Embriogeneza

Embriogeneza(rozwój osobniczy) Proces ciągły, stosuje się w nim podizały dla lepszego wyjaśnienia tego procesu.

1.Bruzdkowanie,

gastrulacja } o. jaja płodowego 0-3 tydz.

Narządy pierwotne} o.zarodkowy 4-8 tydz.

organogeneza} o.płodowy >3 mies.

Brozdkowanie

przebiega od zapłodniena do stadium moruli. Trwa to ok.3-4dni. Są to szybko następujące po sobie, liczne podziały mitityczne. (Między podziałami mitotycznymi jest interfaza gdzie dochodzi do podwojenia materiału genetyvcznego natomiast przy bruzkowaniu masa jądra wzrasta a masa cytoplazmy się zmniejsza).

Stadium moruli- podobne jest do owoców morwy. Rys.1 W tym stadium zarodek przechodzi z jajowodu do maciczy )ok. 3-4 dnia zapodnienia)

Z biegiem czasu ten zarodek moruli zaczyna się zmieniać w blastocystę- komórki w moruli zaczynają się różnicować cześc z nich gromadzi się na zewnątrz zarodka a część z nich gromadzi się w jednym z biegunów tego zarodka (węzeł zarodkowy- komórki zgromadzone wokół bieguna) wszysatkie komórki na zewnątrz nazywane są tofoblastem (komórki tofoblastu- funkcja odżywcza i ochronna)

Między 6-9 dniem dochodzi do implantacji czyli zagnieżdzenia zapłodnionej komórki jajowej. Trwa to ok. 1 tygodnia (6-7dni).

Błona śluzowa jamy macicy jest już przygotowana do tej implantacji. Ponieważ po każdej owulacji dochodzi do reakcji doczesnowej (szereg zmian błony śluzowej macicy)

w implantacji odgrywają bardzo dużą rolę trofoblasty, wczepiają się- zagnieżdząją w błonie śluzowej macicy. Powodują one także uszkodzenia naczyń krwionośnych macicy. Tzw. odżywianie hematotrofowe.

Dochodzi również w węźle zarodkowym do zmian w komórkach. Komórki zaczynająs ie układać w 2 grupy. Przygotowanie do gastrulacji czyli powstania listków zarodkowych.

Po zagnieżdzeniu w błonie śluzowej macicy komórki tofoblastu przekształcają siew kosmki i błony kosamówkowe. Początkowo te kosmki są ułożone na całej powierzchni.

Gastrulacja- tworzenie listków zarodkowych.

Jest to proces w którym blastomery (komórki wezła zarodkowego) o podobnych właściwościach rozwojowych zajmują określone miejsce czyli grupują się i tworzą w ten sposób zespóły komórkowe (listki zarodkowe. mamy ich 3)

Zmiany w komórkach:

tempo podziału znacznie się obniża natomiast wzrasta metabolizm komórki. ujawnia się aktywność genomu (genów) przez to że komórki zaczynają się róznicować. Kształt zarodka zmienia się z okrągłej kulki. Tworzy się oś głowowo zarodkowa.

Na początku gastrulacji w węźle zarodkowym tworzą się 2 pęcherzyki (ektodermalny i endodermalny). Tworzą zespoły komórkowe.

ok. 15-16 dnia między tymi pęcherzykami zaczynają się pojawiać komórki listka 3 (mezodermy) one rozchodza się w środku między tymi pęcherzykami wzdłuż całego zarodka.

Narządy pierwotne

Tworzenie się narządów pierwotnych (4-8 tydz.) krótki okres.

Tworzenie się narządów podstawowych które później nie spotykamy u dorosłych ludzi. Zmienia się nadal kształt zarodka. Bardziej się wydłuża. Zarodek dzieli się na człony (somity,praczłony).

1 listek- Mezoderma:

Różnicuje się w okresie zarodkowym 2-kierunkowo. Powstaje z niej mezenchyma oraz powstaje zawiązek układu krążenia.

Mezenchyma z kolei znowu się różnicuje 2-kierunkowo. Jedna część przekształca się w okresie narządów pierwotnych w somity tj. dermatom (powstaje skóra i część tkanki łączniej),sklerotom (powstaje z niego układ szkieletowy), miotom (powstaje układ mieśniowy). drugi kierunek mezenchymy tj. częśc komórek przekształca siew komórki które wypełniają przestrzenie miedzy narządami. Spajają one narządy, tkanki aby nie było pustego miejsca.

Z mezenchymy ostatecznie powstaje

-tkanaka łączna właściwa, kostna i chrzęstna, miesniowa,

-2 naczynia krwionośne,

-węzły chłonne, naczynia chłonne i śledziona (śledziona też należy do układu chłonnego),

-elementy morfotyczne krwi i szpiku

2listek- Ektoderma:

W kresie narządów pierwotnych powstaje cewa nerwowa (ukłąd nerwowy ogółem) któ®a w części głowowej przedniej rozrasta się później w mózgowie natomiast pozostała część to zawiązek rdzenia kręgowego.

Ostatecznie powstaje:

-ośrodkowy układ nerwowy i obwodowy

-nabłonek czuciowy narządów zmysłów

-naskórek,

-cześć przysadki mozgowej.

3listek –endoderma:

W okresie podziału narządów Powstaje z niej zawiązek przewodu pokarmowego (prajelito)

Ostatecznie powstaje:

nabłonek: przewodu pokarmowego, ukłądu moczowego (pęcherz moczowy i cewka moczowa), migdałków, tarczycy i przytarczyc, komórki wątroby i trzustki.

(4,11,18) ostatnie spotkania z biologi medycznej. 18- test.

pytania np.

bisłko produkowane jest w komórce: siateczce…, aparacie golgiego

co to centriole, chromatyna

kiedy pojawia się wrzeciono komórkowe

(25 pytań, 3 odpowiedzi- 1 prawdziwa)