Notatki Mistrzowie Kina Amerykańskiego:
GREGG ARAKI:
Debiut: 1987 (przed przełomem dokonanym przez Soderbergha) – „Troje zagubionych ludzi w nocy”:
Zapowiada styl i tematykę późniejszych filmów
Rezygnacja z kina ściśle narracyjnego
Inspiracja Nową Falą
Historia 3 osób: Alicji zajmującą się wideo, Davida – homoseksualnego muzyka. Tym trzecim jest craig, partner Alicji, zafascynowany jednocześnie jej przyjacielem
„Długi weekend” (1989):
Psychodrama pomiędzy trzema parami: lesbijka Rachel i heteroseksualna Leah spotykają po latach przyjaciela ze szkoły – homoseksualnego Michaela.
Dołączają do nich partnerzy dziewczyn i były kochanek M. – Alex.
Wzajemne kłótnie i konflikty osią fabuły
Poczucie zagubienia i niepewność własnej tożsamości – później w trylogii zapowiedzianej przez „Całkowicie Popieprzony” (1993)
„Końcówka życia” (1992)
Manifest New Queer Cinema
Większy budżet niż poprzednie
Zapis gwałtownego związku dwóch mężczyzn chorych na AIDS, ich desperackiego pędu ku śmierci. Jeden z bohaterów – Jon, krytyk filmowy. Drugi – Luc/Luk – prostytuujący się młody mężczyzna
Podróż dwójki przez krajobraz popkultury
Zestawienie brutalności i emocji (dedykacja reżysera – „to big white house full of republican Fuckheads”)
Realizm łączony z dużą dozą odrealnienia
Fabuła zepchnięta na drugi plan, ważne są relacje
Trylogia Teen Angst:
Całkowicie Popieprzony
Przeklęte Pokolenie
Nigdzie
Wszystkie o dośw. Młodego pokolenia
a) I. część – fascynacja reż. Godardem. O alienacji 6 homoseksualnych bohaterów. Reżyser używa wielu nośników filmowych, wprowadza elementy tekstowe, na podobieństwo plansz franc. Reżysera
Wątek Andy’ego i jego kochanka ulega rozproszeniu w całej serii epizodów. Inspiracja – statystyki mówiące, że większość samobójstw zdarza się wśród osób o orientacji homoseksualnej.
b) Przeklęte Pokolenie (ang. Doom generation – nawiązanie do gry Doom, typu FPS skąd wzięty jest wzór kampowego, krwawego okrucieństwa dokonanego na azjatyckim sprzedawcy)
Ładunek okrucieństwa i seksu.
Podróż dwóch heteroseksualnych kochanków, którzy poznają młodego nieznajomego i ruszają na wyprawę pełną seksu i zbrodni.
Portret ‘pokolenia X’
Koniec: oniryczna scena przemocy seksualnej – dziewczyna zgwałcona przez mężczyznę z bluźnierzym tatuażem: ogromnej swstyki namalowanej na amerykańskim sztandarze. Wszystko przy akompaniamencie hymnu USA.
c) Nigdzie – młodzieżowa wizja końca świata, w której problem alienacji zyskuje groteskowy wymiar.
Alienation – główny bohater zostaje uprowadzony przez kosmitę.
Popkulturowy kolaż. Krytycy zauważyli podobieństwo do Beverly Hills, 90210 opowiadającego o bogatych nastolatkach. Araki zaprosił Kathleen Robertson do udziału (wystąpiła ona także w kilku odcinkach BH)
Splendor (1999):
Komedia romantyczna
Veronica – bohaterka poznaje dwóch mężczyzn, Abla i Zeda będących totalnymi przeciwieństwami
Nie mogąc wybrać żadnego z nich namawia ich do wspólnego życia
Poznaje tego trzeciego – Ernsta i decyduje się wyjść za niego za mąż
W dniu ślubu – ceremonia przerwana przez jej kochanków. Ona sama decyduje się na powrót.
Mysterious Skin (2004):
Film traktujący o dwóch bohaterach: Neilu i Brianie, podchodzących zupełnie różnie do doświadczenia molestowania przez trenera w dzieciństwie.
Historię Neila, uwiedziony przez trenera poznajemy w sposób linearny; Briana – na stopniowym ujawnianiu tajemnicy
NEIL: fascynacja starszym mężczyzną, nieświadomy krzywdy jaką mu wyrządził. Później zaczyna pełnić rolę „hustlera” świadczącego usługi erotyczne homoseksualistom.
BRIAN: rozwiązywanie traumy z dzieciństwa przez wyparcie wspomnień (scena orgii z udziałem Neila i trenera zostaje zupełnie wyparta z jego świadomości, chłopak uważa że porwali go komici). Aseksualizm. Motyw kosmitów: nawiązuje relacje z niepełnosprawną dziewczyną, która uważa że została także porwana.
Zwrot w stronę kina problemowego i samoświadomego.
Buziaczek (Smiley Face):
Regres reżysera
Konsekwencje nadużycia narkotyków
Jane – niespełniona aktorka przez przypadek zjada talerz ciastek nafaszerowanych marihuaną. Jej dzień zmienia się w koszmar: nie dostaje roli, której chciała, kradnie oryginalne wydanie „Manifestu Komunistycznego” (O.O) i zostaje skazana na roboty publiczne.
DARREN ARONOFSKY:
Po ukończeniu studiów na Harvardzie otrzymał stypendium American Film Institute, dzięki którym zrealizował krótkometrażowy Supermarket Sweep (1991)
A PI (1997)
1. Film pełnometrażowy
Skromny thriller za 60 tysiecy dolarów
Przyniósł nagrodę za reżyserię na festiwalu Sundance i zyskał status filmu kultowego
Oryginalne rozwiązania, które nie występują w innych filmach. Także: metoda kolażu
Elektroniczna muzyka Clinta Mansella
Fabuła: konflikt rozumu i obsesji. Bohater: genialny matematyk stara się dotrzeć do tajemnicy liczby pi, która ma się stać kluczem do zrozumienia wzorców powtarzających się w rzeczywistości. Z matematyka zamienia się w owładniętego obsesją numerologa.
Zaczynają interesować się nim osoby trzecie, które pragną wykorzystać jego pracę np. do zrozumienia działania giełdy, a w konsekwencji – bogactwa
Inspiracja filmu: rozmowy A. z nauczycielem matematyki w szkole średniej, który zasypywał uczniów ciekawostkami. Także książka o spiskowej teorii świata, gdzie autor tłumaczył daty z historii USA jako swoiste prawidłowości.
REQUIEM DLA SNU (2000)
Jared Leto, Jennifer Connelly
Próba adaptacji strategii obrazu telewizyjnego
Sara Goldfarb, uzależniona od telewizji pragnie odzyskać dawną figurę w celu wystąpienia na żywo w programie telewizyjnym. Zaczyna stosować leki odchudzające od których się uzależnia. Uzależniony jest także jej syn, pogrążający się w narkotykach. Oboje pogrążają się w fizycznej dezintegracji.
Inspiracja: książka Huberta Selby’ego Jr. „Last Exit to Brooklyn”
W filmie: gł. Bohaterem Harry na równi z matką (w książce jedynie Harry). Wątek Sary pozwolił A. zbudować stronę wizualną i strulturalną filmu, która odchodzi od praktyk kina mainstreamowego.
Elementy niediegetyczne, rytmizujące przekaz i zbliżające go do formuły telewizyjnej (OBRAZ – wartością autonomiczną nie niosącą ze sobą niczego więcej).
Film konsekwentny estetycznie a jednocześnie niezwykle emocjonalny
Muzyka: Clint Mansell we współpracy z Kronos Quartet
Źródło (2006):
Historia naukowca poszukującego lekarstwa na raka i jego chorej małżonki
Na różnych płaszczyznach czasowych: z jednej strony opowieść hiszpańskiego konkwistadora poszukującego Drzewa Życia w kraju Majów, kolejny – futurystyczna inkarnacja bohatera docierającego w końcu do drzewa poszukiwanego przez poprzednie wcielenia. Konkwistador Tomas związany jest z Tomem Cero nie tylko dlatego że gra go Hugh Jackman. Postać konkwistadora jest rodzajem literackiej projekcji jego żony, która w ostatnich tygodniach życia pisała historyczno-baśniową powieść o poszukiwaniu nieśmiertelności.
Bohater skazany na klęskę – zaniedbuje żonę w ostatnich tygodniach życia, poświecajac się badaniom które nawet jeśli odniosą skutek nie ocalą jej już życia.
Kontrowersje: symbolika zaczerpnięta z różnych religii, zw. Z New Age
ZAPAŚNIK (2008)
Kreacja Mickeya Rourke.
Surowa forma
Randy jest zapaśnikiem, który musi porzucić karierę ze względu na chorobę. Stoi przed nowym wyzwaniem: odbudowaniem relacji z córką, którą kiedyś odrzucił.
LARRY CLARK:
Debiut – późno (w wieku 52 lat)
Uważany za największego skandalistę kina niezalenego USA
Debiutował jako fotograf – cykl „teenage lust” – problem młodzieńczej seksualności
DZIECIAKI (1995)
Konfrontacja dwóch perspektyw – młodego 19 letniego scenarzysty (Harmony Korine) i 52 letniego reżysera.
Film niemalże afabularny
Zapis 24 godzin z życia grupy młodych ludzi próbujących seksu, alkoholu i używek
W centrum zainteresowania reż.: Telly i Jennie. W pierwszej scenie 14-letni bohater uwodzi jedną z równieśniczek, by później przechwalać się swoim wyczynem w otoczeniu kolegów. Telly jest „kolekcjonerem dziewic” – uwodzi jedynie te, które nie miały żadnego kontaktu z mężczyzną.
Później: luźne epizody, głównie spotkania Tellyego z kolegami i alkoholiczno-seksualnych wybiegów.
JENNIE: nieśmiała dziewczyna, także jedna z ofiar Tellyego. Mimo, że ma za sobą jedne doświadczenie seksualne, jest ona nośnikiem wirusa HIV. Wiedząc że bohater szuka nowych ofiar idzie na przyjęcie w celu zapobiegnięcia kolejnej tragedii – jednak jest już za późno.
Na pograniczu formy dokumentowanej.
Praca kamery prowadzonej często z ręki.
Udział nieprofesjonalnych aktorów
Sceny seksu nieletnich (zastąpienie dorosłymi bohaterami)
Beznamiętny sposób relacjonowania wydarzeń. Reżyser nie wskazuje dlaczego jego bohaterowie są tacy ani nie próbuje wyjaśnić przebiegu wydarzeń. Zło jest tu tylko pochodną pustki.
KOLEJNY DZIEŃ W RAJU (1998):
Najsłabsza realizacja w dorobku Clarka.
Naw. Do wzorców kina hollywoodzkiego
Współpraca profesjonalnych aktorów: Jamesa Woodsa i Melanie Griffith – jako para przestępców: Mel i Sid, którzy spotykają młodocianego złodzieja i zabójcę Bobbiego i jego partnerkę, Rosie.
Kino drogi spod znaku Bonnie i Clyde.
Bohaterowie filmu to po prostu bezwzględni bandyci szukający łatwego sposobu na pieniądze na narkotyki (Bobbyego i Rosie poznajemy w scenie próby włamania do automatu wydającego napoje gdzie zabijają przypadkowego człowieka).
Zło ma wymiar banalny
BULLY (2001):
Para bohaterów: Marty i Bobby
Marty jest dręczony przez kolegę. Pewnego dnia z przyjaciółmi planują zbrodnię. Te „dzieciaki z dobrych domów” z zimną krwią zabijają swojego kolegę Bobbyego, jest to akt zaplanowany a bohaterowie z którymi widz do tej pory się utożsamiał okazują podobną przyjemność i satysfakcję z dokonanego czynu co ten, który ich wcześniej dręczył.
Wiele scen z życia codziennego nie związanych z głównym wątkiem
Strategie kojarzone z filmem dokumentalnym
KEN PARK (2002):
Scenariusz Harmony Korine
Analzia patologicznych relacji rodzinnych kształtujących działanie bohaterów. Bohaterowie: młodzi ludzie spotykający się dopiero w finale podczas grupowej orgii, wcześniej zaś jedynie na placu na którym jeżdżą na deskorolkach.
Bohaterowie: Shawn, związany z rówieśniczką ale uprawiający także seks z jej matką; Tate mieszka z dziadkami, których nienawidzi i w końcu morduje; Peaches – ofiara religijnego fanatyzmu i molestowania; Claude żyjący w cieniu despotycznego ojca
Poszczególne epizody wzięte w ramę wyjaśniają sens całości – na przykładzie bohatera od którego powstał tytuł: Kena Park – w pierwszej scenie chłopak przychodzi na plac deskorolkowców by odebrać sobie życie. Dopiero z czasem dowiadujemy się, że przyczyną była wieść o jego ojcostwie, boh. Wybiera śmierć raczej niż odpowiedzialność za ponawianie patologicznych wzorców jego rówieśników.
Bohaterowie – zbiór osamotnionych jednostek.
Sfera erotyzmu – nic z intynością.
Brak szansy doświadczenia bliskości drugiego człowieka.
WASSUP ROCKERS (2005):
Wspołpraca: Matthew Barney i Marina Abramovic.
Bohaterami: młodzi Latynosi, zafascynowani muzyką punkową i skateboardingiem.
Aktorzy-naturszczycy
Epizodyczna struktura ukazująca walkę bohaterów o przetrwanie we wrogim im srodowisku.
Reżyser, konfrontując swoich bohaterów z bogatymi rówieśnikami z Beverly Hills pokazał, że wiele łączy ludzi pochodzących z różnych środowisk.
DESTRICTED (2006):
Składa się z krótkometrażówek
Wszystkie komentują wybrane aspekty pornografii
Nowela „Wbite na pal” najdłuższa bo 30 minutowa opowiada o castingu chłopców do roli w filmie pornograficznym – można tłumaczyć jako podsumowanie reżyserskiej działalności Clarka dot. Seksualności młodego pokolenia.
TODD FIELD
Scenarzysta, reżyser, kompozytor i aktor w jednej osobie
Debiut: Za drzwiami sypialni (2001):
Realizacja postulatu Stephena Kinga, nacisk nie na sytuację ale wzajemne relacje między bohaterami
Podst. Scenariusza – opowiadanie „Killings” (andre Dubus – współpracował przy produkcji filmu)
Opowiadanie i film różnią się znacząco – łączy je motyw utraty bliskiej osoby
Matta i Ruth Fowler oraz ich syn, Frank. Czwartą osobą dramatu jest Natalie Strout, dojrzała kobieta z która Frank ma romans. Właśnie rozstała się z Richardem, mężem – ten próbuje ratować związek, powołuje się na dobro dzieci kobieta jednak znając jego impulsywny charakter i skłonność do przemocy odmawia. Richard decyduje się przyjść do Fowlerów – dochodzi do konfrontacji z Frankiem, w wyniku której chłopak zostaje zastrzelony.
Znacząca część filmu: cierpienie rodziców po stracie syna. Niesprawiedliwość – Richard zostaje wypuszczony z aresztu za kaucją.
Matt – respektowany mieszkaniec Maine zamierza dokonać zabójstwa- zemsty na Roichardzie. Ostatecznie porwie go i zabije, nie tylko by dokonać sprawiedliwości ile by przywrócić zakłócony porządek świata.
Psychologizacja postaci – są one niejednoznaczne moralnie.
MAŁE DZIECI (2006):
Pierwowzór: powieść Toma Perrotty pod tym samym tytułem
Boh.: Sarah i Brad. Ona – anglistka, skupiająca się na opiece nad córką, związana z bogatym biznesmenem, który przedkłada internetową pornografię nad kontakty z żoną. On – „mąż swojej żony”, studiował prawo ale nigdy nie zdał egzaminu aplikanckiego. Jego żona – realizuje filmy dokumentalne, oboje żyją ze wsparcia finansowego teściowej. On – poświęca się opiece nad synkiem.
Sarah i Brad – przyjaźń która przeradza się w płomienny romans.
Oboje decydują się nawet na wspólną ucieczkę, która nigdy nie następuje – Brad ulega wypadkowi kiedy to wraz z nastolatkami próbuje wykonać akrobacje na deskorolce.
Postać Ronniego – opóźnionego w rozwoju umysłowym mężczyźnie, który dwa lata spędza w więzieniu za obnażanie się przed nieletnim. Z etykietą pedofila wraca do miasta, gdzie dręczony jest m.in. przez byłego policjanta Larry’ego, który wciąga Brada w akcję przeciwko Ronniemu. To Larry jednak ostatecznie zawozi Ronniego do szpitala, pomagając mu kiedy mężczyzna dokonuje autokastracji w akcie desperacji po śmierci matki (ataki Larryego na syna doprowadziły ją do zawału serca).
Literackie zakorzenienie tekstu: „Pani Bovary” naw. Do postaci Sarah (ona także utożsamia się z bohaterką, gdy czyta książkę na jednym ze spotkań miłośników książek)
Brak szczęśliwego zakończenia – powrót do dawnych partnerów.
HAL HARTLEY:
Uznawany za następcę Jima Jarmuscha
Filmy – stanowią wyraźną całość
Ciągłość i konsekwencja tematyczna
Filmy zw. Z Long Island, scenerią większości produkcji
Pełnometrażowy debiut – 1989: Niewiarygodna Prawda
NIEWIARYGODNA PRAWDA (1989):
Opowieść o mężczyźnie który po wyjściu z więzienia zatrudnia się w warsztacie samochodowym i wiąże się z córką jego właściciela.
Koncentracja na relacjach rodzinnych (bohaterowie – wykorzenieni, ukazani w działaniu, pozbawieni oparcia we własnej historii)
JOSH (Robert Burke) – outsider, człowiek znikąd. Hartley ukazuje go w sytuacjach zarówno codziennych jak I niezwykłych (dostrzeganie surrealizmu w banale).
Sceneria – istniejące miejsca, z drugiej – lokacje poddane „obróbce”
Ingerencja H. w rzeczywistość
Postaci ukazane często na jednolitym tle, czy tez oświetlone barwnym światłem, pozwalającym kreować efekt przedziwnego odrealnienia rzeczywistości, bardzo przecież zakorzenionej w konkrecie.
ZAUFANIE (1990):
Podobna sceneria co NP.
Główna rola – Adrianne Shelly, jako Maria (obok Burke i Martina Donovana jedna ze stałych współpracowników reżysera). Donovan – rola Matthew.
Para gł. Bohaterów – w zależności od swoich ojców. Maria „zabija” swojego informacją, że jest w ciąży. Jej partner zaś żyje w cieniu despoty, zmuszającego syna do ciągłego sprzątania lśniącej czystością toalety. Matthew jest osaczony przez ojca-sadystę, ale jednocześnie sam pogrąża się w dziwacznym dążeniu do doskonałości. Choć jest niezwykle utalentowanym elektronikiem, nie może zachować pracy z powodu absurdalnego perfekcjonizmu i braku umiejętności zawierania kompromisów.
LUDZIE JAK MY (1992):
Tytułówi prości ludzie (simple men) to dwaj bracia- Bill i Dennis, z których jeden jest przestępcą, drugi zaś intelektualistą.
Uciekając przed policją po dokonaniu napadu, wyruszają oni w podróż po Long Island, nie tylko by szukać kryjówki ale by znaleźć ojca-terrorystę, który rzekomo po spektakularnym zamachu bombowym musi ciągle zmieniać miejsce pobytu.
Poboczny wątek: Bill składa obietnicę samemu sobie że pokocha pierwszą napotkaną kobietę i potem porzuci ją bezwzględnie by pomścić własne krzywdy.
Kiedy wreszcie dochodzi do spotkania z ojcem, okazuje się że pogłoski o zamachach są znacząco przesadzone
Absurdalność bohaterów, poszukiwanie własnej zagubionej tożsamości trochę jak u Jarmuscha. Poszukiwanie zagubionej mitologii.
Po raz kolejny – „wykorzenienie’ bohaterów
Trwanie bohaterów w świecie związane z „tu i teraz”
Bohaterowie nieustannie opowiadają, wytwarzając przestrzeń fikcji stającą się dla nich alternatywną rzeczywistością, w której uzyskują spełnienie – najczęściej chwilowe i pozorne.
FLIRT (1996):
Pełnometrażowy utwór nowelowy
Nakręcony w 2 etapach(1993 i 1996).
3 opowieści – nowojorska (1993), berlińska i tokijska (1996)
Film z 1996: 1. Część – widz przekonuje się, ze wydarzenia z noweli nowojorskiej są jedynie pretekstem dla zbudowania oryginalnego układu składającego się z 3 segmentów. Pozostałe dwie nowele – powtórzeniem pierwszej historii.
Reżyser powtarza strukturę i kwestie dialogowe, jednocześnie je modyfikując.
Modyfikacja w noweli berińskiej: bohaterowie (w części NY rozpad związku heteroseksualnego, w części berlińskiej – homoseksualnego).
Historia w Tokio – także relacje między różnymi płciami, ale opowiedziane inaczej niż w nucie tradycji zachodniej (zmiana intencji opowiadającego podmiotu – ujawnia wyraźnie, że mamy tu do czynienia z „opowiadaniem”, posiadającym swoje źródło w samej rzeczywistości przedstawionej filmu – historia miłosna rozgrywa się na pograniczu przestrzeni realnej i teatralnej; niekompletna także warstwa dialogowa – niektóre sytuacje bez udziału słów zgodnie z konwencją teatralną)
„bohaterem” – samo opowiadanie
2 sfery: tożsamości i natury kulturowej
Bohaterowie nie tyle są w świecie przedstawionym, co odgrywają przeznaczone dla nich role.
Absurdalne zachowania bohaterów występujące czasem w najmniej oczekiwanym momencie, stanowią nie tylko rodzaj dystansującej „wyrwy”, ale maja przekonać widza, ze świat filmów Hartleya jest konstruktem, który stale stara się zmierzyć z wyzwaniem rzeczywistości.
AMATOR (1994):
Isabelle Huppert (spoza stałych współpracowników) – grająca postać noszącą imię samej aktorki. Thomas, grany przez Martina Donovana cierpi na amnezję po upadku z wysokości. Isabelle jest natomiast byłą zakonnicą, która zrzuca habit w celu pisania literatury pornograficznej. Deklaruje się jako nimfomanka, mimo że jest dziewicą (>_> WAT) Wyjaśnia to w jednej ze scen: „jestem po prostu wybredna” (logic….)
Thomas i Isabelle – odrzucają własną tożsamość, pogrążają się albo w rodzaju zapomnienia albo wybierają dla siebie wcielenia, wymagające od nich rezygnacji z doświadczenia i wkroczenia w wymiar fikcji.
MOTYW U H.” fascynacja bohaterów dziełami literackimi
HENRY GŁUPIEC (1997):
Związek dwóch mężczyzn: Henry jest twórca autobiograficznej opowieści, która nie zyskała jednak zainteresowania wydawców, odkrywa jednak talent literacki u Simona (James Urbaniak), pracującego w firmie zajmującej się usuwaniem śmieci.
Zachęcony przez Henryego Simon podejmuje się pisarstwa – jego próby zostają zwieńczone Nagrodą Nobla.
„twórczość” Henryego który w życiu nie wydał książki sprowadza się do zewnętrznych manifestacji bycia pisarzem.
Simon – postać zupełnie oderwana od rzeczywistości. Literatura staje się jego światem, jego rzeczywistością. W tym konkekście przyznanie mu Nobla wydaje się zgodne z logiką filmu.
KSIĘGA ŻYCIA (1998):
Wydane dla TV
Adaptuje wątki Apokalipsy, sytuując je w scenerii Nowego Yorku końca XX wieku.
Bohaterami: Jezus, Szatan i Maria Magdalena, usiłujący zrealizować biblijny scenariusz, przesiadujący w barach i toczący dyskusje na temat końca świata.
Film zrealizowany niemal równocześnie z Dogmą Kevina Smitha (podobieństwa: bohaterowie Dogmy zanurzeni w obszarze popkultury i mający tylko przez nią dostęp do treści będących podstawą zachodniego systemu wartości, po omacku poszukują doświadczenia, wykraczającego poza powierzchnię, którą oferują im teksty kultury popularnej)
U Hartleya – biblijne odniesienia służą przywołaniu obszaru idealnego porządku. Apokalipsa jest scenariuszem, którego nie da się zrealizować w scenerii w której nawet Jezus i Szatan giną w nowojorskim tłumie.
Jezus ma twarz Martina Donovana, Szatan – Thomasa Jay Ryana – stałych współpracowników H.
Użycie elektronicznej kamery, zdjęcia z ręki, nieostre kadry i inne środki podkreślające charakter scenerii NY.
Świat H. – ignoruje istnienie mitologicznego porządku.
POTWORY NIE ISTNIEJĄ (2001):
Uzupełnienie „Księgi”
Bohaterem – monstrum, zamieszkująe wybrzeża Islandii i żywiące się ludzkim mięsem.
Historia dziennikarki, która zostaje wysłana z misją przeprowadzenia wywiadu z odmieńcem (O.O). Dociera na miejsce po przeżyciu katastrofy samolotu i przekonuje się, ze monstrum jest jedynie nadużywającym alkoholu odludkiem, snującym mętne rozważania filozoficzne i poszukującym śmierci. Jego wyprawa do USA, mająca na celu spotkanie z naukowcem który wymyślił całkowity sposób destrukcji materii nie odwołuje się do dobrze znanych scenariuszy konfrontacji świata natury i cywilizacji. H. potwór jest trywialny tak samo jak ludzcy bohaterowie reżysera.
DZIEWCZYNA Z PLANETY PONIEDZIAŁEK (2005):
Futurystyczna opowieść o świecie rządzonym prze korporacje
Naw. Do realnych wydarzeń – m.in. Patriot Act George’a W. Busha. USA – kraj podporządkowany Wielkiemu Bratu
Ponadczasowa krytyka konsumeryzmu i pamflet na polityke Busha.
FAY GRIM (2006):
Powtórzenie wątku z „Dziewczyny”
Kontynuacja wątków z Henryego Głupca
Jeden z utworów którym Amerykanie odpowiedzieli na WTC11.
Fakt pojawienia się u Amerykanów kolejnej tekstowej matrycy – wielkiej narracji, która stała się jednym z efektów bocznych terrorystycznego ataku.
Maska filmu gatunkowego (szpiegowskiego)
Akcja – siedem lat po wydarzeniach z Henrego Głupca. Fay samotnie wychowuje syna, Henry nie wrócił z zagranicy a Simon przebywa w więzieniu do którego trafił za fałszowanie dokumentów i pomoc Henryemu z wyjazdem z kraju. Syn Fay ma kłopoty w szkole po tym, jak przynosi do klasy rodzaj miniaturowego fotoplastykonu z pornograficznym filmem.
Niespodziewanie w domu bohaterki dwójka bohaterów FBI, którzy twierdzą że książka „Wyznania” Foola mogą zawierać informacje zagrażające bezpieczeństwu USA, odnoszące się do potencjalnych ataków terrorystycznych.
Osiem zaginionych tomów budzi sensację – FBI, krytyków szukających w nich klucza do poematu Simona i islamskich terrorystów rezydujących w Istambule.
Reżyser dekonstruuje swój własny film – Henry’ego Foola.
HARMONY KORINE:
Scenarzysta debiutu Larry’ego Clarka
Scenarzysta „usługowy” piszący scenariusz między innymi „Dzieciaków”, „Ken Park”, także niektórych piosenek Bjork.
Epizodyczna, mozaikowa struktura prac
afabularność
GUMMO (1997):
Obszar kina kreacyjnego, poszukującego nowatorskich rozwiązań formalnych
Brak „przesłania”
O miejscu dotkniętym katastrofą – film o mieście, którego mieszkańcy żyją w cieniu kataklizmu – dawno minionego ale żyjącego w świadomości obywateli. Miastem tym jest Xenia w Ohio.
W 1973 – zniszczona przez Tornado
34 mieszkańców zginęło
Miejsce cieszące się złą sławą, przez Indian uznawane za „diabelskie”
Mieszkańcy żyjący świadomością przeszłych i przyszłych kataklizmów
Bohaterowie – osobliwe jednostki: chłopiec przemierzający miasteczko w poszukiwaniu królika; nastolatkowie dokonujący egzekucji na bezdomnych kotach.
Rodzaj pejzażu katastrofy przenikającego do ciał
Różne media: taśma 16 mm i wideo.
Światy K. – pozbawione nadziei, zawsze w stanie katastrofy
Próba wyrażenia zewnętrznych stanów bohaterów a tym, kim są dla obserwatora.
Motyw MASKI
JULIEN DONKEY-BOY:
Julien – bohater utworu, chłopiec cierpiący na schizofrenię. Rolę jego ojca odegrał (!) WERNER HERZOG.
Mieszka z ojcem oraz zdrowym bratem i siostrą, spodziewającą się dziecka (jego ojcem okazuje się chory psychiczne chłopiec)
Kalejdoskopowy obraz składający się z oderwanych od siebie epizodów.
Kamera z ręki
Ojciec J. – despotyczny dziwak, słuchający bluegrassowej muzyki w masce przeciwgazowej, okazjonalnie rozprawiający o walorach filmu o Brudnym Harrym.
Alienacja J.
Konfrontacja tego, co banalne z momentami prawdziwie dramatycznymi
Próba odnalezienie języka osoby chorej psychicznie
MANIFEST DOGMA 95’ (Lars von Trier, twórcy duńscy) – film Korine’a jest szóstym z kolei filmem zrealizowanym w zgodzie z regułami Dogmy (pierwszym Amerykańskim)
MISTER LONELY:
Film nowelowy
Z dwóch opowiadanych historii: 1) bohaterami 1. – impersonatorzy, wcielający się w postać Michaela Jacksona i Marilyn Monroe 2) panamskie zakonnice, wykonujące skoki z samolotu bez spadochronu. Ich nadnaturalne zdolności odkrywa pewien katolicki misjonarz (grany przez Wernera Herzoga!), który postanawia zabrać siostry do Watykanu i poinformować o tym papieża.
Obie historie rezonują, komentując się nawzajem
Wyraźne zakończenie: 1) śmierć Marilyn – na podobieństwo jej realnego pierwozoru dokonuje samobójstwa 2) śmierć sióstr w falach oceanu po wypadku samolotu w drodze do Watykanu
Bohaterowie „wykonują siebie”: Michael, Marilyn i inni mieszkańcy komuny impersonatorów w sposób konsekwentny tworzą siebie, rezygnując z tego co jest ich prawdziwym życiem. Podobnie zakonnice czyniąc cud przeczący prawom fizyki.
Michael – odrzuca maskę supergwazdora, decydując się zostać anonimową postacią w tłumie.
Groteskowe, przejaskrawione sceny
Jedna z ostatnich scen: Michael po odrzyceniu kostiumu Jacksona spotyka kibiców futbolu: oni także ukrywają się za strojami i makijażem.
TRASH HUMPERS (2009):
Nakręcony na taśmie VHS happening, w którym widz jest świadkiem obscenicznych i odrażających aktów dokonywanych przez staruszków: tańczących, dokonujących aktów wandalizmu czy nawet kopulujących z pojemnikami na śmieci
Bohaterowie: młodzi aktorzy w upiornych maskach staruszków
RICHARD LINKLATER:
Obok Soderbergha uznawany za istotnego reżysera definiującego amerykańskie kino niezależne
Z Austin w Teksasie.
NIE NAUCZYSZ SIĘ ORAĆ Z KSIĄŻEK (1988):
Na amatorskim nośniku Super 8
Dzieło skrajnie osobiste
Zapowiada wątki „Przed wschodem słońca” (1995)
SLACKER (1991):
Wzorzec nurtu talk movie
Początkowo odrzucony przez komisję festiwalu Sundance
Konstrukcja wzorowana na dramacie Arthura Schintzera – „Krąg” i jego filmowej adaptacji Max’a Opulisa. Uwaga reżysera – na postaciach i działaniach, każdy nowy bohater wprowadza kolejną postać w diegezę.
Boh.: młodzi ludzie, tytułowi slackerzy, wygłaszający monologi których tematem są często spiski i światy równoległe. Pierwszym – mężczyzna grany przez reżysera, który przyjeżdża do miasta i przesiada do taksówki by wykładać swoja teorię alternatywnego porządku rzeczywistości.
Żywiołem bohaterów – doraźność i teraźniejszość
Pokolenie zawieszone między generacja buntowników, a społeczeństwem konsumpcyjnym
Manifest „straconej generacji”
Wątek popkultury postrzeganej tu jako tło służące budowaniu tożsamości dorastającego człowieka, szukającego „odbicia” w młodzieżowej muzyce i produktach kultury masowej.
Brak podziału postaci na pierwszo i drugoplanowe
Sposób osadzenia bohaterów w kulturze popularnej (np. dziewczyna oferująca przechodniom osobliwy „produkt” – wymaz i jeden włos łonowy Madonny)
Madonna – przywoływana jako uosobienie sprzeczności kultury masowej: produkty z jednej strony przeznaczoine do sprzedania, jako efekty dominującego porządku społ., z drugiej – kontrkulturowe.
SZKOLNA BALANGA (1993):
Kontynuacja wątków SLackera
Przezycia młodych boh. W dniu zakończenia szkoły
Rytm opowiadania wyznacza badziej arbitralny montaż niż same postaci
Przeniesienie akcji w czasie – akcja: 1976 rok
Reżyser – przekazania atmosfery czasów swojej wczesnej młodości
Film nostalgiczny (?) – ma pewne elementy – L. poddaje tropy tego nurtu krytycznej reinterpretacji
Pewnym odniesieniem może być American Graffiti, dokonujący mitologizacji lat 50.
Szereg tropów – m.in. warstwa muzyczna (tytuł dał filmowi jeden z nich – Dazded and Confused Led Zeppelin)
Brak bohatera czołowego
Szara, bezbarwna tzeczywistość, pozbawiona wyróżników
Miejsce akcji – przedmieście
Dzieło pesymistyczne
Wydarzenia ukazane w chwili „małego przełomu” – ostatni dzień zajęć w szkole. Reżyser pozostawia swoich bohaterow w sytuacji niedającej im poczucia zmiany, wkroczenia na nowy etap życia.
THE NEWTON BOYS (1998):
Najdroższa realizacja reżysera
Pozbawiony formuł gatunkowych
PRZED WSCHODEM SŁOŃCA (1995):
Komedia romantyczna, jednocześnie: uwtór pozbawiony uproszczeń i stereotypów
Opowieść o przypadkowym spotkaniu Amerykanina i Francuzki
Kwestia określenia tożsamości przez i w obrębie treści popkultury
SUBURBIA (1996):
Postawy młodych ludzi z amerykańskich przedmieść
Konfrontacja marzeń kolegów z wielkomiejskich przedmieść z sukcesem jednego z nich, który wyrwał się z marazmu i założył zespół muzyczny
Muzyk – najsilniejsz a z postaci filmu. Odejście L. od stereotypu, stworzenie bohatera wielowymiarowego, który ani nie zachłysnął się karierą ani nie tęskni do świata, z którego uciekł. Po prostu chce spotkać się z dawnymi przyjaciółmi. Porozumienie jednak nie jest możliwe – należy do innej sfery niż oni i nie jest w stanie zrozumieć ich problemów.
TAŚMA (2001):
Ukłon w stronę Soderbergha
Wariacja Seksu, kłamstw i kaset wideo.
Formuła psychodramy – pośrednikiem w komunikacji jest taśma, u L.: jest to kaseta magnetofonowa.
Bohater – dojrzały mężczyzna, Vince. Punkt odniesienia jego przeszłość i pary jego przyjaciół z lat szkolnych. Pragnie on pozostać wierny ideałom młodości i nie uczestniczyć w „wyścigu szczurów”, odrzuca karierę.
Akcja: zaaranżowane spotkanie w pokoju hotelowym. Vince zaprasza tam swojego przyjaciela, dziś początkującego niezależnego filmowca. Dyskutują o wydarzeniach sprzed lat, Vince manipuluje go jednak do intymnych zwierzeń w których ten przyznaje się na gwałcie na ich nastoletniej koleżance która wtedy była dziewczyną Vince’a – Amy. Ta też się pojawia.
Film wyraźnie zdradza teatralny rodowód.
ZYCIE NA JAWIE (2001):
Animacja
Nakręcona na taśmie, potem poprawiona przy pomocy rysowników – żywy plan zastąpiony sekwencjami animowanymi
Seria epizodów – rozmowy głównego bohatera z przypadkowymi postaciami.
Bohater – przewodnik „oprowadzający” widza po świecie pzredstawionym.
Otwarte dzieło.
Kwestie poruszane w animacji: granica między rzeczywistością, a jej reprezentacją; reguły filmowego widowiska (związane z formułą filmową)
Świadome tworzenie dzieła uwikłanego w metafilmowość
Współpraca: Soderbergh oraz Ethan Hawke i Julie Delpy (bohaterowie Przed wschodem słońca)
Krytyka zarzuciła L. „bełkotliwe dialogi”
Sens utworu – w formie
SZKOŁA ROCKA (2003):
Zmierzenie z regułami kina hollywoodzkiego (kino familijne, film dla młodzieży)
Film o gitarzyście rockowym, który na skutek problemów finansowych przyjmuje posadę nauczyciela i odkrywa muzyczne talenty swoich uczniów
Zwiastujący rodzaj kryzysu twórczego
DRUŻYNA SPECJALNEJ TROSKI (2005):
Komedua o drużynie baseballowej
PRZEZ MROCZNE ZWIERCIADŁO (2006):
Animacja
s/f
FAST FOOD NATION (2007):
adaptacja książki Erica Schlossera
JA I ORSON WELLES (2009):
opowieśc o inscenizacji „Juliusza Cezara” z 1937 roku
całość z punktu widzenia nastolatka, który zostaje zatrudniony by zagrać w tragedii Shakespeare’a jeden jedyny raz: w dniu premiery.
MARK I MICHAEL POLISH:
bracia bliźniacy, reżyserem formalnie jest Michael
braterskie związki – ważny trop filmów
TWIN FALLS IDAHO (1999):
aktorski udział braci w filmie – grają już nie tylko bliźniaków, ale braci syjamskich
autobiograficzny do pewnego stopnia
akcja niemal w całości w pokoju hotelowym – w finale: przyjęcie z okazji Haloween podczas którego Blake i Francis prezentują swoje oryginalne „przebranie”
trzecia osoba – Penny, prostytutka zamówiona przez Francisa jako urodzinowy prezent dla brata. Początkowo ucieka, z czasem wraca ulegając osobliwej fascynacji.
Opowiada ozależności, o życiu w symbiotycznym układzie. Fizyczne zespolenie – jedynie figurą: jeden z braci zdrowy, drugi jest chory.
Skojarzenia z Dead Ringers Cronenberga.
Tożsamość: bohaterowie są w istocie jednością, jednak ichzespolenie musi pozostać ukryte przed światem
Dla innych: monstrum – istota pozbawiona podmiotowości. By ją odzyskać, muszą uczynić ze swoich ciał halloweenowy kostium.
JACKPOT (2001):
Historia dwojga mężczyzn uczestniczących w konkursach karaoke – jeden jest piosenkarzem marzącym o karierze drugi niezbyt skutecznym menadżerem.
Tytuł – nazwa miasta w Nevadzie, do którego zmierzają bohaterowie, licząc że tam nastąpi przełom w karierze Sonny’ego.
Delinearyzacja
Bohater – nie tylko poszukuje szczęścia w show-businessie, ale także ucieka przed monotonią życia codziennego zostawiając żonę i 4-letnią córeczkę.
Kwestia tożsamości- Sonny wcielający się w innych piosenkarzy a jednocześnie poszukujący własnego głosu.
NORTHFORK (2003):
Tytuł – nazwa miasta (North Fork w stanie Montana – jedno z centrów turystycznych).
Filmowe Northofork – skazane na ładę.
Akcja: lata 50., przygotowania do zniszczenia miejscowości. Ma ona zostać zalana przy okazji budowy ogromnej tamy.
Wątki: przymusowa ewakuacja mieszkańców (ci, którzy nie chcą opuścić domu – nawiedzani przez stylizowanych na jeźdźców Apokalipsy ewakuatorów, poruszających się pomokolicy czarnymi limuzynami.
Boh. Zbiorowy
Uwagę twórców skupia jednak chłopiec o imieniu Irvin. Sierota wychowany przez pastora, który znalazł da niego rodzinę zastępczą – ci jednak oddali go z powrotem twierdząc, że dziecko jest chore i nie przeżyje długiej podróży.
Motyw śmierci: umiera miasteczko ale i zmagający się z chorobą chłopiec.
Wątek fantasyczny: współegzystencja świata ludzi i aniołów, będących produktem wyobraźni chłopca. On sam myśli, że został strącony z nieba i stracił skrzydła po których zostały mu jedynie blizny na plecach.
Wyrafinowana, manieryczna forma filmu.
Subiektywizacja zapośredniczona przez perspektywę chorego.
ASTRONAUTA FARMER:
Frmuła kina rodzinnego
Przesłanie: „Amercian way of life”
Bohaterem: Charlie Farmer, astronaut, któremu nigdy nie udało się wyruszyć w kosmos. Po przejściu na emeryturę zajmuje się prowadzeniem gospodarstwa i jednocześnie z dziećmi buduje rakietę, która ma okrążyć orbitę ziemską.
Jego działania budzą niepokój FBI – jego agenci, w tym: dawny kompan Charliego (Bruce Willis) starają się nie dopuścić do startu. Farmer jednak uruchamia pojazd – pierwsza próba jest nieudana (rakieta przewraca się i startuje w poziomie dokonując licznych zniszczeń). Druga jednak udaje się i bohater odbywa wymarzoną podróż w Kosmos.
Ironiczny ton filmu
Polemika z kinem hollywoodzkim
NAWÓZ (2009):
Skojarzenia z Northfork
Fabuła osadzona w latach 60., ale autorzy nie starali się o dokładną rekonstrukcję
Komediowa opowieść o perypetiach kobiety, która odziedziczyła po ojcu farmę zajmującą się produkcją naturalnego nawozu (>_>). Boznes poupada – konkurencją jest gospodarstwo produkujące syntetyczne nawozy.
Film błahy i celowo strywializowany
POZOSTAŃ NA LUZIE (2009):
Stylistyka zaczerpnięta z pop-artu
Do niewielkiego miasteczka powraca utalentowany pisarz. W szkole średniej do której uczęszczał w latach 80. Ma wygłosić wykład.
Wizyta – pretekstem do odnowienia znajomości z dziewczyną, w której kiedyś był zakochany.
Elementy komedii romantycznej i farsy
Bohater grany przez Marka Polish
DAVID O. RUSSEL:
Wątki powtarzające się:
Tożsamość
PRZYPADKI RAYMONDA (1994):
Czarna komedia z udziałem postaci, z którymi żaden widz nie chciałby się identyfikować.
Schemat „coming-of-age movie” – temat wchodzenia w dorosłość
Bohaterem: Raymond, student medycyny, który musi zrezygnować z wakacyjnych planów, by zająć się matką: Susan złamała noge i wymaga opieki, której nie chce zapewnić jej mąż-komiwojażer, zdradzający ją z przypadkowymi kobietami.
Frustracja bohatera – kobieta wymaga ciągłej opieki – nawet wtedy gdy sama może sobie poradzić
Jedyną prywatność ma w łazience gdzie oddaje się aktom autoerotyzmu – jednak i tu prezszkadza mu maka bądź ujadający za drzwiami pies.
Susan – zachowuje się prowokująco, ostatecznie doprowadza do zbliżenia z synem. R., nie mogąc sobie radzić z poczuciem winy próbuje ją udusić – pzrerywa mu nieświadomy niczego kolega.
Podobiestwo do „Absolwenta” Mike’a Nicholis
Mit Edypa?
FLIRTUJĄC Z KATASTROFĄ (1996):
Czarna komedia
Farsa i błazenada
Mel – 30-letni mężczyzna, pragnący poznać swoich biologicznych rodziców. Sam został ojcem iw ierzy, że jego syn powinien odzyskać „prawdziwych” dziadków. Wraz z żoną i młodą kobietą pracującą w agencji adopcyjnej wyrusza w podróż, by ich znaleźć.
Trafia do matki bliźniaczek, która nie jest jego matką komizm: bohater dowiaduje się że jest pół-Finem, przyjmuje to z entuzjazmem, wszyscy padają sobie w ramiona po czym okazuje się że nastąpiła pomyłka.
Potem do kierowcy ciężarówki
Ostatecznie do państwa Schlichting, którzy w istocie oddali go do adopcji (nie mogli go utrzymać, trafili do więzienia za produkcję narkotyków; w dodatku nadal się tym trudnią!)
Diagnoza przeciętnego Amerykanina, jako człowieka żyjącego w świecie gestów i pozorów, niezdolnego do przeżywania prawdziwych emocji.
JAK BYĆ SOBĄ (I Heart Huckabees, 2004):
Albert Markovski przekonany jest, że rzeczywistośc skrywa przed nim ważną tajemnicę – by do niej dotrzeć zatrudnia niekonwekncjonalnych detektywów, mających mu pomóc w dotarciu do sensu życia (legit…)
Bernarda i Vivian Jaffe to „egzystencjonalni detektywi”, którzy w trakcie śledztwa obserwują swoich klientów, rozmawiają z ich rodziną znajomymi itp. – tylko po to by rozgryźć sens ich istnienia.
Punktem wyjścia do prawdziwej tożsamości Alberta jest pytanie o jego przeszłość – jego kontakt z Bradem Standem, menagerem sieci supermarketów Huckabees pomaga im w tym zadaniu. Jego wsparcie ma pomóc zrealizować marzenie Alberta – powołanie Koalicji Na Rzecz Otwartych Przestrzeni.
W miare jak detektywi poznają kolejne sekrety Brada i jego związek z modelka Huckabees, Dawn – Albert powoli traci wiarę w sensowność ich działań. Zaprzyjaźnia się natomiast z innym klientem detektywów – strażakiem Tommym. Oboje zamierzają wesprzeć filozof Caterine Vauban, zagorzałą przeciwniczkę konsumpcjonizmu i walczyć w obronie innej wizji świata.
W kontekście poprzedniego projektu Russela – Złota Pustyni. (Three Kings, 1999)
THREE KINGS:
Film akcji
Warner Bros
4 żołnierzy próbujący zdobyć fortunę w czasie wojny w Zatoce Perskiej.
Reżyserowi udało się w niezwykły sposób ukazać zderzenie elementów kina awanturniczego z prawdziwie przejmującym dramatem, szokującym dosłownością ukazywania przemocy i śmierci.
Analogie z „Fight Club” Davida Finchera
ŻOŁNIERSKA ZAPŁATA (2004):
Document
Zainteresowanie R. aktywnymi problemami współczesności, po raz kolejny pokazując że komediowy character jego twórczości jest tylko maską służącą portretowaniu współczesnych Amerykanów.
Próba „poważnego” spojrzenia na wojnę w Iraku.
Film – „nagrodą” Warner Bros do Złota Pustyni dla reżysera – Warner obiecało sfinalizować projekt.
KEVIN SMITH:
Król generacji X
Patroni: Linklater, Hal Hartley (Long Island u Hartleya, u Kevina Smitha jest to New Jersey – prowincjonalne miasto z którego widać wieżowce Manhattanu.)
Opozycja Nowy Jork i Jersey. Dla Smitha Manhattan to labirynt, w którym odbywa się wyścig szczurów, New Jersey zaś to miejsce gdzie trafiają ci którym zabrakło talentu, szczęścia i determinacji by wspiąć się na szczyt.
SPRZEDAWCY (1994):
Sensacja Sundance 95’
Film podobny do Slackera, pozbawiony fabuły i zrealizowany za grosze
Reżyser odwołal się do własnych doświadczeń – sam pracował w Quick Stop, gdzie zresztą zrealizował po godzinach cały materiał
Zapisek jednego dnia z życia Dantego pracującego w sklepie i jego kolegi, Randala pracującego w wypożyczalni wideo
Dante najbardziej lubi sługo spać i grać w hokeja, Randal znajduje przyjemność w obrażaniu klientów.
Seria skeczy ukazujących groteskowe sytuacje (dziewczyna Dantego nieświadomie uprawia stosunek seksualny z martwym mężczyzną, który zmarł onanizując się na tyłach sklepu. (WAT)
Niezwykle wulgarny język
Główny temat rozmów bohaterów: seks, czasem komentują swoje ulubione filmy, głównie Gwiezdne Wojny G.L. (SW – intertekstualne odniesienie do większości dzieł Smitha). Rozmowy – rodzaj spontanicznej dekonstrukcji. Bohaterowie nie tworzą tekstu takiego jakim jest ale tworzą coś, co jest rodzajem mówionej fan fiction.
Odniesienie do komiksu – głównie: comic strip. Smith – translacja formuły comic strip na język filmu. (jedna ze scen gdy Randal przykleja na szybę drzwi komiksowy dymek, niejako „wkładając” w usta kolegi wulgarnu komentarz)
Boahter najczęściej oddzielony od przestrzeni sklepową ladą
Postaci Cichego Boba i Jaya – handlarzy narkotyków, którzy stoją pod sklepem i komentują sytuacje, do jakich dochodzi w jego wnętrzu. Rodzaj ironicznego chóru (ta rola powracać będzie w kolejnych dziełach S.)
Zabawa konwencją komiksu heroicznego (bohater najczęściej prowadzący podwójne życie, zakłada możliwość identyfikacji z główną postacią, która posiada rysy fantastyczne ale jednocześnie przynależy do realnego świata.)
Bohaterowie filmów S. są czasami autorami komiksów ale i ich czytelnikami - w sposób niejako zwielokrotniony nie przystają do świata superherosów. Należą bowiem do prowincjonalnego New Jersey, gdzie nie ma mowy o sukcesie i powodzeniu.
----postaci Cichego Boba i Jaya-----
W Szczurach Supermarketu (1995) – figura superherosów, który nic się nie udaje. Pozostają z jednej strony parą wulgarnych nieudaczników, z drugiej: uruchamiają nadludzkie moce sprowadzane do plastikowych bezużytecznych gadżetów
W Pogoni za Amy (1997) – stają się wzorcem dla prawdziwych herosów komiksu: zostają sportretowani jako wzorzec postaci Bluntmana i Chronica
SZCZURY SUPERMARKETU:
Rodzaj rozwinięcia debiutu
Kultura centrów handlowych
Postaci spędzające wolny czas w jednym z malli New Jersey
Melodramatyczna opowieść o dwójce młodych ludzi pragnących odzyskać swoje ukochane podczas transmitowanego przez telewizję randkowego teleturnieju, organizowanego przez właściciela centrum.
W POGONI ZA AMY:
Rodzaj autorskiej, przewrotnej romantycznej komedii, która powstala na skutek spotkania z Rose Troche – przedstawicielki kina lesbijskiego
Wątek tożsamości, obecnyw Szczurach z Supermarketu: odniesienia do komiksu heroicznego.
Kwestia tożsamości seksualnej.
Holden i Banky tworzą komiksy, których bohaterami są Jay i Cichy Bob. Ich przyjaźń – zagrożona gdy pojawia się Alyssa, w której zakochuje się Holden. Niestety, dziewczyna okazuje się lesbijką i nie odpowiada –początkowo- na zaloty pisarza. Gdy jednak decyduje się na heteroseksualny związek, okazuje się, że Banky darzy uczuciem Holdena.
Konwencja komedii romantycznej
DOGMAT (1999):
Obszar komedii obscenicznej, nierzadko przesyconej bluźnierczym humorem.
Jawnie antykatolicki charakter
Paradoksalnie – w centrum pragnienie duchowego doświadczenia
Ślady utworów epizodycznych, jednak ma wyraźnie zarysowaną fabułę: bethany – dziewczyna pracująca w kinie aborcyjnej otrzymuje od anioła Metatrona zadanie powstrzymania dwóch upadłych aniołów od ponownego wstąpienia do nieba. Ma to nastąpić podczas uroczystości w jednym z kościołów.
Bohaterka rusza na misję, podczas której spotyka proroków – jaya i Cichego Boba, trzynastego apostoła i nadużywających przywilejów zbuntowanych aniołów.
Pełno obscenów i wątków bluźnierczych (Chrystus jest czarnoskóry, tak jak i Rufus – 13. Apostoł) . Sam Bóg okazuje się kobietą o twarzy PJ Harvey.
Atak na amerykańską popkulturową religijność.
JAY I CICHY BOB KONTRATAKUJĄ (2001):
Bohaterowie, zatrzymani za handel narkotykami dowiadują się że w wytwórni Miramax powstaje adaptacja komiksu o Bluntmanie i Chronicu
Bohaterowie, którzy nie otrzymali należnego honorarium zamierzają nie dopuścić do realizacji projektu
Konwencja kina drogi zderzona z formułą obsecnicznej, transgresyjnej komedii
DZIEWCZYNA Z JERSEY (2004):
Wzorzec kina mainstreamowego, gdzie prowincja jest idealizowana, utożsamiana wręcz ze sfera prawdziwych wartości
Bohater glany prze Bena Afflecka jest specjalistą PR w NY. Kiedy podczas porodu umiera jego żona, musi zająć się córką. Traci pracę i wraca do New Jersey, gdzie nadal mieszka jego ojciec.
SPRZEDAWCY II (2006):
Opowieść o dalszych losach Randala i Dantego, niewykraczający poza kategorie mainstreamu
Po tym jak Quick Stop uległ zniszczeniu po pożarze wywołanym przez Randala, bohaterowie pracują teraz w Mobby’s – restauracji fast food.
Dante otrzymuje propozycje wyjazdu na Florydę ze swoja dziewczyną: Emma ma bogatych rodziców, którzy zaoferowali młodym dom i lepszą pracę dla Dantego, który ma zostać właścicielem myjni samochodowej. Dante, mimo ustalonej daty slubu nie chce wyjeżdżać. Bardziej kocha Becky, swoją szefową.
Za namową Randala rezygnuje z lepszej przyszłości i kariery, razem zamierzają odbudować Quick Stop i wrócić za ladę.
Manifest kina generacji X
ZACK I MARIE KRĘCĄ PORNOSA (2008):
Komedia romantyczna wykorzystująca jeden z klasycznych tropów: para przyjaciół – choć łączy ich skrywane uczucie musi znaleźć sposób by zbudować związek, nie rezygnując jednocześnie z niezależności.
Zack i Miri mieszkają wspólnie ale nie są partnerami
Kłopoty finansowe przyczyniają się do ich poszukiwań alternatywnych dróg zdobycia gotówki – pomysłem może być zrobienie filmu pornograficznego
Najpierw zamierzają nakręcić pornograficzną wersję Gwiezdnych Wojen (r’ly now..) – gdy jednak scenografia i stroje ulegają zniszczeniu decydują się na ograiczenie scenografii do wnętrza kawiarni w której pracuje Zack.
Jason Mewes, znany wcześniej z roly Jaya po raz pierwszy wciela się w inna postać: gwiazdora porno Lestera, który dostępuje tego wszystkiego o czym marzył Jay.
COP OUT (2010):
Sensacyjna komedia z udziałem Bruca Willisa
Dwójka niezdarnych policjantów, połączeni na zasadzie zupełnych kontrastów
Lekka komedia omyłek i jednocześnie pełny brutalności thriller.
Fabuła: bohaterowie próbują odzyskać cenną kartę kolekcjonerską z wizerunkiem znanego bejsbolisty, której sprzedaż ma zapewnić pieniądze na wesele córki Jimmy’ego Monroe.
STEVEN SODERBERGH:
W 1963 roku – rejestracja koncertu grupy Yes, która przyniosła mu nagrodę Grammy – to właśnie to wyróżnienie umożliwiło ku zdobycie funduszy na produkcje filmu kinowego
SEKS, KŁAMSTWA I KASETY WIDEO:
Harvey Weinstein soosbiście zadbał by trafiło do programu w Cannes
Złota Palma
Film pozbawiony wszelkiej spektakularności
Z jednej strony dzieło wyrafinowane i głębokie, z drugiej – niezwykle przystępne także dla widzów preferujących produkcje z zakresu mainstreamu
Czterech bohaterów
Akcja w Baton Rouge (mieście w którym dorastał sam reżyser) – stolicy Luizjany.
W pierwszych scenach – małżeństwo – Ann i John. John – pracownik dużej firmy, zdradzający żonę z jej siostrą – Cynthią. Ann nie jest szczęśliwa, szuka pomocy u psychoanalityka. W czasie jednej z sesji skarży się, ze mąż zaprosił swojego kolege z lat szkolnych na kilkudniowy pobyt. Spodziewa się, że Graham, niegdyś najlepszy przyjaciel Johna będzie do niego podobny. Ten jednak okazuje się być artystyczną duszą, wiecznym włęczęgą. Ann jest nim wyraźnie zafascynowana. Wkrótce odwiedza bohatera w jego wynajętym mieszkaniu. Jej uwagę przyciąga kamera wideo podłączona do TV i kolekcja kaset opisanych imionami kobiet. Graham po czasie przyznaje, że są to intymne wyznania kobiet, których używa w celu stymulacji cielesnych rozkoszy, przyznając że jest impotentem.
Także Cynthia jest zafascynowana przbyszem z opisów siostry. Przybywa do grahama i decyduje się wziąć udział w intymnych zwierzeniach – jej siostra jest oburzona. Także i ona składa G. wizytę gdy dowiaduje się, że jest zdradzana.
FINAŁ: nie jesteśmy świadkiem nagrywania filmu Ann. Zapis oglądamy dopiero, gdy John dowiedziawszy się że Ann odwiedziła jego przyjaciela wpada do jego mieszkania i atakuje go po czym odtwarza pozostawioną w kamerze kasetę. Ann przyznaje, że związek z Johnem jest nieudany i nie daje jej spełnienia, także w sferze seksualnej.
Potem – kamera pokazuje bohaterów w formie retrospekcji, kiedy dowiadujemy się co się stało podczas ich wcześniejszego spotkania. Oglądamy ich także w chwili gdy kamera zostaje wyłączona. Oglądamy coś, czego nie może oglądać John, wpatrzony w migoczący ekran telewizora do którego potem przechodzi kamera.
Być może John sobie to wyobraża: nagranie sugeruje, ze w trakcie rejestracji nastąpiło przełamanie oziębłości Grahama po tym, jak Ann odwróciła obiektyw kamery w jego stronę.
Trzy ostatnie sceny formą epilogu: John w biurze w sytuacji, którą możemy zinterpretować jako koniec jego kariery (podczas spotkania z klientem wezwany przez szefa), pojednanie sióstr, ostatnie – Ann i Graham przed domem, trzymający się za ręce (Sirk -> All that Heaven Allows?).
Konwencjonalność trzech scen , w których widz traci zaufanie do całego filmu każe patrzeć także na umowność sceny w której Graham zostaje „uzdrowiony” przez niespodziewaną namiętność Ann
KAFKA (1991):
Rodzaj fantazji na temat biografii pisarza
Filmu nie uratowały sugestywne zdjęcia Walta Lloyda ani udział Jeremy’ego Ironsa, źle obsadzonego w głównej roli
KRÓL WZGÓRZA (1993):
Dorastanie 12 letniego chłopca w czasach kryzysu lat 30.
Próba odnalezienia się na gruncie kina kreacyjnego
NA DNIE (1995):
Remake kryminału „Krzyżówka” (Criss Cross) Roberta Siodmaka
ANATOMIA GRAYA(1995):
Monolog Spaldinga Graya jako podstawa scenariusza, ukazując człowieka, który za pomocą nierzadko zaskakujących metod próbującego poradzić sobie z problemami ze wzrokiem.
Dzisiaj: jao rodzja wprawki do Schizopolis (1997)
SCHIZOPOLIS:
Charakter programowo narcystyczny
Reżyser sam gra główną rolę – postać bohatera nie jest bezpośrednim odzwierciedleniem osoby twórcy, ale bez wątpienia skupia w sobie niektóre jego doświadczenia
Historia sfrustrowanego mężczyzny, pracującego w koncernie inwigilowanym przez konkurencję, przeżywającego kłopoty rodzinne i wreszcie zdradzającego żonę… z samym sobą (WAT).
Luźno powiązane epizody, raczej w celu zbudowania świata na granicy obłędu, aludnionego przez dziwaczne, ekscentryczne osoby: dentystę płynnie mówiącego po włosku 9co zapewnia mu ogromne powodzenie u kobiet), specjalistę od dezynsekcji wchodzącego w romans z klientkami i porozumiewającego się za pomocą języka będącego zlepkiem niepowiązanych ze sobą słów.
Nietrwałość, świat usytuowany na granicy między rzeczywistością, a fikcją
Zatracanie i goraczkowe poszukiwanie tożsamości
CO Z OCZU TO Z SERCA (1998)
ANGOL (1999)
Pięć nominacji do Independent Spirit Award
Rozwiązania rodem z kina gangsterskiego
Poszukiwania mordercy córki pewnego angielskiego gangstera
Postaci dwóch głównych bohaterów granych przez Terence’a Stampa, który wciela się w rolę Wilsona – ojca zmarłej dziewczyny (wypuszczonego właśnie z więzienia po 9 latach) oraz Petera Fondę, odtwarzającego postać Terry’ego Valentine’a – producenta płytowego związanego z Jenny.
Odpowiedź na pytanie KTO jest odpowiedzialny za śmierć dziewczyny czy zemsta nie są istotne dla reżysera, raczej ważne skonfrontowanie postaci należących do świata przeszłości
Wilson i Valentine, a także ochroniarz producenta – Jim Avery to ludzie mający lata świetności za sobą
Kiedy po raz pierwszy pojawia się na ekranie grany przez Fondę Valentine słyszymy „he’s Easy rider with a curse” (naw. Do Easy Rider, 1969, reż Dennis Hopper)
Podobnie Wilson – retrospekcje ukazujące jego młodość to cytaty z „Czekając na życie”
Wilson i Valentine – postaci wykorzenione
ERIN BROCKOVICH (2000)
Historia gospodyni domowej, występującej przeciw koncernowi zanieczyszczającemu środowisko
Erin – nagroda Akademii za najlepszą rolę kobiecą – Julia Roberts
TRAFFIC (2000)
Świat handlarzy narkotyków
Erin I Traffic – nominowane do Oscara za reżyserię (Traffic otrzymał Oscara).
OCEAN’S ELEVEN (2001)
WSZYSTKO NA WIERZCHU (2002)
Zaprosił do zabawy aktorów z hollywoodzkiej czołówki, którzy wystąpii za darmo: Julia Roberts, Blair Underwood, David Duchovny, Brad Pitt, Catherine Keener, Terrence Stamp
Kolejny film autotematyczny
Po raz pierwszy – nośnik cyfrowy
Dwa rodzaje zapisu (także taśma 35 mm)
Główni bohaterowie – Catherine (Julia Roberts) i Nicolas (Blair Underwood) – aktorzy grający w filmie o realizacji filmu. Początkowo – Catherine (nosząca imię Franceska) dziennikarką, Nicolasa poznajemy jakoCalvina – aktora grającego w thrillerze, z którym dziennikarka ma przeprowadzić wywiad.
Początek – czołówka innego, fikcyjnego filmu . Franceska i Calvin zdemaskowani dopiero w 47. Minucie filmu.
Kiedy Catherine i Nicolas odrzucają na chwilę swoje filmowe maski widzimy Finchera i Pitta dyskutujących o realizowanym właśnie filmie.
Udział Brada Pitta – grającego postać o imieniu Brad jak i realną postać jest tylko jednym z elementów sytuujących film w warstwie intertekstualnej.
SOLARIS (2004)
CHE (2008)
Do opowieści o Guevarze wykorzystał kamerę Red One
BUBBLE (2005)
Historia o niespełnionej miłości i tragedii do jakiej doszło w małym miasteczku w Ohio.
Wyłącznie naturszczycy
Martha pracuje w fabryce lalek – tam poznaje Kyle’a, znacznie od niej młodszego chłopca – nieśmiałego i nieco wycofanego. Wkrótce do zespołu dołącza Rose, która zaczyna interesować się rówieśnikiem.
Kiedy zaprasza go na randkę, Martha ma zająć się córką Rose – jest jednak wyraźnie zazdrosna. Kiedy dziewczyna wraca do domu zabija ją i próbuje obciążyć winą byłego chłopaka Rose.
Dużo banalnych scenek obyczajowych.
Kyle nawet po śmierci Rose pozostaje nieświadomy uczucia Marthy.
GIRLFRIEND EXPERIENCE
INFORMANT (2009):
Człowiek zgubiony w świecie fikcji
Bohater – zatrudniony w korporacji zajmującej się przetworami z kukurydzy przypadkowo staje się informatorem FBI i stopniowo zatraca w roli, doprowadzając do całkowitego upadku.
Studium rozdwojenia jaźni, a także szczególny autoportret reżysera