a) Jądra atomowe zbudowane są z protonów i neutronów które to następnie składają sie z kwarków, liczba protonów to Z a liczba neutronów to N. Połączenie protonu i neutronu nazywamy nukleonem.
Nuklidy o tej samej liczbie atomowej z różniącą się liczbą neutronów to izotopy.
Rozmiary, odległości:1fm = 10-15m (1 fermi)
DEFEKT MASY::::
Kiedy dodajemy do siebie pięć jabłek, każde o masie 200 g, otrzymujemy razem 1 kg jabłek. Jednak, jeśli połączymy w jedno jądro atomowe 80 protonów i 120 neutronów - razem 200 nukleonów o masach ponad 1 u (jednostka masy atomowej) każdy (razem 80mp+120mn=201,622 u), otrzymamy izotop 200Hg. Jego zmierzona masa wynosi jednak 199,924 u, czyli o 1,698 u mniej niż byśmy się spodziewali!
To jest tak zwany defekt masy: łączna masa jądra atomowego jest mniejsza od sumy mas tych 200 nukleonów. Brakująca część masy, ∆m, jest równoważna energii, którą układ zyskał po utworzeniu struktury powiązanej siłami jądrowymi. Energia ta, zwana energią wiązania, obliczana jest zgodnie ze słynnym równaniem Einsteina, E = (∆m)c2, gdzie c oznacza prędkość światła.
W przypadku jabłek nie ma energii wiązania, więc nie ma również defektu masy; jabłek, nawet umieszczonych w jednej torbie nie wiążą żadne siły "międzyjabłkowe".
Energię wiązania atomu podajemy w MeV/nukleon. Jeżeli więc energia wiązania w jądrze atomu izotopu rtęci 200Hg jest równoważna masie ok. 1,7 u, to wynosi 1581,2 MeV. Dzieląc tę liczbę przez 200 - liczbę wszystkich nukleonów jądra 200Hg - otrzymujemy energię wiązania: 7,906 MeV/nukleon.
Energię wiązania można wyzwolić w procesie rozszczepienia jądra atomowego. Tę energię wykorzystujemy w energetyce jądrowej.
b)
Rodzaje promieniowania
Wszystkie rodzaje promieniowania: α, β, γ mają zdolność jonizacji materii. Zjawisko to polega na tworzeniu się jonów z elektrycznie obojętnych atomów w wyniku wybijania elektronów. Atom, który utracił elektron staje się kationem, a który przyłączył - anionem. Zjonizowane cząstki posiadają inne własności: przede wszystkim przewodzą prąd elektryczny.
Promieniowanie α (alfa)
Promieniowanie α jest to strumień dodatnio naładowanych jąder helu, cechujący się małą przenikalnością alfa, zatrzymuje je nawet kartka papieru.
Stosunkowo duże cząstki α szybko tracą energię podczas oddziaływania z cząsteczkami powietrza czy ośrodka.
Promieniowanie β (beta)
Promieniowanie β jest to wiązka elektronów o ładunku ujemnym, pochodząca z rozpadu jądra atomowego. Ma ono mniejszą jonizację od promieniowania α. Elektrony poruszają się z prędkością zbliżoną do prędkości światła! Promieniowanie to jest zatrzymywane przez aluminiową blachę.
Promieniowanie γ (gamma)
Ten rodzaj promieniowania jest słabo zjonizowany oraz charakteryzuje się bardzo dużą przenikalnością zasięgiem i energią. Jest to strumień kwantów promieniowania powodujący bardzo silną jonizację materii.
Promieniowanie γ jest najniebezpieczniejsze dla żywych organizmów; przechodzi przez blachę aluminiową ale zatrzymuje je kilku centymetrowa osłona z ołowiu.
C)
Jądra uranu 235U po wychwycie neutronu termicznego
część jąder (około 85 %) ulega przemianie na silnie wzbudzone jądro 236U, które dzieli się natychmiast:
część jąder (około 15%) przekształca się w jądra 236U, które są emiterami cząstek a:
Neutrony powstałe w wyniku rozszczepienia jądra 235U:
2-3, wylatuje z dużą prędkością,
pozostałe przyłączają się do jąder powstałych lekkich jąder-fragmentów
Powstałe lekkie jądra pierwiastków mają nadmiar neutronów
ulegają samorzutnie przemianie b-
powstają szeregi izobarów.
d) Cykl rozpoczyna się od zderzenia 1H + 1H, które tworzą deuter ^2H z jednoczesną kreacją pozytonu i neutrina. Pozyton w krótkim czasie spotyka swobodny elektron i cząsteczki anihilują i ich energia spoczynkowa zostaje uwolniona w postaci fotonów. Powstały deuter musi się z protonem i łączyć się z nim aby powstało jądro helu ^3He. I wreszcie na koniec dwa jądra heli ^3He mogą spotkać się ze soba tworząc w końcu cząstke alfa ^4He i dwa protony. Wszystkie te zajścia zachdza niezwylke rzadko i tylko dzięki ogromnej masie słońca ciągle zachodzą, z drugiej strony gdyby zachodziły częściej to słońcy by wybuchło.