=6xpierwiastek Dxpb

M - masa próbki w kilogramach,

D - maksymalna średnica ziarn w milimetrach,

ρb - gęstość nasypowa w stanie luźnym, w megagramach na metr sześcienny.

METODY POMNIEJSZANIA PRÓBEK KRUSZYWA

Pomniejszenia próbki kruszywa możemy dokonać przy użyciu urządzeń: dzielnikavżeberkowego lub dzielnika obrotowego ewentualnie stosując metodę szufelkowaniavlub metodę kwartowania.

POMNIEJSZANIE PRÓBKI KRUSZYWA METODĄ KWARTOWANIA

Wysypujemy próbkę kruszywa na wyrównaną powierzchnię. Dokładnie mieszamy ivusypujemy stożek a następnie przesypujemy łopatą kruszywo formując kolejno następne stożki. Czynność tą powtarzamy trzy razy. Po usypaniu ostatniego stożka spłaszczamy go aby utworzył się płaski stos o jednakowej grubości i średnicy. Dzielimy go na cztery części wzdłuż dwóch przekątnych przecinających się pod kątem prostym. Jedną parę powstałych ćwiartek odrzucamy a z pozostałych po wymieszaniu formujemy nowy stożek.

ZNAKOWANIE, PAKOWANIE I TRANSPORT PRÓBEK.

Próbki lub pojemniki z próbkami powinny być trwale oznakowane kodem lub oznaczeniem zawierającym miejsce pobrania, datę pobrania, przeznaczenie próbek. Opakowanie powinno zapewnić ich stan identyczny jak w momencie pobrania.