Pozytywizm

1. Epoka pozytywizmu przypada na lata 1864 (powstanie styczniowe) - 1880/85. W Europie trwał w latach 1850 - 1880. Epokami graniczącymi z pozytywizmem jest romantyzm i modernizm.

2. Nazwa pochodzi od tytułu dzieła Augusta Comtea pt.”Kurs filozofii pozytywnej”

Słowo „pozytywny” oznaczało w XIX w. – realny, praktyczny, pożyteczny. W Europie epoka ta jest nazywana realizmem.

3. Polska nie istnieje jako państwo, znajduje się pod zaborami trzech mocarstw: Rosji, Prus i Austrii. Hasła związane z pozytywizmem: - praca organiczna (współpraca wszystkich warstw społecznych na rzecz gospodarki)

- praca u podstaw (szerzenie oświaty wśród najuboższych warstw społecznych)

4. Filozofia:

- August Comte " Kurs filozofii pozytywnej " (realizm)

- Herbert Spencer, Karol Darwin (ewolucjonizm)

- Hipolit Tein (determinizm)

- John Stuart Mill (utylitaryzm)

5. Najważniejsze prądy:

- agnostycyzm (wierzący, ale nie praktykujący)

- realizm (wszystko musi być zgodna z rzeczywistością)

- ewolucjonizm (każdy organizm biologiczny ewoluuje)

- determinizm (każde zjawisko jest ograniczone przez rasę, środowisko i moment dziejowy)

- utylitaryzm (wszystko musi być przydatne, użyteczne)

- scientyzm (docenienie nauki i wiedzy)

- organicyzm (społeczeństwo działa i rozwija się jak żywy organizm)

- relatywizm (względność prawdy)

- asymilacja żydów (tolerancja dla żydów)

- emancypacja kobiet (walka o równouprawnienie)

6. Literatura w tym okresie propagowała jego ideały, a więc dominowała w niej tematyka społeczna, utwory pełniły funkcję dydaktyczną. Rozwijały się gatunki takie jak: powieść, nowela, opowiadanie.

7. Przedstawiciele w Europie:

a) literatura:

- Fiodor Dostojewski " Zbrodnia i kara "

- Lew Tołstoj " Wojna i pokój "

- Karol Dickens " Opowieść wigilijna "

- Honoriusz Balzac " Ojciec Goriot "

Przedstawiciele w Polsce:

- Henryk Sienkiewicz " Trylogia "

- Bolesław Prus " Lalka "

- Eliza Orzeszkowa " Nad Niemnem"

- Maria Konopnicka "Rota"