44.a

S. Freud: Pisarz a fantazjowanie

• pisarze często zapewniają, że w każdym człowieku kryje się pisarz;

• bawiące się dziecko zachowuje się jak pisarz – porządkuje świat;

• pisarz tworzy świat fantazji, który odgranicza od rzeczywistości;

• człowiek dorosły – zamiast się bawić, fantazjuje, tworzy sny na jawie;

• fantazje człowiek ukrywa, szybciej przyzna się do występków;

• zabawą dziecka kierują pragnienia, aby być dorosłym. Dorosły wstydzi się fantazjowania jako czegoś niedozwolonego i dziecinnego;

• fantazjowanie zna się dzięki nerwowo chorym;

• cechy fantazjowania – człowiek szczęśliwy nie fantazjuje. To niezaspokojone pragnienia działają na fantazję, bo każda fantazja jest spełnieniem pragnienia. Pragnienia są a) ambicjonalne, do wzbogacenia osobowości, b) erotyczne (u młodych kobiet dominują);

• fantazje dostosowują się do zmieniających się wrażeń życia;

• fantazje oscylują między 3 czasami – s. 513 pragnienie wykorzystuje aktualną sposobność by nakreślić obraz przyszłości podług wzoru z przeszłości;

• narastanie fantazji – warunki do nerwicy / psychozy;

• stosunek fantazji do marzenia sennego – sny to fantazje;

• a) pisarze czerpiący z zastanego tworzywa, b) pisarze tworzący swobodnie;

• w utworach „niższych” – wszystkie te utwory mają bohatera, którego pisarz chroni. Ten bohater jest też w marzeniach – to Ego;

• w niektórych powieściach psychologicznych bohater opisany jest od wewnątrz, a w jego wnętrzu jest pisarz i ogląda inne postaci od zewnątrz. To wynik skłonności pisarza do rozszczepiania Ego na wiele Ego cząstkowych;

• w powieściach ekscentrycznych – bohater jest obserwatorem, przygląda się czynom i cierpieniom innych postaci;

• s. 516 mity odpowiadają przekształconym pozostałościom wyrosłej z pragnień fantazji, odpowiadają odwiecznym marzeniom młodej ludzkości;

• nie zainteresowałyby nas fantazje innych ludzi. A utwory pisarzy –owszem. Tajemnica w ars poetica. Pisarz łagodzi charakter snu na jawie za pomocą przekształceń i zasłon, jedna nas formalną (estetyczną) przyjemnością – to premia zachęty / przedsmak przyjemności;

• właściwa rozkosz przeżywania dzieła literackiego – z wyzwolenia się naszej psychiki z napięć, bo możemy się rozkoszować fantazjami bez wyrzutów i wstydu.