Woliński Park Narodowy
Utworzony 3 marca 1960 w województwie szczecińskim - obecnie w zachodnio-pomorskim.

Powierzchnia Parku wynosi 10 937 ha. Jest pierwszym w Polsce Parkiem morskim. Symbolem Parku jest bielik, którego żywy okaz można zobaczyć obok Muzeum Przyrodniczego Parku. Największą atrakcją jest klif nadmorski (góry Gosań i Kawcza).

Reprezentuje przyrodę zachodniej części strefy nadmorskiej. Obejmuje obszar falistej i pagórkowatej wysoczyzny morenowej w środkowej części wyspy Wolin. Najwyższe wzniesienie Grzywacz (125 m n.p.m.) opadające stromym, wysokim klifem ku Zatoce Pomorskiej i klifem ze skałkami wapiennymi ku Zalewowi Szczecińskiemu. 

Wolin charakteryzuje się typowym krajobrazem polodowcowym, z kilkoma płytkimi jeziorami morenowymi: Gardno, Domysławskie, Czajcze, Warnowo, Turkusowe. Na uwagę zasługują liczne głazy narzutowe, charakterystyczne dla krajobrazu polodowcowego. Najciekawszym z nich nadano nazwy: "Mieszko I", "Lech, Czech i Rus", "Wydrzy Głaz". Do cennych obiektów przyrodniczych zaliczonych jest szereg pomników przyrody, głównie starych drzew, m.in. dąb "Prastary" we wsi Wapnica oraz rosnące w Międzyzdrojach dęby "Regalindy", Storrady", "Bolko", "Telesfor", "Wolinianin" i "Szwedzki", jesion "Olbrzym", buk "Władysław" oraz kilkusetletnie cisy pospolite. Do ciekawostek przyrodniczych należą drzewiaste formy jałowca, brzoza brodawkowata lub ukształtowana na dębie głowa żubra. Bazę turystyczną Parku stanowią Międzyzdroje. W Parku wyznaczono 3 szlaki turystyczne o łącznej długości 43,5 km.

Wyspa Wolin - dawna nazwa Wineta. Jest największą wyspą znajdującą się w całości w Polsce. Linia brzegowa od strony morza wyrównana, z pozostałych stron z półwyspami i licznymi mniejszymi wysepkami przybrzeżnymi. Obszar wyspy zbudowany jest głównie z utworów morenowych, aluwiów i piasków morskich. Ważniejsze miejscowości: Międzyzdroje, Wolin, część Świnoujścia.

Park Narodowy Bory Tucholskie

Utworzony 1 lipca 1996 w województwie bydgoskim - obecnie pomorskim.
Powierzchnia 4789,34 ha.

79 % powierzchni Parku zajmują lasy, 11% wody i 10% pozostałe ekosystemy, w tym: grunty rolne, bagna, torfowiska i łąki.

W godle parku znajdują się sosny z siedzącym na konarze głuszcem na tle jeziora.

Park reprezentuje obszar Borów Tucholskich na Pojezierzu Pomorskim. Urozmaicona rzeźba terenu ukształtowana została w wyniku działalności lodowca, który zalegał na tych terenach w ostatnim zlodowaceniu bałtyckim. O unikatowych walorach przyrodniczo-krajobrazowych decyduje bogata sieć hydrograficzna. Obszar Parku jest pojezierny. Spotkać tu można prawie wszystkie typy genetyczne i limnologiczne jezior: rynnowe, wytopiskowe, lobeliowe, oczka, kotły i kociołki - w sumie 17 jezior większych od 1 ha.

Jednym z najciekawszych zjawisk hydrologicznych w skali Pojezierza jest zlewnia Strugi Siedmiu Jezior. Są to połączone naturalnym ciekiem wodnym jeziora. Zlewnia Strugi, charakteryzuje się:

• jednolitym podłożem, piaszczysto-sandrowym z lokalnymi nagromadzeniami utworów organicznych 

• 100% zalesieniem 

• brakiem antropogenicznych źródeł zanieczyszczeń środowiska i wód wewnętrznych zlewni 

• dużym udziałem naturalnych zbiorników wodnych.

Interesującą grupę jezior stanowią izolowane zbiorniki wodne o krystalicznie czystej wodzie, tzw. jeziora lobeliowe, z charakterystyczną dla nich roślinnością (Małe Gacno, Wielkie Gacno, Głuche i Nierybno).

Cenną przyrodniczo grupą jezior są także jeziora dystroficzne o powierzchni z reguły mniejszej niż 1 ha. Otoczone nasuwającym się na nie płem torfowców. Są miejscem występowania wielu chronionych i rzadkich gatunków roślin np. jeziorka Rybie Oko i Kacze Oko.

Słowiński Park Narodowy

Utworzony 1 stycznia 1967 w województwie słupskim - obecnie pomorskim.

Powierzchnia Parku wynosi 18797 ha, z czego 6355 ha objęto ochroną ścisłą.

Największą powierzchnię Parku objętą ochroną ścisłą, stanowi tzw. „Mierzeja” z najbardziej rozległymi w Europie polami ruchomych wydm. Ochroną ścisłą objęto też obszary lęgowe ptaków: "Gackie Lęgi", "Żurnowskie Lęgi", "Gardneńskie Lęgi", "Klukowe Lęgi" oraz Wyspę Kamienną na jeziorze Gardno, a także rozległe obszary borów bagiennych i brzeziny bagiennej ("Kluki" i "Bory Torfowe"), największe w Polsce stanowisko maliny moroszki - reliktu polodowcowego ("Moroszka"), fragment starego lasu olsowego "Olszyna", reliktowy las bukowo-dębowy "Klukowe Buki" oraz jezioro Dołgie Małe. 

Park położony jest nad Morzem Bałtyckim na środkowym wybrzeżu. Obejmuje przybrzeżne jeziora Łebsko i Gardno oraz dwa mniejsze (Dołgie Wielkie i Małe), silnie zawydmioną Mierzeję Łebską oraz pas wybrzeża morskiego po ujście Łupawy. Nad jeziorem Gardno znajduje się wysoko wzniesiony wał morenowy (Rowokół).

Obecny obszar Parku stanowił dawniej zatokę morską. W wyniku działania fal morskich i wiatru oraz naniesionego piasku, zatoka została oddzielona od morza Mierzeją Gardeńsko-Łebską. W ten sposób powstały bardzo płytkie, muliste, otoczone wysokim szuwarem przymorskie jeziora Łebsko i Gardno. Jeziora są płytkie. Zamulone w szybkim tempie ulegają dalszemu wypłycaniu i zarastaniu. 

W ciągu ostatnich 60 lat powierzchnia jeziora Łebsko zmniejszyła się o ok. 400 ha. W wodach jezior często występują masowo zakwity glonów co jest przejawem nadmiernej żyzności i złego stanu sanitarnego wód. Charakterystyczne dla obu jezior są okresowe wlewy wód morskich. Dostarczana w ten sposób sól umożliwia życie licznym gatunkom słonolubnych roślin i zwierząt.

W środkowej części Mierzei znajdują się największe w Europie, wędrujące z prędkością 5 do 30 m rocznie - wydmy, dochodzące do 35m wysokości, z największym polem wydmowym o powierzchni 500 ha.

Siła wędrujących piasków jest tak wielka, że w zasadzie nie ma dla nich przeszkody. Padają więc lasy i bagna, a historia zna również fakt zasypania w XVIII w. całej osady Łączki w okolicach Łeby, której domostwa do dzisiaj nie zostały odwiane. Najwyższym wzniesieniem jest zalesiona Wydma Czołpińska, na której szczycie znajduje się latarnia morska.

W Parku oznakowano 140 km szlaków turystycznych. W Łebie, Czołpinie i Rowach są miejsca noclegowe.
W parku znajdują się zabytki kultury Kaszubów i Słowińców, m.in. zabudowania we wsi Kluki.
Do ważniejszych zabytków zaliczają się także:

• kościół w Gardnej Wielkiej z 1282 (w stylu romańskim),

• kościół z 1632r. w Smołdzinie.

Do innych osobliwości okolic parkowych zaliczyć należy górę Rowokół o wysokości 117 m n.p.m. leżącą k. wsi Smołdzino, gdzie mieści się siedziba Parku oraz muzeum przyrodnicze eksponujące florę i faunę Parku.

Dla upamiętnienia wielowiekowych oporów Słowińców przed germanizacją, nadano Parkowi nazwę Słowiński.
W 1977r. uznany przez UNESCO za rezerwat biosfery, z uwagi obecność unikatowych w skali Europy ruchomych wydm. Objęty jest Konwencją RAMSAR, dotyczącą ochrony siedlisk ptaków wodnych i błotnych.

Liczne kąpieliska i ośrodki wypoczynkowe.

Biebrzański Park Narodowy
Utworzony 25 września 1993 w województwie podlaskim.

Powierzchnia Parku wynosi 59223,00 ha.

W granicach Parku znalazł się dawny rezerwat "Czerwone Bagno".

Leży w północno-wschodniej części Polski. Obejmuje znaczną część Kotliny Biebrzańskiej. Znaczna część parku to największy i najbardziej naturalny w Polsce oraz w Europie kompleks torfowisk. W granicach Parku znalazły się jedynie niewielkie wsie Gugny, Budy, Sośnia, Budne i Olszowa Droga. Zatorfioną dolinę Biebrzy otaczają wysoczyzny morenowe.

Główną oś hydrograficzną parku stanowi rzeka Biebrza. Jej długość wynosi 164 km. Płynie wolno zakolami, pozostawiając liczne starorzecza. Dolina Biebrzy jest w znacznym stopniu zasilana wodami podziemnymi z rozległych warstw wodonośnych z wysoczyzn morenowych otaczających dolinę. Przewężenia doliny oddzielające poszczególne baseny utrudniają odpływ wód. powodując trwałe uwodnienia torfowisk.

Biebrzański Park Narodowy jest ważnym obszarem dla turystyki przyrodniczej, wypoczynku sobotnio-niedzielnego, wędkarstwa i dla celów dydaktycznych. Jest on jednak słabo zagospodarowany turystycznie. W Południowym i Środkowym Basenie parku wytyczone są piesze szlaki o długości ponad 195 km, a przy nich wybudowano 8 wież widokowych, zagospodarowano 3 pola biwakowe, przygotowano 2 trasy wodne: Biebrza z Lipska do jej ujścia do Narwi oraz Jegrznia i Ełk z Rajgrodu do jej ujścia do Biebrzy. W Osowcu organizowany jest Terenowy Ośrodek Edukacyjny z pomostami widokowymi i kładkami wśród torfowisk. Jest też punkt informacji turystycznej i wypożyczalnia sprzętu wodnego.

Turystyka nad Biebrzą ma charakter sezonowy - najwięcej turystów przebywa tu wiosną i w okresie wakacji. Niestety brak odpowiedniej bazy noclegowej. Tylko 4 hotele Rajgrodzie są obiektami całorocznymi o niezłym standardzie. Pozostała dostępna baza noclegowa jest oddalona o kilkadziesiąt kilometrów i znajduje się w Łomży, Augustowie, Ełku, Mońkach i Białymstoku. Na obrzeżach parku powstało kilkanaście kwater prywatnych u miejscowych rolników i kilka pensjonatów.

Uzupełnieniem walorów przyrodniczych są obiekty starej architektury drewnianej we wsiach na obrzeżach doliny. Godny zwiedzenia jest Kanał Augustowski ze śluzą w Dębowie, wybudowaną w latach 1826-1827 (zabytek budowli hydrotechnicznej). Dużą atrakcją jest XIX-wieczna twierdza Osowiec. Wokół doliny położonych jest szereg miejscowości z charakterystycznym układem urbanistycznym, z najstarszymi zabytkami sakralnymi: kościoły w Wiźnie, Krasnymborze, Dolistowie i drewniany kościół w Jaminach.

Wielkopolski Park Narodowy

Utworzony 16 kwietnia 1957 w województwie Wielkopolskim.
Powierzchnia Parku wynosi 7619,82 ha, z czego 17% objęto ochroną ścisłą.

Park reprezentuje przyrodę regionu Pojezierza Wielkopolskiego. Położony na Nizinie Wielkopolskiej, 15 km na południe od Poznania. Zajmuje faliste i pagórkowate tereny na Pojezierzu Poznańskim.

Charakteryzuje się typowym krajobrazem polodowcowym - wzgórza morenowe (najwyższe wzniesienie Osowa Góra dochodzi do 132 m n.p.m.), drumliny i ozy. Znajduje się tu część najdłuższego w Polsce ozu Bukowo-Mosińskiego o długości 374 km oraz wydmy i rynny, liczne głazy narzutowe. Z 12 jeziorami polodowcowymi: Budzyńskie, Góreckie (z 2 wyspami), Skrzynka, Kociołek.

Prawie wszystkie jeziora Parku są bogate w substancje mineralne. Najdalej od brzegu rozwijają się rośliny całkowicie zanurzone. Bliżej brzegów znajdują się zbiorowiska roślin o liściach pływających, do których zaliczany jest zespół lilii wodnych. Brzegi jezior zajmują szuwary. Odmienna roślinność występuje nad jeziorem Skrzynka, jedynym w Parku jeziorem ubogim w składniki mineralne. Skupiają się tutaj zbiorowiska torfowców, które gęstym kożuchem wkraczają na taflę jeziora, powodując jego zarastanie. W parku spotyka się także łąki, do najpiękniejszych należą barwne łąki trzęślicowe.

Ten przebogaty zespół form krajobrazu aluwialnego, zebranych na stosunkowo niewielkim obszarze został nazwany muzeum form polodowcowych. Przyroda Parku jest zagrożona ze względu na bliskość Poznania i jego przemysłu. Ponieważ drzewostany sosnowe rosną głównie na siedliskach lessowych, istnieje konieczność intensywnej przebudowy lasów Parku. Przewiduje się, że do końca wieku sosna przestanie być gatunkiem dominującym. Stopniowo też usuwa się gatunki obce jak: dąb czerwony, sosna Banksa, sosna wejmutka.

W Parku znajduje się Muzeum Przyrodnicze w Puszczykowie oraz placówka naukowa.
Na obszarze Parku 34 drzewa oraz 1 głaz narzutowy ("Głaz Leśników") objęto ochroną jako pomniki przyrody.
W Parku wyznaczono 5 szlaków turystycznych o łącznej długości 81 km.

Białowieski Park Narodowy

Utworzony 21 listopada 1947 w województwie podlaskim.

Jest to najstarszy Park Narodowy w Polsce i jeden z pierwszych w Europie.

Powierzchnia Parku wynosi 10501,95 ha, z czego pod ochroną ścisłą jest 4747 ha.

Obejmuje część Puszczy Białowieskiej, stanowiącej największy w Europie prabór niżowy, zachowany w stanie naturalnym. Cała Puszcza zajmuje powierzchnię 125 tys. ha, z czego w Polsce znajduje się 58 tys. ha.

Teren Parku to płaski obszar, pozbawiony wyraźnych wzniesień, o niewielkim zróżnicowaniu rzeźby. Brak punktów widokowych. W Parku dominują utwory pochodzenia polodowcowego, różne postacie piasków, gliny i iłów. Uzupełniają je torfy torfowisk niskich i przejściowych, torfowiska wysokie. Największą powierzchnię Parku zajmują lasy dębowo-lipowo-grabowe. Wzdłuż rzek znajdują się łęgi olszowo-jesionowe. Uboższe gleby zajmują różne postacie borów mieszanych z udziałem świerka. W Parku utworzono zamknięty ośrodek hodowli żubra oraz zagrody pokazowe z żubrem, jeleniem, dzikiem, konikiem polskim oraz wilkiem.

Park został przez UNESCO uznany w 1977 za światowy rezerwat biosfery. Umieszczony też na liście Światowego Dziedzictwa Ludzkości.

Park posiada bardzo ciekawe Muzeum Przyrodnicze oraz kompleks zabytkowy zwany Parkiem Pałacowym (z parkiem utrzymanym w stylu angielskim). Na terenie Parku Pałacowego oprócz 130 gatunków drzew i krzewów rośnie jedna z najpiękniejszych grup starych dębów, licząca 17 drzew w wieku 600 do 800 lat. W sumie na terenie ochrony ścisłej Parku stwierdzono blisko 1600 drzew odpowiadających kryteriom pomników przyrody.

W tzw. "Domu Marszałkowskim" mieści się siedziba dyrekcji Parku.

W Białowieskim Parku Narodowym stwierdzono 183 kurhany, najczęściej z okresu wczesnego średniowiecza.

Główny obiekt Parku, tzw. "ścisły rezerwat przyrody" zwiedzać można pieszo, w grupach nie przekraczających 25 osób, wyłącznie z uprawnionym przewodnikiem. Możliwe jest uzyskanie zezwolenia na przejazd pojazdem konnym albo rowerem. Dla ogółu turystów udostępnia się trasę długości ok. 8 km. Dłuższe trasy są dostępne dla grup specjalistycznych, każdorazowo na podstawie odrębnego zezwolenia dyrektora parku.

Zakwaterowanie dla turystów zapewniają: hotel "Iwa", Dom Wycieczkowy PTTK, Szkolne schronisko Młodzieżowe, Dom Myśliwski, pole namiotowe, pokoje gościnne restauracji "Żubrówka" oraz kwatery prywatne w sąsiadującej z Parkiem Białowieży.

Środkiem Puszczy płynie rzeka Narewka. Inna puszczańska rzeczka to Leśna.

Narwiański Park Narodowy

Utworzony 14 lipca 1996 w województwie podlaskim.
Powierzchnia - 7350,00 ha. 

Głównym celem utworzenia Narwiańskiego Parku Narodowego jest ochrona ekosystemów podmokłych i wodnych.
Park obejmuje obszar bagiennej Doliny Górnej Narwi. Dolinę wypełniają torfy zalegające na płytkich mułach lub iłach oraz bezpośrednio na piaskach. Walory przyrodnicze Parku to przede wszystkim unikatowy system doliny rzeki Narwi z bogatymi zespołami roślinnymi i faunistycznymi.

Rzeźba terenu ukształtowała się podczas zlodowacenia środkowopolskiego. Lodowiec zanikał powierzchniowo, nadbudowując wysoczyzny moreną, w obniżeniach pozostawiając bryły martwego lodu. Wytopienie się największych brył dało początek dzisiejszej Dolinie Narwi. O wytopiskowej genezie doliny świadczy także obecność na jej zboczach form pochodzenia glacjalnego: kemów, nisz i dolinek wytopiskowych. Największymi walorami doliny Narwi na obszarze Narwiańskiego Parku Narodowego: duży stopień naturalności, osobliwość układów hydrologiczno-siedliskowych, bogactwo flory i fauny. Niemal całą dolinę wypełnił ekosystem bagienny z całą siecią rozgałęzionych koryt rzecznych, z mozaikowym układem rozlewisk, siedlisk bagiennych i lądowych.

Walory kulturowe:

• zabytki budownictwa: reduta obronna "Koziołek", drewniane zagrody i chaty kryte strzechą, wiatraki, krzyże przydrożne, kapliczki

• prywatne muzeum archeologiczne Władysława Litwińczaka w Suraży

• spływy łódkami - "pychówkami"

• zabytkowy dwór w Kurowie - siedziba dyrekcji Parku

Najbliższe większe miasta - Choroszcz, Łapy, Tykocin. W Tykocinie warto zwiedzić barokową synagogę oraz barokowy kościół. W Chroszczy znajduje się ciekawy kościół barokowy oraz cerkiew prawosławna. W dawnym parku francuskim można obejrzeć odbudowany barokowy pałac, w którym znajduje się muzeum wnętrz.

Park Narodowy Gór Stołowych

Utworzony 16 września 1993 w województwie dolnośląskim. 

Powierzchnia Parku wynosi - 6340,37 ha.

Park reprezentuje region Gór Stołowych w Kotlinie Kłodzkiej i obejmuje południowo - wschodnią część Gór Stołowych. Zasadniczymi drzewostanami są lasy świerkowe. W części bezleśnej dominują wyniesienia skalne Gór Stołowych.

Góry Stołowe stanowią jedyny w Polsce przykład gór płytowych zbudowanych z ławic kredowych piaskowców i margli. W obrębie piaskowca ciosowego powstał system korytarzy tworzący labirynty skalne, szczególnie znane i atrakcyjne w obrębie Błędnych Skał.

Budowa geologiczna oraz zachodzące procesy geomorfologiczne i erozyjne doprowadziły do powstania bardzo interesujących i pięknych krajobrazowo ostańców (Błędne Skały, Skalniak, Narożnik, Szczytniak, Szczeliniec, Mnich, Skalne Grzyby, Rudkowe Skały).

Bazę turystyczną dla Gór Stołowych stanowią uzdrowiska: Kudowa Zdrój i Polanica, osada Karłów położona wewnątrz Parku oraz miejscowość Radków. Z obiektów kultury na uwagę zasługuje bazylika w Wambierzycach.

Karkonoski Park Narodowy

Utworzony 16 stycznia 1959 w województwie dolnośląskim.

Powierzchnia 5578,56 ha, z czego 1710 ha objęto ochroną ścisłą.
Zespoły leśne zajmują powierzchnię 3766 ha. Reszta to tereny powyżej górnej granicy lasu.

Park obejmuje najwyższe, graniczne partie Karkonoszy oraz dwie enklawy: okolice wodospadu Szklarki i górę Chojnik.

Obszary Karkonoskiego Parku Narodowego są najwyższą partią Sudetów z głównymi szczytami Śnieżką (1602m), Wielkim Szyszakiem i Szczernicą.

Na jego obszarze występują charakterystyczne formy rzeźby: skałki ostańcowe, skalne, gołoborza oraz płaskie zrównania z torfowiskami. Znaczne spadki terenu i uskoki skalne sprzyjają powstawaniu wodospadów. Do największych należą Wodospady Łomniczki (300 metrowy ciąg), Wodospoad Szklarski (13 m wysokości) i największy w polskich Karkonoszach - Wodospad Kamieńczyka (27 m).W 1992 Park wraz z częścią czeską uznany został przez UNESCO za "Światowy Rezerwat Biosfery Karkonoszy".

Na uwagę turystów zasługuje góra Chojnik z zamkiem na szczycie, mieszczącym schronisko PTTK, kaplica Świętego Wawrzyńca na Śnieżce, Samotnia - schronisko nad Małym Stawem. Na terenie Parku znajduje się 12 schronisk i obiektów noclegowych. Przez cały rok czynne są wyciągi krzesełkowe na Kopę i Szrenicę oraz czynne w okresie zimowym wyciągi narciarskie. Na obszarze Parku wytyczono 200 km szlaków turystycznych.

U podnóża góry Chojnik w Sobieszowie znajduje się muzeum Parku i dyrekcja.

Stoki masywu rozcięte są kotłami lodowcowymi, w ich dnach występują jeziora. Miejscami na stokach przebijają się skałki o fantastycznych kształtach.

Tatrzański Park Narodowy

Utworzony 1 stycznia 1955 w województwie małopolskim.
Powierzchnia Parku wynosi 21164 ha, z czego 11514 ha objęto ochroną ścisłą.

Tatrzański Park Narodowy położony jest na południowym krańcu Polski w Karpatach Zachodnich i obejmuje najwyższą część Tatr Polskich. Charakteryzuje się krajobrazem wysokogórskim. Rzeźba Tatr jest rezultatem długotrwałej działalności różnych czynników w wielu epokach historii ziemi. W epoce lodowej Tatry były aż trzykrotnie zlodowacone, przy czym formy wytworzone są widoczne w postaci licznych form polodowcowych; kotły lodowcowe zajęte często przez jeziora, żłoby lodowcowe, doliny zawieszone, rygle skalne, wały moren czołowych i bocznych, wygłady lodowcowe.

Są tu różne typy łupków krystalicznych i gnejsów - spotykane obecnie na grani głównej Tatr Zachodnich. Ze skał magmowych (granitów) zbudowane są najwyższe szczyty tatrzańskie, północną część Tatr Zachodnich tworzy mozaika skał osadowych (wapieni, dolomitów, piaskowców i łupków).

Rozwinięte zjawiska krasowe - jaskinie (dotychczas poznano ich 650), np. Wielka Śnieżna (o długości korytarzy 11000m i głębokości 776m), Mylna, Mroźna Magurska (odnaleziono kości niedźwiedzi jaskiniowych, nie jest udostępniona turystycznie), lejki i żłobki krasowe.

Osobliwością hydrograficzną Tatr Zachodnich są ponory, w których niespodziewanie giną wody potoków, suche odcinki dolin i bardzo wydajne wywierzyska, z których woda wypływa ponownie na powierzchnię. Uchwalono ustawę zakazującą polowań na świstaki i kozice.

Park posiada bogate i dobrze urządzone Muzeum Przyrodnicze oraz pracownię naukową. Tatrzański Park Narodowy graniczy z parkiem narodowym Słowacji (TANAP) wspólnie z którym stanowi Międzynarodowy Rezerwat Biosfery utworzony w 1992 przez UNESCO.

Na obszarze Parku wytyczono prawie 250 km szlaków turystycznych o różnym stopniu trudności, dostępne jedynie dla turystów pieszych. Na niektórych odcinkach dozwolona jest jazda na rowerach górskich, a w dolinach Chochołowskiej i Kościeliskiej oraz na drodze do Morskiego Oka kursują pojazdy konne. Dla turystów udostępniono 6 jaskiń (jedna w Dolinie na Dziurze i 5 w Dolinie Kościeliskiej (Mylna, Obłazkowa, Raptawicka, Smocza Jama oraz Mroźna (jedyna z oświetleniem elektrycznym).

Na obszarze Parku znajduje się 8 schronisk turystycznych, jednak podstawową bazą wypadową w Tatry jest Zakopane oraz wioski położone w podtatrzańskich gminach Kościelisko, Poronin i Bukowina Tatrzańska.

Na terenie parku znajduje się czynna przez cały rok, kolejka linowa z Kuźnic na Kasprowy Wierch, 2 wyciągi krzesełkowe w Dolinie Goryczkowej i Kotle Gąsienicowym. W rejonie Kasprowego Wierchu oraz z tych okolic w kierunku Kuźnic wyznaczono tereny zjazdowe i nartostrady dla narciarzy. Na obrzeżu Parku - w rejonie Krokwi, znajduje się zespół skoczni, tras biegowych i tor lodowy a na Nosalu slalomowy wraz z kolejką i wyciągiem orczykowym. Określony obszar parku udostępniony jest dla taterników zdobywających skalne ściany i jaskinie.

Zabytki kultury materialnej są na terenie parku coraz mniej widoczne, ślady po dawnej działalności górniczej i hutniczej spotykane w Kuźnicach, Dolinie Kościeliskiej i Dolinie Chochołowskiej. Rangę zabytków mają szałasy pasterskie oraz niektóre schroniska i obiekty sakralne.

Klimat cechuje się dużą zmiennością stanów pogody: gwałtowne spadki ciśnienia, inwersje temperatur, duża wilgotność powietrza i powstawanie lokalnego wiatru fenowego, zwanego halnym. Konsekwencją jest wykształcenie się w Tatrach 5 pięter roślinności. 

W Tatrach opisano 1000 gatunków roślin naczyniowych - jest to więc, dzięki dużej różnorodności siedlisk, najbogatszy w gatunki region Polski.
Równie bogato w Tatrach reprezentowana jest także fauna.

Do 1880 w Tatrach eksploatowano na skalę przemysłową miedź, srebro, złoto i żelazo. Od wieków Tatry są terenem intensywnej turystyki. W Tatrach Wysokich znakowane szlaki prowadzą jedynie na kilkanaście szczytów: Rysy, Krywań, Sławkowski Szczyt, Małą Wysoką, Kasprowy Wierch, Jagnięcy Szczyt, Świnicę, Kozi Wierch. Wejście na inne szczyty możliwe jest jedynie z uprawnionym przewodnikiem tatrzańskim.

Pieniński Park Narodowy

Utworzony 1 stycznia 1955 w województwie małopolskim.

Jako jednostka Lasów Państwowych pod nazwą "Park Narodowy w Pieninach" powstał już w 1932. Powierzchnia wynosi 2246,16ha, z czego 777ha objęto ochroną ścisłą.

Reprezentuje mezoregion Pienin. Obejmuje środkową część pasma Pienin (Pieniny Czorsztyńskie, Masyw Trzech Koron i Pieninki), z najwyższym szczytem Trzy Korony - 982 m n.p.m. oraz liczne enklawy, w tym rezerwaty "Zamek Czorsztyn" i "Zielone Skałki".

Pieniny tworzą twarde wapienie osadzone w bardzo miękkich utworach zbudowanych z łupków, margli i piaskowców. Ma to wpływ na znaczne zróżnicowanie form krajobrazu - liczne skałki oraz głębokie jary i wąwozy. Malowniczo rysuje się przełom Dunajca, nad którym wznoszą się skałki dochodzące do 300 m wysokości.

Spływy tratwami flisackimi Dunajcem zaliczane są do największych atrakcji turystycznych. Niemal cały Park znajduje się w strefie lasów jodłowo-bukowych. Na zboczach północnych panuje buczyna karpacka z jodłą i bukiem, odznaczająca się szczególnie kwietnym runem wiosennym. Strome zbocza południowe zajęte są przez specyficzne dla Pienin ciepłolubne buczyny i jedliny. Występują tu m.in. wiechlina styryjska oraz turzyca biała (w Polsce nie występuje w zasadzie poza Pieninami). Niskie, przedziwnie powykręcane stare sosny porastające szczyty skał to symbol pienińskiej przyrody.

Spotyka się tu obok naturalnych ekosystemów leśnych ekosystemy naskalne i piargowe, a także związane z działalnością człowieka ekosystemy łąkowe i pastwiska. Ekosystemy łąkowe należą do najbogatszych w Polsce.

Bazę turystyczną Parku stanowią uzdrowiska w Szczawnicy i Krościenku z licznymi pensjonatami i kwaterami prywatnymi.

W Parku wyznaczono 25 km szlaków pieszych poprowadzonych przez najpiękniejsze zakątki Pienin. Park można zwiedzać 8,5 km szlakiem wodnym w Przełomie Dunajca.

Bieszczadzki Park Narodowy

• Na granicy ze Słowacją i Ukrainą

• Obejmuje największe, pod względem przyrodniczym i krajobrazowym, pasma górskie Bieszczadów Zachodnich

• Utworzony w 1973, powiększany czterokrotnie

• Obecnie 3 największy PN, obejmuje 29202ha

• W 1992 stał się częścią Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery Karpaty Wschodnie

Walory Naturalne formy krajobrazu Karpat Wschodnich Fragmenty pierwotnej puszczy karpackiej Unikatowe, połoninowe zbiorowiska roślinne Dobrze zachowane torfowiska wysokie Gatunki roślin wschodnio-karpackich i alpejskich Rzadkie i endemiczne gatunki bezkręgowców Ostoje dużych ssaków i ptaków drapieżnych Ślady kultury materialnej	Roślinność Lasy bukowe Puszcza o charakterze pierwotnym, nienaruszona Górskie łąki (połoniny), siedlisko wielu roślin chronionych, występujących tylko tutaj

Fauna Wiele gatunków dużych ssaków, w tym drapieżnych Niedźwiedzie brunatne (wędrujące), wilki, rysie i żbiki Żubry, największe ssaki roślinożerne; 25% populacji światowej Wąż eskulapa, kumak górski, salamandra, 4 gatunki traszki Ostoja ptaków drapieżnych; orzeł przedni, bocian czarny, sępy przylatujące z Europy Wschodniej Formy turystyki Turystyka piesza górska (góry średnie) Turystyka poznawcza (przyrodnicza, geoturystyka) Turystyka poznawcza (historyczna, etnoturystyczna) Turystyka konna Muzeum BdPN w Ustrzykach Dolnych (poza terenem parku) Brak starań dotyczących zwiększenia turystyki, chęć zachowania pierwotnego i naturalnego charakteru Liczba szlaków stała, nie tworzy się nowych, ścieżki dydaktyczne z tablicami informacyjnymi itp. Turystyka konna wywodzi się tradycji hodowania koni huculskich Turystyka zimowa: 3 stoki narciarskie 130km szlaków idealnych do uprawiania narciarstwa ski-tourowego Trasa do narciarstwa biegowego w okolicach Wetliny

Walory kulturowe Łemkowie – grupa etniczna zamieszkująca Beskid Niski, zachodnią część Bieszczad i wschodnią Beskidu Sądeckiego, Zakarpacie i północ Słowacji. Silna świadomość, własny język. Bojkowie Beskid Niski i Bieszczady – w 20leciu międzywojennym, po przesiedleniowej Akcji Wisła, tereny zdziczały Park jest trudno dostępny, na dzikim końcu Polski, nie dojedzie się pociągiem, jedyna większa droga to szosa bieszczadzka Zalew Soliński – sztuczne jezioro Brak większych miejscowości, około 450 mieszkańców w 3 miejscowościach Infrastruktura turystyczna uboga; parkingi, pola namiotowe, zimą niektóre drogi zamknięte, można po nich jeździć na nartach biegowych, tylko 3 schroniska górskie, poza tym prywatne kwatery 270tys turystów rocznie

Wigierski Park Narodowy

Utworzony 1 stycznia 1989r. rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 27.06.1988r. (Dz. U. Nr 25, poz. 173 z późn. zm.) do 1 stycznia 1999 r. w województwie suwalskim - obecnie województwie podlaskim. Starania objęcia ochroną zespołu jezior Wigierskich sięgają lat 20-tych naszego stulecia.

Powierzchnia 15.113,49 ha, z czego ochroną ścisłą objęto 1343 ha.

Wokół Parku wyznaczono strefę ochronną o powierzchni - 11283,81 ha

Obejmuje faliste i pagórkowate tereny w środkowej części Pojezierza Wschodniosuwalskiego, przechodzące na południu w obszary Równiny Augustowskiej. Charakteryzuje się typowym krajobrazem polodowcowym, ukształtowanym przez lodowiec w czasie ostatniego zlodowacenia. Na północy z licznymi wzgórzami moreny czołowej, ozami i kemami na południu z fragmentem przyległego sandru (naniesionego przez wody wypływające spod czoła topniejącego lodowca). 

W jego granicach znalazły się 42 jeziora (Wigry, Pienty, Mulaczysko, Krusznik, tworzące tzw. "Zespół Jezior Wigierskich") i 6 rzek, stanowiące najcenniejsze elementy przyrody Parku. Jeziora i rzeki zajmują łącznie 2932 ha powierzchnia Parku.

Przez środek Parku przepływa rzeka Czarna Hańcza, płynąca szeroką zatorfioną doliną, tworzącą liczne zakola. Rzeka przecina jezioro Wigry i łączy się z Kanałem Augustowskim. Roślinność Parku reprezentuje strefę północno-wschodniej Europy. 

Większa część Parku jest zalesiona. Dominują tu bory sosnowe oraz sosnowo - świerkowe. Ponadto występują tu: bory i lasy mieszane leszczynowo - świerkowe, grądy, podmokłe olsy i liczne torfowiska.

Jezioro Wigry - powierzchnia 2186,7 ha, długość 17,5 km, szerokość 3,4 km, maksymalna głębokość 73 m - średnia 15,8 m, długość linii brzegowej 72,2 km. Przepływa przez nie rzeka Czarna Hańcza, wpada doń Struga Kamionka. Ma 18 wysp o łącznej powierzchni 70 ha, w tym: Ostrów, Ordów, Kamień, Mysia, Krowa. Liczne półwyspy: (Wysoki Wągiel, Rosochaty Róg, Klasztorny) i zatoki.

W 1979r. jezioro Wigry zostało wpisane do międzynarodowego projektu "Aqua", mającego na celu chronić najcenniejsze pod względem przyrodniczym i naukowym akweny świata. Wigry wyróżniają się wyjątkowo skomplikowanym kształtem misy jeziornej i niezwykłym bogactwem rzeźby dna. Większe pobliskie miejscowość: Stary Folwark, Magdalenowo, Rosochaty Róg, Czerwony Krzyż.

Ważniejsze zabytki:

• pokamedulski zespół klasztorny na Półwyspie Klasztornym nad Wigrami 

• liczne kwatery prywatne, m.in.: Stary Folwark, Gawrych Ruda, Bryzgiel, Rosochaty Róg.

W starym Folwarku znajduje się ośrodek PTTK, który m.in. organizuje spływy kajakowe Czarną Hańczą, regaty żeglarskie na jeziorze Wigry, prowadzi pola namiotowe oraz wypożyczalnię kajaków, rowerów wodnych i żaglówek. Ośrodek Edukacji Środowiskowej nad Wigrami umożliwia grupom do 50 osób wycieczki po parku z przewodnikiem, przejażdżki bryczką oraz naukę jazdy konnej.

Magurski Park Narodowy

Magurski Park Narodowy, utworzony w 1995 r., jest jednym z 23 parków narodowych na terenie Polski. Park leży na granicy województw małopolskiego i podkarpackiego w samym sercu Beskidu Niskiego. Swoim zasięgiem obejmuje górne dorzecze Wisłoki oraz pasmo Magury Wątkowskiej.

Utworzony w roku 1995 rozporządzeniem Rady Ministrów miał obszar 199,62 km². W wyniku problemów z właścicielami gruntów został zmniejszony do obecnych 194,39 km².

MPN chroni przede wszystkim unikalny w skali Karpat obszar przejściowy między Karpatami Zachodnimi i Karpatami Wschodnimi. Na jego terenie wyróżnić można dwa piętra roślinne: pogórza i regla dolnego. Piętro pogórza, zajmujące około 43% powierzchni parku i sięgające 530 m n.p.m., to głównie drzewostany sztuczne z przewagą sosny. Znajdują się tu też liczne łąki i pastwiska, a także torfowiska. Piętro regla dolnego, zajmujące około 57% powierzchni parku i sięgające od 530 m n.p.m. wzwyż (najwyższy szczyt w parku to Wątkowa 846 m n.p.m.), to głównie naturalne lasy bukowe (udział lasów sztucznych jest tu zdecydowanie mniejszy) z domieszką jedlin i rzadko występujących w Karpatach jaworzyn. W parku występuje prawie 800 gatunków roślin i prawie 200 gatunków zwierząt (nie licząc owadów).

Ssaki reprezentowane są w parku m.in. przez niedźwiedzia, łosia, wilka, rysia, żbika i bobra.

Z ptaków koniecznie zauważyć trzeba występowanie myszołowa, którego zagęszczenie w MPN jest jednym z najwyższych w Polsce. Inne gatunki to m.in. orlik krzykliwy i krogulec.

Gorczański Park Narodowy

Utworzony 1 stycznia 1981r rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 8 sierpnia 1980r. (Dz. U. Nr 18, poz. 66 z późn. zm.) do 1 stycznia 1999 r. w województwie nowosądeckim - obecnie województwie małopolskim.

Powierzchnia Parku wynosi 7.019,07 ha, z czego 2789 ha objęto ochroną ścisłą. Lesistość Parku wynosi 95%.

Wokół Parku wyznaczono otulinę o powierzchni 16646,61 ha.
W godle Parku znajduje się salamandra.

Park obejmuje centralną część pasma Gorców: masywy Turbacza, Gorca, Kudłonia, dolinę Kamienicy.

W krajobrazie Gorców, zbudowanych z utworów fliszu karpackiego, dominują łagodne formy rzeźby, typowe dla Beskidów Zachodnich. Wzniesienia oraz grzbiety górskie są w szczytowych partiach zaokrąglone lub spłaszczone. Stoki łagodnie opadają ku dolinom, gdzie rzeźba przybiera odmiennego charakteru. Częste są stromizny, osuwiska, skaliste koryta potoków i progi skalne. Znajduje się tu kilka grot skalnych i jaskiń, utworzonych głównie na skutek przesunięć skał. Największa z nich to Zbójecka Jama przy polanie Jaworzyna Kamienicka.

Zabytkowym obiektem, jedynym w swoim rodzaju na terenie Parku jest kapliczka zwana "Bulandową", wzniesiona w 1904 roku na polanie Jaworzyca Kamienicka.

Gorce - grupa górska w Beskidach Zachodnich w południowej Polsce. Rozciągają się na długości 50 km i obejmują powierzchnię 500 kwadratowych. W centrum znajdują się najwyższe szczyty: Turbacz - 1311 m n.p.m., od Turbacza odchodzi ramię wschodnie ze szczytami Gorc - 1229 m n.p.m. i Jawożna - 1288 m n.p.m. Na zachód od Turbacza odgałęziają się trzy mniejsze ramiona z kulminacjami na Bukowinie (1138 m n.p.m.), Gorcu (1111 m n.p.m. i Obidowcu (1198 m n.p.m.).
W Gorcach wyznaczono 20 oznakowanych szlaków pieszych o łącznej długości 70 km. Część zboczy wykorzystywanych jest przez narciarzy.

Babiogórski Park Narodowy

Utworzony rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 października 1954r. (Dz. U. Nr 4, poz. 25 z późn. zm.) do 1 stycznia 1999 r. w województwach bielskim i nowosądeckim - obecnie województwie małopolskim. Powierzchnia - 3391,55 ha. Wokół Parku wyznaczono otulinę o powierzchni 8437,00 ha. W godle Parku znajduje się roślina - Okrzyn Jeleni (endemit). Działania na rzecz ochrony Babiej Góry sięgają połowy XIX w., kiedy to góra była masowo odwiedzana początkowo przez badaczy naukowych, a potem turystów. U schyłku ubiegłego wieku propagandę walorów przyrodniczych, krajobrazowych i turystycznych rozpoczął prof. Hugo Zapałowicz. Pierwszym orędownikiem ochrony przyrody w paśmie babiogórskim był krajoznawca Kazimierz Sosnowski. Głównym jednak inicjatorem utworzenia parku narodowego był geograf, turysta i miłośnik przyrody - kierownik schroniska polskiego na Markowych Szczawinach - Władysław Miodowicz. W marcu 1933r. uchwałą Polskiej Akademii Umiejętności, przy wsparciu grona wybitnych uczonych, jak: Walery Goetel, Stanisław Sokołowski i Władysław Szafer, powołano Park Narodowy na Babiej Górze o powierzchni 1061 ha, jednak bez żadnych sankcji ochronnych. Zatem dalej lasy Babiej Góry traktowano jako obiekt eksploatacyjny. Dochody z wyrębów długo jeszcze były głównym źródłem utrzymania Akademii Umiejętności, gdzie znaczna część członków PAU nie rozumiała doniosłej wagi ochrony przyrody. Dopiero projekt Państwowej Rady Ochrony Przyrody przedłożony przez Ministerstwo Leśnictwa Radzie Ministrów w 1949r. uzyskał ostatecznie w 1954r. aprobatę rządu. Park Narodowy obejmuje północną i częściowo południową część masywu Babiej Góry (najwyższego pasma w obrębie Beskidu Wysokiego w Karpatach Zachodnich), od przełęczy Jałowieckiej (1017 m n.p.m.) do Przełęczy Krowianki (976 m n.p.m.), na długości ok. 10 km. Stoki Babiej Góry opadają skośnie spiętrzonymi warstwami piaskowca - stromo ku północy i łagodnie ku południowi. Najwyższy szczyt Babiej Góry - Diablak (1725 m n.p.m.) pokryty jest rumowiskiem głazów. Grzbietem Babiej Góry przebiega główny europejski dział wodny pomiędzy zlewniami Bałtyku i Morza Czarnego. Wody północnych stoków spływają Skawicą, Skawą i Wisłą do Bałtyku, zaś po orawskiej stronie Orawą, Wagiem i Dunajem do Morza Czarnego. W 1978r. Park został włączony przez UNESCO do międzynarodowej sieci rezerwatów biosfery z uwagi na wyjątkowe walory przyrodnicze.

W trakcie wycieczek zachęcamy do zwiedzenia:

• skansenu im. Józefa Żaka w Zawoi na Markowych Rówienkach

• parku etnograficzny w Zubrzycy Górnej

• drewnianego kościoła w Zawoi z XIX/XX w

• murowanej kapliczki w stylu regionalnym w Zawoi - Policznem.

W siedzibie dyrekcji parku w Zawoi Barańcowej znajduje się Muzeum Przyrodnicze. Przed siedzibą dyrekcji parku założono Ogród Roślin Babiogórskich.

Długość szlaków turystycznych na terenie parku wynosi 36 km, z czego 32 km to trasy piesze, a 4 km trasy narciarskie. Schronisko PTTK na Markowych.

Kampinoski Park Narodowy

Utworzony na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 stycznia 1959r. (Dz. U. Nr 17, poz. 91 z późn. zm.) do 1 stycznia 1999 r. w województwach warszawskim i piotrkowskim - obecnie województwie mazowieckim.

Powierzchnia 38544,33 ha, z czego 4303 ha objęto ochroną ścisłą.

Wokół Parku wyznaczono otulinę o powierzchni 37756,49 ha.

W godle Parku znajduje się łoś.

Park reprezentuje przyrodę regionu Nizin Środkowopolskich. Obejmuje fragment pradoliny Wisły w Kotlinie Warszawskiej na Nizinie Mazowieckiej. 

Stanowi go Puszcza Kampinoska w bezpośrednim sąsiedztwie Warszawy. Taras kampinoski zbudowany z piasków i żwirów rzecznych, na których procesy eoliczne wytworzyły charakterystyczne, doskonale wykształcone i piękne krajobrazowo wydmy. Osiągają one 30 m wysokości i prezentują różne formy morfologiczne: łuki, parabole, wały, grzędy i zespoły wydmowe, przypominające niekiedy mini łańcuchy górskie. 12,5 tysięcy lat temu wydmy zostały utrwalone roślinnością i stanowią na obszarze prawie 20 tysięcy ha - obiekt przyrodniczy w skali europejskiej. Pasy bagienne zajmują tereny dawnych nurtów Prawisły. W wywianych z piasku miejscach wytworzyły się pokłady torfu. Kontrast krajobrazów wydm i bagien jest najbardziej charakterystycznym elementem pejzażu Kampinoskiego Parku Narodowego.

Kampinoski Park Narodowy ma bogate tradycje historyczne, związane z walkami o niepodległość. Miały tu miejsce walki powstańcze 1794 i 1863r, walki armii "Poznań" we wrześniu 1939r., a także walki w1944r. Znajdują się tu: mogiły powstańców z 1863r, cmentarz partyzantów, cmentarz w Palmirach osób rozstrzelanych w latach 1939 -1944.

Z Parkiem związanych jest wiele zabytków kultury. W rejestrze zabytków architektury znajduje się 38 obiektów:

• średniowieczne grodzisko w Starym Zamczysku (X-XI w.)

• XII - wieczny kościół w Czerwińsku 

• gotycko-renesansowy kościół w Brochowie o charakterze obronnym z XVI w. 

• barokowy kościół w Starych Babicach 

• klasycystyczny zespół kościelno-dworski z końca XVIII w. w Lipkowie 

• drewniany kościół z końca XVIII w. w Kampinosie 

• pałac w Zaborowie z początku XX w. 

• dwór w Tułowicach 

• dom w Żelazowej Woli, gdzie urodził się Fryderyk Chopin 

• dwór w Niepokalanowie

Park posiada niewielkie, ale ciekawe muzeum przyrodnicze w Ośrodku Dydaktycznym im. Jadwigi i Romana Kobendzów w Granicy k. Kampinosu.
Na obszarze Parku wytyczono 350 km szlaków turystycznych. Urządzono 15 parkingów, 6 pól wypoczynkowych i wiele terenów biwakowych.

Puszcza Kampinoska - kompleks leśny w województwie mazowieckim na północny-zachód od Warszawy. Powierzchnia 22000 ha. Ubogie siedliska na wydmach porastają bory suche i świeże (przewaga sosny z domieszką brzozy i dębu). Podmokłe i wilgotne obniżenia zajmują olsy z dominującą olszą czarną oraz bory bagienne. Wyspowo występują także siedliska grądów z lasami dębowo - grabowymi. Puszcza Kampinoska to pozostałość dużego kompleksu leśnego, pierwotnie połączonego z Puszczami Bolimowską, Jaktorowską i Kurpiowską. W XVI w. była ostoją tura, niedźwiedzia i żubra.

Drawieński Park Narodowy

Utworzony 1 maja 1990r. na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 kwietnia 1990r. (Dz. U. Nr 26, poz. 151 z późn. zm.) do 1 stycznia 1999 r. w województwach gorzowskim i pilskim, obecnie na granicy województw zachodnio-pomorskiego i lubuskiego.

Powierzchnia 11018,52 ha, z czego 368 ha objęto ochroną ścisłą.

Wokół Parku wyznaczono otulinę o powierzchni 35590,00 ha.

Park reprezentuje przyrodę północno-zachodniej Polski i obejmuje fragment Puszczy Drawskiej w widłach rzek Drawy i Płocicznej oraz centralną część Równiny Drawskiej. Ochroną objęto zachowane w stanie naturalnym fragmenty borów sosnowych Puszczy Drawskiej oraz głównie na zachodzie lasy bukowe i grabowe z domieszką dębu. Średni wiek lasów 120 lat, z licznymi okazami pomnikowych (450 letnich dębów) i (330 letnich) buków. Lasy zajmują 78% powierzchni Parku. Ukształtowanie terenu równinne lub lekko pagórkowate. Podłoże przeważnie piaszczyste, tworzące sandrową Równinę Drawską, usypaną podczas ostatniego zlodowacenia przez wody, wypływające spod czoła lądolodu. Dużą wartością przyrodniczą i krajobrazową cechuje się Dolina Drawy z jej dopływami, m.in. Płociczną, a także liczne śródleśne jeziora, mszary i torfowiska. Drawa ze względu na bystrość nurtu zaliczana jest do rzek górskich

Na obszarze Parku wyznaczono 60 km szlaków turystycznych. 40 kilometrowy spływ kajakowy rzeką Drawą jest jedną z największych atrakcji Parku. Szlak ten czynny jest od 1 lipca do końca lutego ze względu na ochronę ptasich lęgów. Dla potrzeb turystów urządzono 5 pól biwakowych (Barnimie, Bogdanka, Sitnica, Pstrąg, Kamienna).

Drawa i zachodnie brzegi jezior Sitno i Ostrowiec udostępnione są do wędkowania.

Ciekawsze zabytki jakie można spotkać na trasach turystycznych to:

• ruiny XIV - wiecznego zamku w Drawie

• "most Czarnieckiego" w Barnimiu

• chałupy typu ryglowego (tzw. murem pruskim) w Ostrowcu

Na terenie Parku, choć wyłączona spod jego zarządu, znajduje się czynna od prawie 100 lat elektrownia wodna "Kamienna". Zachowały się oryginalne turbiny Francisa - jedna z 1893r., druga z 1898r., a także suwnica pochodząca z początków naszego wieku.

Puszcza Drawska - zwarty obszar leśny w środkowym i dolnym biegu Drawy, na pograniczu województw zachodnio pomorskiego i lubuskiego. Urozmaicona szata roślinna. Przeważają bory sosnowe z domieszką brzozy, dębu i topoli osiki. Ukształtowanie równinne i pagórkowate z wzniesieniami dochodzącymi do 220 m n.p.m. Drawa - rzeka w północno-zachodniej Polsce, o długości 186 km i powierzchni dorzecza 3296 km kw. Źródłowy obszar chroniony jest w Drawskim Parku Krajobrazowym, a w środkowym biegu w obrębie Puszczy Drawskiej utworzono Drawieński Park Narodowy. Drawa wypływa z jeziora Krzywego i płynie ku południowi, gdzie uchodzi do Noteci. Główne dopływy to: Korytnica, Płociczna, (lewe), Mierzęcka Struga (prawy dopływ).

Atrakcyjność turystyczna parków narodowych w Polsce

Ochrona przyrody - ogół działań zmierzających do zachowania w niezmienionym lub optymalnym stanie przyrody ożywionej i nieożywionej, a także krajobrazu. Głównym celem ochrony przyrody jest utrzymanie stabilności ekosystemów i procesów ekologicznych oraz zachowanie różnorodności biologicznej.

Formy ochrony przyrody - parki narodowe, rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe, obszary chronionego krajobrazu, obszary Natura 2000, użytki ekologiczne, zespoły przyrodniczo-krajobrazowe, stanowiska dokumentacyjne, pomniki przyrody.

Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 o ochronie przyrody - polska ustawa uchwalona przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, regulująca kwestie prawne związane z ochroną przyrody w Polsce. Ustawa określa: cele oraz sposób ich realizacji, formy ochrony przyrody, sposób ochrony elementów krajobrazu.

Park narodowy – obszar wyróżniający się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, społecznymi, kulturowymi i edukacyjnymi, o powierzchni nie mniejszej niż 1000ha, na którym ochronie podlega cała przyroda i walory krajobrazowe. Park tworzy się w celu zachowania różnorodności biologicznej, zasobów, tworów i składników przyrody nieożywionej i walorów krajobrazowych, przywrócenia właściwego stanu zasobów i składników przyrody i odtworzenia zniekształconych siedlisk przyrodniczych roślin, zwierząt lub grzybów.

Rezerwat przyrody – obejmuje obszary zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym, ekosystemy, ostoje i siedliska przyrodnicze, a także siedliska roślin, siedliska zwierząt i siedliska grzybów oraz twory i składniki przyrody nieożywionej, wyróżniające się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, kulturowymi lub walorami krajobrazowymi. Przedmiotem ochrony może być całość przyrody na terenie rezerwatu lub szczególne jej składniki: fauna, flora, twory przyrody nieożywionej. Cały rezerwat albo jego części mogą podlegać ochronie ścisłej, ochronie czynnej lub ochronie krajobrazowej. Ochrona ścisła polega na nieingerencji w naturalne procesy, ochrona czynna dopuszcza wykonywanie zabiegów ochronnych (np. usunięcie drzew zacieniających stanowisko cennego gatunku rośliny), a ochrona krajobrazowa polega na prowadzeniu gospodarki rolnej, leśnej lub rybackiej w sposób uwzględniający potrzeby przedmiotu ochrony.

Park krajobrazowy – obejmuje obszar chroniony ze względu na wartości przyrodnicze, historyczne i kulturowe oraz walory krajobrazowe, w celu zachowania, popularyzacji tych wartości w warunkach zrównoważonego rozwoju. W parku krajobrazowym można kontynuować działalność gospodarczą z pewnymi ograniczeniami, np. nie przewiduje się wznoszenia nowych obiektów budowlanych (z wyjątkiem potrzebnych miejscowej ludności). Park taki ma służyć rekreacji krajoznawczej, to znaczy turystyce nie po bytowej, wypoczynkowi, a także edukacji.

Obszary chronionego krajobrazu – to takie, które zajmują rozleglejsze tereny niż parki krajobrazowe i obejmują pełne jednostki środowiska naturalnego takie jak doliny rzeczne, kompleksy leśne, ciągi wzgórz, pola wydmowe, torfowiska. Obszary chronionego krajobrazu są przeznaczone głównie na rekreację, a działalność gospodarcza podlega tylko niewielkim ograniczeniom (zakaz wznoszenia obiektów szkodliwych dla środowiska i niszczenia środowiska naturalnego).

Parki narodowe w Polsce (23):

Babiogórski Białowieski Biebrzański Bieszczadzki	Borów Tucholskich Wigierski Drawieński Wielkopolski	Gorczański Gór Stołowych Kampinoski Karkonoski	Roztoczański Magurski Narwiański Ojcowski	Pieniński Poleski Woliński Słowiński	Świętokrzyski Tatrzański Ujście Warty

Wszystkie parki zajmują powierzchnię 316748ha (1% powierzchni kraju). Najmniejszy jest Ojcowski PN (2146ha), a największy Biebrzański PN (59223ha). Wszystkie obszary chronione w Polsce zajmują 32% powierzchni kraju.

Najstarszymi PN są

• Białowieski – początek istnienia w 1921

• Pieniński – 1.06.1932 powstał PN w Pieninach; po wojnie wznowiono 30.10.1954

Najmłodszy jest PN Ujście Warty – 1.07.2001, powstał z połączenia rezerwatu Słońsk i parku krajobrazowego Ujście Warty.

Kategorie obszarów chronionych według IUCN (Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody - International Union for Conservation of Nature):

• Rezerwaty ścisłe

• Parki narodowe

• Pomniki przyrody

• Obszary czynnej ochrony gatunków i siedlisk

• Obszary chronionego krajobrazu

Rezerwat biosfery - wyznaczony obszar chroniony zawierający cenne zasoby przyrodnicze. Rezerwaty biosfery na świecie powstały w ramach programu UNESCO MAB (Man and the Biosphere). Polskie PN objęte programem:

Babiogórski Kampinoski Bieszczadzki Białowieski Słowiński	Tatrzański Borów Tucholskich Karkonoski Poleski

Konwencja RAMSAR – układ międzynarodowy dotyczący ochrony przyrody, który został podpisany 2 lutego 1971 podczas konferencji w irańskim kurorcie Ramsar nad brzegiem Morza Kaspijskiego. Konwencja weszła w życie 21 grudnia 1975. Celem porozumienia jest ochrona i utrzymanie w niezmienionym stanie obszarów określanych jako "wodno-błotne". Szczególnie chodzi o populacje ptaków wodnych zamieszkujących te tereny lub okresowo w nich przebywające. W Polsce jest 13 obszarów przyrody chronionej wpisanych na listę konwencji ramsarskiej:

RP Jezioro Łuknajno PN Ujście Warty RP Jezioro Karaś RP Jezioro Siedmiu Wysp RP Świdwie Biebrzański PN Słowiński PN	Stawy Milickie w PK Dolina Baryczy Narwiański PN Poleski PN Wigierski PN RP Jezioro Drużno Subalpejskie torfowiska w Karkonoskim PN

Lesistość parków Polski waha się od 90% (głównie górskie, Roztoczański, Białowieski) do 1% (Ujście Warty, Narwiański). Lesistość ogólna wszystkich parków to 62%.

Kategorie PN:

• Nadmorskie (Woliński, Słowiński)

• Pojezierne (Wigierski, Wielkopolski, Borów Tucholskich, Drawieński, Poleski)

• Niżowe (Biebrzański, Narwiański, Białowieski, Kampinoski, Ujście Warty)

• Wyżynne (Ojcowski, Świętokrzyski, Roztoczański)

• Górskie (reszta)

SYMBOLE

1. Słowiński - mewa 2. Woliński - bielik 3. Bory Tucholskie - głuszec 4. Drawieński - wydra 5. Ujście Warty - gęś zbożowa 6. Wielkopolski - sowa 7. Karkonoski - chojnik 8. Gór Stołowych - szczeliniec	9. Ojcowski - nietoperz 10. Babiogórski - okrzyn jeleni 11. Gorczański - salamandra plamista 12. Tatrzański - kozica 13. Pieniński - trzy korony 14. Magurski - orlik krzykliwy 15. Bieszczadzki - ryś 16. Roztoczański - konik polski	17. Świętokrzyski - jeleń 18. Poleski - żuraw 19. Kampinoski - łoś 20. Białowieski - żubr 21. Narwiański - błotniak stawowy 22. Biebrzański - batalion 23. Wigierski - bóbr