SPÓŁKA JAWNA
SJ to spółka osobowa prowadząca przedsiębiorstwo pod własną firmą. Może we własnym imieniu nabywać prawa, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana. Ma zdolność: prawną, do czynności prawnych, procesową. Ma możliwość podejmowania w postępowaniu cywilnym czynności procesowych, osobiście bądź przez ustanowionego przez siebie pełnomocnika.
Umowa SJ tworzona jest w drodze umowy zawartej na piśmie pod rygorem nieważności (powstaje z chwilą wpisu do rejestru). Zmiana postanowień wymaga zgody wszystkich wspólników chyba, że umowa stanowi inaczej.
Umowa spółki jawnej powinna zawierać:
firmę i siedzibę spółki
określenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartości
przedmiot działalności spółki
czas trwania spółki (jeśli jest oznaczony)
Spółka jawna musi zostać wpisana do rejestru przedsiębiorców. Wpis ten ma charakter konstytutywny i obejmuje;
firmę, siedzibę, adres i przedmiot przedsiębiorstwa
imiona i nazwiska albo firmy wspólników
imiona i nazwiska osób, które są uprawnione do reprezentowania spółki
zmiany powyższych danych
Wspólnicy Każdy wspólnik ma prawo reprezentować spółkę. Prawa tego nie można ograniczyć ze skutkiem wobec osób trzecich. Umowa może przewidywać ograniczenie prawa reprezentowania spółki w postaci reprezentowania tylko łącznego z innym wspólnikiem lub prokurentem. Pozbawienie prawa reprezentowania może nastąpić wyłącznie z ważnych powodów na mocy prawomocnego orzeczenia sądu.
Prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki ma każdy wspólnik. Prawo wspólnika reprezentowania spółki obejmuje wszystkie czynności sądowe i pozasądowe spółki. Może on prowadzić bez uprzedniej uchwały wspólników spraw nie przekraczających zakresu zwykłych czynności spółki.
Każdy ze wspólników zobowiązany jest do wniesienia określonego umową wkładu. Może on polegać na przeniesieniu lub obciążeniu własności rzeczy lub innych praw lub na dokonaniu innych świadczeń na rzecz spółki. W razie wątpliwości uważa się, że wkłady wspólników są równe.
KSH podkreśla odrębność majątku spółki od majątku wspólników. Majątek spółki stanowi wszelkie mienie wniesione jako wkład lub nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia. Prawa, które wspólnik wnosi do spółki są na nią przeniesione.
Przepisy KSH regulują stosunki wewnętrzne spółki jawnej i wyraźnie odróżniają reprezentację spółki na zewnątrz od prowadzenia praw spółki.
Umowa spółki nie może powierzyć prowadzenia spraw spółki osobom trzecim z wyłączeniem wspólników, ograniczyć prawa wspólnika do osobistego zasięgania wiadomości o stanie majątku oraz o biegu interesów spółki ani jego prawa do osobistego przeglądania ksiąg i dokumentów spółki. Wszystkie inne unormowania KSH dotyczące stosunków wewnętrznych spółki mają charakter dyspozytywny (mają zastosowanie jeśli strony nie uregulowały tych stosunków odniesienia w umowie).
Sprawy nie przekraczające zakresu zwykłych czynności może prowadzić w każdy wspólnik z wyjątkiem sytuacji wymagającej uchwały wspólników. Wspólnik mający prawo do prowadzenia praw spółki może bez uchwały wspólników wykonać czynność nagłą, której zaniechanie mogłoby wyrządzić spółce poważne szkody.
Ustanowienie prokury wymaga zgody wszystkich wspólników mających prawo prowadzenia spółki. Odwołać prokurę może każdy wspólnik mający prawo prowadzenia spraw spółki.
Wspólnicy mają równy udział w zysku i stratach bez względu na rodzaj i wartość wkładu. Umowa spółki może zwolnić wspólników w zupełności od udziału w stratach. Wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką. Odpowiedzialność solidarna istnieje mimo odrębności majątku spółki od majątku wspólników. Egzekucję z majątku wspólnika można przeprowadzić w przypadku, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna. Subsydiarna odpowiedzialność wspólnika nie dotyczy zobowiązań spółki powstałych przed jej wpisem do rejestru.
Wspólnik może żądać podziału i wypłaty całości zysku z końcem każdego roku obrotowego.
Obowiązek lojalności- każdy wspólnik zobowiązany jest powstrzymywać się od wszelkiej działalności sprzecznej z interesami spółki. Nie wolno bez wyraźnego lub domniemanego zezwolenia pozostałych wspólników zajmować się interesami konkurencyjnymi ani też uczestniczyć w spółce konkurencyjnej jako wspólnik spółki cywilnej, spółki jawnej, partner, komplementariusz lub członek organu spółki. W przypadku naruszenia zakazu konkurencji wspólnicy ma prawo żądać wydania spółce korzyści, jakie osiągnął. Mogą żądać rozwiązania spółki lub wyłączenia wspólnika przekraczającego zakaz konkurencji.
Rozwiązanie SJ:
z przyczyn przewidzianych w umowie spółki
za zgodą wszystkich wspólników
wskutek ogłoszenia upadłości spółki
wskutek śmierci wspólnika lub ogłoszenia jego upadłości
wskutek wypowiedzenia
wskutek wyroku sądowego
Gdy zajdzie przyczyna rozwiązania, odbywa się likwidacja. Likwidatorami są wszyscy wspólnicy. Rozwiązanie spółki następuje z chwilą wykreślenia jej z rejestru.
SPÓŁKA PARTNERSKA
Jest nowo wprowadzonym przez KSH rodzajem spółki grupującym partnerów uprawnionych do wykonywania tzw. wolnych zawodów takich jak: adwokaci, architekci, księgowi, lekarze, notariusze, tłumacze. Jest spółką osobową, utworzoną przez wspólników (partnerów) w celu wykonywania wolnego zawodu oraz prowadzącą przedsiębiorstwo pod własną firmą. Może nabywać prawa, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana.
Firma spółki partnerskiej zawiera nazwisko co najmniej jednego partnera oraz dodatek „partnerzy” lub „spółka partnerska”. Określa wolny zawód wykonywany w spółce, np. „Jan Kowalski i partnerzy doradcy podatkowego”.
Spółka musi być zgłoszona do rejestru przedsiębiorców, bo powstaje dopiero z chwilą wpisu do rejestru. Wpis taki ma charakter konstytutywny.
Umowa Określa wolny zawód wykonywany przez partnerów, przedmiot jej działalności, nazwiska i imiona reprezentantów spółki i ewentualnie ponoszących nieograniczoną odpowiedzialność za jej zobowiązania, firmę i siedzibę spółki, czas jej trwania, jeżeli jest oznaczony oraz określenie wkładów wnoszonych przez każdego partnera. Umowa powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.
Wspólnicy Partner nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki powstałych w wyniku wykonywania przez pozostałych partnerów wolnego zawodu w spółce, jak również powstałe w związku z działaniami lub zaniechaniami osób podległych kierownictwu innego partnera. Umowa może przewidywać, że jeden lub kilku partnerów będzie odpowiadać tak jak wspólnicy spółki jawnej.
Każdy z partnerów może samodzielnie reprezentować spółkę chyba, że umowa stanowi inaczej. Prowadzenie spraw i reprezentowanie spółki powierzone zostaje zarządowi.
Rozwiązanie SP nastąpić może:
z przyczyn przewidzianych w umowie spółki
na mocy jednomyślnej uchwały partnerów
przez ogłoszenie upadłości spółki
przez utratę przez partnerów prawa do wykonywania wolnego zawodu
z prawomocnego orzeczenia sądu
SPÓŁKA KOMANDYTOWA
Spółką komandytową jest spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementarność) a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika (komandytariusza) jest ograniczona. Powstaje z chwilą dokonania wpisu do rejestru. Wpis ma charakter konstytutywny. Nie ma osobowości prawnej.
KSH wymaga aby SK:
zawierała obligatoryjnie dodatek „spółka komandytowa” informujący osoby trzecie że udziałowcami są komplementariusze i komandytariusze
w rejestrze w którym jest wpisana muszą być uwidocznione sumy komandytowe (pieniężne wysokości odpowiedzialności każdego komandytariusza wobec wierzycieli)
Wspólnicy
komplementariusze, odpowiadający nieograniczenie za zobowiązania spółki całym swym majątkiem
komandytariusze, odpowiadający za zobowiązania spółki tylko do określonej wysokości
Część wspólników odpowiada za zobowiązania spółki w sposób ograniczony i informacja ta musi być dostępna dla kontrahentów spółki. W przeciwnym wypadku bezpieczeństwo obrotu mogłoby być zachwiane a interesy osób trzecich narażone na niepowodzenie.
W spółce komandytowej musi być co najmniej jeden komplementariusz i co najmniej jeden komandytariusz.
Wkład komandytariusza jest wniesiony do majątku spółki. Jego wysokość nie zawsze odpowiada wysokości sumy komandytowej. Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, wkład komandytariusza może być wniesiony w wartości niższej niż suma komandytowa.
Prawo do reprezentowania przysługuje każdemu wspólnikowi, niepozbawionego tej funkcji przez wyrok sądowy, bez ograniczenia, na zasadzie udzielonego pełnomocnictwa. Jeżeli komandytariusz dokona w imieniu spółki czynności prawnej, nie ujawniając swojego pełnomocnictwa, odpowiada za skutki tej czynności wobec osób trzecich bez ograniczenia.
Prawo prowadzenia spraw może zostać nadane w drodze umowy wspólników. W sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności potrzebna jest zgoda komandytariusza, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.
Komandytariusz uczestniczy w zysku spółki proporcjonalnie do swego wkładu, chyba że umowa stanowi inaczej. W razie wątpliwości komandytariusz uczestniczy w stratach jedynie do wartości umówionego wkładu. Ustawodawca zapewnia komandytariuszowi wgląd w szereg dokumentów spółki. Ma on prawo domagać się odpisu sprawozdania finansowego za rok obrotowy oraz przeglądać księgi i dokumenty celem sprawdzenia jego rzetelności.
Umowa Zawarcie umowy spółki komandytowej zgodnie z KSH wymaga formy aktu notarialnego. Umowa powinna zawierać:
firmę i siedzibę
przedmiot działalności
czas trwania (jeżeli jest oznaczony)
oznaczenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość
oznaczony kwotowo zakres odpowiedzialności każdego komandytariusza wobec wierzycieli
Rozwiązanie SK
z przyczyn przewidzianych w umowie spółki
za zgodą wszystkich wspólników
wskutek ogłoszenia upadłości spółki
wskutek wypowiedzenia
wskutek wyroku sądowego
SPÓŁKA KOMANDYTOWO – AKCYJNA
Spółką komandytowo – akcyjną jest spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej 1 wspólnik odpowiada bez ograniczenia i co najmniej 1 wspólnik jest akcjonariuszem. Akcjonariusz nie odpowiada swoim majątkiem za zobowiązania spółki. SKA powstaje z chwilą jej wpisu do rejestru. Ma więc charakter konstytutywny.
Firma spółki KA powinna obok nazwiska jednego lub kilku komplementariuszy zawierać dodatkowe oznaczenie „spółka KA”
Założycielami są osoby podpisujące statut, określający:
firmę i siedzibę
przedmiot działalności
czas jej trwania (jeżeli jest oznaczony)
oznaczenie wkładów wnoszonych przez każdego komplementariusza oraz ich wartość
wysokość kapitału zakładowego
wartość, liczbę i rodzaj akcji
nazwiska i imiona (lub firmy) komplementariuszy
organizację walnego zgromadzenia i rady nadzorczej (jeżeli ustawa przewiduje jej ustanowienie)
Statut powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego.
Wspólnicy: Spółkę reprezentują komplementariusze, których z mocy statutu lub prawomocnego orzeczenia sądu nie pozbawiono tego prawa. Natomiast akcjonariusz może reprezentować spółkę jedynie jako pełnomocnik.
Każdy komplementariusz ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki, chyba że statut przewiduje powierzenie prowadzenia spraw spółki tylko 1 lub kilku komplementariuszom. Nie mogą oni prowadzić spraw określonych przez przepisy lub statut należących do kompetencji walnego zgromadzenia lub rady nadzorczej.
W SKA można ustanowić radę nadzorczą. Jest to obowiązkowe, gdy liczba akcjonariuszy przekracza 25 osób. Członków rady powołuje i odwołuje walne zgromadzenie. Nie mogą być jej członkami komplementariusze ani ich pracownicy.
Rada nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach. W spółce, w której nie ustanowiono rady nadzorczej, w określonych sprawach reprezentuje pełnomocnik powołany uchwałą walnego zgromadzenia.
Akcjonariusze i komplementariusze mają prawo uczestniczenia w walnym zgromadzeniu. Każda akcja objęta lub nabyta przez osobę, która nie jest komplementatiuszem, daje prawo do 1 głosu, chyba że statut stanowi inaczej.
Uchwały walnego zgromadzenia wymaga:
rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania komplementariuszy z działalności spółki oraz sprawozdania finansowego spółki za ubiegły rok obrotowy
udzielenie komplementariuszom prowadzącym sprawy spółki absolutorium z wykonania przez nich obowiązków
udzielenie członkom rady nadzorczej absolutorium z wykonania przez nich obowiązków
wybór biegłego rewidenta, chyba że statut przewiduje w tej sprawie kompetencje rady nadzorczej
rozwiązanie spółki
Zgody wszystkich komplementariuszy wymagają, pod rygorem nieważności, uchwały walnego zgromadzenia w sprawach:
powierzenia prowadzenia spraw oraz reprezentowania spółki jednemu albo kilku komplementariuszom
podziału zysku za rok obrotowy w części przypadającej akcjonariuszom
zbycia i wydzierżawienia przedsiębiorstwa spółki lub jego zorganizowanej części oraz ustanowienia na nim prawa użytkowania
zbycia nieruchomości spółki
podwyższenia i obniżenia kapitału zakładowego
emisji obligacji
połączenia i przekształcenia spółki
zmiany statutu
rozwiązania spółki
Komplementariusz oraz akcjonariusz uczestniczą w zysku spółki proporcjonalnie do ich wkładów wniesionych do spółki chyba, że statut stanowi inaczej.
Wypowiedzenie umowy przez komplementariuszy i jego wystąpienie ze spółki jest dopuszczalne, jeżeli statut tak stanowi. Natomiast prawo wypowiedzenia umowy nie przysługuje akcjonariuszom.
Rozwiązanie SKA:
przyczyny przewidziane w statucie
uchwała walnego zgromadzenia o rozwiązaniu spółki
ogłoszenie upadłości spółki
śmierć, ogłoszenie upadłości lub wystąpienie jednego komplementariusza (chyba, że statut stanowi inaczej)
inne przyczyny przewidziane prawem
Ogłoszenie upadłości akcjonariusza nie stanowi przyczyny rozwiązania spółki.
Do rozwiązania i likwidacji SKA stosuje się przepisy dotyczące likwidacji SA, o ile przepisy KSH nie stanowią inaczej. Likwidatorami są komplementariusze mający prawo prowadzenia spraw spółki (chyba, że statut lub uchwała walnego zgromadzenia stanowi inaczej). Swój byt prawny SKA kończy z chwilą wykreślenia jej z rejestru przedsiębiorców.
SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ
SZOO może być utworzona przez jedną lub więcej osób w każdym celu prawnie dopuszczalnym, chyba że ustawa stanowi inaczej, określenie celu spółki jest bardzo szerokie, nie ogranicza jej wyłącznie do celów gospodarczych.
Do powstania spółki zoo potrzeba:
zawarcia umowy spółki
wniesienia przez wspólników wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego
powołania zarządu
ustanowienia rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej, jeżeli wymaga tego ustawa lub umowa spółki
wpisu do rejestru
Byt prawny SZOO rozpoczyna z chwilą wpisania do rejestru. Od chwili zawiązania spółki do chwili wpisu do rejestru KRS spółka jest spółką kapitałową w organizacji. Umowa spółki powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Każde walne zgromadzenie, którego przedmiotem jest zmiana umowy spółki musi być protokołowane przez notariusza.
Umowa spółki musi zawierać:
firmę i siedzibę spółki
przedmiot jej działalności
wysokość kapitału zakładowego
czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział
liczbę i wartość nominalną udziałów objętych przez poszczególnych wspólników
czas trwania spółki (jeżeli jest oznaczony)
Wysokość kapitału zakładowego konkretnej spółki musi być w umowie spółki ściśle cyfrowo określony. Kapitał zakładowy dzieli się na udziały o równej bądź nierównej wartości nominalnej. Umowa spółki określa, czy wspólnik może mieć tylko jeden udział, czy też większą ich ilość. Jeżeli wspólnik może mieć większą ilość udziałów, wówczas wszystkie udziały w kapitale zakładowym powinny być równe i niepodzielne. Udziały mogą być pieniężne i niepieniężne (aporty)- wkłady rzeczowe.
Obowiązek zgłaszania spółki celem wpisania jej do rejestru przedsiębiorców spoczywa na zarządzie. Zgłoszenie spółki do rejestru powinno obejmować m.in.:
firmę,
siedzibę
adres
przedmiot działalności
wysokość kapitału zakładowego
imiona i nazwiska członków zarządu
sposób reprezentowania spółki.
Do zgłoszenia muszą być dołączone:
załączniki i umowa spółki
oświadczenie wszystkich członków zarządu, że wkłady na pokrycie kapitału zakładowego zostały przez wszystkich wspólników w całości wniesione
dowód ustanowienia organów spółki z wyszczególnieniem składu osobowego.
Zarząd powinien również zgłaszać sądowi rejestrowemu wszelkie zmiany powyższych danych.
Wspólnicy Mają równe prawa i obowiązki w spółce. Podstawowym obowiązkiem jest wniesienie udziału. Umowa spółki może przewidywać udziały o szczególnych uprawnieniach. Uprzywilejowanie może dotyczyć np. prawa głosu, prawa dywidendy lub sposobu uczestniczenia w podziale majątku w przypadku likwidacji spółki.
Wspólnicy mogą być zobowiązani do powtarzających się świadczeń niepieniężnych na rzecz spółki, jak również umowa spółki może ich zobowiązywać do dopłat w granicach cyfrowo oznaczonej wysokości w stosunku do udziałów. Dopłaty mogą być przeznaczone na pokrycie strat bilansowych w kapitale zakładowym, jak też na powiększenie kapitału obrotowego.
Zarząd spółki jest zobowiązany prowadzić księgę udziałów, do której wpisywane są imiona i nazwiska każdego wspólnika oraz wartość nominalna jego udziałów. Każdy wspólnik ma prawo do wglądu do tej księgi.
Wspólnik ma prawo do udziału w zysku wynikającym z rocznego sprawozdania finansowego i przeznaczonym do podziału uchwałą walnego zgromadzenia wspólników. Jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej zysk przypadający wspólnikom dzieli się w stosunku do udziałów.
Zarząd spółki może być jednoosobowy (prezes) lub w jego skład może wchodzić większa liczba członków. Członkiem zarządu może zostać zarówno wspólnik jak i osoba spoza grona wspólników. Członków zarządu powołuje i odwołuje walne zgromadzenie.
Uprawnienia zarządu:
wszelkie czynności sadowe i pozasądowe związane z prowadzeniem spółki
ustanowienie prokury- wszyscy członkowie ustalają prokurenta, odwołać go może każdy z nich
W przypadku zarządu wieloosobowego do składania oświadczeń wymagane jest współdziałanie dwóch członków zarządu albo jednego członka zarządu łącznie z prokurentem.
Członek zarządu nie może bez zezwolenia spółki zajmować się interesami konkurencyjnymi ani też uczestniczyć w spółce konkurencyjnej jako wspólnik spółki cywilnej, osobowej lub jako członek organu spółki kapitałowej bądź uczestniczyć w innej konkurencyjnej osobie prawnej jako członek organu. Nie może także mieć udziałów lub akcji konkurencyjnej.
Zarówno rada nadzorcza i komisja rewizyjna muszą się składać przynajmniej z trzech członków powołanych na rok w drodze uchwały wspólników. Rada nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności. Komisja rewizyjna dokonuje oceny określonych sprawozdań i wniosków zarządu.
Do obowiązków rady nadzorczej należy:
ocena sprawozdania zarządu z działalności spółki i sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy w zakresie ich zgodności z księgami i dokumentami oraz ze stanem faktycznym wniosków zarządu dotyczących podziału zysku albo pokrycia straty
składaniu zgromadzeniu wspólników corocznego sprawozdania z wyników tej oceny
Rada może przeglądać każdy dział czynności spółki, żądać od zarządu i pracowników sprawozdań i wyjaśnień, dokonywać rewizji majątku oraz sprawdzać księgi i dokumenty.
Organem najwyższym SZOO jest zgromadzenie wspólników. ZW zwołuje Zarząd, jeśli tego nie zrobi to w pewnej sytuacji ZW mogą zwołać wspólnicy mający 10% udziałów, podejmują oni uchwałę większością głosów. Podstawowe zadania:
Decyzje o składzie osobowym organów zarządzających, bo do jego kompetencji należy wybór i odwołanie organów upoważnionych do prowadzenia spraw spółki i reprezentowania jej na zewnątrz
Podejmuje decyzje w sprawie przeznaczenia korzyści, jakie przynosi działalność spółki
Rozpatruje i zatwierdza roczne sprawozdanie z działalności spółki, bilans oraz rachunek zysków i strat
KSH przewiduje, że zazwyczaj zgromadzenie powinno odbywać się w ciągu 6 miesięcy po upływie każdego roku obrotowego. Nadzwyczajne zgromadzenie zwołuje się w przypadku przewidzianych kodeksem, umową spółki oraz gdy organy lub osoby uprawnione do zwoływania zgromadzeń uznają to za celowe.
Rozwiązanie SZOO może nastąpić:
skutkiem przyczyn określonych w umowie spółki
Skutkiem podjętym w specjalnym trybie uchwały wspólników wobec ogłoszenia upadłości spółki
rozwiązanie spółki może zostać orzeczone przez sąd.
skutkiem innych przyczyn przewidzianych prawem.
Spółkę rozwiązuje się po przeprowadzeniu likwidacji. Likwidatorami są członkowie zarządu, następuje wykreślenie spółki z rejestru przedsiębiorców w KRS.
Spółka jawna – cechy charakterystyczne spółki na tle innych spółek osobowych.
Spółka partnerska jako spółka osobowa.
Spółka komandytowa – pojecie oraz kategorie wspólników.
Spółka komandytowo-akcyjna -cechy szczególne.
Pojęcie, zasady działania oraz organy spółki z o. o. Kapitał zakładowy oraz prawa i obowiązki wspólników w spółce z o. o.