Hybrydalność Unii Europejskiej: w trybie wspólnotowym i międzyrządowym
Chodzi w tym o to, że dla UE najważniejsze jest państwo członkowskie. Hybrydalność dlatego, że UE jest systemem połączonym (instytucje), natomiast w trybie międzyrządowym interakcje są pomiędzy rządami p. członkowskimi.
Dwoisty charakter UE: po części międzyrządowy, po części parlamentarny. Występują instytucje międzyrządowe (Rada Europejska, rada UE) i wspólnotowe lub ponadnarodowe (PE, KE, Komitety, TSUE).
Na początku reżim UE opierał się na ustaleniach międzyrządowych, sytuując Radę Ministrów w centrum gry politycznej. Nawet dzisiaj rządy państw członkowskich podejmują fundamentalne decyzje (reformy traktatów, decyzje budżetowe, nominacja do kluczowych stanowisk). Od lat 80. XX PE staje się coraz bardziej znaczącym elementem gry decyzyjnej i zmienia dotychczasowy charakter UE.
Ewolucja instytucjonalna UE
Zasadnicze etapy rozwoju strukturalnego:
Traktat Paryski (podpisany: 1951, wszedł w życie: 1952) – ustanowienie EWWiS.
Traktaty Rzymskie (podpisane: 1957, weszły w życie: 1958) – do istniejącej EWWiS, utworzono EWG oraz EWEA (Euratom).
Traktat fuzyjny (podpisany 1956, wszedł w życie: 1967) – unifikacja instytucjonalna: EWWiS, EWG, EWEA.
Traktat o UE (Traktat z Maastricht; podpisany: 1992, wszedł w życie: 1993) – ustanowienie UE, ustanowienie i podział na filary. Występowanie 3 filarów:
I filar: EWG = WE, EWEA, EWWiS
II filar: WPZiB
III filar: WsiSW
Traktat z Amsterdamu (podpisany: 1997, wszedł w życie: 1999) – umocnienie spójności UE. I i II filar bez zmian; ważne etapy uwspólnotowienia (acquis Schengen), przeniesienie licznych kompetencji z filaru III do I.
Traktat z Nicei (podpisany: 2001, wszedł w życie: 2003) – przygotowanie instytucji UE do rozszerzenia Unii (przystąpienia nowych państw członkowskich; 1.05.2004 – 10, 1.01.2007 – 2).
Traktat konstytucyjny (ODRZUCONY) - zastąpienie traktatów, przekształcenie UE w jednolitą organizację międzynarodową.
Traktat z Lizbony (wszedł w życie: 2007) – UE jako jednolita organizacja międzynarodowa, zniknięcie filarów, sprecyzowanie zasad podziału kompetencji, decyzje w Radzie większością kwalifikowana, nadanie Karcie Praw Podstawowych charakteru prawnego, umocnienie parlamentów państw członkowskich.
Struktura:
Po traktacie z Lizbony podstawę UE tworzą dwa traktaty: TUE i TFUE. Podział nie jest jednoznaczny. TUE- zasady ustrojowe, TFUE- działania dziedzin objętych jej kompetencją. TUE: odnosi się do ustanowienia UE, katalogu wartości, celów, zasad podziału kompetencji, ochrony praw, zasad demokratycznych, zasad działania instytucji, wzmocnionej współpracy, rewizji traktatów, akcesji do UE.
TFUE: zasady działania UE, jej kompetencji, obywatelstwa UE, instytucji i finansowania, zajmuje się politykami i działaniami wewnętrznymi UE oraz działaniami zewnętrznymi Trzeba zwrócić uwagę na filary, z czasem przenosi się to na poziom sferyczny, przestrzenny. Łatwiej jest bowiem realizować przestrzeń niż filary, pomiędzy filarami jest pustka (ta pustka to zależności, wewnętrzne rysy). Dlatego w traktacie z Lizbony nie ma koncepcji trójfilarowej. Dlaczego? Do grupy państw dochodzi coraz więcej (obecnie 28 państw członkowskich o zróżnicowanym rozwoju demokracji), rozpoczyna się proces europeizacji, który idzie od dołu do góry oraz od góry do dołu. Wskazuje na to fakt, że zaczyna się krytykowanie triady instytucjonalnej, brakowało legitymizacji.
Rola i struktura Rady Europejskiej
Skład:
Rada Europejska składa się z głów państw lub szefów rządów państw członkowskich (większość państw jest aktualnie reprezentowana przez premierów, z wyjątkiem Cypru, Francji, Litwy i Rumunii, które są reprezentowane przez prezydentów[2]) oraz jej przewodniczącego (wybieranego przez Radę Europejską na 2,5-letnią kadencję) i przewodniczącego Komisji Europejskiej. W jej pracach bierze też udział wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa. Jeśli wymaga tego porządek obrad, członkowie Rady Europejskiej mogą podjąć decyzję, by każdemu z nich towarzyszył minister, a w przypadku przewodniczącego Komisji – jeden z członków Komisji. Rada Europejska może zaprosić na swe posiedzenie przewodniczącego Parlamentu Europejskiego.
Rola:
Rada Europejska zbiera się dwa razy w ciągu półrocza. Gdy wymaga tego sytuacja, przewodniczący Rady Europejskiej może podjąć decyzję o zwołaniu nadzwyczajnego posiedzenia. Rada Europejska podejmuje decyzje zazwyczaj w drodze konsensusu, jednak traktaty przewidują kilka sytuacji, kiedy podejmuje decyzje w drodze głosowania. Przewodniczący Rady Europejskiej i przewodniczący Komisji nie biorą udziału w głosowaniu. W razie głosowania każdy z członków Rady Europejskiej może otrzymać pełnomocnictwo od co najwyżej jednego pozostałego członka. Rada Europejska podejmuje większością zwykłą decyzje w sprawach proceduralnych i uchwala regulamin wewnętrzny. Wyznacza ogólne kierunki polityki i priorytetów UE. Wg przewodniczącego: instytucja europejska, 27 członków w tym szefowie i prezydenci p. członkowskich, spotkania: 4x w roku (w czasie kryzysu częściej; 6-7x w roku), wytacza ogólne kierunki polityki gospodarczej i zagranicznej, nie jest władzą ustawodawczą ani wykonawczą, dają wskazówki, które są przekształcane w prawo, akty legislacyjne (np.: dyrektywa) a potem wykonywane.
Struktura:
Rada Europejska nie została włączona do struktury instytucjonalnej Wspólnot. Ustanowił ją JAE. Wraz z wejściem w życie traktatu z Lizbony 1 grudnia 2009 r. zyskała oficjalnie status instytucji. W skład Rady Europejskiej wchodzą szefowie państw lub rządów państw członkowskich, a także jej przewodniczący oraz przewodniczący Komisji. W jej pracach uczestniczy wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa. Jeżeli wymaga tego porządek obrad, członkowie Rady Europejskiej mogą podjąć decyzję, że będzie im towarzyszył jeden z ministrów, a przewodniczącemu Komisji - członek Komisji.
7. Trybunał Sprawiedliwości. Rola i organizacja prac
Skład:
28 sędziów, prezes i wice kadencja 3 lata (mandat odnawialny)
Funkcja:
Wydawanie orzeczeń w sprawach, które zostały przez niego wniesione. Rozstrzyga spory.
Rzecznicy generalni wspomagają Trybunał. Ich zadaniem jest przedstawianie, w sposób całkowicie bezstronny i niezależny, opinii prawnej, określanej jako „opinia rzecznika generalnego" w sprawach, które zostaną im przydzielone.
Sekretarz pełni rolę sekretarza generalnego instytucji, kierując jej administracją z upoważnienia prezesa Trybunału.
Rodzaje postępowań TS:
Odesłanie prejudycjalne
Skarga o stwierdzenie uchybienia
Skarga o stwierdzenie nieważności
Skarga na bezczynność
Odwołanie
Kontrola
8. Trybunał Obrachunkowy. Organizacja i zadania
Funkcja:
Kontrolowanie prawidłowego gromadzenia i wykorzystywania funduszy UE oraz pomoc w doskonaleniu zarządzania finansami UE.
Organizacja i skład:
Składa się z 28 rewidentów powoływanych na okres 6 lat przez Radę UE. Ponowne mianowanie jest możliwe. Członkowie ze swojego składu wybierają prezesa Trybunału Obrachunkowego na okres 3 lat. Gwarancją niezależności jest przepis art. 247 ust. 6 TWE stanowiący, że oprócz zwykłego zastąpienia lub śmierci członek Trybunału przestaje pełnić swój obowiązek jedynie z chwilą rezygnacji lub dymisji orzeczonej przez Trybunał Sprawiedliwości. Rada określa zasady zatrudniania prezesa i członków. Trybunał mianuje swojego Sekretarza Generalnego.
Trybunał Obrachunkowy zatrudnia około 800 osób, w tym zarówno tłumaczy i administratorów, jak i kontrolerów. Kontrolerzy (250), którzy dzielą się na „grupy kontroli”, przygotowują projekty sprawozdań przyjmowanych przez Trybunał.
Zadania:
Kontrolowanie wykonania budżetu UE (sprawdzanie czy wydatki i dochody UE są zgodne z prawem i są prawidłowe, oraz czy zarządzanie finansami odbywa się w należyty sposób)
Wspomaganie władzy budżetowej (PE i Rady) poprzez dostarczenie jej sprawozdania rocznego dot. Wykonania budżetu UE za poprzedni rok
Wydaje opinie dotyczące przepisów prawa w kwestiach finansowych
Wspiera działania UE w strefie nadużyć
12. Unia zalicza się do wielopoziomowych systemów politycznych, w których występuje wertykalny i horyzontalny układ instytucji
W układzie wertykalnym( pionowym)-określony jest podział władzy między centrum, a poszczególnymi niższymi szczeblami.
Układ horyzontalny( poziomy) instytucji determinuje strukturę politycznych możliwości kontroli władz wykonawczej i ustawodawczej szczebla centralnego
Zestawiając instytucje poziome i pionowe otrzymujemy pięć wariantów systemów wielopoziomowych , z których cztery obserwujemy w ramach systemach narodowych i jeden w ramach UE.
W systemie unitarnym instytucje centrum posiadają całkowitą kontrolę polityczną. W przypadku istnienia systemu wielopoziomowego istnieją dwa warianty roztaczania kontroli nad różnymi poziomami: istnieje podwójny federalizm, gdzie kompetencje są dzielone funkcjonalnie i władze niższego szczebla mogą włączać się w działania legislacyjne. W systemie wielopoziomowym dwa poziomy instytucji politycznych raczej zazębiają się niż są od siebie zależne.
Warianty wielopoziomowości
| INSTYTUCJE PIONOWE | |
|---|---|
INSTYTUCJE POZIOME |
|
| Parlamentarny | |
| Prezydencki | |
| Rządy kolegialne |
15. Metody podejmowania decyzji.
Procedury podejmowania decyzji w UE najczęściej analizowane są według podziału celów i zadań na 4 poziomy:
Ponadnarodowa( wspólnotowa) metoda podejmowania decyzji: proces decyzyjny polega na inicjatywie KE, a następnie akceptacji PE oraz RUE- dotyczy polityk regulacyjnych( zasad funkcjonowania jednolitego rynku , czterech swobód, harmonizacji i ujednolicania zasad w krajach członkowskich) polityk redystrybucyjnych( transferu środków z państw członkowskich poprzez unijny budżet wspólnej polityki rolnej itd.) oraz kilku polityk sektorowych( np. transportowej),
Ponadnarodowa i międzyrządowa metoda podejmowania decyzji dotyczy głównie polityki stabilizacji makroekonomicznej ( Unia Gospodarcza i Walutowa, EBC)
Metoda międzyrządowa ( odpowiadająca drugiemu i trzeciemu filarowi) dotyczy polityk obywatelskich( spraw wewnętrznych, imigracji, azylu, współpracy policji i wymiaru sprawiedliwości, obywatelstwa UE) oraz polityk globalnych( obrony, Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Zagranicznej, wymiany handlowej)
Metoda ,, otwartej koordynacji” polegająca na wyznaczaniu przez rządy państw członkowskich celów, priorytetów polityki, a następnie deklaracji ich przestrzegana w polityce wewnętrznej pod postacią ,, miękkiego prawa’’( soft law)
18. Reżim polityczny UE. Układ zmiennych zależnych
Reżim polityczny UE: Biorąc uwagę skonstruowaną przez G. Sartoriego. Dzielącą reżimy na demokratyczne i autokratyczne ,
bez wątpienia reżim polityczny UE( za sprawą regularnych rywalizacyjnych wyborów, wybieranego parlamentu, powszechnego prawa wyborczego, nieograniczonego pluralizmu i podejmowania decyzji przez sformalizowane procedury) zalicza się do reżimów demokratycznych. Analizować reżimy umożliwił nam Lijphart.
Demokracja konsensualna(Różnoroność polityczna, narodowa, etniczna, religijna sprawia, że procedury decyzyjne w UE polegają na negocjacjach, przetargach i współpracy, prowadzących dokompromisu)
W UE dekoncentracja władzy w pionie jest oczywista, gdyż skupia 27 suwerennych państw, których władze mają autonomię podejmowania decyzji w większości dziedzin.
Występuje również dekoncentracja pozioma, choć ma inne podłoże niż w reżimach politycznych pojedynczych państw.
W UE trudno jest zdefiniować funkcje instytucji, ponieważ zasada separacji władzy nie została jasno i konsekwentnie przeprowadzona. (RE w wielkiej przenośni można uznać jako głowę państwa, KE jako rząd UE, a PE jako władzę ustawodawczą)
Funkcje egzekutywne mają RUE i KE
legislacyjne- RUE i PE
Relacje między instytucjami niestabilne
Nie ma centalizacji władzy na poziomie legislatywy, PE nie stał się jądrem władzy
Polityczna niezależność egzekutywy od legislatywy(, a parlamentarna większość nie jest w stanie wykonywać i egzekwować kompetencji władczych)
Komisarze i przewodniczący KE są nominowani przez reprezentantów krajów członkowskich i muszą jedynie uzyskać aprobatę PE, który nie może wyjść z inicjatywą konstruowana składu KE
Ke nie potrzebuje większości w PE żeby rządzić.
Proporcjonalny system wyborczy i wielopartyjność
Procedurę wyborczą do PE określają autonomicznie państwa członkowskie i z reguły jest taka sama ja w parlamentach krajowych
Wybory co pięć lat organizowane w proporcjonalny głosowaniu powszechnym, organizowanym albo na poziomie regionalnym( Belgia, Włochy, WB) albo na poziomie ogólnokrajowym(Austria, Dania, Hiszpania, Francja) bądź w systemie mieszanym ( Niemcy)
Jednolity system wyborczy PE z każdym kolejnym rozszerzeniem wydaje się coraz trudniejszy,
21. Grupy polityczne w Parlamencie Europejskim. Ciągłość i zmiana
Istnienie grup sięga początków europejskiej integracji czyli okresu funkcjonowania EWWIS. Pierwsze grupy reprezentowały tradycyjne rodziny partii, czyli chadecką, liberalną i socjaldemokratyczna .
Grupa Europejskiej Partii Ludowej i Europejskich Demokratów( EPP-ED)-składa się z chrześcijańskich demokratów i konserwatystów, czyli z partii centroprawicowych Europy, Od 1999 r najliczniejsza frakcja w parlamencie, opowiada się za reformą struktur europejskich; zwiększenie elastyczności, odpowiedzialności i ograniczeniu biurokracji
Grupa Socjalistyczna w PE- druga pod względem liczebności, usytuowane na lewicy, kładą nacisk na dobrobyt, zwiększanie miejsc pracy i zwalczanie ubóstwa, eliminowanie dyskryminacji i nierównego traktowania, cechuje ich wysoki indeks zgodności w trakcie głosowań
Grupa Porozumienia Liberałów i demokratów na rzecz Europy(ALDE)- to jest już w pytaniu 24
Grupa na rzecz Europy Narodów (UEN) powstała w 1999 w 2004 zdobyła 3,7 % mandatów
Grupa Zielonych
Konfederacyjna Grupa Zjednoczonej Lewicy Europejskiej?/Nordycka Zielona Lewica
Grupa Niepodległość/ Demokracja( IN/ DEM)
Nieistniejąca grupa Tożsamość, Suwerenność, Tradycja(IST)- skrajna prawica w styczniu 2007 stworzyła tą grupę, spoiwem partii niechęć do UE, imigrantów oraz do dalszego rozszerzania UE. W listopadzie 2007 roku została rozwiązana.
22. Grupa Europejskiej Partii Ludowej i Europejskich Demokratów. Ewolucja organizacji i kształt programowy
Frakcja w Parlamencie Europejskim istniejąca pomiędzy 20 lipca 1999 a 22 czerwca 2009, tj. w okresie VI i VII kadencji. Grupa powstała po sformalizowaniu współpracy między Europejską Partią Ludową a Europejskimi Demokratami. W obu kadencjach EPL-ED stanowiła najliczniejszą frakcję w PE, jej posłowie kierowali europarlamentem w latach 1999–2002 (Nicole Fontaine) i 2007–2009 (Hans-Gert Pöttering). W VI kadencji grupą kierował Hans-Gert Pöttering, a następnie Joseph Daul. Pod koniec tej kadencji do EPL-ED należało 288 deputowanych, w tym 37 związanych z ED (głównie brytyjscy konserwatyści i czeska Obywatelska Partia Demokratyczna), kilku niezależnych (współpracujących z EPL), pozostali należący do ugrupowań członkowskich Europejskiej Partii Ludowej.
Po wyborach europejskich w 2009 brytyjska Partia Konserwatywna i ODS przystąpiły do tworzenia nowej umiarkowanie eurosceptycznej frakcji pod nazwą Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy. Grupa Europejscy Demokraci zanikła, a frakcja EPL-ED powróciła do swojej historycznej nazwy.
Jej wewnętrzne struktury czynią ją jedną z najsilniej zintegrowanych federacji partii narodowych. Posiada biuro polityczne, stały sekretariat, raz na dwa lata organizowany jest zjazd, na którym przyjmuje kolejną deklarację programową; odbywają się też szczyty szefów chadeckich rządów. Partia opowiada się za budową unii politycznej Europy, opartej na konstytucji federalnej, jako przyszły cel widząc Europę Ojczyznę. Ściśle powiązana z Europejską Unią Chrześcijańskich Demokratów, przez którą utrzymuje kontakty z partiami chadeckimi państw nie będących członkami UE.
24. Grupa Porozumienia Liberałów i Demokratów na Rzecz Europy (ALDE) – jest to trzecie pod względem wielkości ugrupowanie w PE. W zakresie programowym można usytuować na jednowymiarowej osi lewica-prawica w centrum lub nie znacznie po stronie lewicy. Partia jest zdecydowanie proeuropejska, uznaje, że im więcej stworzy się swobody i wolności stworzy się w ramach UE , tym bardziej zwiększa się szansę na przełamanie wykluczenia, biedy, dyskryminacji. Partia ukierunkowana jest na rozszerzanie konkurencyjnych mechanizmów wolnorynkowych w Europie i na świecie, liberalizację rynków, stosowanie subsydiarności w ramach UE. W przestrzeni pomiędzy dwiema ,,dużymi’’ grupami a całą resztą mniejszych odrębna opinia polityczna ALDE jest dobrze słyszalna, a liberałowie i demokraci często odgrywają rolę łącznika ponad politycznymi podziałami.
Działalność ALDE przejawia się w utworzeniu grupy politycznej w Parlamencie Europejskim (VI i VII kadencji), a nadto sformalizowanych reprezentacji w Komitecie Regionów, Zgromadzeniu Parlamentarnym Rady Europy oraz Zgromadzeniu Parlamentarnym NATO. Na inauguracyjnym posiedzeniu frakcji przyjęto dziesięciopunktowy "program dla Europy"[2]. Począwszy od 2004, ALDE stanowi trzecią co do wielkości grupę polityczną w europarlamencie. Po wyborach z 2009 przystąpiło do niej 84 deputowanych z 19 krajów członkowskich.
25. Unia na rzecz Europy Narodów (UEN)- grupa, która powstała w 1999 roku opowiadała się za społeczną gospodarką rynkową, wspiera edukację i badania naukowe. Frakcja opowiada się za integracją europejską w duchu koncepcji l’Europe d’Etats generała Charlesa de Gaulle’a. Członkowie UEN są przekonani, że UE może być budowana i prosperować jedynie wtedy, gdy suwerenność i demokracja są poszanowane. Deputowani jednoczą się w celu popierania Europy opartej na wolności narodów do decydowania, w której zwycięża różnorodność, a nie Europa federalna. Kwestie tożsamości narodowej, kultury i języka to priorytet grupy. Jej członkowie podzielają wiarę we współpracę państw narodowych. Opowiadają się za zasadą subsydiarności, uważają oni, że pozwala ona na sprawiedliwy podział kompetencji między UE ,a władzami lokalnymi i państwowymi.
28. Grupa Niepodległość/ Demokracja
Niepodległość i Demokracja to grupa eurosceptycznych partii w Parlamencie Europejskim, funkcjonująca w latach 2004-2009.
W skład grupy wchodziło pod koniec kadencji 22 posłów (na początku kadencji było ich 37) z dziewięciu państw (Czechy, Dania, Francja, Grecja, Holandia, Irlandia, Polska, Szwecja, Wielka Brytania), w tym 3 Polaków. Liczba członków grupy zmniejszyła się m.in. wskutek odejścia 7 z 10 posłów wybranych z listy Ligi Polskich Rodzin.
Współprzewodniczącymi Grupy IND/DEM byli: Brytyjczyk Nigel Farage i Duńczyk Jens-Peter Bonde, którego pod koniec kadencji zastępowały dwie kobiety (najpierw w 2008 Irlandka Kathy Sinnott, następnie od 2008 Dunka Hanne Dahl).
Głównymi celami grupy był sprzeciw wobec Konstytucji Europejskiej oraz przeciwstawienie się centralizacji i biurokratyzacji Europy.
32. Partia europejska (transnarodowa federacja). Kryteria konstytuujące
Partia europejska – zinstytucjonalizowana forma organizacji partii na poziomie UE. Termin pojawił się w latach 70. XX wieku. Partie europejskie powstały, by przygotować się do bezpośrednich wyborów do Parlamentu Europejskiego pod jednym, ogólnoeuropejskim szyldem partyjnym.
Partia europejska musi spełniać następujące warunki:
Musi posiadać osobowość prawną w państwie członkowskim, w którym ma swoją siedzibę
Musi być reprezentowana w co najmniej jednej czwartej państw członkowskich albo przez członków PE lub w parlamentach narodowych, bądź zgromadzeniach regionalnych lub tez musi zebrać w co najmniej jednej czwartej państw członkowskich co najmniej 3 procent oddanych głosów podczas ostatnich wyborów do PE
Musi przestrzegać, w szczególności w swoim programie i w swoich działaniach, zasad, na których opiera się UE, mianowicie zasad wolności, demokracji, poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności oraz państwa prawa
Musi uczestniczyć w wyborach do PE lub wyrazić taki zamiar
33. Przykładowe trzy organizacje o statusie partii na poziomie europejskim. Charakter programowy i struktura
Europejska Partia Ludowa
Europejska partia polityczna, w skład której wchodzą głównie partie proeuropejskie, chadeckie, ludowe, konserwatywno-liberalne i demokratyczne krajów UE. W skład 73 partie członkowskie z 39 krajów, kilkunastu szefów państw i rządów UE, 13 członków KE (w tym przewodniczący) oraz Przewodniczący Rady Europejskiej. Poprzez członkostwo partii stowarzyszonych w skład EPP wchodzi także 5 szefów państw i rządów z krajów spoza UE. Powstała w 1976r. Reprezentacją EPP w Parlamencie Europejskim, począwszy od I kadencji w 1979, jest Grupa Europejskiej Partii Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci). Polskę reprezentuje Platforma Obywatelska. Obecnie przewodniczącym jest Joseph Daul.
Program:
tworzenie nowych miejsc pracy, kontynuowanie reform, inwestowanie w edukację, kształcenie ustawiczne oraz zatrudnienie, aby tworzyć szanse dla wszystkich,
zapobieganie protekcjonizmowi, koordynacja polityki fiskalnej i monetarnej,
zwiększenie stopnia przejrzystości i nadzoru rynków finansowych,
zajęcie przez Europę pozycji światowego lidera w dziedzinie „zielonych technologii”,
wzrost udziału odnawialnych źródeł energii do co najmniej 20% całości źródeł energii do roku 2020,
wprowadzenia rozwiązań prorodzinnych, które umożliwiają rodzicom pracę w elastycznym wymiarze godzin, usprawnienie rozwiązań z zakresu opieki nad dziećmi i polityki mieszkaniowej oraz prorodzinnej polityki fiskalnej, jak również promowanie korzystania z urlopu rodzicielskiego przez obojga rodziców pracujących,
przyjęcie przez Europę długoterminowej strategii przyciągania utalentowanych i wykwalifikowanych pracowników z innych obszarów świata.
Europejska Partia Zielonych
europejska partia polityczna założona przez 32 partie członkowskie Europejskiej Federacji Partii Zielonych na kongresie 20-22 lutego 2004 roku w Rzymie. Reprezentuje ją dwoje rzeczników, aktualnie (od października 2009) są to: Monica Frassoni i Reinhard Bütikofer. Obecnie w skład EPZ wchodzi 36 partii członkowskich i 9 partii-obserwatorów.
Do najważniejszych ciał EPZ należą Kongres, Rada i Komitet.
Kongres składa się z 400 reprezentantek/reprezentantów partii członkowskich i Zielonych europosłów. Kongres ma decydujący głos w kwestii ogólnych kierunków polityki EPZ i głównych zasad. Rada składa się z przedstawicieli/przedstawicielek zielonych europosłów i partii członkowskich. Rada odpowiada za działania polityczne pomiędzy kongresami oraz decyduje w kwestiach organizacyjnych, takich jak wybór Komitetu, przyjmowanie partii członkowskich i partii obserwatorek oraz statut EPZ. Komitet składa się z 9 członkiń/członków wybieranych przez partie członkowskie. W skład Komitetu wchodzą: dwoje rzeczników (kobieta i mężczyzna), sekretarz generalny/a i skarbnik/czka oraz delegat/ka Federacji Młodych Zielonych Europejskich. Komitet odpowiada za bieżące sprawy polityczne oraz wykonywanie decyzji Rady.
EPZ działa na rzecz swoich partii członkowskich w celu wdrożenia zielonej polityki w Europie. Wspiera merytorycznie mniejsze partie Zielonych. Ściśle współpracuje z Grupą Zieloni - Wolny Sojusz Europejski w Parlamencie Europejskim. Do Europejskiej Partii Zielonych należy partia Zielonych 2004 z Polski.
Europejska Partia Socjalistów
Europejska partia polityczna, w skład której wchodzą partie socjaldemokratyczne i demokratyczno-socjalistyczne krajów Unii Europejskiej. PES powstała w listopadzie 1992. PES zrzesza 33 socjalistyczne, socjaldemokratyczne i laburzystowskie partie z 27 krajów członkowskich Unii Europejskiej, a także z Norwegii. Poprzez wszystkie swoje władze – Kongres, Radę, Konferencję Liderów oraz Prezydencję, jak i poprzez Spotkania Ministrów – PES organizuje współpracę pomiędzy socjalistami i socjaldemokratami na poziomie europejskim. Przewodniczącym PES jest Sergej Staniszew. Reprezentacją Partii Europejskich Socjalistów w europarlamencie jest Postępowy Sojusz Socjalistów i Demokratów.
Program:
Aktywne Społeczeństwo – budowa aktywnego rynku pracy oraz społeczeństwa.
Społeczeństwo Włączające – budowa społeczeństwa bez barier, z większą sprawiedliwością.
Wymiar Europejski – zidentyfikowanie roli Unii Europejskiej w budowaniu aktywnego i włączającego społeczeństwa.
38. Zasada subsydiarności w UE
Subsydiarność, zwana także zasadą subsydiarności lub pomocniczości, jedna z głównych zasad postępowania realizowana przez Unię Europejską. Zasada stosowana od początku istnienia Wspólnot Europejskich, formalnie weszła do unijnych uregulowań prawnych na mocy Traktatu z Maastricht. W uproszczeniu zasada ta oznacza, że na szczeblu wspólnotowym powinny być podejmowane tylko te działania, które zapewniają większą skuteczność i efektywność, niż w przypadku, gdyby prowadzenie stosownych akcji pozostawić w wyłącznej kompetencji rządów poszczególnych państw członkowskich. Tak więc, subsydiarność - w kontekście Unii Europejskiej - odnosi się z jednej strony do podziału zadań między organami Wspólnot Europejskich a administracjami rządowymi (również władzami regionalnymi lub lokalnymi), a z drugiej - dotyczy zakresu prawodawstwa wspólnotowego, zarówno w aspekcie tematyki, jak i charakteru regulacji.
Uznano, że podejmowanie działań przez struktury UE jest umotywowane w następujących przypadkach:
– kiedy dane zagadnienie ma aspekt ponadnarodowy i nie może być rozwiązane w sposób skuteczny przez jedno lub kilka państw członkowskich,
– kiedy działanie na szczeblu narodowym lub brak działania na szczeblu Wspólnoty stanowi naruszenie zobowiązań traktatowych,
– kiedy działania prowadzone na poziomie Wspólnoty są korzystniejsze z uwagi na ich rozmiar i efekty.
39. Autonomizacja regionalna w UE
Regiony autonomiczne w UE (m.in)
Wyspy Owcze, Grenlandia (Dania), Wyspy Alandzkie (Finlandia), Góra Athos (Grecja), Andaluzja, Aragonia, Katalonia, Kraj Basków, Wyspy Kanaryjskie (Hiszpania), Azory, Madera (Portugalia), Irlandia Północna, Szkocja, Walia (Wielka Brytania), Sardynia, Sycylia, Tyrol Południowy (Włochy)
Belgia
Flandria
Niechęć miedzy francuskojęzycznymi Walonami i mówiącymi po holendersku Flamandami. Występują różnice językowe, kulturowe. Pojawiają się żądania rozdziału Walonii i Flandrii lub utworzenia tzw. „Wielkiej Flandrii”, składającej się nie tylko z części Belgii i Holandii, ale też północnej Francji, nawet zachodnich Niemiec i południowo-wschodniej Anglii.
Hiszpania
Kraj Basków
Wspólnota autonomiczna w północnej Hiszpanii, położona nad Zatoką Biskajską. W regionie działa ETA (Kraj Basków i Wolność), która walczy przy pomocy metod terrorystycznych o niepodległość kraju Basków. Kraj Basków otrzymał autonomię w roku 1980. Baskowie podkreślają swoją odmienność m.in. ze względu na język baskijski.
Katalonia
Po przyjęciu nowej konstytucji Hiszpanii w 1978r., Katalonia odzyskała autonomię kulturalną i polityczną. Od tej pory, obok Kraju Basków posiada najszerszą autonomię ze wszystkich wspólnot autonomicznych. Katalończycy podkreślają swoją odrębność, używają własnej flagi, języka katalońskiego. Autonomia Katalonii dotyczy niezależnej struktury administracyjnej, finansowania regionu, posiadania własnej policji, niezależny delegat zamiast gubernatora. Separatyści katalońscy mimo autonomii wciąż dążą jednak do uzyskania samodzielności w ramach Unii Europejskiej. Katalończycy zaplanowali referenda w sprawie niepodległości na rok 2014. W przypadku odłączenie od Hiszpanii, Katalonia znalazłaby się poza Unią i musiałaby ubiegać się o członkostwo.
Wielka Brytania
Szkocja
Obszar autonomiczny. W latach 70. XX odżył szkocki nacjonalizm i działalność ruchów niepodległościowych. W roku 2014 ma zostać przeprowadzone referendum niepodległościowe, które ma pozwolić na odłączenie się Szkocji od Wielkiej Brytanii. Gdyby Szkocja odłączyła się od Wielkiej Brytanii znalazłaby się poza UE i musiałaby ubiegać się o członkostwo.
Walia
Autonomiczna część Wielkiej Brytanii. Nacjonaliści walczą o ochronę kultury i języka walijskiego, również wysuwają postulat całkowitej niepodległości.
W przypadku Szkocji i Walii polityka metropolii zmierza w kierunku stworzenia w tych krajach własnych parlamentów.
Irlandia Północna
Autonomiczna część Wielkiej Brytanii. Występuje wrogość między Anglikami a Irlandczykami, spotęgowaną różnicami religijnymi: Irlandczycy to katolicy, przybysze zaś to głównie protestanci. Liczne bunty i powstania doprowadziły w 1921 roku do utworzenia niepodległej Irlandii. Jednak w granicach Wielkiej Brytanii pozostała Irlandia Północna, którą w większości zamieszkują protestanci pochodzenia angielskiego. Walkę o połączenie z Irlandią prowadziła Irlandzka Armia Republikańska (IRA). W 1998r. utworzono wspólny rząd północnoirlandzki wraz z liderami ugrupowań protestanckich.
Francja
Korsyka
Korsyka tworzy odrębny francuski region administracyjny. Sytuacja polityczna na wyspie jest skomplikowana, a ludność podzielona jest w swoim stosunku do Francji. Na wyspie działa kilka ruchów separatystycznych, walczących o niepodległość Korsyki. Bardziej umiarkowani lokalni przywódcy są zwolennikami poszerzenia autonomii wyspy: większej promocji języka korsykańskiego, większych uprawnień regionalnego samorządu oraz zwolnień od niektórych podatków państwowych. Francuski rząd obawia się jednak tych dążeń, gdyż mogłoby to zagrozić jedności państwa. W 2003r. odbyło się na wyspie referendum w sprawie zwiększenia autonomii oraz modyfikacji zakresu działań niektórych instytucji politycznych. Opozycja we francuskim Zgromadzeniu Narodowym nie chce autonomii Korsyki, ponieważ obawia się podobnych żądań ze strony innych regionów.