1. Podaj min. 3 przypadki celów publicznych, dla realizacji których zachodzi możliwość wywłaszczenia nieruchomości. Jaki organ administracji publicznej jest właściwy w sprawach wywłaszczenia nieruchomości?
Postępowanie wywłaszczeniowe przeprowadza starosta, wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej.
Cele publiczne:
1) wydzielanie gruntów pod drogi publiczne i drogi wodne, budowa, utrzymywanie oraz wykonywanie robót budowlanych tych dróg, obiektów i urządzeń transportu publicznego, a także łączności publicznej i sygnalizacji;
1a) wydzielenie gruntów pod linie kolejowe oraz ich budowa i utrzymanie;
1b) wydzielanie gruntów pod lotniska, urządzenia i obiekty do obsługi ruchu lotniczego, w tym rejonów podejść, oraz budowa i eksploatacja tych lotnisk i urządzeń;
2) budowa i utrzymywanie ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń służących do przesyłania płynów, pary, gazów i energii elektrycznej, a także innych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń;
3) budowa i utrzymywanie publicznych urządzeń służących do zaopatrzenia ludności w wodę, gromadzenia, przesyłania, oczyszczania i odprowadzania ścieków oraz odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym ich składowania;
4) budowa oraz utrzymywanie obiektów i urządzeń służących ochronie środowiska, zbiorników i innych urządzeń wodnych służących zaopatrzeniu w wodę, regulacji przepływów i ochronie przed powodzią, a także regulacja i utrzymywanie wód oraz urządzeń melioracji wodnych, będących własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego;
5) opieka nad nieruchomościami stanowiącymi zabytki w rozumieniu przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami;
5a) ochrona Pomników Zagłady w rozumieniu przepisów o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady oraz miejsc i pomników upamiętniających ofiary terroru komunistycznego;
6) budowa i utrzymywanie pomieszczeń dla urzędów organów władzy, administracji, sądów i prokuratur, państwowych szkół wyższych, szkół publicznych, a także publicznych: obiektów ochrony zdrowia, przedszkoli, domów opieki społecznej, placówek opiekuńczo-wychowawczych i obiektów sportowych;
6a) budowa i utrzymywanie obiektów oraz pomieszczeń niezbędnych do realizacji obowiązków w zakresie świadczenia przez operatora publicznego powszechnych usług pocztowych, a także innych obiektów i pomieszczeń związanych ze świadczeniem tych usług;
7) budowa i utrzymywanie obiektów oraz urządzeń niezbędnych na potrzeby obronności państwa i ochrony granicy państwowej, a także do zapewnienia bezpieczeństwa publicznego, w tym budowa i utrzymywanie aresztów śledczych, zakładów karnych oraz zakładów dla nieletnich;
8) poszukiwanie, rozpoznawanie, wydobywanie i składowanie kopalin stanowiących własność Skarbu Państwa oraz węgla brunatnego wydobywanego metodą odkrywkową;
9) zakładanie i utrzymywanie cmentarzy;
9a) ustanawianie i ochrona miejsc pamięci narodowej;
9b) ochrona zagrożonych wyginięciem gatunków roślin i zwierząt lub siedlisk przyrody;
10) inne cele publiczne określone w odrębnych ustawach.
2. Uczestnikami postępowania o scalenie i podział nieruchomości mogą być: właściciele, wieczyści użytkownicy oraz samoistni posiadacze. Podaj przykłady praw i obowiązków jakie różnicują te grupy uczestników w trakcie postępowania o scalenie i podział nieruchomości.
Tylko właściciele i użytkownicy wieczyści mogą wchodzić w skład rady uczestników scalenia. Dodatkowo Scalenia i podziału nieruchomości można dokonać z urzędu (inicjatywa rady gminy) albo na wniosek właścicieli lub użytkowników wieczystych posiadających ponad 50% powierzchni gruntów objętych scaleniem i podziałem.
3. Wywłaszczona nieruchomość podlega zwrotowi na rzecz poprzedniego właściciela lub jego spadkobierców jeżeli stała się zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu. Wyjaśnij w jaki sposób można określić, że nieruchomość stała się zbędną na cel określony w decyzji wywłaszczeniowej.
1. Pomimo upływu 7 lat od dnia, w którym decyzja o wywłaszczeniu stała się ostateczna, nie rozpoczęto prac związanych z realizacją tego celu albo
2. Pomimo upływu 10 lat od dnia, w którym decyzja o wywłaszczeniu stała się ostateczna, cel ten nie został zrealizowany.
Jeżeli cel wywłaszczenia został zrealizowany tylko na części wywłaszczonej nieruchomości, zwrotowi podlega pozostała część.
4. Wymień różnice pomiędzy „prawem własności nieruchomości” a „prawem użytkowania wieczystego nieruchomości”.
Mając prawo własności nieruchomości możemy nią dowolnie dysponować a posiadając prawo użytkowania wieczystego, możemy ją użytkować przez określony czas albo też i na zawsze, aczkolwiek nigdy nie będziemy właścicielami. Takieh nieruchomości nie mamy prawa sprzedać. Czyli np. możemy wybudować sobie dom na gruncie, którego jesteśmy wiecznymi użytkownikami i będziemy mieli dom na własność ale nie będziemy właścicielami gruntu. Czyli mowa tu o własności budynkowej(w innym przypadku lokalowej).
5. Kto może ubiegać się o bonifikatę od opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej?
Osoby fizyczne, których dochód miesięczny na jednego członka gospodarstwa domowego nie przekracza 50% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku poprzedzającym rok, za który opłata ma być wnoszona, ogłaszanego przez Prezesa GUS w MP, właściwy organ udziela na ich wniosek 50% bonifikaty od opłat rocznych, jeżeli nieruchomość jest przeznaczona lub wykorzystywana na cele mieszkaniowe
6. Jakie informacje powinien zawierać wykaz nieruchomości przeznaczonych do zbycia w trybie przetargowym?
oznaczenie nieruchomości według księgi wieczystej oraz katastru nieruchomości;
powierzchnię nieruchomości;
opis nieruchomości;
przeznaczenie nieruchomości i sposób jej zagospodarowania;
termin zagospodarowania nieruchomości;
cenę nieruchomości;
7. Kto i w jakim trybie wszczyna postępowanie w sprawie „scalenia i podziału nieruchomości”?
Scalenia i podziału nieruchomości można dokonać z urzędu (inicjatywa rady gminy) albo na wniosek właścicieli lub użytkowników wieczystych posiadających ponad 50% powierzchni gruntów objętych scaleniem i podziałem.
8. Jakie muszą być spełnione warunki, aby dany obszar mógł być objęty postępowaniem w sprawie scalenia i podziału nieruchomości?
Scaleniem i podziałem nieruchomości mogą być objęte jedynie te obszary, dla których tego typu zbieg przewidziany został w miejscowym planie zagospodarowania terenu.
Dodatkowo jeśli na tym obszarze występują nieruchomości zabudowane to mogą być objęte scaleniem tylko za zgodą właściciela lub użytkowników wieczystych.
9. Wymień podobieństwa „prawa własności nieruchomości” i „prawa użytkowania wieczystego nieruchomości”.
Poprzez ustanowienie użytkowania wieczystego, właściciel nieruchomości nie traci jej własności, natomiast użytkownik wieczysty uzyskuje do gruntu w miarę trwałe prawo do korzystania z nieruchomości, które jest prawem zbywalnym i dziedzicznym. Użytkownik wieczysty ma prawa zbliżone do właściciela. Może swoim prawem swobodnie dysponować, czyli sprzedać je, obciążać, darować lub zapisać w testamencie. Podlega ono egzekucji. Użytkownik wieczysty ma pełne prawo własności do budynków postawionych na gruncie.
10. Od czego i od kogo zależy wybór formy przetargu na zbycie nieruchomości?
Proszę podać trzy przykłady zbycia nieruchomości w trybie bezprzetargowym.
Zbycie nieruchomości następuje w formie przetargu ustnego lub pisemnego. Wybór formy przetargu zależy od celu jaki organizator przetargu zamierza osiągnąć.
Przetargi ustne (ograniczone lub nieograniczone) organizowane będą, jeżeli celem będzie uzyskanie najwyższej ceny. Przetargi pisemne (ograniczone lub nieograniczone) mają na celu wybór najkorzystniejszej oferty.
3 przykłady
zbycie następuje w drodze zamiany lub darowizny;
sprzedaż nieruchomości następuje na rzecz jej użytkownika wieczystego;
jest zbywana na rzecz osoby, której przysługuje pierwszeństwo w jej nabyciu;
11. Na czym polega zabieg "scalenia i podziału nieruchomości"?
Istotą scalenia i podziału nieruchomości jest stworzenie możliwości bardziej efektywnego wykorzystania i zagospodarowania terenów przeznaczonych na cele szczególne w mpzp. Scalenie polega na połączeniu w jedną całość kilku rozdrobnionych lub też położonych w niekorzystnej konfiguracji nieruchomości celem dokonania ponownego podziału na tę samą ilość nieruchomości, które podlegały scaleniu, z zachowaniem proporcji w zakresie powierzchni, jednakże ze zmianą w zakresie ich usytuowania a także przeznaczenia – z jednoczesnym wydzieleniem odpowiednich dróg i urządzeń infrastruktury technicznej dla wszystkich nieruchomości biorących udział w scaleniu. Celem scalenia i podziału nieruchomości jest poprawa struktury przestrzennej, zmierzająca do korzystniejszego ich zagospodarowania, ułatwienia dostępu do drogi publicznej, podniesienia poziomu uzbrojenia terenu w urządzenia infrastruktury technicznej.
12. Kto ponosi koszty postępowania w sprawie "scalenia i podziału nieruchomości"?
Koszty związane ze scalaniem i podziałem nieruchomości ponoszą uczestnicy
postępowania proporcjonalnie do powierzchni posiadanych przez nich nieruchomości
objętych scaleniem i podziałem, jeżeli postępowanie zostało przeprowadzone
na ich wniosek, a jeśli nie to starosta ponieważ procesu scalenia i podziału można też dokonać z urzędu.
13. W jakiej sytuacji wywłaszczona nieruchomość podlega zwrotowi na rzecz poprzedniego właściciela lub jego spadkobiercy?
Art. 136.
1. Nieruchomość wywłaszczona nie może być użyta na cel inny niż określony w decyzji o wywłaszczeniu, z uwzględnieniem art. 137, chyba że poprzedni właściciel lub jego spadkobierca nie złożą wniosku o zwrot tej nieruchomości.
2. W razie powzięcia zamiaru użycia wywłaszczonej nieruchomości lub jej części na inny cel niż określony w decyzji o wywłaszczeniu, właściwy organ zawiadamia poprzedniego właściciela lub jego spadkobiercę o tym zamiarze, informując równocześnie o możliwości zwrotu wywłaszczonej nieruchomości.
3. Poprzedni właściciel lub jego spadkobierca mogą żądać zwrotu wywłaszczonej nieruchomości lub jej części, jeżeli, stosownie do przepisu art. 137, stała się ona zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu. Z wnioskiem o zwrot nieruchomości lub jej części występuje się do starosty, wykonującego zadanie z zakresu administracji rządowej, który zawiadamia o tym właściwy organ. Warunkiem zwrotu nieruchomości jest zwrot przez poprzedniego właściciela lub jego spadkobiercę odszkodowania lub nieruchomości zamiennej stosownie do art. 140.
4. Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio do części nieruchomości nabytej w drodze umowy zgodnie z art. 113 ust. 3.
5. W przypadku niezłożenia wniosku o zwrot wywłaszczonej nieruchomości lub jej części w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania zawiadomienia o możliwości zwrotu, uprawnienie do zwrotu nieruchomości lub jej części wygasa.
14. W jakich przypadkach odszkodowanie za wywłaszczoną nieruchomość wpłacane jest do depozytu sądowego?
Odszkodowanie wpłaca się do depozytu sądowego, jeżeli:
1) osoba uprawniona odmawia jego przyjęcia albo wypłata odszkodowania natrafia
na trudne do przezwyciężenia przeszkody lub
2) odszkodowanie za wywłaszczenie dotyczy nieruchomości o nieuregulowanym
stanie prawnym.
3)Ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości na czas realizacji celu publicznego lub zajęcie nieruchomości w przypadku siły wyższej lub nagłej potrzeby zapobieżenia powstaniu znacznej szkody wymaga decyzji starosty.
4)Za ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości lub czasowe jej zajęcie przysługuje odszkodowanie z uwzględnieniem powstałych szkód .
15. Jaki organ administracji publicznej jest właściwy w sprawach wywłaszczenia nieruchomości?
Organem właściwym jest starosta, wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej.
16. Wyjaśnij różnice pomiędzy "działką budowlaną" i "działką gruntu".
Działka gruntu – niepodzielona, ciągła część powierzchni ziemskiej stanowiąca część lub całość nieruchomości gruntowej (u. o g.n.)
Działka budowlana – zabudowana działka gruntu, której wielkość, cechy geometryczne, dostęp do drogi publicznej oraz wyposażenie w urządzenia infrastruktury technicznej umożliwiają prawidłowe i racjonalne korzystanie z budynków i urządzeń położonych na tej działce (u. o g.n.)
Główna różnica jest taka że działka budowlana to ZABUDOWANA działka gruntu
17. Wyjaśnij pojęcie "słuszne odszkodowanie za wywłaszczoną nieruchomość". Od kiedy taki przepis obowiązuje, jaki to przepis?
Od 5 grudnia 1990r. odszkodowanie za wywłaszczoną nieruchomość powinno być słuszne.
Według art. 128 ugn odszkodowanie odpowiadać powinno wartości wywłaszczanych praw. Powinno być odszkodowaniem obliczonym według wartości rynkowej nieruchomości i odszkodowaniem za utracone korzyści.
18. Kto i w jakich sytuacjach może skorzystać z prawa pierwokupu nieruchomości?
Kto i w jakich sytuacjach może skorzystać z prawa pierwszeństwa nabycia nieruchomości?
KOMU PRZYSŁUGUJE PRAWO PIERWOKUPU:
Zgodnie z przepisami ustawy o gospodarce nieruchomościami prawo pierwokupu nieruchomości przysługuje gminie w przypadku sprzedaży:
- niezabudowanej nieruchomości nabytej uprzednio przez sprzedawcę od Skarbu Państwa albo jednostek samorządu terytorialnego,
- prawa użytkowania wieczystego niezabudowanej nieruchomości gruntowej, niezależnie od formy nabycia tego prawa przez zbywcę,
- nieruchomości oraz prawa użytkowania wieczystego nieruchomości położonej na obszarze przeznaczonym w planie miejscowym na cele publiczne albo nieruchomości, dla której została wydana decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego,
- nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków lub prawa użytkowania wieczystego takiej nieruchomości.
KOMU PRZYSŁUGUJE PIERWSZEŃSTWO:
W przypadku zbywania nieruchomości osobom fizycznym i prawnym pierwszeństwo w ich nabyciu, przysługuje osobie, która spełnia jeden z następujących warunków (z zachowaniem kolejności):
1) przysługuje jej roszczenie o nabycie nieruchomości z mocy niniejszej ustawy lub odrębnych przepisów, jeżeli złoży wniosek o nabycie przed upływem terminu określonego w wykazie (termin złożenia wniosku nie może być krótszy niż 6 tygodni, licząc od dnia wywieszenia wykazu);
2) jest poprzednim właścicielem zbywanej nieruchomości pozbawionym prawa własności tej nieruchomości przed dniem 5 grudnia 1990 r. albo jego spadkobiercą, jeżeli złoży wniosek o nabycie przed upływem terminu określonego w wykazie; (termin złożenia wniosku nie może być krótszy niż 6 tygodni, licząc od dnia wywieszenia wykazu);
3) jest najemcą lokalu mieszkalnego, a najem został nawiązany na czas nieoznaczony.