DYNIOWATE - Cucurbitaceae

• Ogórek – Cucumis sativus

• Melon – Cucumis melo

Odmiany botaniczne:

• M. cantaloupe – C. m. cantaluopensis

• M. siatkowany – C. m. reticulatus

• M. cukrowy – C. m. saccharinus

• M. zimowy – C. m. indorus

• Dynia olbrzymia – Cucurbita maxima

• Dynia zwyczajna – Cucurbita pepo

Odmiany botaniczne:

• Kabaczek – C. p. giromontiina

• Cukinia – C. p. giromontiina

• Dynia makaronowa – C. p. giromontiina

• Patison – C. p. patissonia forma radiate

• Dynia oleista – C. p. oleifera

• Dynia figolistna – Cucurbita ficifolia

• Kawon – Citrullus vulgaris

Rośliny jednoroczne

Owoc: jagoda rzekoma (powstała ze zrośnięcia zalążni i dna kwiatowego), cz. użytkowa

Nasiona: podłużne, jajowate, owalne, u ogórka i dyni zwyczajnej białokremowe, u melona żółtawe, u kawona czarno – brązowe, marmurkowate, dł. 0,7 – 1,5 cm, szer. 0,5 – 1 cm

Warzywo	Sztuk nasion w 1 g	Min. Temp. kiełkowania	Czas kiełkowania
Ogórek	30-60	12-14	6-10
Melon	20-35	12-15	6-10
Kawon	7-20	18-20	8-9
Dynia olbrzymia	2-3	10-14	6-8
Dynia zwyczajna	2-10	10-12	8-10

Cechy odmianowe:

1. Ogórek

• Długość okresu wegetacji: odmiany wczesne, średnio wczesne, późne

• Plenność

• Odporność/tolerancyjność na choroby: wirus mozaiki, parch dyniowatych, mączniak prawdziwy i rzekomy, kanciasta plamistość ogórka

• Wytrzymałość na niesprzyjające warunki uprawy

• Przydatność owoców do przetwórstwa (kwaszone, korniszony, małosolne)

• Długość pędów: długie, krótkie pędy główne i boczne

• Stopień rozgałęzienia pędów: silnie lub słabo

• Zwartość roślin: pokrój rozpierzchły lub zwarty (długość międzywęźli)

• Stosunek liczby kwiatów żeńskich do męskich (zazwyczaj przewaga żeńskich)

• Kształt liści: klapowane wydłużone lub szerokie

• Powierzchnia liści: gładka, pofałdowana

• Rodzaj owłosienia zawiązków owoców: włoski proste, złożone, mieszane

• Barwa owłosienia zawiązków owoców: włoski białe, brązowe, czarne

• Kształt owoców: kuliste, baryłkowate, walcowate, wrzecionowate, maczugowate, wężowate, cylindryczne

• Współczynnik kształtu (dł:szer); owoce: krótkie <2, średniokrótkie 2-3, półdługie 3-4, długie >4

• Powierzchnia owocu: gładka, szorstka, brodawkowata (grubo/drobno brodawkowata)

• Liczba brodawek na owocu: mała, średnia, duża

• Jędrność i twardość owocu (zwartość miąższu)

• Barwa owocu: biała, żółta, żółtozielona. Jasno- lub ciemnozielona; jednolita lub ze smugami

• Występowanie szyjki (zwężenie u nasady ogonka)

• Występowanie gorzknienia owoców

• Skłonność owoców do żółknięcia i przerastania na grubość

• Odmiany o owocach partenokarpicznych

1. Melon

• Długość okresu wegetacji

• Długość okresu owocowania: długi >40 dni, średni 20-40 dni, krótki <20 dni

• Plenność

• Tolerancyjność na choroby: mączniak rzekomy

• Tolerancyjność na spadki temperatury

• Liczba i długość pędów

• Kształt liści: okrągłe, nerkowate, sercowate, trójkątne, pięciokątne

• Brzegi liści: powcinane lub całobrzegie

• Kształt owocu: kulisty, kulistospłaszczony, owalny, jajowaty, cylindryczny, wężowaty

• Masa owocu: 1 – 4 kg

• Barwa skórki: kremowa, żółta, pomarańczowa, zielona, zielonoszara; jednolita, paskowana lub plamista

• Powierzchnia skórki: gładka, jednolita lub guzowata, siatkowana, żebrowana

• Barwa miąższu: biała, kremowa, zielona, pomarańczowa, czerwona, dwubarwna

• Konsystencja miąższu: gładka, ziarnista

• Wielkość komór nasiennych: małe lub duże

• Różny smak i zapach owoców

• Trwałość owoców: odmiany wczesne 2-7 dni, europejskie 2-3 tygodnie, późne 3-6 miesięcy

1. Cukinia (dynia zwyczajna)

• Długość okresu wegetacji: odm bardzo wczesne, wczesne (40-50 dni)

• Plenność

• Tolerancja na mączniaka prawdziwego

• Pokrój: krzaczasty lub płożący

• Kształt owocu: cylindryczny, maczugowaty

• Długość owocu: 18 – 23 cm

• Masa owocu: do 3 kg

• Powierzchnia owocu: gładka lub lekko żebrowana

• Barwa skórki owocu: kremowa, żółta, jasno- lub ciemnozielona; jednolita lub paskowana, smugowata, cętkowana

• Barwa miąższu: biały, kremowy, pomarańczowy

1. Dynia olbrzymia

• Długość okresu wegetacji: odm średnio wczesna

• Plenność

• Tolerancja na mączniaka prawdziwego

• Pokrój: płożący, krzaczasty, półkrzaczasty

• Długość pędów: do 12 m

• Kształt liści: okrągłe lub nerkowate

• Brzegi liści: całobrzegie lub lekko wcinane

• Masa owocu: 2 – 4 kg, 50 kg i więcej (kilkaset kg)

• Kształt owocu: kulisty lub lekko spłaszczony, poprzecznie eliptyczny

• Barwa skórki owocu: biała, żółta, pomarańczowa, zielona, szara

• Powierzchnia owocu: gładka, spękana, lekko lub silnie żebrowana, bruzdowana

• Barwa miąższu: pomarańczowy, ciemnopomarańczowy

• Grubość miąższu: średnio gruby, gruby, bardzo gruby (3 – 7 cm)

• Twardość miąższu: miękki lub twardy (+jędrność)

• Przeznaczenie: świeży rynek, przetwórstwo, przechowywanie

• Trwałość w przechowywaniu: lepsza lub gorsza

Choroby i ich zwalczanie:

1. Wirusowe: plamistość liści ogórka, mozaika ogórka, żółta mozaika cukinii

2. Bakteryjne: kanciasta plamistość ogórka, czarna zgnilizna korzeni dyniowatych

3. Grzybowe: alternarioza, antraknoza, fuzarioza (fuzaryjne więdnięcie ogórka), mączniak prawdziwy i rzekomy, szara pleśń, parch dyniowatych, zgnilizna twardzikowa ogórka, zgorzel siewek

4. Fizjologiczne: gnicie wierzchołków owoców, paskowate rozjaśnienie owoców, zniekształcenie owoców

Zwalczanie (preparaty): Amistar, Bravo, Dithane Neo Tec, Biosept

Szkodniki i ich zwalczanie:

• Mączik, mszyce, przędziorki, wciornastek szklarniowiec, zmiennik lucernowiec, miniarki, śmietka kiełkówka

Zwalczanie (preparaty): Pirimor, Fyfanon,

Herbicydy:

• C